Μέση Ανατολή: Αλλαγή του status quo επιδιώκει ο Νετανιάχου – Το Ιράν ο πραγματικός στόχος του Ισραήλ – Ανάλυση Politico

Μία «χρυσή ευκαιρία» για αναδιαμόρφωση του «χάρτη» της Μέσης Ανατολής πιστεύει ότι κρατά στα χέρια της η ηγεσία του Ισραήλ, σύμφωνα με σημερινή (01/10) ανάλυση του Politico. Όπως αναφέρεται στο σχετικό δημοσίευμα, η κυβέρνηση Νετανιάχου θεωρεί ότι, η συγκυρία υπερβαίνει κατά πολύ τους στόχους της «ισοπέδωσης» της Χαμάς και της Χεζμπολάχ ωστόσο επισημαίνεται ότι, η ισραηλινή πολιτική για μια «νέα τάξη πραγμάτων» στην περιοχή ελλοχεύει κινδύνους.

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, πριν την «περιορισμένη» -συμφωνα με το Ισραήλ- χερσαία επίθεση στον Λίβανο την Τρίτη, κατέστησε σαφές ότι, απώτερος στόχος του είναι η υπονόμευση της εξουσίας των κληρικών της Τεχεράνης, και η δυσφήμιση των Ιρανών, οι οποίοι είναι, επί της ουσίας, είναι οι τραπεζίτες, οι εκπαιδευτές και οι φερόμενοι προστάτες, τόσο της Χαμάς, όσο και της Χεζμπολάχ.

Τη Δευτέρα (30/09), σε ομιλία του στα αγγλικά, ο ισραηλινός πρωθυπουργός υποσχέθηκε στον «ευγενή περσικό λαό» ότι, η ημέρα που θα απελευθερωθεί από τους «τυράννους» και θα μπορέσει να ζήσει ειρηνικά με το Ισραήλ, θα έρθει «πολύ νωρίτερα από ό,τι νομίζει κανείς». Η δυσοίωνη προειδοποίηση Νετανιάχου ήταν ότι, «στη Μέση Ανατολή, δεν υπάρχει κανένα μέρος στο οποίο να μην μπορεί να φτάσει το Ισραήλ». Η χώρα, δεν πολεμά απλώς την Τεχεράνη, συντρίβοντας τους συμμάχους και τους «δορυφόρους» της όπως η Χεζμπολάχ στον Λίβανο και οι Χούτι στην Υεμένη, αλλά προσπαθεί, με αυτές τις επιχειρήσεις, να δείξει την υπεροχή της σε τεχνολογικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο κατασκοπείας στο ιρανικό έδαφος.

Το Ισραήλ, τον περασμένο Απρίλιο, αντεπιτέθηκε στο τεράστιο κύμα ιρανικών πυραύλων που δέχθηκε, με την ανατίναξη ενός ραντάρ αεράμυνας κοντά στην κεντρική πόλη του Ισφαχάν. Ευρέως, η αντεπίθεση του Ισραήλ έγινε αντιληπτή ως «προειδοποίηση» προς το Ιράν ότι θα μπορούσε να εξαλείψει κατά βούληση τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Τον Ιούλιο, ο Ισμαήλ Χανίγια, ηγέτης της Χαμάς, δολοφονήθηκε ενώ βρισκόταν σε κυβερνητικό ξενώνα στην Τεχεράνη από ρουκέτα. Ανώτατοι διοικητές του Ιράν σκοτώθηκαν σε επιδρομές στη Δαμασκό και τη Βηρυτό. Ο Νετανιάχου στέλνει ξεκάθαρα το μήνυμα περί «ακτίνας δράσης» του Ισραήλ, και περιορισμένου περιθωρίου ελιγμών από πλευράς του Ιράν.

Πετάει το γάντι στην Τεχεράνη

Πρόκειται για μία βασανιστική πρόκληση για την ηγεσία της Τεχεράνης αφού, το Ιράν, προβάλλει την ισχύ του σε όλη την περιοχή, και δείχνει ως ένα κράτος με στρατιωτική ισχύ «βαρέων βαρών» που είναι σε θέση να υποστηρίξει τις πιστές του πολιτοφυλακές σε όλο το Ιράκ, τη Συρία, τον Λίβανο και την Υεμένη. Με τη δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα την Παρασκευή, το Ισραήλ αμφισβητεί ευθέως την ισχύ του Ιράν. Σύμφωνα με το Politico, δε, η δολοφονία Νασράλα αποτελεί ένα από τα πιο κραυγαλέα παραδείγματα ότι, ο Νετανιάχου, πετάει το γάντι στην Τεχεράνη.

Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF), μέσω ανάρτησης στο Χ, αναφέρουν ότι, κοντά στα σύνορα Ισραήλ – Λιβάνου, πραγματοποιούν «τοπικές και στοχευμένες χερσαίες επιδρομές με βάση ακριβείς πληροφορίες κατά των τρομοκρατικών στόχων και υποδομών της Χεζμπολάχ». Όπως προσθέτει ο ισραηλινός στρατός, στόχο του αποτελούν περιοχές και χωριά «κοντά στα σύνορα που αποτελούν άμεση απειλή για τις κοινότητες στο βόρειο Ισραήλ». Η κυβέρνηση Νετανιάχου προετοιμάζει το σχέδιο -το οποίο θα υποστηρίζεται από αεροπορικές επιδρομές και πυροβολικό- εδώ και μήνες ενώ, ο ισραηλινός στρατός, δεν έχει δώσει λεπτομέρειες σχετικά με το πόσο διαρκέσει η επιχείρηση. Την ίδια στιγμή, έφεδροι καλούνται και κατευθύνονται στα βόρια σύνορα της χώρας.

Ανώτερος αξιωματούχος του Ισραήλ είπε στο μέσο πως, ο Νετανιάχου θα εντείνει την επίθεση κατά της Χεζμπολάχ, αγνοώντας τις αυξανόμενες διεθνείς εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός. Πιθανότατα το σχέδιο του Ισραήλ θα περιλαμβάνει την έναρξη μεγάλης χερσαίας επίθεσης στο νότιο Λίβανο επίθεσης με στόχο τη συντριβή της Χεζμπολάχ την οποία φιλοδοξεί να αναγκάσει να αποσύρει τις δυνάμεις της βόρεια του ποταμού Λιτάνι, 29 χιλιόμετρα από τα σύνορα Ισραήλ - Λιβάνου. Επιπλέον, ο ισραηλινός στρατός θα συνεχίσει να σφυροκοπά τις αποθήκες όπλων, την επιμελητεία και τους διοικητικούς κόμβους της Χεζμπολάχ και στην κοιλάδα Μπεκάα στον βορρά, συνεχίζοντας τις «αποστολές εξόντωσης» των  ανώτερων διοικητών της λιβανέζικης σιιτικής πολιτοφυλακής. «Είναι η ευκαιρία να διαλύσουμε τη Χεζμπολάχ, ώστε να μην είναι ξανά σε θέση να ανακάμψει και να ασκήσει την ισχύ της στον Λίβανο», ανέφερε ο αξιωματούχος υπό το καθεστώς ανωνυμίας.

Μετά τη δολοφονία Νασράλα, οι κάκιστες δημοσκοπικές επιδόσεις του Νετανιάχου φαίνεται να ανακάμπτουν, δίνοντας στον ισραηλινό πρωθυπουργό  το πολιτικό κίνητρο για παράταση της επίθεσης και την αφορμή για να αγνοήσει τις επανειλημμένες εκκλήσεις των δυτικών του συμμάχων για κατάπαυση του πυρός, εν μέσω φόβων για επιδείνωση της ανθρωπιστικής κρίσης στον Λίβανο.

Όπως επισημαίνει το Politico, αμερικανοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι, η ισραηλινή εισβολή θα είναι πιο περιορισμένη και στοχευμένη, μικρότερης έκτασης από αυτήν του 2006 όταν, ο σύντομος αλλά βάναυσος πόλεμος που πυροδοτήθηκε, πλήγωσε και τις δύο πλευρές. Η ουάσινγκτον, ωστόσο, εξακολουθεί να ανησυχεί για το ενδεχόμενο ιρανικής επίθεσης κατά του Ισραήλ, γεγονός που «θα απαιτούσε» την «απάντηση» δυνάμεων των ΗΠΑ. Έντονες είναι και οι ανησυχίες ότι, το Ισραήλ, θα υπερβεί τις στρατιωτικές του δυνατότητες.

«Ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί»

Ωστόσο, εκτός της εσωτερικής πολιτικής του Ισραήλ, που λειτουργεί υπέρ του Νετανιάχου, στην παρούσα φάση, υπάρχει και η στρατιωτική λογική. Όπως παρατήρησε πριν από την εισβολή ο Μάθιου Σάβιλ της βρετανικής δεξαμενής σκέψης, Royal United Services, «το στρατιωτικό κίνητρο για το Ισραήλ είναι να συνεχίσει. Έχει εξοντώσει την ανώτερη ηγεσία της Χεζμπολάχ, έχει θέσει σε κίνδυνο την ικανότητά της να συντονίζεται και έχει την πρωτοβουλία. Παρά τους κινδύνους που θα αντιμετώπιζε μια χερσαία εισβολή, την απειλή από βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς και την εκτεταμένη φύση των τρεχουσών επιχειρήσεων των IDF, πολλοί θα υποστήριζαν ότι δε θα υπάρξει καλύτερη στιγμή για να πάνε στο νότιο Λίβανο και να καταστρέψουν την υποδομή της Χεζμπολάχ εκεί».

Οι όροι, ωστόσο, με τους οποίους μιλούν οι ισραηλινοί αξιωματούχοι για την επιχείρηση, είναι πολύ πιο φιλόδοξοι. Οι ίδιοι κάνουν λόγο για εξαναγκασμό της Χεζμπολάχ να σταματήσει τις πολύμηνες διασυνοριακές επιθέσεις με ρουκέτες, αλλά και επιστροφή των περίπου 80.000 εκτοπισμένων ισραηλινών στα σπίτια τους. Ταυτόχρονα, για τη συνέχιση της στρατιωτικής εκστρατείας και τον «ανασχεδιασμό» της Μέσης Ανατολής κάνουν λόγο αρκετοί πρώην αρχηγοί πληροφοριών και ασφάλειας, εκτός των σημερινών κυβερνητικών κλιμακίων του Ισραήλ. Μεταξύ αυτών, και ο πρώην αρχηγός της Μοσάντ, Ταμίρ Πάρντο ο οποίος, μιλώντας σε ισραηλινά μέσα ενημέρωσης σχετικά με τα πλήγματα που κατάφερε το Ισραήλ στη Χεζμπολάχ τις τελευταίες 12 ημέρες, έκανε λόγο για «μία ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί». Ο Πάρντο πρόσθεσε πως, είναι απίθανο να ανακάμψει στον βαθμό που θα μπορούσε να ελέγξει τον Λίβανο όπως έκανε από το 2006 μέχρι τώρα, ο σημαντικότερος περιφερειακός σύμμαχος της Τεχεράνης. «Δεν υπάρχει περίπτωση να ανακάμψουν σε αυτό που ήταν πριν, κατά τη γνώμη μου», είπε.

Πράγματι, εντός της Χεζμπολάχ, υπάρχει αναστάτωση από την πρωτοφανή ζημιά που έχει υποστεί από τον ισραηλινό στρατό. Το τελευταίο δεκαπενθήμερο, η λίστα των κορυφαίων διοικητών της οργάνωσης που σκοτώθηκαν μοιάζει με το «Who's Who» των σιιτών μαχητών. Καθημερινά, σε αυτήν προστίθενται και νέα ονόματα. 

Ο αναλυτής του Atlantic Council, Αχμέντ Φουάντ Ακαντίμπ, σημείωσε ότι, «σχεδόν ολόκληρη η ανώτερη ηγεσία της ομάδας, πολιτική και στρατιωτική, μαζί με χιλιάδες μέλη και κατώτερους διοικητές, έχει δολοφονηθεί, εξαλειφθεί ή καταστεί αναποτελεσματική - ενώ οι ισραηλινές αμυντικές δυνάμεις έχουν καταστρέψει και μεγάλες ποσότητες στρατηγικών πυρομαχικών που θα μπορούσαν να έχουν απειλήσει ισραηλινές πόλεις και στόχους. Η περιοχή μπορεί να βλέπει την αρχή του τέλους του άξονα αντίστασης του Ιράν». Την ίδια στιγμή, υπάρχει ένα ευρύ φάσμα Αράβων ηγετών - συμπεριλαμβανομένου των ηγετών του Κόλπου- που δεν θα ήταν δυσαρεστημένο με ένα τέτοιο αποτέλεσμα. Ήδη, μερίδα των μέσων ενημέρωσης του Κόλπου κατηγορούν Χεζμπολάχ για τα δεινά των Λιβανέζων. Η καθημερινή εφημερίδα της Σαουδικής Αραβίας Okaz, γράφει ότι, η σιιτική οργάνωση, ενεργεί «για χάρη των ιρανικών, και όχι των λιβανικών ή των αραβικών συμφερόντων».

Οι επιλογές της Χεζμπολάχ και του Ιράν είναι περιορισμένες. Ο νέος πρόεδρος του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιάν, ήταν πρόθυμος να βελτιώσει τους δεσμούς με τους Άραβες γείτονες και έχει επίσης κάνει ανοίγματα προς τη Δύση,ενώ άφηνε να εννοηθεί ότι, η Τεχεράνη, είναι έτοιμη να ασχοληθεί πιο σοβαρά με τις πυρηνικές συνομιλίες. Ωστόσο αυτή η διπλωματική προσέγγιση κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα, από την άμεση εμπλοκή στη σύγκρουση. Μια νέα άμεση πυραυλική επίθεση όπως αυτή που πραγματοποίησε ανεπιτυχώς νωρίτερα αυτό το έτος στο Ισραήλ θα αποκαλύψει την αδυναμία του απέναντι στην ισραηλινή στρατιωτική υπεροχή, αφήνοντας τη Χεζμπολάχ σε μεγάλο βαθμό μόνη της και μόνο με ρητορική υποστήριξη από την Τεχεράνη.

«Επικίνδυνη ψευδαίσθηση» 

Από την άλλη, ως «επικίνδυνη ψευδαίσθηση» χαρακτηρίζει την περαιτέρω κλιμάκωση του Ισραήλ με στόχο τη δημιουργία μιας νέας τάξης πραγμάτων στην περιοχή, ο Τζούλιεν Μπάρνς – Ντάσι, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. «Η ισραηλινή επίθεση σηματοδοτεί ένα σημαντικό τακτικό επίτευγμα, αλλά παραμένει αποκομμένη από μια στρατηγική οδό για βιώσιμη αντιμετώπιση των ισραηλινών αναγκών ασφάλειας και τερματισμού της σειράς αλληλένδετων περιφερειακών συγκρούσεων», υποστήριξε από πλευράς του.

Και ο σκληρός επικριτής του Νετανιάχου και πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ, Εχούντ Ολμερτ, όμως, τόνισε στο Politico ότι είναι πολύ νωρίς για να μιλάει κανείς για επιτυχία. «Τι θα συμβεί αν δύο ή τρεις μεγάλοι πύραυλοι προσγειωθούν στο Τελ Αβίβ;», υπογράμμισε.