Ανάλυση CNN για Βενεζουέλα: Η υποτιθέμενη συνωμοσία κατά του Μαδούρο που μοιάζει με σενάριο του Χόλιγουντ

Στις 20 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξασφάλισαν από τη Βενεζουέλα την απελευθέρωση 10 Αμερικανών πολιτών - με αντάλλαγμα έναν στενό σύμμαχο του προέδρου Νικολάς Μαδούρο και τη δέσμευση του Καράκας ότι θα σταματούσε να φυλακίζει Αμερικανούς για να τους χρησιμοποιήσει ως »διαπραγματευτικά χαρτιά».

«Η κυβέρνηση έχει καταστήσει απολύτως σαφή την προσδοκία ότι δεν θα συλληφθούν επιπλέον Αμερικανοί και έχει εξασφαλίσει δεσμεύσεις προς αυτή την κατεύθυνση», δήλωνε τότε ένας αμερικανός αξιωματούχος που τον επικαλείται το CNN σε εκτενή του ανάλυση.

Η συμφωνία αυτή, η οποία περιελάμβανε επίσης την έκδοση ενός πρώην στρατιωτικού εργολάβου, γνωστού ως "Fat Leonard", ο οποίος ενορχήστρωσε το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς στην ιστορία του αμερικανικού ναυτικού, χαιρετίστηκε ως προσπάθεια βελτίωσης των παγωμένων σχέσεων στη μακρόχρονη αντιπαράθεση μεταξύ των χωρών, η οποία έχει οδηγήσει τις ΗΠΑ να επιβάλλουν κυρώσεις στη Βενεζουέλα και να κατηγορούν τον ηγέτη της για παράνομο σφετερισμό της εξουσίας, καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διακίνηση ναρκωτικών.

Πίσω στις κλασσικές μεθόδους

Όμως, σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, η ατμόσφαιρα έχει γίνει περισσότερο αποκριάτικη παρά χριστουγεννιάτικη, συνεχίζει το CNN. Η Βενεζουέλα ανακοίνωσε πρόσφατα ότι έχει συλλάβει τουλάχιστον τέσσερις πολίτες των ΗΠΑ, μαζί με μια χούφτα άλλων ξένων υπηκόων, ισχυριζόμενη ότι ήταν μέρος μιας διεθνούς συνωμοσίας που οργανώθηκε από τη CIA και τις ισπανικές μυστικές υπηρεσίες για την ανατροπή του Μαδούρο. Ο ισχυρισμός αυτός έχει διαψευστεί σθεναρά τόσο από την αμερικανική όσο και από την ισπανική κυβέρνηση.

Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι οι ισχυρισμοί είναι «κατηγορηματικά ψευδείς» και άφησε να εννοηθεί ότι οι συλλήψεις συνδέονται με τις αμερικανικές επικρίσεις για τις αμφισβητούμενες προεδρικές εκλογές της Βενεζουέλας, τις οποίες ο Μαδούρο ισχυρίζεται ότι κέρδισε παρά τον ευρέως διαδεδομένο σκεπτικισμό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες «συνεχίζουν να υποστηρίζουν μια δημοκρατική λύση στην πολιτική κρίση στη Βενεζουέλα», δήλωσε, με νόημα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχολιάζοντας τους ισχυρισμούς.

Υπάρχει λοιπόν κάτι στις αξιώσεις της Βενεζουέλας; Και αν όχι, τι ελπίζει να κερδίσει ο Μαδούρο επιστρέφοντας σε παλιές τακτικές;, διερωτάται το CNN.

Σενάριο του Χόλιγουντ και ένας βολικός μπαμπούλας

Οι λεπτομέρειες της υποτιθέμενης πλοκής μοιάζουν με το σενάριο ενός χολιγουντιανού θρίλερ, συνεχίζει το CNN. Ο υπουργός Εσωτερικών του Μαδούρο, Diosdado Cabello, ισχυρίζεται ότι οι συλληφθέντες αλλοδαποί - στους οποίους περιλαμβάνονται επίσης δύο Ισπανοί και ένας Τσέχος - ήταν μέλη μιας σκιώδους ομάδας που ταξίδεψε στη Βενεζουέλα για να σκοτώσει τον Μαδούρο, προφανώς με κίνητρο την αμοιβή ύψους έως και 15 εκατομμυρίων δολαρίων που προσέφερε το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ το 2020 για πληροφορίες που θα οδηγούσαν στη σύλληψη ή την καταδίκη του.

Σύμφωνα με τον Cabello, η συνωμοσία όχι μόνο αφορούσε τη CIA, αλλά καθοδηγούνταν από έναν εν ενεργεία Αμερικανό καταδρομέα των Navy SEALs και αφορούσε ένα φορτίο 400 (κατασχεθέντων πλέον) αμερικανικών τυφεκίων και άλλων πυροβόλων όπλων.

Δύο άλλοι Αμερικανοί πολίτες, ισχυρίζεται ο Cabello, ήταν «χάκερς» που είχαν σκοπό να διαταράξουν την υπηρεσία ηλεκτροδότησης της Βενεζουέλας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Τζον Κίρμπι, επιβεβαίωσε ότι ο άνδρας που το Καράκας αναγνώρισε ως τον φερόμενο ως αρχηγό της συμμορίας - ο Γουίλμπερτ Καστανέντα - είναι ενεργό μέλος του αμερικανικού ναυτικού, το οποίο, όπως είπε ο Κίρμπι, πήγε στη Βενεζουέλα για «προσωπικό ταξίδι». Άλλα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο Καστανέντα, ο οποίος είναι διπλός πολίτης Μεξικού-ΗΠΑ, υπηρετούσε στους Navy SEALs αλλά του αφαιρέθηκε η ιδιότητα κάποια στιγμή στο παρελθόν.

Δεδομένης της φύσης των ισχυρισμών, οι ισχυρισμοί της Βενεζουέλας είναι σχεδόν αδύνατο να επαληθευτούν ανεξάρτητα. Αλλά τότε οι σκεπτικιστές θα μπορούσαν να πουν ότι αυτό ακριβώς είναι το νόημα - ότι για τον Μαδούρο, η CIA είναι απλώς ένας βολικός, δοκιμασμένος μπαμπούλας, αναφέρει το CNN.

Ο Μαδούρο έχει επίσης στο παρελθόν ισχυριστεί, χωρίς αποδείξεις, ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ και ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ βρίσκονταν πίσω από μια απόπειρα δολοφονίας το 2018, κατά την οποία ένα drone με εκρηκτικά πυροδοτήθηκε στον αέρα κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας του (μια "επίθεση" που οι εισαγγελείς προσπάθησαν αρχικά να φορτώσουν στον τότε πρόεδρο της Κολομβίας Χουάν Μανουέλ Σάντος).

Ο Μαδούρο έχει επίσης ισχυριστεί, και πάλι χωρίς αποδείξεις, ότι η CIA και η Ουάσινγκτον εν γένει ευθύνονται για μια εξέγερση τον Απρίλιο του 2019, ενώ τον Σεπτέμβριο του επόμενου έτους η κυβέρνησή του συνέλαβε τον Αμερικανό πολίτη Μάθιου Χιθ με την κατηγορία ότι κατασκόπευε διυλιστήρια πετρελαίου στην πολιτεία Φαλκόν. Ο Χιθ απελευθερώθηκε αργότερα σε ανταλλαγή κρατουμένων και η κυβέρνηση των ΗΠΑ αρνείται πάντα την εμπλοκή της σε οποιοδήποτε από τα υποτιθέμενα σχέδια.

Με όλα αυτά, ο Μαδούρο γνωρίζει ότι υπάρχει ένα κοινό που είναι δεκτικό σε τέτοιες αφηγήσεις, ακριβώς επειδή η CIA έχει μια καλά τεκμηριωμένη ιστορία ανάμειξης στην περιοχή. Και πιθανότατα δεν του διαφεύγει ότι οι ΗΠΑ γνώριζαν για ένα σχέδιο ανατροπής του προκατόχου του, Ούγκο Τσάβες, εβδομάδες πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος το 2002.

Απειλή εκ των έσω;

Ωστόσο, ακόμη και μεταξύ εκείνων στην κυβέρνηση της Βενεζουέλας που πιστεύουν ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας έχουν πέσει πάνω σε κάποιο είδος συνωμοσίας, υπάρχουν κάποιοι που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τους ισχυρισμούς του Cabello περί ανάμειξης της CIA.

«Νομίζω ότι αυτά είναι περισσότερο μοναχικοί λύκοι παρά μια πραγματική εμπλοκή της αμερικανικής κυβέρνησης, επειδή όλοι γνωρίζουν ότι η απομάκρυνση του Μαδούρο με τη βία θα κλιμακώσει τη σύγκρουση γύρω από τη Βενεζουέλα», δήλωσε κυβερνητική πηγή, η οποία, όπως και άλλα άτομα που ερωτήθηκαν για το άρθρο αυτό, ζήτησε να μην κατονομαστεί λόγω του εμπιστευτικού χαρακτήρα του θέματος.

«Αλλά δεν μπορείτε να υποτιμήσετε τη γοητεία της αμοιβής (15 εκατομμυρίων δολαρίων του Υπουργείου Δικαιοσύνης) ειδικά για τους τρελούς τυχοδιώκτες, ή πιστεύετε πραγματικά ότι ένας Navy Seal σε ενεργό υπηρεσία ταξίδεψε στη Βενεζουέλα για ένα καλοκαιρινό ειδύλλιο;», δήλωσε η πηγή.

Ένα σενάριο που δεν φαίνεται να εξετάζεται στους διαδρόμους εξουσίας του Καράκας είναι το κατά πόσον μια συνωμοσία θα μπορούσε να προέρχεται από το εσωτερικό της χώρας. Αυτό μπορεί να ακούγεται περίεργο, δεδομένου ότι ο Μαδούρο έχει αποξενώσει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού με την εκλογική του «νίκη» και την επακόλουθη καταστολή της αντιπολίτευσης. Πιθανότατα έχει επίσης αποξενώσει ορισμένους από εκείνους που βρίσκονται μέσα στην ίδια του την κυβέρνηση με τη συνήθειά του να καρατομεί και να αλλάζει βασικά στελέχη κατά το δοκούν, εκτιμά το CNN.

Αλλά ενώ δεν είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς ότι οι πρώην Τσαβίστες συνωμοτούν για να ρίξουν τον Μαδούρο, μια πιο πιθανή εξήγηση μπορεί απλώς να είναι ότι ο ηγέτης της Βενεζουέλας έχει επινοήσει την όλη ιστορία για να αποκτήσει πολιτικό πλεονέκτημα έναντι του παλιού εχθρού του, των ΗΠΑ. Αν είναι έτσι, τι πιστεύει ο Μαδούρο ότι έχει να κερδίσει;

Τακτική διαπραγμάτευσης;

Η προφανής απάντηση οδηγεί πίσω στις εκλογές. Τον περασμένο Οκτώβριο, πριν από την κυκλοφορία του "Fat Leonard" και των συνεργατών του, ο Μαδούρο είχε υποσχεθεί στις ΗΠΑ ότι οι εκλογές στη Βενεζουέλα θα ήταν ελεύθερες και δίκαιες. Και μόλις πριν από έξι μήνες, η οικονομική κοινότητα στο Καράκας ήλπιζε ότι θα ήταν τουλάχιστον αρκετά δίκαιες ώστε οι ΗΠΑ να άρουν τις εναπομείνασες πετρελαϊκές κυρώσεις τους και να επαναφέρουν τη Βενεζουέλα στους κόλπους των παγκόσμιων δημοκρατιών. Η εκλογική φάρσα που ακολούθησε και η εγκατάλειψη των δεσμεύσεών του Μαδούρο για την αποκατάσταση της δημοκρατίας, κονιορτοποίησε αυτές τις ελπίδες και κατέστησε σαφές ότι οποιαδήποτε περαιτέρω βήματα προς τη συμφιλίωση θα έπρεπε να γίνουν με επώδυνες διαπραγματεύσεις από διπλωμάτες.

Φαίνεται ότι ο Μαδούρο βλέπει τους πρόσφατα συλληφθέντες Αμερικανούς ως «χαρτιά» που θα χρησιμοποιηθούν στις διαπραγματεύσεις αυτές, με σκοπό να ηρεμήσουν οι αμερικανικές επικρίσεις για τις εκλογές και ως μοχλός πίεσης σε τυχόν διαπραγματεύσεις για κυρώσεις. Πρόκειται για μια προσέγγιση που στέλνει ένα υπολογισμένο μήνυμα στον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, η κυβέρνηση του οποίου έχει θέσει ως προτεραιότητα την απελευθέρωση Αμερικανών πολιτών που κρατούνται άδικα στο εξωτερικό - έχοντας καταλήξει σε παρόμοιες συμφωνίες με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν για την απελευθέρωση της σταρ του WNBA Μπρίτνεϊ Γκρίνερ και του δημοσιογράφου της Wall Street Journal Έβαν Γκέρσκοβιτς.

Πέρα όμως από τον Μπάιντεν, οι συλλήψεις είναι επίσης ένα μήνυμα προς τον νέο πρόεδρο, είτε πρόκειται για την Καμάλα Χάρις είτε για τον Ντόναλντ Τραμπ. Μετά την αμφισβητούμενη ψηφοφορία στη Βενεζουέλα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει δράσει ελάχιστα εναντίον της χώρας, επιβάλλοντας προσωπικές κυρώσεις σε 16 άτομα και καλώντας τη Βενεζουέλα να δώσει στη δημοσιότητα τα πλήρη ψηφοδέλτια για να αποσαφηνιστεί το αποτέλεσμα.

Ενώ οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει οικονομικές κυρώσεις στις εξαγωγές πετρελαίου της Βενεζουέλας εδώ και χρόνια, μια ειδική άδεια που επιτρέπει στην πετρελαϊκή εταιρεία Chevron να δραστηριοποιείται στη χώρα εξακολουθεί να ισχύει παρά τη διεθνή κατακραυγή του καλοκαιριού. Όποιος και αν κερδίσει τις αμερικανικές εκλογές τον Νοέμβριο θα έχει την τύχη των κρατουμένων να βαραίνει όταν θα βρεθεί αντιμέτωπος με την απόφαση αν θα συνεχίσει αυτή την ελάχιστη προσέγγιση ή αν θα γυρίσει τη βίδα. Και μπορούν να ξεχάσουν κάθε ελπίδα ότι η τύχη των κρατουμένων μπορεί να αφεθεί στα δικαστήρια.

«Για να είμαι ειλικρινής, δεν μπορείτε καν να μιλάτε για δίκη», δήλωσε ένας δικηγόρος που εκπροσώπησε στο παρελθόν Αμερικανούς πολίτες που κρατούνταν άδικα στη Βενεζουέλα. «Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν υπάρχει φάκελος με τις κατηγορίες που παρουσιάζονται εναντίον του πελάτη σας, δεν έχετε πρόσβαση στην έρευνα, δεν υπάρχουν μάρτυρες και δεν μπορείτε να παρουσιάσετε νέα στοιχεία, όλες αυτές οι διαδικασίες συμβαίνουν σε ένα δικαστήριο, αλλά είναι μια φάρσα».

«Είναι απογοητευτικό, ουσιαστικά πηγαίνεις στο δικαστήριο και ξέρεις ότι τίποτα από όσα αποφασίζονται εκεί δεν θα κάνουν τη διαφορά για τον πελάτη σου», δήλωσε ένας άλλος δικηγόρος, ο πελάτης του οποίου αφέθηκε ελεύθερος αφού πέρασε περισσότερα από δύο χρόνια στη φυλακή χωρίς να του έχει επιβληθεί ποινή.

Ποιος είναι ο στόχος του Μαδούρο;

Ακόμα και για εκείνους που είναι πεπεισμένοι ότι ο Μαδούρο σκαρφίστηκε το σχέδιο για να αποκτήσει επιρροή στις ΗΠΑ, ένα μυστήριο παραμένει: Ο τελικός του στόχος. Σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις για την ανταλλαγή κρατουμένων, ο Μαδούρο κατάφερε να επιτύχει την απελευθέρωση του φερόμενου ως χρηματοδότη του, Άλεξ Σάαμπ, και δύο ανιψιών της συζύγου του που εξέτιαν ποινή φυλάκισης για την προσπάθεια λαθρεμπορίας 800 κιλών κοκαΐνης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κατάφερε επίσης να εξασφαλίσει την απόσυρση ορισμένων από τις πετρελαϊκές κυρώσεις που είχαν επιβάλει οι ΗΠΑ στο Καράκας τα τελευταία χρόνια. Αυτή τη φορά, χωρίς κανέναν από τους στενούς του συνεργάτες να βρίσκεται στα χέρια των ΗΠΑ, δεν είναι σαφές τι άλλο θα μπορούσε να ζητήσει ο Μαδούρο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εκτός από τη νομιμότητα και την περαιτέρω απόσυρση των κυρώσεων.

Ομοίως, δεν είναι σαφές πώς μια νέα αμερικανική κυβέρνηση θα μπορούσε να διασκεδάσει την ιδέα να υποχωρήσει - και να φανεί ότι υποχωρεί - σε έναν αυταρχικό νταή. Η διαπραγμάτευση των ομήρων είναι ένα άβολο θέμα για κάθε κυβέρνηση, περισσότερο από ό,τι για τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες στο παρελθόν έχουν φροντίσει να αρνούνται να εμπλακούν με απαγωγείς. Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ μπορεί να αποφασίσουν ότι η ελευθερία των πολιτών τους αξίζει τις όποιες περιορισμένες παραχωρήσεις επιδιώκει ο Μαδούρο. Όπως το έθεσε ένας από τους ανθρώπους που συμμετείχαν στις περσινές διαπραγματεύσεις: «Οι ελεύθερες κοινωνίες αποφασίζουν ότι κανένας αθώος δεν πρέπει να βρίσκεται στη φυλακή. Όταν δέχεσαι ότι ένας εγκληματίας κυκλοφορεί ελεύθερος αλλά κανένας κρατούμενος δεν είναι αθώος, αυτή είναι η πραγματική ελευθερία».