Παναγία των Παρισίων: Χρειάζεται εγρήγορση για την προστασία των μνημείων

Η πυρκαγιά που ξέσπασε στην Παναγία των Παρισίων δείχνει την ευαλωτότητα των μνημείων και το καταστροφικό γεγονός να μοιάζει ακόμα πιο τραγικό μια μέρα πριν από την Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών.

Δύο εκπρόσωποι του Icomos (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών) -οργανισμός που αποτελεί τον επίσημο τεχνικό σύμβουλο της Ουνέσκο για την παγκόσμια κληρονομιά- μίλησαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την καταστροφική φωτιά στον καθεδρικό ναό της γαλλικής πρωτεύουσας.  

«Εκφράζουμε αλληλεγγύη προσφέροντας τεχνογνωσία»

«Η είδηση μάς γέμισε αγωνία και βαθιά συγκίνηση», λέει στο ΑΠΕ/ΜΠΕ η αντιπρόεδρος του ελληνικού Icomos, Σοφία Αυγερινού-Κολώνια. «Η Παναγία των Παρισίων στις φλόγες; Ο ιστορικός γοτθικός καθεδρικός ναός του Παρισιού μοναδικής αρχιτεκτονικής αξίας, μια πολιτιστική και λογοτεχνική κληρονομιά, ένα μνημείο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO να βρίσκεται σε κίνδυνο μόλις δύο ημέρες πριν την Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων; Δυστυχώς, δεν πρόκειται για μοναδικό παράδειγμα καταστροφής από αμέλεια ή από ανθρώπινες αστοχίες» τονίζει στο ΑΠΕ/ΜΠΕ η ίδια και προσθέτει: «Αυτά τα περιστατικά μάς κάνουν να συνειδητοποιήσουμε πόσο ευάλωτα και εκτεθειμένα σε κινδύνους είναι τα μνημεία, οι ιστορικές τοποθεσίες, οι ιστορικές πόλεις και συνοικίες και πόσο αναγκαία είναι η εγρήγορση για την προστασία τους.

Από τις πρώτες ώρες, που έγινε γνωστό το τραγικό γεγονός, το παγκόσμιο δίκτυο του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών, του ICOMOS, κινητοποιήθηκε εκφράζοντας την αλληλεγγύη του προς τους Γάλλους συναδέλφους προσφέροντας τεχνογνωσία. Ανάμεσά τους, το ελληνικό ICOMOS έστειλε το δικό του μήνυμα αλληλεγγύης και συμπαράστασης».

«Έχει πολλή δουλειά να γίνει» 

«Είναι νωρίς να ξέρουμε τι μορφή θα έχει η συνεργασία μας με τις γαλλικές Αρχές, επειδή έχουν μπροστά τους μια δύσκολη έρευνα, να αποκαλύψουν τα ακριβή αίτια που προκάλεσαν την πυρκαγιά στη Νοτρ Νταμ», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γκουστάβο Αραόζ, επίτιμος πρόεδρος του ICOMOS.

Μιλώντας για την καταστροφή του καθεδρικού ναού επισημαίνει: «Βρίσκονται ακόμα στη φάση πρώιμης διάγνωσης του προβλήματος. Υπάρχουν κάποια ενθαρρυντικά στοιχεία, τα βιτρό είναι στη θέση τους, έχουν κυκλοφορήσει φωτογραφίες που δείχνουν ότι έχουν διασωθεί, ιδίως τα βιτρό του βόρειου και νότιου τμήματος του ναού. Είναι τα παλαιότερα και εξαιρετικά πολύτιμα. Όμως πρέπει να αξιολογηθεί η κατάσταση, τα παράθυρα μπορεί να έχουν εξασθενήσει από τη φωτιά. Έχει πολλή δουλειά να γίνει. Πρέπει κατ' αρχήν να εντοπιστούν και να αναγνωριστούν τα προβλήματα, στη συνέχεια να αποφασιστεί ο καλύτερος τρόπος να επαναφέρουν το κτίριο στην παλιά του αίγλη, γεγονός που δεν αμφιβάλλω καθόλου ότι θα συμβεί». 

Σχετικά με την πρόληψη και την προστασία των μνημείων από καταστροφές, ο Γκουστάβο Αραόζ τονίζει: «Έχουμε αναπτύξει πολλούς τρόπους για την προστασία των ιστορικών κτιρίων και ένας απ' αυτούς είναι η εγκατάσταση συστημάτων αντιπυρικής προστασίας. Η αποτελεσματικότητα της προστασίας εξαρτάται πάντα από τον προϋπολογισμό, όπως στην περίπτωση της πυρκαγιάς του Εθνικού Μουσείου του Ρίο ντε Τζανέιρο, τον περασμένο Σεπτέμβριο, όπου η καταστροφή οφειλόταν εξ' ολοκλήρου σε οικονομικούς λόγους. Δεν υπήρχε σύστημα πυροπροστασίας. Για χρόνια το λέγαμε, η κοινή γνώμη το φώναζε ότι το Εθνικό Μουσείο του Ρίο πρέπει να έχει σωστό προϋπολογισμό. Στην περίπτωση της Νοτρ Νταμ δεν ξέρουμε ακόμα τι πήγε στραβά. Ήταν τεχνικής φύσεως; Ανθρώπινη αστοχία; Ποιος ξέρει...», διερωτάται.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στο ΑΠΕ/ΜΠΕ, «τα πολύτιμα κτίρια, τα τεράστιας παγκόσμιας σημασίας μνημεία σε χώρες και κοινότητες όλου του κόσμου έχουν πίσω τους ολόκληρη ιστορία διάσωσης: Το 1902 είχε καταρρεύσει το καμπαναριό του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, αλλά το αποκατέστησαν. Έχουμε την ανατίναξη του Παρθενώνα το 1687, αλλά ακόμα είναι εκεί. Το 2007 ξέσπασαν οι φοβερές πυρκαγιές στην Ηλεία που έβαλαν σε κίνδυνο την αρχαία Ολυμπία. Η Ελλάδα είναι το λίκνο του πολιτισμού, έχετε τους μεγαλύτερους θησαυρούς της ανθρωπότητας και τεράστια ευθύνη να τους προφυλάσσετε», καταλήγει ο Γκουστάβο Αραόζ.