Πώς το ραντάρ Κιουρετζίκ φέρνει σε άβολη θέση τον Ερντογάν στη ρωσο-ουκρανική σύρραξη

Η στρατηγική θέση της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ είναι συχνά αντικείμενο συζήτησης σε σχέση με τη ρωσική προσέγγιση, αλλά λίγοι συνειδητοποιούν τη σημασία του ραντάρ Κιουρετζίκ στη Μαλάτια και τη δύσκολη θέση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε περίπτωση πυραυλικής επίθεσης από τη Ρωσία.

Ως μέρος του συστήματος Terminal High Altitude Area Defence (THAAD) του ΝΑΤΟ, που διαχειρίζονται οι ΗΠΑ, το ραντάρ αυτό παίζει κρίσιμο ρόλο στην ανίχνευση και αναχαίτιση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς. Η Τουρκία, μαζί με τη Ρουμανία και την Πολωνία, αποτελούν το ευρωπαϊκό «τρίγωνο» αυτού του συστήματος.

Οι πύραυλοι που σχετίζονται με το σύστημα βρίσκονται στη Ρουμανία και την Πολωνία, αλλά το Κιουρετζίκ λειτουργεί ως τα «μάτια» του ΝΑΤΟ, καταγράφοντας πρώιμες ενδείξεις εκτοξεύσεων από τη Ρωσία και άλλες χώρες της λεγόμενης αντι-Δύσης και δίνοντας τη δυνατότητα στο ΝΑΤΟ να αντιδράσει μέσα σε δευτερόλεπτα.

Ο ρόλος-κλειδί του Κιουρετζίκ και της Τουρκίας

Και ερχόμαστε στην τρέχουσα συγκυρία της κλιμάκωσης της έντασης Ουκρανίας (ΗΠΑ) – Ρωσίας... Σε περίπτωση που η Ρωσία εκτοξεύσει πυραύλους προς την Ουκρανία ή άλλες χώρες του ΝΑΤΟ, το Κιουρετζίκ θα είναι από τα πρώτα εργαλεία που θα ενεργοποιηθούν για να ανιχνεύσουν την απειλή και σε μερικά λεπτά να την εξουδετερώσουν.

Όπως αναφέρει σήμερα ο Τούρκος πολιτικός αναλυτής, Μουράτ Γετκίν, «εκτός από τη βάση του Ιντζιρλίκ, τα Στενά και άλλα στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία που παρέχει η Τουρκία στο ΝΑΤΟ, υπάρχει και το ραντάρ Κιουρετζίκ. Η Τουρκία, η Ρουμανία και η Πολωνία έχουν μια ειδική συνεργασία στο πλαίσιο του Terminal High Altitude Area Defence (THAAD), ενός έργου του ΝΑΤΟ που διαχειρίζονται οι Ηνωμένες Πολιτείες. Το ραντάρ αυτού του συστήματος -που έχει πέντε θέσεις στον κόσμο- βρίσκεται στο Κιουρετζίκ της Μαλάτια, ενώ οι πύραυλοι βρίσκονται στη Ρουμανία και την Πολωνία.

Σε περίπτωση σύγκρουσης που αφορά άμεσα το ΝΑΤΟ, αυτό θα είναι ένα από τα πρώτα οπλικά συστήματα που θα ενεργοποιηθούν για την αναχαίτιση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς που εκτοξεύονται από τη Ρωσία ή από οπουδήποτε αλλού. Με άλλα λόγια, οι συνέπειες που μπορεί να προκύψουν, όταν ο Μπάιντεν πατήσει το ουκρανικό κάλος του Πούτιν για να φέρει τον Τραμπ σε δύσκολη θέση, καθώς και η αναζήτηση στρατηγικής αυτονομίας από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις στη συνάντηση της Βαρσοβίας, συνδέονται στενά με την Τουρκία».

Η δύσκολη θέση του Ερντογάν

Αυτή η πραγματικότητα φέρνει την Τουρκία σε μια λεπτή θέση. Εάν η Ρωσία θεωρήσει ότι το Κιουρετζίκ διαδραμάτισε ρόλο στην αναχαίτιση των πυραύλων της, η αντίδραση της Μόσχας μπορεί να είναι έντονη. Η τουρκική ηγεσία, που προσπαθεί να διατηρήσει μια ισορροπία στις σχέσεις με τη Ρωσία και τη Δύση, θα βρεθεί αντιμέτωπη με δύσκολες επιλογές:

Η Ρωσία μπορεί να στοχοποιήσει το Κιουρετζίκ ως απάντηση, αναγκάζοντας την Τουρκία να λάβει θέση σε έναν πόλεμο που θα ήθελε να αποφύγει.

Αν η Τουρκία επιχειρήσει να περιορίσει τη χρήση του ραντάρ (πράγμα αδύνατο βάσει συμφωνίας) οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θα απαιτήσουν εξηγήσεις, εντείνοντας τις ήδη τεταμένες σχέσεις τους με την Άγκυρα.

Ο Ερντογάν, που ήδη αντιμετωπίζει κριτική για τη διπλωματική του στάση, θα κατηγορηθεί από την εσωτερική αντιπολίτευση είτε για υποταγή στη Ρωσία είτε για σύγκρουση με έναν ισχυρό σύμμαχο, το ΝΑΤΟ.

Ανησυχία στην Άγκυρα

Ο Τούρκος πρόεδρος συνέστησε πριν από δύο ημέρες από το βήμα της G20 «ψυχραιμία», γιατί αν η όλη κατάσταση πυροδοτήσει μια πιο επιθετική ρωσική στάση, θα βάλει την Τουρκία σε θέση κλειδί για την αντιμετώπιση των συνεπειών.

Σε κάθε περίπτωση, το Κιουρετζίκ δεν είναι απλώς ένα ραντάρ. Είναι ένας μοχλός πίεσης και ένα σημείο τριβής που μπορεί να κρίνει τη στάση της Τουρκίας σε μία σύρραξη που εδώ και 2 χρόνια αποφεύγει επιμελώς και πατώντας πάντα σε λεπτό σχοινί.

Την ανησυχία της Άγκυρας προδίδει και η δήλωση σήμερα του εκπροσώπου του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, αρχιπλοίαρχου Ζεκί Ακτούρκ, ο οποίος στην εβδομαδιαία ενημέρωση τύπου υπογράμμισε ότι «οι εξελίξεις αυτές εντείνουν τις ανησυχίες για την πορεία του πολέμου και ελπίζουμε να μην οδηγηθούν σε ανεξέλεγκτες διαστάσεις».