Το Ιράν αναζητεί μια εύθραυστη ισορροπία: Στηρίζει τη Χεζμπολάχ αλλά «δεν σύρεται στον πόλεμο»

Με φόντο τα μαζικά πλήγματα του Ισραήλ εναντίον της Χεζμπολάχ, το Ιράν αναζητεί μια εύθραυστη ισορροπία στηρίζοντας τον Λιβανέζο σύμμαχό του χωρίς ωστόσο να εμπλακεί άμεσα στη σύγκρουση, κάτι που θα μπορούσε να βλάψει τις προσπάθειές του να χαλαρώσουν οι δυτικές κυρώσεις εις βάρος του, εκτιμούν αναλυτές.

Από την έναρξη του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, η Χεζμπολάχ στηρίζει την παλαιστινιακή οργάνωση εκτοξεύοντας σχεδόν καθημερινά πυραύλους εναντίον του βόρειου τμήματος του Ισραήλ, το οποίο απαντά. Από τη Δευτέρα σφοδρά ισραηλινά πυρά στοχοθετούν προπύργια του σιιτικού κινήματος του Λιβάνου, εγείροντας φόβους για περαιτέρω εξάπλωση της σύγκρουσης στην περιοχή.

«Το Ιράν δεν θα συρθεί σε πόλεμο»

Ωστόσο, «το Ιράν δεν θα αφεθεί να συρθεί σε πόλεμο», επεσήμανε ο Χαμίντ Γκολαμζαντέχ, πολιτικός επιστήμονας με έδρα το Ιράν.

Την ίδια άποψη έχει και ο Αλί Βαέζ, αναλυτής στο Crisis Group. Η Τεχεράνη έχτισε με το πέρασμα των ετών το δίκτυο των συμμάχων της «για να προστατεύσει την ισχύ της προς το εξωτερικό και όχι για να εισέλθει σε περιφερειακή σύγκρουση», εξήγησε.

Σύμφωνα με τον ίδιο, οποιαδήποτε κλιμάκωση από το Ιράν «θα προσέφερε μια στρατηγική νίκη» στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Εξάλλου θα επηρέαζε και τις αμερικανικές εκλογές επιτρέποντας στον Ντόναλντ Τραμπ να επιστρέψει στην εξουσία, «κάτι που θα ήταν ιδιαίτερα επιζήμιο για τα ιρανικά συμφέροντα».

Αντί να «παίξει το παιχνίδι του ορκισμένου εχθρού του», του Ισραήλ, επεσήμανε ο Βαέζ, το Ιράν ασκεί πιέσεις «για να πετύχει τη χαλάρωση των κυρώσεων (εις βάρος του) και (…) μια σχετική οικονομική ανάσα».

Στη Νέα Υόρκη από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν, που επιδιώκει καλύτερες σχέσεις με τη Δύση, κατηγόρησε το Ισραήλ για πολεμοκαπηλία, παρουσιάζοντας όμως παράλληλα μια μετριοπαθή εικόνα της χώρας του.

Το Ιράν κατηγορεί το Ισραήλ ότι δολοφόνησε στα τέλη Ιουλίου στην Τεχεράνη τον επικεφαλής της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια και έχει δεσμευθεί να απαντήσει «τον κατάλληλο χρόνο και με τον κατάλληλο τρόπο».

Ο Πεζεσκιάν αναφέρθηκε στις εκκλήσεις της Δύσης προς τη χώρα του να αποφύγει να απαντήσει προκειμένου να μην επηρεάσει αρνητικά τις προσπάθειες για μια εκεχειρία στον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας. «Όμως δεν πετύχαμε ποτέ αυτή την άπιαστη ειρήνη. Κάθε ημέρα το Ισραήλ διαπράττει νέες ωμότητες», κατήγγειλε.

Το Ιράν υιοθέτησε την ίδια προσέγγιση προσέχοντας να αποφύγει μια ευρύτερη σύγκρουση, όταν εξαπέλυσε στις 13 Απριλίου πρωτοφανή επίθεση εναντίον του Ισραήλ με drones και πυραύλους – οι περισσότεροι από τους οποίους αναχαιτίστηκαν-- σε απάντηση στο πλήγμα εναντίον του ιρανικού προξενείου στη Δαμασκό.

Οι αναλυτές είχαν τότε εκτιμήσει ότι η Τεχεράνη επεδίωξε «να επιδείξει τη δύναμή της», προσέχοντας ωστόσο να μην προκαλέσει σύγκρουση με την Ουάσινγκτον.

Το Ιράν είναι αντιμέτωπο με οικονομική κρίση από το 2018, όταν ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τη χώρα του από τη διεθνή συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και επανέφερε σε ισχύ τις αυστηρές κυρώσεις εις βάρος της Τεχεράνης.

Πολλές ευρωπαϊκές χώρες σταμάτησαν τον τελευταίο καιρό τις αεροπορικές τους συνδέσεις με το Ιράν, το οποίο κατηγορούν ότι παρέχει πυραύλους στη Ρωσία για τον πόλεμο που διεξάγει εναντίον της Ουκρανίας.

Ο Πεζεσκιάν διέψευσε τις κατηγορίες αυτές και διαβεβαίωσε ότι είναι «έτοιμος να καθίσει (στο τραπέζι των συνομιλιών) με τους Ευρωπαίους και τους Αμερικάνους».

Αυτό όμως δεν εμποδίζει την Τεχεράνη να εξακολουθεί να στηρίζει τον λιβανέζο σύμμαχό της: ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί πρόσφατα διαβεβαίωσε ότι «το Ιράν δεν θα μείνει αδιάφορο» μπροστά στα ισραηλινά πλήγματα με στόχο υψηλόβαθμα στελέχη της Χεζμπολάχ.

Την Τετάρτη ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης του Ιράν, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, εξέφρασε τη λύπη του για τον θάνατο «πολύτιμων» μαχητών της Χεζμπολάχ, επισημαίνοντας ωστόσο ότι αυτά τα πλήγματα δεν μπορούν «να γονατίσουν» τη λιβανέζικη οργάνωση.

Σύμφωνα με την ερευνήτρια πολιτικών επιστημών Αφιφέχ Αμπέντι, το Ιράν «εξετάζει τις επιλογές του για να προσφέρει πολιτική, στρατιωτική στήριξη και στήριξη ασφαλείας» στον σύμμαχό του.

Όπως εξήγησε η ίδια, η Χεζμπολάχ διαθέτει «σημαντικούς ανθρώπινους πόρους» για να αντικαταστήσει τις στρατιωτικές της δυνάμεις.

«Η Χεζμπολάχ έχει ανάγκη στήριξη. Όμως η απουσία της δεν σημαίνει ότι θα ηττηθεί», επεσήμανε ο Γκολαμζαντέχ.

Ο Βαέζ εκτίμησε ότι η επίθεση εναντίον των συσκευών επικοινωνίας της Χεζμπολάχ, που κόστισε τη ζωή σε 39 ανθρώπους και τραυμάτισε περίπου 3.000, πιθανόν «την αποδυνάμωσε». Όμως το λιβανέζικο κίνημα «δεν θα παραλύσει εντελώς, ακόμη κι αν εξαλειφθούν τα δύο πρώτα επίπεδα της ηγεσίας του», πρόσθεσε.

Αυτή η επίθεση, σύμφωνα με τον Βαέζ, θα μπορούσε ωστόσο να είναι ένας από τους λόγους «της επιφυλακτικότητας του Ιράν και της Χεζμπολάχ να εισέλθουν σε ολοκληρωτικό πόλεμο» με το Ισραήλ.