Γεραπετρίτης στη Χουριέτ: «Η ένταση δεν ωφελεί - Η επίλυση της υφαλοκρηπίδας, κλειδί για ειρήνη»

Αγγίζοντας τις πιο λεπτές χορδές των ελληνοτουρκικών σχέσεων, από τις αμυντικές δαπάνες έως την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, επιχείρησε -ενόψει της αυριανής επίσκεψης Φιντάν στην Αθήνα και μέσω της φιλο-κυβερνητικής τουρκικής εφημερίδας Χουριέτ - να αποσαφηνίσει τις θέσεις της Αθήνας στα πιο ακανθώδη ζητήματα των ελληνοτουρκικών.

Πριν από τη συνάντηση των δύο υπουργών, ο Χακάν Φιντάν μίλησε στην ελληνική εφημερίδα «Τα Νέα» και ο Γιώργος Γεραπετρίτης απάντησε σε ερωτήσεις της τουρκικής εφημερίδας «Χουριέτ».

«Εναντίον τίνος γίνονται οι εξοπλισμοί, ιδίως στο Αιγαίο;»

Στην -εμμονική σχεδόν- ερώτηση των τουρκικών ΜΜΕ για το ποιον ακριβώς «στόχο» εξυπηρετούν οι εξοπλισμοί, ειδικά στο Αιγαίο, ο Γιώργος Γεραπετρίτης υπογράμμισε στη δημοσιογράφο Χαντέ Φιράτ, αντηχείο συχνά θέσεων του προεδρικού μεγάρου της Άγκυρας, ότι δεν πρόκειται για μια πολιτική «επιθετικότητας», αλλά για την ανάγκη άμυνας σε μια περίοδο αυξανόμενης γεωπολιτικής αβεβαιότητας.

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, τόνισε την επιτακτική ανάγκη ενίσχυσης της αμυντικής ικανότητας της χώρας, δεδομένων των πολέμων στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή.

Η μεγαλύτερη περίοδος αστάθειας μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο

«Ζούμε σε μια περίοδο γεωπολιτικής αστάθειας και αβεβαιότητας που δεν έχει γνωρίσει ποτέ στο παρελθόν ο κόσμος μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ευρύτερη γεωγραφία μας βρίσκεται εν μέσω δύο πολέμων, στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή. Σε αυτές τις συνθήκες, αποτελεί καθήκον μας να διασφαλίσουμε την αμυντική θωράκιση και την ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας μου. Στόχος μας είναι να μη χρειαστεί ποτέ να χρησιμοποιήσουμε τα αμυντικά μας μέσα, διότι σε περίπτωση που γίνει αυτό, η διπλωματία μας θα έχει αποτύχει», δήλωσε ο Γιώργος Γεραπετρίτης, προσθέτοντας ότι: «Είμαστε ένας εξαιρετικά φιλειρηνικός λαός».

«Μήνυμα: Η γεωγραφία μας βρίσκεται εν μέσω δύο πολέμων»

«Πιστεύουμε στο διάλογο και την ειρηνική επίλυση των διαφορών στη βάση του διεθνούς δικαίου και του σεβασμού της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών. Την ίδια στιγμή, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις σύγχρονες απειλές ασφάλειας».

Δρόμο προς Χάγη δείχνει ο Έλληνας ΥΠΕΞ

Στο πιο ακανθώδες ζήτημα των ελληνοτουρκικών, της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, ο Γιώργος Γεραπετρίτης επιχειρεί να προσδώσει έναν αέρα ορθολογισμού, παραμένοντας σταθερός στη γραμμή του διεθνούς δικαίου. Αναγνωρίζει την πολυπλοκότητα της κατάστασης αλλά ταυτόχρονα προωθεί την αναγκαιότητα του διαλόγου και της συνεννόησης, προβάλλοντας για άλλη μια φορά την επίλυση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ ως το μοναδικό σημείο τριβής που θα μπορούσε να συζητηθεί σε διεθνές δικαστήριο και να λειτουργήσει ως καταλύτης στην πορεία προς μια μόνιμη εξομάλυνση.

«Πιστεύω ότι μπορούμε να προχωρήσουμε συντεταγμένα και με αμοιβαία εποικοδομητικό πνεύμα σε μια ουσιαστική συζήτηση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι η οριστική επίλυση του ζητήματος αυτού θα ήταν καθοριστική για την αναβάθμιση των σχέσεων των δύο χωρών σε όλα τα επίπεδα και για την αποφυγή δυνητικών εντάσεων.

Η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ είναι η μία και μοναδική διαφορά μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας που μπορεί να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας.

Αυτή δεν είναι μόνο η δική μας θέση, αλλά και η θέση του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας, που επιβάλλει ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ κρατών με αντικείμενες ή παρακείμενες ακτές πρέπει να γίνεται κατόπιν συμφωνίας με βάση το Διεθνές Δίκαιο και αν δεν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, τα ενδιαφερόμενα κράτη πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης βάσει συνυποσχετικού.

Έχω πλήρη συναίσθηση της δυσκολίας αυτού του εγχειρήματος, αλλά είναι χρέος μας να καταβάλουμε προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση.

Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να διατηρήσουμε καλή συνεργασία και ωφέλιμους διαύλους επικοινωνίας».

Θαλάσσια πάρκα: Πεδίο εθνικών παρεξηγήσεων

Από την άλλη πλευρά, η τουρκική κοινή γνώμη, σύμφωνα με την Χαντέ Φιράτ, πιστεύει ότι οι πρωτοβουλίες για την προστασία του περιβάλλοντος και την χωροταξία στο Αιγαίο, όπως τα θαλάσσια πάρκα ή ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, χρησιμοποιούνται για την μεταβολή του status quo στο Αιγαίο.

Ο Γιώργος Γεραπετρίτης απορρίπτει στο επίμαχο -για την Άγκυρα- θέμα τις τουρκικές ανησυχίες ως υπερβολικές και διασαφηνίζει ότι οι ελληνικές πρωτοβουλίες στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό δεν αποσκοπούν σε μεταβολή του status quo, αλλά σε μια περιβαλλοντική κίνηση που δεν στρέφεται κατά άλλων κρατών, προσκαλώντας την Τουρκία να ενστερνιστεί το ευρωπαϊκό κεκτημένο, αναδεικνύοντας το Αιγαίο ως ζώνη περιβαλλοντικής συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού.

«Αν μου επιτρέπετε, θα ήθελα να τονίσω ότι κατά τη γνώμη μου οι αντιδράσεις για το θέμα αυτό είναι δυσανάλογες. Η ελληνική πλευρά είναι, όπως πάντοτε, σαφής και ειλικρινής και δεν έχει πρόθεση να παραπλανήσει με οποιονδήποτε τρόπο. Τα δύο θαλάσσια πάρκα, στο Αιγαίο και το Ιόνιο Πέλαγος, τα όρια των οποίων καθορίζονται με αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια, δεν θίγουν τα δικαιώματα άλλων κρατών.

Οι πρωτοβουλίες αυτές πρέπει να ενώνουν τους λαούς μας, πόσω μάλλον σε μια εποχή που και οι δύο αντιμετωπίζουμε τις ίδιες προκλήσεις.  Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός στο Αιγαίο συνιστά υποχρέωση που απορρέει από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι ένα ζήτημα που η Τουρκία θα πρέπει να λάβει υπόψη της στην ευρωπαϊκή της διαδρομή».

«Κυριαρχία δεν συζητείται»

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, βάζει παράλληλα, μέσα από τη συνέντευξή του στην τουρκική εφημερίδα, «φρένο» στις όποιες τουρκικές προσδοκίες για συζητήσεις γύρω από θέματα κυριαρχίας, ξεκαθαρίζοντας πως ζητήματα αμφισβήτησης εθνικής κυριαρχίας δεν αποτελούν ούτε αντικείμενο διαπραγμάτευσης ούτε μπορούν να οδηγηθούν σε διεθνή δικαιοδοσία, όπως το Δικαστήριο της Χάγης.

«Η εθνική κυριαρχία των κρατών δεν μπορεί να είναι αντικείμενο συζήτησης ή διεθνούς δικαιοδοσίας», δηλώνει, υπενθυμίζοντας τις κόκκινες γραμμές της Ελλάδας

Μήνυμα ενωμένης Κύπρου

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας δήλωσε ότι η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών έχει ήδη δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες για να συζητηθεί ξανά το Κυπριακό και να λειτουργήσει ως καταλύτης για την πρόοδό του.

Ειδικότερα, η αναφορά στην άτυπη συνάντηση των δύο πλευρών με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, ως πρώτο βήμα προς την επανέναρξη των συνομιλιών, αποτυπώνει τη βούληση της Ελλάδας να υποστηρίξει τις διαδικασίες του ΟΗΕ, κάτι που, όπως υποστηρίζει, συμμερίζεται και η τουρκική πλευρά.

«Με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας θεωρώ ότι συμμεριζόμαστε την άποψη ότι κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί χωρίς διαβουλευτική στάση και παραγωγική σκέψη.

Εμείς παραμένουμε στη διάθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για να συμβάλουμε στον διάλογο για την εξεύρεση μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του Κυπριακού προβλήματος στο πλαίσιο των Ψηφισμάτων του ΟΗΕ.

Σε έναν κόσμο γεμάτο διχασμούς, μια ενωμένη ευρωπαϊκή Κύπρος, πέρα από τη δημιουργία ευημερίας για τους πολίτες της, θα αποτελούσε και ένα ισχυρό οικουμενικό σύμβολο».

«Όραμά μου είναι μια γειτονιά διαρκούς ειρήνης και ευημερίας μεταξύ των λαών μας»

Θα μπορέσουν να βρουν μια λύση τα παγιωμένα προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών; Εφιστώντας την προσοχή στο γεγονός ότι έχουν περάσει 15 μήνες από την απόφαση για έναρξη του ελληνοτουρκικού διαλόγου και χαρακτηρίζοντας τη Διακήρυξη των Αθηνών ως ορόσημο αμοιβαίας καλής θέλησης, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στο όραμά του ως εξής:

«Υπάρχει αξιοσημείωτη βούληση να οδηγηθούν οι σχέσεις σε διαφορετικό μονοπάτι»

«Όλον αυτό τον καιρό, και οι δύο πλευρές έχουν επιδείξει αξιοσημείωτη βούληση ώστε να οδηγηθούν οι διμερείς μας σχέσεις σε διαφορετικό μονοπάτι. Χάρη στο επίπεδο εμπιστοσύνης που έχουμε επιτύχει, βήμα προς βήμα, με τον υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, είμαστε σε θέση να συζητάμε με ειλικρίνεια και να προλαμβάνουμε κρίσεις».

«Πρέπει να οικοδομήσουμε ισχυρές γέφυρες φιλίας για το μέλλον»

«Πρέπει να οικοδομήσουμε ισχυρές γέφυρες φιλίας για το μέλλον, χωρίς να αγνοούμε τις ιστορικές εμπειρίες του παρελθόντος. Το όραμά μου είναι μια γειτονιά διαρκούς ειρήνης και ευημερίας μεταξύ των λαών μας».

Επιθυμεί η ΕΕ κλίμα εξομάλυνσης μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας;

Όσον αφορά την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας δήλωσε ότι η χώρα του υποστηρίζει την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Δήλωσε ότι οι θετικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών θα ωφελήσουν και τις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ. Ο Υπουργός Γεραπετρίτης πρόσθεσε ότι η περιοχή δεν αντέχει άλλες εστίες εντάσεων και συνέχισε ως εξής:

«Η Ελλάδα και η Τουρκία πρέπει να ζήσουν ειρηνικά»

«Πιστεύω ακράδαντα ότι αυτό είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών. Δεν μένουμε σε στερεότυπες αντιλήψεις, προσπαθούμε να γεφυρώσουμε τις διαφωνίες μας, και αν αυτές δεν γεφυρώνονται, προσπαθούμε τουλάχιστον αυτές να μην προκαλούν κρίσεις.

Η μόνιμη ένταση, η εχθροπαθής ρητορική και ο διαρκής κίνδυνος θερμού επεισοδίου δεν ωφελούν κανέναν. Πρωτίστως, δεν ωφελούν τους δύο λαούς.

Αν και αντιλαμβάνομαι τη λογική  επιθυμία της διεθνούς κοινότητας να διατηρηθεί η ηρεμία στην περιοχή μας, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν καθορίζονται έξωθεν ούτε ετεροπροσδιορίζονται. Πρέπει μόνοι μας να βρούμε τον δρόμο προς την ειρήνη και την ευημερία».

Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και η εξάπλωση των συγκρούσεων είναι ανησυχητικές

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας απάντησε και σε ερώτησή μας σχετικά με τη σφαγή στη Γάζα. Αναφέροντας ότι η Ελλάδα έχει τηρήσει στάση αρχών από την πρώτη στιγμή, ο υπουργός επέστησε την προσοχή στην ανάγκη μόνιμης και βιώσιμης εκεχειρίας, διασφάλισης απρόσκοπτης ροής ανθρωπιστικής βοήθειας στις πληττόμενες περιοχές, άνευ όρων απελευθέρωσης των ομήρων, ενός συνολικού σχεδίου για την ανοικοδόμηση της Γάζας και ενός απτού οράματος για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

«Η ανθρωπιστική κατάσταση σήμερα στη Γάζα είναι οδυνηρή. Η διάχυση των συγκρούσεων στον Λίβανο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή είναι ακόμη πιο ανησυχητική.

Παρά τις πολύπλευρες προσπάθειες, η διεθνής έννομη τάξη έχει δυστυχώς μέχρι στιγμής αποτύχει να τερματίσει τη σύγκρουση και να βρει μια λύση σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι είναι υποχρέωση όλων των κρατών, ανεξαιρέτως, να σέβονται τις αρχές του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τα θεμελιώδη δικαιώματα όλων των ανθρώπων. Σε αυτό εκπτώσεις δεν χωρούν».