Γάζα: Τι έδειξε μεγάλη έρευνα του Al Jazeera για τα ισραηλινά εγκλήματα πολέμου - Κακοποιήσεις και δολοφονίες αμάχων

Εγκλήματα πολέμου στην πολιορκημένη Γάζα κατέγραψε η ερευνητική ομάδα του Al Jazeera, I-Unit, συλλέγοντας υλικό από χιλιάδες φωτογραφίες και βίντεο που ανήρτησαν κυρίως Ισραηλινοί στρατιώτες στο διαδίκτυο.

Όταν οι Ισραηλινοί μπήκαν στη Γάζα στις 27 Οκτωβρίου, μετά από τρεις εβδομάδες αεροπορικών βομβαρδισμών, πήραν μαζί τους τα iPhone τους. «Ζούμε στην εποχή της τεχνολογίας και αυτό έχει περιγραφεί ως η πρώτη γενοκτονία στην ιστορία που μεταδίδεται με livestreaming», δήλωσε η Παλαιστίνια συγγραφέας Susan Abulhawa που συμμετέχει στην ερευνητική μονάδα του Al Jazeera.

Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, από τότε, οι στρατιώτες έχουν αναρτήσει χιλιάδες βίντεο και φωτογραφίες στο Instagram, το Facebook, το TikTok και το YouTube. Αυτά, αποτελούν τη βάση της νέας ταινίας του I-Unit, η οποία διερευνά τα ισραηλινά εγκλήματα πολέμου κυρίως μέσω των αποδεικτικών στοιχείων που έχουν παράσχει οι ίδιοι οι Ισραηλινοί στρατιώτες.

Πώς διεξήχθη αυτή η έρευνα;

Η ομάδα ερεύνησε τα ποστ των Ισραηλινών στρατιωτών, οι οποίοι αναρτούσαν τα στοιχεία με το όνομά τους, σε δημόσια προσβάσιμες πλατφόρμες και συχνά μάλιστα, έδιναν λεπτομέρειες για το πότε και πού έλαβαν χώρα τα απεικονιζόμενα περιστατικά.

Η I-Unit άρχισε να συλλέγει αυτά τα βίντεο και τις φωτογραφίες, καταρτίζοντας μια βάση δεδομένων με περισσότερους από 2.500 λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Το υλικό μάλιστα αυτό έχουν δει και στρατιωτικοί και εμπειρογνώμονες σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων ο Τσάρλι Χέρμπερτ, απόστρατος υποστράτηγος του βρετανικού στρατού, και ο Μπιλ Βαν Έσβελντ, αναπληρωτής διευθυντής για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η ομάδα επίσης βιντεοσκόπησε μαρτυρίες και τις επαλήθευσε από το υλικό των ισραηλινών μη επανδρωμένα αεροσκάφη που συνέλεξε το Al Jazeera Arabic.

Ποια είναι τα συμπεράσματα της έρευνας

Στο υλικό που έχει συγκεντρωθεί περιλαμβάνει από αστεία που κάνουν οι στρατιώτες που ψάχνουν συρτάρια με εσώρουχα γυναικών μέχρι δολοφονίες άοπλων πολιτών.

Όπως επισημαίνει το Al Jazeera, για το εάν είναι ένοχοι ή όχι οι στρατιώτες θα πρέπει να το κρίνουν οι εισαγγελείς ωστόσο ειδικοί στο διεθνές δίκαιο τονίζουν πως πολλά από τα καταγεγραμμένα περιστατικά θα πρέπει να διερευνηθούν από διεθνείς οργανισμούς.

Οι περισσότερες από τις φωτογραφίες και τα βίντεο εμπίπτουν σε μία από τις τρεις κατηγορίες: την αλόγιστη καταστροφή, την κακομεταχείριση των κρατουμένων και την χρήση ανθρώπων ως ασπίδες.

Και οι τρεις μπορεί να αποτελούν παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και εγκλήματα πολέμου σύμφωνα με το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

Καταστροφές

Στα βίντεο που έχουν συλλεχτεί φαίνονται συχνά στρατιώτες να διαλύουν και να καταστρέφουν περιουσίες και αγαθά Παλαιστινίων. Άλλα δείχνουν σπίτια να πυρπολούνται και άλλα να βομβαρδίζουν κτίρια.

«Το γεγονός ότι μπόρεσαν να ζώσουν αυτά τα κτίρια με εκρηκτικά δείχνει ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει καμία απειλή από αυτά τα κτίρια». «Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την καταστροφή ενός κτιρίου εάν ο εχθρός δεν βρίσκεται σε αυτό», αναφέρουν αναλυτές.

«Δεν μπορείς να τριγυρνάς αλόγιστα, χωρίς λόγο καταστρέφοντας ... μη στρατιωτική περιουσία ... Απαγορεύεται. Αν το κάνεις αυτό, τότε είναι έγκλημα πολέμου».

Φρικτές ιστορίες κακοποίησης κρατουμένων

Σε άλλες εικόνες, φαίνεται κρατούμενοι να είναι γυμνοί ή με τα εσώρουχά τους, να τους χλευάζουν και να τους κοροϊδεύουν.

Σε ένα μάλιστα βίντεο, σύμφωνα με το αραβικό δίκτυο, φαίνονται γυμνοί και ημίγυμνοι κρατούμενοι, να είναι δεμένοι, να έχουν δεμένα μάτια να τους κλωτσάνε και να τους σέρνουνε στο πάτωμα.

Σε ένα από αυτά, ένας Γαλλοϊσραηλινός στρατιώτης κινηματογραφεί έναν κρατούμενο που τραβιέται από το πίσω μέρος ενός φορτηγού και λέει: «Κοιτάξτε, θα σας δείξω την πλάτη του. Θα γελάσετε με αυτό» και τον βασανίζουν.

«Τα βασανιστήρια είναι ένα από τα σοβαρότερα διεθνή εγκλήματα ... Πολύ συχνά, όμως, είναι δύσκολο να βρεθούν αποδείξεις ... Αυτό το είδος υλικού, όταν έχεις πρόσωπα  να παραδέχονται στην κάμερα ότι συμμετείχαν σε βασανιστήρια θα ήταν πολύ χρήσιμο για κάθε ερευνητή ή εισαγγελέα», δήλωσε ο Rodney Dixon, ειδικός σε θέματα διεθνούς δικαίου.

Τα βίντεο των στρατιωτών συμπληρώνονται από μαρτυρίες μαρτύρων που συγκέντρωσε η ομάδα της I-Unit στη Γάζα. Η ταινία περιλαμβάνει τρεις μαρτυρίες για ξυλοδαρμό και κακοποίηση: «Πήραν τον γιο μου, τον μεγαλύτερο, που μόλις είχε παντρευτεί», είπε ο Abu Amer. «Τον βασάνισαν. Άκουγα τις κραυγές του καθώς τον έπνιγαν και τον χτυπούσαν στο διπλανό δωμάτιο. Δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα με τα τουφέκια να σημαδεύουν τα κεφάλια μας. Δεν μπορούσαμε να κάνουμε καμία κίνηση».

«Τίποτα δεν μας εμποδίζει να σε σκοτώσουμε. Θα μπορούσαμε να σας σκοτώσουμε όλους. Αυτό είναι φυσιολογικό. Κανείς δεν θα μας αποτρέψει και κανείς δεν θα μας καλέσει να λογοδοτήσουμε», τους είπε ένας στρατιώτης, όπως κατήγγειλε.

Εκτός από άνδρες, κακοποιούν και γυναίκες. Η Hadeel Dahdouh είπε ότι ένας στρατιώτης την κλώτσησε στο στομάχι. «Με χτύπησε στην πλάτη με το όπλο και στο κεφάλι με ένα κομμάτι μέταλλο στο χέρι του. Του είπα, "χαλάρωσε τις χειροπέδες", αλλά αυτός την έσφιγγε περισσότερο».

Ένας άλλος Παλαιστίνιος από τη Γάζα, ο Fadi Bakr, είπε ότι αναγκάστηκε να ξαπλώσει πάνω σε ένα πτώμα που ήταν σε αποσύνθεση με έναν στρατιώτη που τον απειλεί πως  θα τον εκτελέσει.

Στο κέντρο κράτησης Sde Teiman στο νότιο Ισραήλ, είπε ότι είδε τους φύλακες να χρησιμοποιούν έναν σκύλο για να βιάσουν έναν νεαρό κρατούμενο.

Ανθρώπινες ασπίδες

Η ομάδα του αραβικού δικτύου πήρε συνεντεύξεις και από έξι ανθρώπους που χρησιμοποιήθηκαν ως ανθρώπινες ασπίδες από τα ισραηλινά στρατεύματα.

Ο Abu Amer περιέγραψε πώς κατά τη διάρκεια συγκρούσεων μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστίνιων, οι Ισραηλινοί στρατιώτες «μας πήραν, τους άνδρες, και μας τοποθέτησαν κοντά στο μπαλκόνι. Τοποθέτησαν τα όπλα τους πάνω από τα κεφάλια μας και πυροβολούσαν τους νεαρούς άνδρες από την άλλη πλευρά».

Λέει ότι στη συνέχεια αναγκάστηκε να επιθεωρεί κτίρια για παγίδες και ενέδρες, ενώ ένας στρατιώτης τον παρακολουθούσε από το μπαλκόνι με ένα πολυβόλο. «Προσπάθησε να κάνει το οτιδήποτε και θα σε πυροβολήσω».

Πλάνα που συνέλεξε το Al Jazeera Arabic υποστηρίζουν αυτούς τους ισχυρισμούς.

Σε ένα από αυτά, φαίνεται ένας κρατούμενο να επιθεωρεί άδεια κτίρια, ενώ παρακολουθείται από μη επανδρωμένο αεροσκάφος. Ξεχωριστό υλικό δείχνει αιμόφυρτους κρατούμενους να εφοδιάζονται με κάμερες ώστε να μπορούν να εισέρχονται σε κτίρια που τα στρατεύματα δεν έχουν ακόμη ασφαλίσει.

Μια φωτογραφία που τραβήχτηκε από ισραηλινό στρατιώτη στην πόλη της Γάζας τον Νοέμβριο - και αναρτήθηκε στο διαδίκτυο - δείχνει δύο κρατούμενους να περπατούν μπροστά από ένα τανκ με έναν στρατιώτη πίσω τους. Σε συνέντευξή του, ένας από τους άνδρες περιέγραψε αργότερα πώς εξαναγκάστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν ως ανθρώπινες ασπίδες.

Σε ένα νοσοκομείο στη Γάζα, τον Φεβρουάριο, ένας νεαρός αναγκάστηκε από τους Ισραηλινούς να ενεργήσει ως αγγελιοφόρος, διατάζοντας τους εκτοπισμένους να εκκενώσουν το κτίριο.

Στη συνέχεια, ο άνδρας σκοτώθηκε από ελεύθερο σκοπευτή μπροστά στη μητέρα του.

Η χρήση ανθρώπων για την εκτέλεση στρατιωτικών καθηκόντων είναι «από πολλές απόψεις ο ορισμός της χρησιμοποίησης ατόμων ως ανθρώπινη ασπίδα», εξήγησε ο Dixon.

«Συνενοχή της Δύσης»

Η ισραηλινή κυβέρνηση βρίσκεται υπό έρευνα για γενοκτονία στο Διεθνές Δικαστήριο. Αυτό σημαίνει πως όποιες χώρες έχουν παράσχει βοήθεια στην πολεμική προσπάθεια του Ισραήλ μπορεί επίσης να βρεθούν αντιμέτωπες με κατηγορίες.

Από το 2019 έως και το 2023, το 69% των ισραηλινών εισαγωγών όπλων προήλθε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το 30% από τη Γερμανία. Και οι δύο χώρες, συνέχισαν να προμηθεύουν όπλα καθ' όλη τη διάρκεια αυτής της σύγκρουσης, αν και οι γερμανικές προμήθειες έχουν μειωθεί από τις αρχές του τρέχοντος έτους.

Η ταινία περιλαμβάνει ρεπορτάζ του Declassified UK, το οποίο δείχνει τον κεντρικό ρόλο που διαδραμάτισε η βρετανική βάση RAF Akrotiri στην Κύπρο.

Οι Βρετανοί πραγματοποιούν πτήσεις επιτήρησης πάνω από τη Γάζα από τις αρχές Δεκεμβρίου, υποτίθεται για να διευκολύνουν τη διάσωση Ισραηλινών αιχμαλώτων.

Στην ταινία, ο Matt Kennard του Declassified υποστήριξε ότι αυτό «δεν εξηγεί» τις πτήσεις. Υπήρχαν ‘μόνο δύο Βρετανοί όμηροι στη Γάζα ... Υπήρχαν έως και 1.000 ώρες υλικού παρακολούθησης μέχρι τον Μάρτιο», λέει.

«Όταν ενεργείς σε τέτοιο βαθμό, δίνοντας πληροφορίες στον στρατό την ώρα των μαχών, και αυτοί μπορούν χρησιμοποιούν τις πληροφορίες σου, μπορεί να γίνεις μέρος της σύγκρουσης», εξήγησε ο Van Esveld.

Η I-Unit ρώτησε την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τις πτήσεις παρακολούθησης, με την επίσημη απάντηση να είναι πως:«Ως θέμα αρχής, παρέχουμε πληροφορίες στους συμμάχους μας μόνο όταν είμαστε σίγουροι πως θα χρησιμοποιηθούν σύμφωνα με το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο... Μόνο οι πληροφορίες που σχετίζονται με τη διάσωση ομήρων διαβιβάζονται στις ισραηλινές αρχές. Προτεραιότητά μας παραμένει η επίτευξη της κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, ώστε να απελευθερωθούν οι όμηροι, να προστατευθούν οι άμαχοι και να εισρεύσει βοήθεια».