Τουρκία: Αναβρασμός από τις καθαιρέσεις δημάρχων – Ο Μπαχτσελί επαναλαμβάνει την πρόταση Οτσαλάν

Την ώρα που όλος ο πλανήτης είναι στραμμένος στις αμερικανικές εκλογές, η Τουρκία αυτή τη στιγμή ζει μία από τις πιο έντονες πολιτικές και κοινωνικές αναταραχές στην ιστορία της ξανά με αφορμή το Κουρδικό και τις ανεξήγητες – ακόμη- κινήσεις που κάνει εδώ και μία εβδομάδα η κυβέρνηση Ερντογάν με καθαιρέσεις εκλεγμένων από το λαό δημάρχων.

Η πρόταση του Ντεβλέτ Μπαχτσελί για δημόσια δήλωση του Αμπντουλάχ Οτσαλάν υπέρ της λήξης της κουρδικής ένοπλης αντίστασης του ΡΚΚ επανήλθε σήμερα, παρά το χάος που έχει δημιουργηθεί στη ΝΑ Τουρκία με τις χθεσινές καθαιρέσεις 3 εκλεγμένων δημάρχων του φιλο-κουρδικού κόμματος DEM κι ενός δημάρχου στην Κωνσταντινούπολη του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης (CHP) την περασμένη εβδομάδα.

Κι ενώ η επικρατούσα -αυτή τη στιγμή άποψη- είναι ότι η ειρηνευτική διαδικασία μεταξύ Κυβέρνησης-Κούρδων τελείωσε πριν καν αρχίσει, ο εθνικιστής εταίρος του Ερντογάν, μιλώντας σήμερα στην κοινοβουλευτική του ομάδα, δήλωσε ότι η κυβέρνηση επιμένει στην εξομάλυνση, αλλά το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι με ποιους όρους...

«Ας έρθει ο ηγέτης των τρομοκρατών και ας δηλώσει ότι η τρομοκρατία τελείωσε. Επιμένω στο λόγο μου και στην προσφορά μου», επανέλαβε σήμερα ο Μπαχτσελί.

Χθες, το υπουργείο Εσωτερικών, σε μία κίνηση που ξάφνιασε- διόρισε Επιτρόπους στους δήμους του Μάρντιν, του Μπάτμαν και της περιοχής Χάλφετι στη Σανλιούρφα (ΝΑ Τουρκία), όπου οι εκλεγμένοι δήμαρχοι απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους και διορίστηκαν στη θέση τους Επίτροποι από την κυβέρνηση.

Οι δήμαρχοι Αχμέτ Τουρκ, Μεχμέτ Καραγιλάν και Γκιουλιστάν Σονούκ κατηγορούνται για προπαγάνδα υπέρ τρομοκρατικών οργανώσεων, μια κατηγορία που συχνά χρησιμοποιείται από τις τουρκικές αρχές για να περιοριστεί η δράση κουρδικών πολιτικών δυνάμεων.

Η ένταση ήταν αναπόφευκτη. Χιλιάδες οπαδοί των δύο κομμάτων που αντιτίθενται στις καθαιρέσεις, δηλ. του φιλο-κουρδικού DEM και του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος CHP, που έχουν συνασπιστεί σε αυτόν τον αγώνα, συγκεντρώθηκαν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για τις καθαιρέσεις, ενώ αστυνομικές δυνάμεις έθεσαν υπό κλοιό τα δημοτικά κτίρια των καθαιρεμένων δημάρχων με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν συγκρούσεις. Διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν, επίσης, σε διάφορες κουρδικές περιοχές, αλλά και στις μεγάλες πόλεις της Τουρκίας, όπως η Κωνσταντινούπολη, η Άγκυρα και η Σμύρνη, με τις αρχές να προχωρούν σε 92 συλλήψεις μέχρι στιγμής. Παράλληλα, η νομαρχία του Μάρντιν ανακοίνωσε απαγόρευση δημόσιων συγκεντρώσεων για δέκα ημέρες, εντείνοντας το κλίμα καταστολής.

Αντιδράσεις και διεθνείς επικρίσεις για την κυβερνητική παρέμβαση στην τοπική αυτοδιοίκηση

Η τουρκική κυβέρνηση φαίνεται, πάντως, αποφασισμένη να συνεχίσει την πολιτική παρέμβαση στους δήμους της χώρας, όπως προανήγγειλε ο Αμπντουλάχ Γκιουλέρ, στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος AKP, και επιβεβαίωσε σήμερα ο δημοσιογράφος-αρθρογράφος του προεδρικού μεγάρου Αμπντουλκαντίρ Σελβί στη Χουριέτ.

«Αυτές οι πρακτικές θα συνεχιστούν. Το Υπουργείο Εσωτερικών θα λάβει και θα υλοποιήσει τις απαραίτητες αποφάσεις», ανέφερε ο Γκιουλέρ, στέλνοντας ξεκάθαρο μήνυμα πως η κυβέρνηση δεν θα σταματήσει να παρεμβαίνει, πυροδοτώντας αντιδράσεις στο εσωτερικό αλλά και διεθνώς.

Ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Οζγκιούρ Οζέλ, καταδίκασε την πρακτική της κυβέρνησης, η οποία, όπως δήλωσε, «πλήττει τη βούληση του λαού» και έκανε ιδιαίτερη αναφορά και στις προηγούμενες παρεμβάσεις του κυβερνώντος κόμματος στο Εσενγιούρτ της Κωνσταντινούπολης, τονίζοντας πως το κράτος επιχειρεί συστηματικά να ελέγξει τις τοπικές διοικήσεις που δεν ευθυγραμμίζονται με την κεντρική εξουσία. Την προηγούμενη εβδομάδα με την καθαίρεση του δημάρχου Εσενγιούρτ ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε χαρακτηρίσει τις ενέργειες της κυβέρνησης ‘πραξικοπηματικές’ και αυταρχικές’, δηλώσεις για τις οποίες η τουρκική προεδρία υπέβαλε μήνυση.

«Προσωπικά» φαίνεται να έχει πάρει, πάντως, την υπόθεση ο Εκρέμ Ιμάμογλου, ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης και πρόεδρος της Ένωσης Τουρκικών Δήμων, ο οποίος οργανώνει διαμαρτυρίες και καθημερινές συνεντεύξεις τύπου στην Κωνσταντινούπολη. Κάλεσε τον πρόεδρο της Βουλής, Νουμάν Κουρτουλμούς, και όλους τους ηγέτες των πολιτικών κομμάτων να τοποθετηθούν για το θέμα, επισημαίνοντας την ανάγκη για ενιαία και δημοκρατική απάντηση απέναντι στις πρακτικές της κυβέρνησης.

Το φιλο-κουρδικό κόμμα DEM, από την πλευρά του, εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία έκανε λόγο για «ένα νέο κύμα επιθέσεων», καταγγέλλοντας ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να διαλύσει τις προσδοκίες του κουρδικού πληθυσμού για ειρηνική λύση και δημοκρατική συμμετοχή.

Σε διεθνές επίπεδο, ο εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, Nacho Sanchez Amor, ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση να εξετάσει την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία για τους διορισμούς Επιτρόπων, εκφράζοντας την ανησυχία του για την κατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα.

Ποιο είναι το σχέδιο της κυβέρνησης;

Η κίνηση του Ερντογάν να προχωρήσει σε καθαιρέσεις δημάρχων από δήμους της ευρείας αντιπολίτευσης και να τοποθετήσει κυβερνητικούς Επιτρόπους δείχνει καταρχάς ότι έχει επιλέξει να μεταφέρει την πολιτική αντιπαράθεση στο πεδίο της τοπικής αυτοδιοίκησης, με απροσδιόριστους -ακόμη- στόχους.

Σίγουρα, αυτή η τακτική λειτουργεί και ως προειδοποίηση προς την αντιπολίτευση και τους δημάρχους Άγκυρας και Κωνσταντινούπολης.

Η κυβέρνηση δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τα διοικητικά της εργαλεία για να αποδυναμώσει πολιτικά τους αντιπάλους της, προκαλώντας τους σε μια αντιπαράθεση, όπου θα φαίνονται εκείνοι ότι υποδαυλίζουν τη δημόσια ασφάλεια και την πολιτική σταθερότητα.

Αλλά το ερώτημα παραμένει: Γιατί τώρα, όταν δεν υπάρχουν εκλογές μπροστά;

Οι κινήσεις της κυβέρνησης στις επαρχίες με Κούρδους δημάρχους αποκαλύπτουν ένα βαθύτερο πολιτικό παιχνίδι που κρύβεται πίσω από τις λέξεις και τις «συνήθεις κατηγορίες», σύμφωνα με τον καρατομημένο Τούρκο δήμαρχο του Μάρντιν, Αχμέτ Τουρκ.

Ο Αχμέτ Τουρκ, ένας μετριοπαθής Κούρδος πολιτικός και σεβαστή προσωπικότητα στην κουρδική κοινότητα, υποστήριξε ότι οι διορισμοί αυτοί είναι αποτέλεσμα στρατηγικών υπολογισμών, που πηγάζουν από την απογοήτευση της κυβέρνησης, επειδή δεν ικανοποιήθηκαν οι προσδοκίες σε κρυφές διαπραγματεύσεις που έγιναν με τους Κούρδους.

Με σαφή υπαινιγμό για πιθανές παρασκηνιακές συνομιλίες, ο Τουρκ τόνισε ότι οι κινήσεις της κυβέρνησης, αντί να σηματοδοτούν πρόοδο προς την ειρήνη, κατέληξαν σε αυταρχικές επιλογές.

Αμφισβήτησε ανοιχτά τις προθέσεις Μπαχτσελί-Ερντογάν και ανέδειξε τη φαινομενική αντίφαση ανάμεσα στη φιλειρηνική ρητορική της κυβέρνησης και στις πράξεις της.

Ο στόχος των διορισμών Επιτρόπων σε δήμους

Κατά άλλη άποψη, η πολιτική στρατηγική της τουρκικής κυβέρνησης με τους Κούρδους φαίνεται να έχει επενδύσει στο διαίρει και βασίλευε, θέτοντας στο στόχαστρο τις σχέσεις ανάμεσα στο CHP και το φιλο-κουρδικό κόμμα DEM. Σύμφωνα με τον Τούρκο πολιτικό αναλυτή, Μουράτ Γετκίν, η προσπάθεια χειραγώγησης της αντιπολίτευσης μέσω της τακτικής των Επιτρόπων, μοιάζει περισσότερο με επικίνδυνο πολιτικό παιχνίδι, που απειλεί να αποσταθεροποιήσει τα ίδια τα θεμέλια της τουρκικής δημοκρατίας.

Ο Γετκίν σχολιάζει ότι εντός του AKP έχει διαμορφωθεί μια φράξια που, μέσω συμμαχίας με το MHP, επιχειρεί να αξιοποιήσει κάθε μηχανισμό της κρατικής εξουσίας για να κατακερματίσει το CHP και να προσελκύσει ψηφοφόρους του DEM. Αξιωματούχοι του κυβερνώντος AKP και του συμμάχου τους MHP δεν κρύβουν την ικανοποίησή τους, καθώς πιστεύουν ότι το σχέδιό τους λειτουργεί τέλεια. Ο στόχος δεν είναι αποκλειστικά το DEM, αλλά κυρίως το CHP, το οποίο, μέσω αυτής της μηχανικής, υποτίθεται ότι θα οδηγηθεί σε εσωτερικές συγκρούσεις και ενδεχόμενη αποδυνάμωση.

Η στρατηγική τους ήταν να ξεκινήσουν τους διορισμούς σε ένα δήμο του CHP, με την ελπίδα ότι το DEM θα στήριζε τον αντίστοιχο δήμαρχο, όπως και έκανε στο Εσενγιούρτ, τον πολύ-πληθέρστερο δήμο της Κωνσταντινούπολης. Στη συνέχεια, με τις μαζικές καθαιρέσεις δημάρχων του DEM, το CHP ανταπόδωσε την υποστήριξη, επιβεβαιώνοντας την κυβερνητική κατηγορία για εθνική μειοδοσία και σύμπραξη αξιωματικής αντιπολίτευσης και Κούρδων-τρομοκρατών.

Ωστόσο, η πολιτική αυτή συναντά αντίσταση κι εντός του AKP. Ιδρυτικά στελέχη, όπως ο Μπουλέντ Αρίντς, τονίζουν τα νομικά και πολιτικά εμπόδια για την αποφυλάκιση Αμπντουλάχ Οτζαλάν χωρίς γενική αμνηστία και την αντίθεση του PKK στις παρεμβάσεις του Οτζαλάν κατά το παρελθόν.

Διάθλαση της κοινωνικής προσοχής

Από την άλλη υπάρχει και η πιο απλή εξήγηση των καθαιρέσεων δημάρχων και της αναταραχής. Η τουρκική αντιπολιτευόμενη εφημερίδα Γενίτσαγ υποστηρίζει ότι το AKP επιχειρεί να εκτρέψει την προσοχή των πολιτών από τα οικονομικά προβλήματα. Η αύξηση των μισθών κατά 15% που ανακοίνωσε η κυβέρνηση απέχει πολύ από την κάλυψη των καθημερινών αναγκών, καθώς το κόστος ζωής έχει αυξηθεί κατά 44%, δημιουργώντας τεράστια απόσταση ανάμεσα στα έσοδα και στις πραγματικές ανάγκες των νοικοκυριών.