Ανάλυση Reuters: Πώς η σύγκρουση με το Ιράν μπορεί να αποτελέσει δρόμο πολιτικής λύτρωσης για τον Νετανιάχου

Για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, η αντιπαράθεση με το Ιράν και τους συμμάχους του είναι στην πραγματικότητα μια ευκαιρία πολιτικής λύτρωσης, ακόμα και υπό την απειλή ενός περιφερειακού πολέμου, ένα χρόνο μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου που έβαλε ουσιαστικά τέλος στο αίσθημα ασφάλειας στο εσωτερικό της χώρας του.

Εκατοντάδες Ισραηλινοί, έναν χρόνο μετά το φονικό χτύπημα της Χαμάς, φαίνεται όμως πως έχουν ανακτήσει την εμπιστοσύνη τους στους στρατιωτικούς μηχανισμούς και τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας, μετά από μια σειρά εντυπωσιακών χτυπημάτων κατά της υποστηριζόμενης από το Ιράν οργάνωσης Χεζμπολάχ στον Λίβανο τις τελευταίες εβδομάδες.

Γιατί ο Νετανιάχου έχει επωφεληθεί;

Μια φιγούρα μίσους για τους εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές που συμμετείχαν στις διαμαρτυρίες σε όλο τον κόσμο κατά του πολέμου που εξαπέλυσε το Ισραήλ στη Γάζα, ο Νετανιάχου φαίνεται πως σε βάθος χρόνου έχει επωφεληθεί στη χώρα του.

Ο θάνατος του Χασάν Νασράλα, του ηγέτη της Χεζμπολάχ και κορυφαίου συμμάχου της Χαμάς, σε ισραηλινό χτύπημα στη Βηρυτό στις 27 Σεπτεμβρίου έγινε δεκτός με ενθουσιασμό σε μια χώρα που εξακολουθεί να παλεύει με το τραύμα της 7ης Οκτωβρίου και του πολέμου που είναι σε εξέλιξη εδώ και ένα χρόνο.

Ακόμη και όταν ένας καταιγισμός ιρανικών πυραύλων οδήγησε τους Ισραηλινούς στα καταφύγια την περασμένη εβδομάδα, η επιτυχία του Ισραήλ να αναχαιτίσει τα περισσότερα βλήματα σε συντονισμό με τους δυτικούς συμμάχους βοήθησε ώστε να ενισχυθεί το αίσθημα ανθεκτικότητας της χώρας.

Ο θάνατος τουλάχιστον εννέα ισραηλινών στρατιωτών στον Λίβανο από τότε που το Ισραήλ ανακοίνωσε την έναρξη της χερσαίας επιχείρησής του την 1η Οκτωβρίου αποτέλεσε μια απογοητευτική υπενθύμιση των πιθανών κινδύνων που ελλοχεύουν.

Όμως ο 74χρονος Νετανιάχου, ο οποίος χαρακτήρισε τον θάνατο του Νασράλα «σημείο καμπής», ηγήθηκε μιας ακολουθίας δηλώσεων Ισραηλινών αξιωματούχων τις τελευταίες ημέρες που προσπάθησαν να προετοιμάσουν τον πληθυσμό για την κλιμάκωση των συγκρούσεων. «Το Ιράν έκανε ένα μεγάλο λάθος απόψε - και θα το πληρώσει», δήλωσε ο ίδιος την περασμένη εβδομάδα.

Σύμφωνα με έρευνα του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ, περίπου το 80% των Ισραηλινών πιστεύει ότι η εκστρατεία στον Λίβανο ανταποκρίθηκε ή ξεπέρασε τις προσδοκίες, αν και στην ίδια έρευνα διαπιστώθηκε απογοήτευση για την εκστρατεία στη Γάζα, με το 70% να υποστηρίζει την κατάπαυση του πυρός για να επιστρέψουν οι Ισραηλινοί όμηροι στην πατρίδα τους, γράφει το πρακτορείο Reuters.

Πώς επιβιώνει πολιτικά

Ο Νετανιάχου κυριαρχεί στην ισραηλινή πολιτική εδώ και δεκαετίες και έγινε ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της χώρας όταν κέρδισε μια άνευ προηγουμένου έκτη θητεία το 2022. Η συμμαχία του με τα δεξιά εθνικοθρησκευτικά κόμματα ήταν το κλειδί για τη νίκη του, αν και πέρσι αντιμετώπισε μερικές από τις μεγαλύτερες διαμαρτυρίες στην ιστορία του Ισραήλ, με αφορμή μια δέσμη μέτρων που αποσκοπούσε στον περιορισμό των εξουσιών του Ανώτατου Δικαστηρίου.

Από την έναρξη του πολέμου, οι διαμαρτυρίες για τις δικαστικές αλλαγές έχουν δώσει τη θέση τους σε μεγάλες διαδηλώσεις που απαιτούν από την κυβέρνησή του να κάνει περισσότερα για να φέρει πίσω τους ομήρους που κατέλαβε η Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, με ορισμένους διαδηλωτές να υπονοούν ότι ο Νετανιάχου συνέχισε όλη αυτή την κατάσταση σκόπιμα τον πόλεμο για τους δικούς του πολιτικούς σκοπούς.

Καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου, ο Νετανιάχου έχει πει ότι μόνο η συνεχής στρατιωτική πίεση στη Χαμάς θα φέρει πίσω τους ομήρους και έχει ορκιστεί να συνεχίσει τον πόλεμο μέχρι να καταστραφεί η Χαμάς ως στρατιωτική και κυβερνητική δύναμη στη Γάζα.

Μέχρι στιγμής, ο πρωθυπουργός έχει αρνηθεί να αναλάβει την οποιαδήποτε προσωπική ευθύνη για την 7η Οκτωβρίου, που θεωρείται μια από τις χειρότερες περιπτώσεις αποτυχίας της ασφάλειας στην ιστορία του Ισραήλ. Το μόνο που έχει πει είναι πως στο τέλος όλοι θα πρέπει να απαντήσουν σε δύσκολα ερωτήματα.

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξετάζει αίτημα της εισαγγελίας για έκδοση εντάλματος σύλληψης εναντίον του για φερόμενα εγκλήματα πολέμου στη Γάζα, τοποθετώντας τον σε παρόμοια θέση με τον Γιαχία Σινουάρ, ηγέτη της Χαμάς. Στην πατρίδα του, ενώ είναι ένας από τους ηγέτες που έχουν προκαλέσει τη μεγαλύτερη πόλωση, τέτοιες αντιπαραθέσεις δεν έχουν βλάψει την εικόνα του στη βάση τουλάχιστον των δεξιών υποστηρικτών του.

Θανάσιμος εχθρός

Πριν το Ισραήλ ξεκινήσει την κλιμακούμενη εκστρατεία του κατά της Χεζμπολάχ τον περασμένο μήνα, ο Νετανιάχου είχε ήδη δει την εσωτερική πολιτική του τύχη να ανακάμπτει κάπως κατά τη διάρκεια του πολέμου κατά της Χαμάς, μιας ομάδας που οι περισσότεροι Ισραηλινοί, ακόμη και οι αριστεροί, βλέπουν ως θανάσιμο εχθρό.

Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κόμμα του, το Λικούντ, είναι και πάλι το ισχυρότερο κόμμα στο Ισραήλ, ακόμη και αν ο ίδιος θα έπρεπε να κάνει αγώνα για να σχηματίσει κυβερνητικό συνασπισμό αν διεξάγονταν τώρα εκλογές.

Ίσως να μην χρειαστεί, ωστόσο, αφού την περασμένη εβδομάδα αποφάσισε να φέρει τον βουλευτή της ισραηλινής αντιπολίτευσης Γκίντεον Σάαρ, που θεωρείται «γεράκι», στην κυβέρνησή του.

Η κίνηση αυτή ενδέχεται να ενισχύσει πολιτικά τον Νετανιάχου. Ο Σάαρ ήταν ένας από τους σφοδρότερους επικριτές του τα τελευταία χρόνια. Θα αναλάβει υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου και θα εξασφαλίσει επίσης μια θέση στο υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας του Νετανιάχου, μετέδωσε ο τηλεοπτικός σταθμός N12.

«Ο Νετανιάχου, επειδή δεν έχει τίποτα άλλο να πουλήσει, αυτό που πουλάει σε απεριόριστο βαθμό είναι η υποκίνηση και η πόλωση. Είναι εξαιρετικός στο να γνωρίζει πώς να χειραγωγεί τις διαιρέσεις για να ενισχύσει την πολιτική του βάση», τονίζουν την ίδια ώρα αναλυτές.

Μετά τη δολοφονία του Χασάν Νασράλα από το Ισραήλ, οι αναλυτές ανέμεναν ότι η τάση αυτή θα συνεχιζόταν, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Η πραγματικότητα είναι ότι ακόμη και πριν από τον θάνατο του Νασράλα, η αντιμετώπιση όλων των «καταιγίδων» από τον Νετανιάχου προκαλούσε έκπληξη, καθώς ο πολυετής πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα παρατείνεται και οι μάχες σε μέτωπα από τον Λίβανο έως την Υεμένη κλιμακώθηκαν απότομα την τελευταία εβδομάδα.

Έχοντας επιβιώσει από την κατηγορία για τη χειρότερη καταστροφή στην ιστορία του Ισραήλ, ο Νετανιάχου μπορεί τώρα ακόμη και να εκτίσει ολόκληρη τη θητεία του, καθώς οι εκλογές δεν θα διεξαχθούν πριν από το 2026.

Αν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν κάτι, αυτό δεν είναι τόσο μια ηχηρή ψήφος υπέρ του, όσο η αποτυχία της αντιπολίτευσης του Ισραήλ να εκμεταλλευτεί την αντιδημοτικότητά του. Η Dahlia Scheindlin, πολιτική αναλύτρια και ειδικός στις δημοσκοπήσεις, μιλώντας στον βρετανικό Guardian, διαχωρίζει την ιστορία της πολιτικής επιβίωσης του Νετανιάχου σε διάφορες διακριτές φάσεις.

Γιατί δεν μπορεί να πάει σε εκλογές;

«Πρώτον, είναι ακόμα εδώ επειδή δεν υπάρχει κανένας νομικός μηχανισμός για να πάει σε εκλογές – όσο άσχημα κι αν αισθάνεται ο κόσμος σχετικά με την κυβέρνηση – αν η κυβέρνηση δεν πέσει», εξηγεί.

Και προσθέτει: «Τις πρώτες ημέρες μετά την 7η Οκτωβρίου, πολλοί άνθρωποι δεν ήθελαν να γίνουν εκλογές εν μέσω ενός σκληρού αμυντικού πολέμου. Στη συνέχεια, είχαμε μια δεύτερη φάση χωρίς σοβαρή αντιπολίτευση, παρά τα σοβαρά επίπεδα δυσπιστίας. Η τρίτη φάση, γύρω στον Μάρτιο-Απρίλιο, περιείχε μια επιστροφή σημαντικών διαμαρτυριών, αλλά αυτή είναι επίσης, περίπου, η εποχή που αρχίσαμε να βλέπουμε να ξεκινά η περιφερειακή κλιμάκωση με το Ιράν. Και τότε είναι επίσης που αρχίσαμε να βλέπουμε την αναζωογόνησή του στις έρευνες».

Ακόμη και εκείνοι που είχαν ξεγράψει τον Νετανιάχου τις εβδομάδες μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, συμπεριλαμβανομένου του επί μακρόν επικριτή του, πρώην πρωθυπουργού Εχούντ Ολμέρτ, αναγκάστηκαν να επανεκτιμήσουν την ανθεκτικότητά του. Μιλώντας στο Politico τον περασμένο Νοέμβριο, ο Ομέρτ τον περιέγραψε ως θανάσιμα «μικρό».