Με πανίσχυρο εκρηκτικό ανατινάχτηκαν οι ασύρματοι στον Λίβανο: Η ουγγρική εταιρεία «βιτρίνα» και τα 6 αναπάντητα ερωτήματα

Μετά την έκρηξη χιλιάδων βομβητών και ασύρματων σε δύο διαφορετικά περιστατικά στον Λίβανο -με αποτέλεσμα τον τραυματισμό χιλιάδων ανθρώπων και το θάνατο τουλάχιστον 37 ατόμων- οι λεπτομέρειες για το πώς πραγματοποιήθηκε μια τέτοια επιχείρηση εξακολουθούν να συγκεντρώνονται.

Ο Λίβανος και η Χεζμπολάχ, της οποίας τα μέλη και τα συστήματα επικοινωνίας αποτέλεσαν στόχο, κατηγόρησαν από την πρώτη στιγμή το Ισραήλ -το οποίο δεν έχει ακόμη σχολιάσει.

Με πανίσχυρο εκρηκτικό ανατινάχτηκαν οι ασύρματοι

Ενώ οι έρευνες συνεχίζονται, σήμερα (20/9) έγινε γνωστό πως οι ασύρματοι εξερράγησαν με τη χρήση νιτρικού πενταερυθρίτη, σύμφωνα με πηγή που μίλησε στο Reuters.

Ο νιτρικός πενταερυθρίτης (PETN) είναι ένα από τα πιο ισχυρά εκρηκτικά και είχε τοποθετηθεί στις μπαταρίες των συσκευών. Εκρήγνυται με ταχύτητα περίπου 6 km/sec, ενώ μόλις 100 γραμμάρια αρκούν για να ανατιναχθεί ένα αυτοκίνητο!

Ο τρόπος με τον οποίο η εκρηκτική ύλη ενσωματώθηκε στην μπαταρία των συσκευών κατέστησε εξαιρετικά δύσκολο τον εντοπισμό του, σύμφωνα με την ίδια πηγή.

Τα αναπάντητα ερωτήματα για τη μεγάλη, φονική, επιχείρηση

Το BBC ακολούθησε μια διαδρομή από την Ταϊβάν, την Ιαπωνία, την Ουγγαρία, το Ισραήλ και πίσω στο Λίβανο και παρουσιάζει τα αναπάντητα ερωτήματα.

Πώς παραβιάστηκαν οι βομβητές;

Κάποιες πρώτες εκτιμήσεις ανέφεραν ότι οι βομβητές θα μπορούσαν να έχουν γίνει στόχος ενός σύνθετου hack που προκάλεσε την έκρηξή τους. Αλλά αυτή η θεωρία απορρίφθηκε γρήγορα από τους ειδικούς. Για να προκαλέσουν ζημιές στην κλίμακα που προκάλεσαν, είναι πιθανό να είχαν παγιδευτεί με εκρηκτικά πριν περιέλθουν στην κατοχή της Χεζμπολάχ, λένε οι ειδικοί.

Οι εικόνες από τα σπασμένα απομεινάρια των βομβητών δείχνουν το λογότυπο ενός μικρού ταϊβανέζικου κατασκευαστή ηλεκτρονικών ειδών: Gold Apollo. Το BBC επισκέφθηκε τα γραφεία της εταιρείας.

Ο ιδρυτής της εταιρείας, Hsu Ching-Kuang, εμφανίστηκε σοκαρισμένος. Αρνήθηκε ότι η επιχείρηση είχε οποιαδήποτε σχέση με την επιχείρηση: «Κοιτάξτε τις εικόνες από τον Λίβανο», δήλωσε στους δημοσιογράφους έξω από τα γραφεία της εταιρείας του. «Δεν έχουν κανένα σημάδι που να λέει Made in Taiwan πάνω τους, δεν φτιάξαμε εμείς αυτούς τους βομβητές!».

Αντ' αυτού, υπέδειξε μια ουγγρική εταιρεία: BAC Consulting. Ο Hsu είπε ότι πριν από τρία χρόνια είχε παραχωρήσει άδεια χρήσης του εμπορικού σήματος της Gold Apollo στην BAC, επιτρέποντάς της να χρησιμοποιεί το όνομα της Gold Apollo στους δικούς της βομβητές.

Επίσης, δήλωσε ότι οι μεταφορές χρημάτων από την BAC ήταν «πολύ περίεργες» -και πως υπήρχαν προβλήματα με τις πληρωμές, οι οποίες προέρχονταν από τη Μέση Ανατολή.

Τι σχέση έχει μια ουγγρική εταιρεία;

Το BBC μετέβη στην έδρα της BAC Consulting, που βρίσκεται σε μια κατοικημένη περιοχή της Βουδαπέστης. Στο ίδιο κτίριο στεγάζονται άλλες 12 εταιρείες -και κανείς δεν έλεγε τίποτα για την BAC Consulting.

Οι αξιωματούχοι στην Ουγγαρία λένε ότι η εταιρεία, η οποία ιδρύθηκε για πρώτη φορά το 2022, ήταν απλώς ένας «εμπορικός διαμεσολαβητής χωρίς καμία παραγωγική ή επιχειρησιακή εγκατάσταση» στη χώρα.

Ένα φυλλάδιο της BAC, που δημοσιεύθηκε στο LinkedIn, απαριθμεί οκτώ οργανισμούς με τους οποίους ισχυρίζεται ότι έχει συνεργαστεί - συμπεριλαμβανομένου του Υπουργείου Διεθνούς Ανάπτυξης του Ηνωμένου Βασιλείου (DfID).

Το Υπουργείο Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου -το οποίο έχει αναλάβει τις αρμοδιότητες του DfID- δήλωσε στο BBC ότι διεξάγει έρευνα. Αλλά με βάση τις αρχικές συνομιλίες, δήλωσε ότι δεν είχε καμία ανάμειξη με την BAC.

Στον ιστότοπο της BAC αναγράφεται ένα πρόσωπο ως διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής της -η Cristiana Barsony-Arcidiacono.
Το BBC έκανε αρκετές προσπάθειες να επικοινωνήσει με την Barsony-Arcidiacono, αλλά δεν τα κατάφερε.

Ωστόσο, η ίδια φέρεται να μίλησε στο NBC News, λέγοντας: «Δεν φτιάχνω εγώ τους βομβητές. Είμαι απλώς η ενδιάμεση».

Άρα ποιος είναι πίσω από την BAC;

Οι New York Times ανέφεραν ότι η εταιρεία ήταν στην πραγματικότητα βιτρίνα των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών. Η εφημερίδα, επικαλούμενη τρεις ισραηλινούς αξιωματούχους, δήλωσε ότι δημιουργήθηκαν άλλες δύο εταιρείες βιτρίνας για να βοηθήσουν στην απόκρυψη της ταυτότητας των ανθρώπων που πραγματικά παρήγαγαν τους βομβητές: Αξιωματικοί των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών.

Πώς παραβιάστηκαν οι ασύρματες συσκευές;

Η προέλευση των ασύρματων συσκευών, οι οποίες εξερράγησαν στο δεύτερο κύμα επιθέσεων, είναι ακόμη πιο ασαφής.

Γνωρίζουμε ότι τουλάχιστον ορισμένες από αυτές που εξερράγησαν ήταν του μοντέλου IC-V82 που παρήγαγε η ιαπωνική εταιρεία ICOM. Οι συσκευές αυτές αγοράστηκαν από τη Χεζμπολάχ πριν από πέντε μήνες, σύμφωνα με πηγή ασφαλείας που μίλησε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.

Νωρίτερα, στέλεχος πωλήσεων της αμερικανικής θυγατρικής της Icom δήλωσε στο Associated Press ότι οι ραδιοσυσκευές που εξερράγησαν στον Λίβανο φαίνεται να είναι προϊόντα απομίμησης που δεν κατασκευάστηκαν από την εταιρεία - προσθέτοντας ότι ήταν εύκολο να βρεθούν απομιμήσεις στο διαδίκτυο.

Η ICOM ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι είχε σταματήσει να κατασκευάζει και να πωλεί το μοντέλο πριν από σχεδόν μια δεκαετία, τον Οκτώβριο του 2014 - και δήλωσε ότι είχε επίσης διακόψει την παραγωγή των μπαταριών που απαιτούνται για τη λειτουργία του.

Η εταιρεία δήλωσε ότι δεν αναθέτει την κατασκευή σε εξωτερικούς συνεργάτες στο εξωτερικό - και όλοι οι ασύρματοί της παράγονται σε εργοστάσιο στη δυτική Ιαπωνία. Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Kyodo, ο διευθυντής της Icom Γιοσίκι Ενομόγιο υπέδειξε ότι οι φωτογραφίες των ζημιών γύρω από τη θήκη των μπαταριών των ανατιναγμένων ασύρματων υποδηλώνουν ότι μπορεί να είχαν εκ των υστέρων εξοπλιστεί με εκρηκτικά.

Πώς πυροδοτήθηκαν οι συσκευές;

Βίντεο δείχνουν τα θύματα να βάζουν το χέρι στην τσέπη τα δευτερόλεπτα πριν την έκρηξη των μηχανισμών, προκαλώντας χάος σε δρόμους, καταστήματα και σπίτια σε όλη τη χώρα.

Οι λιβανέζικες αρχές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι μηχανισμοί πυροδοτήθηκαν από «ηλεκτρονικά μηνύματα» που τους εστάλησαν, σύμφωνα με επιστολή της λιβανέζικης αποστολής στον ΟΗΕ, την οποία είδε το πρακτορείο ειδήσεων Reuters.

Επικαλούμενη Αμερικανούς αξιωματούχους, η εφημερίδα New York Times ανέφερε ότι οι βομβητές έλαβαν μηνύματα που φαινόταν να προέρχονται από την ηγεσία της Χεζμπολάχ πριν πυροδοτηθούν. Τα μηνύματα, αντίθετα, φάνηκε να ενεργοποιούν τις συσκευές, ανέφερε το πρακτορείο.

Έχουν παραβιαστεί και άλλες συσκευές;

Αυτό είναι το ερώτημα που θέτουν τώρα πολλοί στον Λίβανο -έχοντας την ανησυχία ότι και άλλες συσκευές, κάμερες, τηλέφωνα ή φορητοί υπολογιστές θα μπορούσαν επίσης να είναι παγιδευμένες με εκρηκτικά.

Ο στρατός του Λιβάνου έχει βγει στους δρόμους της Βηρυτού χρησιμοποιώντας ένα τηλεχειριζόμενο ρομπότ εξουδετέρωσης βομβών για να πραγματοποιεί ελεγχόμενες εκρήξεις.

Τα συνεργεία του BBC στο Λίβανο έχουν ήδη σταματήσει και έχουν λάβει την οδηγία να μην χρησιμοποιούν τα τηλέφωνα ή τις κάμερες τους.

«Όλοι έχουν πανικοβληθεί... Δεν ξέρουμε αν μπορούμε να μείνουμε κοντά στους φορητούς υπολογιστές μας, τα τηλέφωνά μας. Τα πάντα μοιάζουν με κίνδυνο αυτή τη στιγμή και κανείς δεν ξέρει τι να κάνει», δήλωσε η Ghida, κάτοικος του Λιβάνου, σε ανταποκριτή του BBC.

Γιατί η επίθεση έγινε τώρα;

Υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με το γιατί οι συσκευές πυροδοτήθηκαν και εξερράγησαν αυτή την εβδομάδα.

Η μία είναι ότι το Ισραήλ επέλεξε αυτή τη στιγμή για να στείλει ένα καταστροφικό μήνυμα στη Χεζμπολάχ, μετά από σχεδόν έναν χρόνο κλιμάκωσης των διασυνοριακών εχθροπραξιών, αφού η Χεζμπολάχ εκτόξευσε πυραύλους προς ή γύρω από το βόρειο Ισραήλ μια ημέρα μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου.

Η άλλη θεωρία είναι ότι το Ισραήλ δεν είχε την πρόθεση να θέσει σε εφαρμογή το σχέδιό του αυτή τη στιγμή, αλλά αναγκάστηκε να το κάνει αφού φοβήθηκε ότι το σχέδιο επρόκειτο να αποκαλυφθεί.

Σύμφωνα με το αμερικανικό πρακτορείο Axios, το αρχικό σχέδιο ήταν η επίθεση με τους βομβητές να αποτελέσει το εναρκτήριο λάκτισμα ενός ολοκληρωτικού πολέμου ως ένας τρόπος να προσπαθήσουν να παραλύσουν τα μαχητικά της Χεζμπολάχ.

Αλλά, λέει, αφού το Ισραήλ έμαθε ότι η Χεζμπολάχ υποψιάστηκε, επέλεξε να πραγματοποιήσει την επίθεση νωρίτερα.