Σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ: Ας αναπαυθούν εν ειρήνη - Από εν δυνάμει εταίροι, ανταγωνιστές

Η πολυετής διαδρομή της Τουρκίας προς την Ευρώπη μοιάζει να έχει τελματώσει και η πρόσφατη έκθεση προόδου της Κομισιόν για την Άγκυρα, επιβεβαιώνει, κατά τον Τούρκο πρέσβη ε.α. Σελίμ Γενέλ, το χάσμα που πλέον χωρίζει τις δύο πλευρές. Όπως σχολιάζει, η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας έχει ουσιαστικά φτάσει στο σημείο μηδέν, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να την βλέπει πια όχι ως μελλοντικό εταίρο αλλά ως αντίπαλο.

Στάσιμες οι ευρω-τουρκικές σχέσεις

Ο Γενέλ, ένας από τους πιο φιλο-ευρωπαίους Τούρκους διπλωμάτες, εκφράζει ανοιχτά την απογοήτευσή του. Αν και τυπικά η Τουρκία διατηρεί τον τίτλο του υποψήφιου μέλους, η στάση και των δύο πλευρών δείχνει το αντίθετο.

Εξάλλου, η μελέτη του βελγικού think tank Centre for European Policy Studies (CEPS) υπογραμμίζει τη στροφή τόσο της Κίνας όσο και της Τουρκίας προς την Αφρική, υπονομεύοντας την επιρροή της ΕΕ. Ειδικά για την Τουρκία, το think tank παρατηρεί ότι πλέον αμφισβητεί ενεργά τη θέση της ΕΕ στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, ενώ παράλληλα ανταγωνίζεται τις ευρωπαϊκές δυνάμεις στην υποσαχάρια Αφρική.

Παρά τις υψηλού επιπέδου επαφές που συνεχίζονται σε ζητήματα ασφάλειας και μετανάστευσης, οι σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ παραμένουν ουσιαστικά στάσιμες. Στασιμότητα που δεν φαίνεται να υποχωρεί, καθώς η διαδικασία αναθέρμανσης της Τελωνειακής Ένωσης προχωρά με αργούς ρυθμούς και απαιτεί μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις. Το αίτημα της Τουρκίας για κατάργηση της θεώρησης εισόδου για τους Τούρκους πολίτες παραμένει επίσης στο περιθώριο, ενώ οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη έχουν ουσιαστικά παγώσει, διαπιστώνει ο Γενέλ.

Το εντυπωσιακό είναι η αδιαφορία και από τις δύο πλευρές για το κλίμα που επικρατεί μεταξύ τους. Καμία από τις δύο δεν προσδοκά κάτι ουσιαστικό από αυτή τη συνεργασία, ενώ οι προοπτικές για ένταξη είναι πλέον σχεδόν ανύπαρκτες. Η Τουρκία διατηρεί ακόμη τον τίτλο του πέμπτου μεγαλύτερου εμπορικού εταίρου της ΕΕ, αλλά αυτό το στοιχείο φαίνεται να μη μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα για περαιτέρω συνεργασία. Και οι επαφές με τις χώρες-μέλη, θα περιοριστούν, όπως προβλέπει η μελέτη του CEPS, σε επιφανειακές διμερείς σχέσεις.