Εκλογές ΗΠΑ 2024: Η αγωνία της ΕΕ για το αποτέλεσμα – Προετοιμάζεται για όλα τα πιθανά σενάρια

Για διάφορα πιθανά σενάρια προετοιμάζονται οι Βρυξέλλες ενόψει των πολυσυζητημένων αμερικανικών εκλογών της Τρίτης, εν μέσω ασταθούς διεθνούς πολιτικής κατάστασης.

Στις Βρυξέλλες γνωρίζουν πως είναι ανάγκη, ανεξαρτήτως του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών, να προετοιμαστούν για βαθιές και διαρκείς αλλαγές στις σχέσεις τους με τις ΗΠΑ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήδη από το καλοκαίρι έχει αρχίσει να προετοιμάζεται για διάφορες εναλλακτικές που θα μπορούσαν να προκύψουν με την ή τον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου. Ομάδα εμπειρογνωμόνων (Task Force), αποτελούμενη από στελέχη της Κομισιόν, ανέλαβε να προβλέψει την αντιμετώπιση πιθανών δυσκολιών σε τομείς όπως το εμπόριο, η ενέργεια, η άμυνα και η τεχνητή νοημοσύνη, είτε εκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ, είτε η Κάμαλα Χάρις.

ΝΑΤΟ και Ουκρανία

Κανένας ευρωπαίος ηγέτης (πλην Βίκτορ Όρμπαν), ή αξιωματούχος της ΕΕ δεν έχει εκφραστεί, τουλάχιστον ανοιχτά, υπέρ κάποιου εκ των δύο υποψήφιων για την προεδρία, αλλά δεν είναι μυστικό ότι στους κόλπους της ΕΕ, η πιθανή επιστροφή του Ρεπουμπλικάνου Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο προκαλεί ανησυχία.

Πρώτα απ' όλα, ως προς τον αντίκτυπο που θα είχε η επανεκλογή του στην ατλαντική συμμαχία, η οποία μπήκε και πάλι στο στόχαστρο του πρώην προέδρου τον Φεβρουάριο, όταν απείλησε τους Ευρωπαίους ότι αν δεν πληρώσουν περισσότερα για την άμυνα. θα χρειαστεί να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους απέναντι στη ρωσική απειλή

Το πιο ανησυχητικό σενάριο για την Ευρώπη θα ήταν το τέλος της αμερικανικής στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας στην Ουκρανία. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ έχει απειλήσει επανειλημμένα ότι θα σταματήσει την αμερικανική βοήθεια προς το Κίεβο, ενώ έχει δηλώσει ότι θα τερματίσει τον πόλεμο μέσα σε 24 ώρες – χωρίς να εξηγήσει τον τρόπο.

Τη δύσκολη αποστολή να αποφευχθούν τα χειρότερα σε αυτό το μέτωπο έχει αναλάβει ο νέος Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, ο οποίος όταν ρωτήθηκε πριν από περίπου ένα μήνα αν ανησυχεί για το αποτέλεσμα των επερχόμενων εκλογών στις ΗΠΑ, απάντησε αρνητικά, λέγοντας ότι θα μπορέσει να συνεργαστεί με όποιον κι αν κερδίσει: είτε με την αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις, είτε με τον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

Μάλιστα, όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του την 1η Οκτωβρίου, ο Μαρκ Ρούτε «χάιδεψε» τα αυτιά του πρώην προέδρου, λέγοντας ότι «χάρη στον Ντόναλντ Τραμπ, οι (ευρωπαϊκές) αμυντικές δαπάνες έχουν αυξηθεί». Ήδη οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες του ΝΑΤΟ έχουν αυξήσει τις αμυντικές τους δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ τους, όμως γνωρίζουν ότι θα χρειαστεί να κάνουν περισσότερα, ανεξαρτήτως του ποιος θα κερδίσει στις εκλογές στις ΗΠΑ.

Εμπόριο και δασμοί

Σε ό,τι αφορά το εμπόριο, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη δηλώσει την επιθυμία του να επιβάλει πρόσθετους τελωνειακούς δασμούς σε προϊόντα από την ΕΕ – μια συγκρουσιακή τάση την οποία είχε δείξει και κατά την προεδρία του.

Ο Τραμπ απειλεί με δασμούς ως και 20%, γεγονός που θα μπορούσε να μειώσει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές, κατά πολλά δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Σε αυτή την περίπτωση η ΕΕ έχει κατά νου ανάλογα αντίμετρα, αλλά μόνο ως έσχατη λύση.

Άλλο ζήτημα που τίθεται μακροπρόθεσμα, ανεξάρτητα από το ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ, είναι οι σχέσεις με την Κίνα.

Οι ΗΠΑ θα ήθελαν να δουν την ΕΕ να απομακρύνεται οικονομικά από το Πεκίνο. Οι ευρωπαίοι αντιλαμβάνονται ότι αρχίζει να δημιουργείται μακροπρόθεσμα προστατευτισμός από τις ΗΠΑ, ο οποίος αντιστρατεύεται τα συμφέροντα της ελεύθερης ευρωπαϊκής αγοράς.

Πρόσφατα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, είχε εκφράσει την εκτίμηση, σε συνέντευξή του στο European Newsroom (ευρωπαϊκά πρακτορεία ειδήσεων), ότι όσον αφορά την οικονομική εταιρική σχέση ΕΕ-ΗΠΑ, τα πράγματα δεν θα είναι πολύ διαφορετικά στο μακροπρόθεσμο προσανατολισμό των ΗΠΑ, με ή χωρίς τον Ντόναλντ Τραμπ, ή με ή χωρίς την Κάμαλα Χάρις. Οι ΗΠΑ «είναι μια χώρα προστατευτισμού και λυπάμαι για αυτήν την κατάσταση», είχε δηλώσει ο Σαρλ Μισέλ, προσθέτοντας ότι οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει «να σκέφτονται με φόβο ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών», ούτε να εξαρτώνται από το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών.

Ενιαίο μέτωπο της ΕΕ

Στις Βρυξέλλες ελπίζουν ότι οι 27 ευρωπαίοι ηγέτες θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν συντονισμένα και με ενότητα όλα αυτά τα θέματα, παρά το γεγονός ότι ο γαλλογερμανικός άξονας είναι αποδυναμωμένος και τα κράτη-μέλη πλέον σπάνια μιλούν με μια ενιαία φωνή, ιδίως σε θέματα εμπορικής πολιτικής.

Οι αμερικανικές εκλογές θα βρεθούν στο επίκεντρο των συζητήσεων των 27 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, κατά τη διάρκεια δείπνου την 7η Νοεμβρίου στη Βουδαπέστη, αμέσως μετά τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας που θα πραγματοποιηθεί την ίδια ημέρα στην Ουγγρική πρωτεύουσα.

Οικοδεσπότης αυτής της Συνόδου θα είναι ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, του οποίου η χώρα ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ. Ένθερμος υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ, ο Βίκτορ Όρμπαν είχε δηλώσει στις αρχές του Οκτωβρίου, σε συνέντευξη Τύπου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ότι «θα άνοιγα σαμπάνιες εάν ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδιζε τις εκλογές».

Όπως ανακοίνωσε μάλιστα ο Ούγγρος πρωθυπουργός μέσω Χ, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ για να του ευχηθεί «καλή τύχη» μεθαύριο Τρίτη.