«Έρχονται οι ξένοι και μάς τρώνε τα κατοικίδια» - Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί θεωρούν ότι τα memes από τα fake news του Τραμπ λειτουργούν υπέρ τους
NewsroomΞεκίνησε ως ξενοφοβικός, αστικός θρύλος, έγινε θέμα συζήτησης των δεξιών accounts στο Χ του Έλον Μασκ και αναπαράχθηκε, στη mainstream τηλεόραση εν ώρα αιχμής. Ο Ντόναλντ Τραμπ το ξεστόμισε ζωντανά, στο ντιμπέιτ του με την Κάμαλα Χάρις για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου - «έρχονται οι ξένοι και μάς τρώνε τα κατοικίδια».
Ο ισχυρισμός ότι οι Αϊτινοί μετανάστες στο Σπρίνγκφιλντ του Οχάιο τρώνε τα κατοικίδια, όπως ήταν αναμενόμενο, είναι αδύνατο να τεκμηριωθεί. Στο TikTok, όμως, και σε όλο το διαδίκτυο, έχει μετατραπεί από φαιδρός ισχυρισμός της alt – right σε αφορμή για ξεκαρδιστικά memes και βίντεο γεμάτα ειρωνεία, τα οποία αναπαράγονται και καταναλώνονται κατά κόρον από χρήστες όλου του πολιτικού φάσματος. Παρότι, για κάποιους, οι συνέπειες των εν λόγω ισχυρισμών μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνες.
Την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου, τα σχολεία και τα δημοτικά κτίρια στο Σπρίνγκφιλντ παρέμειναν για δεύτερη συνεχόμενη ημέρα κλειστά, λόγω απειλών που δέχθηκαν για βόμβα. Σύμφωνα με τον δήμαρχο της πόλης, είχαν προηγηθεί τηλεφωνικές απειλές, με έντονες εκφράσεις μίσους για τους μετανάστες που ζουν στην περιοχή. Και πριν από τις απειλές, όμως, οικογένειες Αϊτινών που ζουν στην πόλη των 60.000 κατοίκων, δήλωναν στους Haitian Times ότι αισθάνονταν ανασφαλείς και ανεπιθύμητοι, ενώ ορισμένοι φοβόντουσαν να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο.
«Η Κάμαλα με μισεί»
Μέχρι στιγμής, πάντως, τίποτα δε φαίνεται ικανό να σταματήσει πολιτικούς και χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να «τρολάρουν» τα σχόλια του Τραμπ, δημιουργώντας memes και βίντεο με το σχετικό ηχητικό από το ντιμπέιτ. Και, φυσικά, ο πρώτος που έχει εκμεταλλευτεί την τάση, είναι ο ίδιος ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, οι fans του οποίου κυκλοφορούν εικόνες ΑΙ που τον εμφανίζουν αν άμεσα σε πλήθη από γάτες. Ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών, Τζέι Ντι Βανς, την Τρίτη, κάλεσε τους «συναδέλφους πατριώτες» να «συνεχίσουν να κυκλοφορούν τα memes» παρότι ο τελευταίος παραδέχθηκε ότι είναι πιθανό «οι φήμες αυτές να αποδειχθούν ψευδείς». Οι Ρεπουμπλικάνοι δέχτηκαν με ευχαρίστηση το hype, με τη βουλευτή Νάνσι Μέις και τον επίσημο λογαριασμό της ρεπουμπλικανικής ηγεσίας της δικαστικής επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων να είναι μεταξύ των πολλών χρηστών που μοιράστηκαν τις παραποιημένες εικόνες του Τραμπ με τις γάτες, ενώ ο Μασκ αναδημοσίευσε ένα από τα memes του λογαριασμού Truth Social του Τραμπ, που απεικόνιζε μία γάτα να κρατάει μια προεκλογική πινακίδα που έγραφε: «Η Κάμαλα με μισεί».
Στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών, είναι έντονη η αίσθηση ότι η viral φράση του Ρεπουμπλικανού υποψήφιου γυρίζει μπούμερανγκ. Η ίδια η Κάμαλα Χάρις δεν έχει αναρτήσει κανένα σχετικό meme, ωστόσο ζωντανά, κατά τη διάρκεια του debate, σχολίασε τους ισχυρισμούς του Τραμπ, λέγοντας, «κάπως ακραίο». Ο συνυποψήφιός της, Tim Walz, την Πέμπτη, κατά τη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης στο Μίσιγκαν, κάλεσε το πλήθος των συγκεντρωμένων να φωνάξει, «δεν τρώμε γάτες».
Και βέβαια, υποστηρικτές και των δύο πλευρών, μοιράζονται στο διαδίκτυο τα δικά τους αστεία memes, στα οποία παρουσιάζονται να τρώνε κατοικίδια. Στο TikTok, ηχητικά αποσπάσματα του Τραμπ να λέει, «στο Σπρίνγκφιλντ, τρώνε τα σκυλιά» και «τρώνε τις γάτες», αποτελούν το soundtrack σε πολλά βίντεο, στα οποία παρουσιάζονται τα κατοικίδια σε όλες τις ΗΠΑ να δέχονται επίθεση. «Τώρα που αποκάλυψε το μυστικό μας για τους μετανάστες χωρίς χαρτιά», ξεκινάει ένα βίντεο, το οποίο δείχνει μία οικογένεια να κάθεται γύρω από ένα τραπέζι με ζωντανές γάτες στα πιάτα, όσο τα μέλη προσποιούνται ότι κουνούν την αλατιέρα και την πιπεριέρα τους πάνω από τα ζώα. Σε άλλες αναρτήσεις, οι φροντιστές σκυλιών και γατιών έχουν βάλει το ηχητικό του Τραμπ να παίζει σε βίντεο όπου τα ζώα παρουσιάζονται με ανήσυχες εκφράσεις ή να φεύγουν τρέχοντας από το δωμάτιο. Κάποια από τα βίντεο έχουν εκατομμύρια προβολές.
«Αναδεικνύουν τον παραλογισμό με χιούμορ»
Ο μελετητής σπουδών μέσων ενημέρωσης στο Πανεπιστήμιο του Όρεγκον, Whitney Phillips,σημειώνει στη Washington Post ότι «τα memes δεν αποτελούν έκπληξη. Ενώ οι ξενοφοβικοί ισχυρισμοί έχουν σοβαρές επιπτώσεις, η απομόνωση της φράσης του Τραμπ από το αρχικό της πλαίσιο επιτρέπει στους χρήστες να αναδείξουν τον παραλογισμό με χιούμορ». Στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών, πάλι, το ότι πολλοί αναπαράγουν τα memes αντί να τα αποφεύγουν μπορεί να είναι χαρακτηριστικό της αλλαγής της στάσης της παράταξης απέναντι στον Τραμπ: από τη (δίκαιη) αγανάκτηση, ο ρεπουμπλικανός υποψήφιος έχει περάσει στη χλεύη. Η συγγραφέας και ερευνήτρια της διαδικτυακής επικοινωνίας, Renee DiResta, δήλωσε ότι, κατά τη διάρκεια του ντιμπέιτ, ο Τραμπ έκανε «δώρο» στους Δημοκρατικούς μετατρέποντας, τους περιθωριακούς ισχυρισμούς για τους μετανάστες σε «σοβαρή καταγγελία». Είναι, ωστόσο, αξιοσημείωτο το γεγονός ότι, αυτό που οι Δημοκρατικοί βλέπουν ως προφανή γκάφα, το στρατόπεδο των Ρεπουμπλικανών, το αξιολογεί ως νικηφόρο μήνυμα. Σε μία εποχή που οι αλγόριθμοι των μέσων κοινωνικής δικτύωσης «διυλίζουν» την πολιτική πληροφορία, οι viral στιγμές μία προεκλογικής καμπάνια μπορούν εύκολα να μετατραπούν σε ψηφιακά τεστ Rorschach.
Όπως εξηγεί ο μόνιμος ανώτερος συνεργάτης στο Εργαστήριο Ψηφιακής Εγκληματολογίας του Atlantic Council, Emerson T. Brooking, «είναι σαφές ότι, το θέμα με τις γάτες υπήρξε φαιδρότητα για τους περισσότερους Αμερικανούς, ωστόσο κάποιοι εξακολουθούν να μοιράζονται το σχετικό βίντεο. Ίσως το μοιράζονται γιατί, τα χαζά memes είναι το κοντινότερο πράγμα σε πολιτική συμμέτοχη για πολλούς Αμερικανούς πολίτες». Η Phillips, από την πλευρά της, δηλώνει ότι δεν ζηλεύει τους ανθρώπους που «διασκεδάζουν με τα ποστ» προειδοποιώντας ότι, οι Δημοκρατικοί που θεωρούν ότι με αυτό τον τρόπο «κόβουν» τον Τραμπ στα μέτρα τους, διακινδυνεύουν να δώσουν ώθηση σε μία ρητορική που, τελικά, ο ίδιος ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος, παίζει στα δάχτυλα. Και οι κίνδυνοι, καταρχάς, αφορούν τους Αϊτινούς μετανάστες που ήταν και ο αρχικός στόχος του. «Ένα αστείο που χρησιμοποιεί το πλαίσιο των μεταναστών ως πολιτισμικών εισβολέων», λέει, «ακόμα και στην περίπτωση που γελοιοποιηθεί, εξακολουθεί να ενισχύει το πλαίσιο στο οποίο γίνεται».