Συντριβή αεροσκάφους στο Καζακστάν: «Συγγνώμη» από τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν ζήτησε ο Βλαντίμιρ Πούτιν

Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ζήτησε συγγνώμη από τον Ιλχάμ Αλίεφ, τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, για το «τραγικό περιστατικό» στον ρωσικό εναέριο χώρο που αφορά το αεροσκάφος της Azerbaijan Airlines το οποίο συνετρίβη στις 25 Δεκεμβρίου στο δυτικό Καζακστάν.

Θρίλερ με το αεροσκάφος που συνετρίβη

Συνεχίζεται το θρίλερ με τη συντριβή του αεροσκάφους Embraer 190 στο Καζακστάν την Τετάρτη, καθώς πυκνώνουν οι αναφορές περί εμπλοκής ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος στην αεροπορική τραγωδία.

Οι Αζέροι προχώρησαν σε διαρροές στο Reuters και το Euronews που έκαναν λόγο θραύσματα πυραύλου εδάφους – αέρος που οδήγησαν στην πτώση του αεροπλάνου, διευκρινίζοντας πως δεν πρόκειται για εσκεμμένη ενέργεια της Μόσχας. Στις αναφορές ήρθαν να προστεθούν τα όσα είπαν ανώνυμοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ στο CNN και το Reuters που έδειχναν προς αυτή την κατεύθυνση.

Τι λένε οι εμπεριογνώμονες

Ειδικός παρομοίασε τις σημάδια με εκείνα της πτήσης MH17 της Malaysia Airlines, ένα επιβατικό αεροσκάφος που καταρρίφθηκε με πύραυλο εδάφους-αέρος από αντάρτες που υποστηρίζονται από τη Ρωσία το 2014.

Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι τρύπες που φαίνονται στο τμήμα της ουράς του αεροπλάνου υποδηλώνουν ότι θα μπορούσε να έχει δεχτεί πυρά από ρωσικά συστήματα αεράμυνας, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για την απόκρουση επιθέσεων ουκρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

Ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη είχαν προηγουμένως επιτεθεί στο Γκρόζνι, την επαρχιακή πρωτεύουσα της ρωσικής δημοκρατίας της Τσετσενίας, και άλλες περιοχές στον Βόρειο Καύκασο της χώρας. Ορισμένα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ισχυρίστηκαν ότι υπήρξε άλλη μια επίθεση με drone στην Τσετσενία την Τετάρτη, αν και δεν επιβεβαιώθηκε επίσημα.

Ο Γιαν Ματβέγιεφ, ανεξάρτητος Ρώσος στρατιωτικός εμπειρογνώμονας, σημείωσε ότι οι εικόνες της ουράς του αεροσκάφους που συνετρίβη αποκαλύπτουν ζημιά που είναι συμβατή με θραύσματα από έναν μικρό πύραυλο εδάφους-αέρος, όπως το σύστημα αεράμυνας Pantsyr-S1.

«Φαίνεται ότι το τμήμα της ουράς του αεροπλάνου υπέστη ζημιά από κάποια θραύσματα πυραύλων», είπε.

Η Osprey Flight Solutions, μια εταιρεία αεροπορικής ασφάλειας με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, προειδοποίησε τους πελάτες της ότι «η πτήση της Azerbaijan Airlines πιθανότατα καταρρίφθηκε από ένα ρωσικό στρατιωτικό σύστημα αεράμυνας». Η Osprey παρέχει ανάλυση για αερομεταφορείς που εξακολουθούν να πετούν προς τη Ρωσία αφού οι δυτικές αεροπορικές εταιρείες διέκοψαν τις πτήσεις τους κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία .

Ο διευθύνων σύμβουλος της Osprey, Andrew Nicholson, δήλωσε ότι η εταιρεία είχε εκδώσει περισσότερες από 200 ειδοποιήσεις σχετικά με επιθέσεις με drone και συστήματα αεράμυνας στη Ρωσία κατά τη διάρκεια του πολέμου.

«Αυτό το περιστατικό είναι μια έντονη υπενθύμιση του γιατί κάνουμε αυτό που κάνουμε», έγραψε ο Nicholson στο διαδίκτυο. «Είναι οδυνηρό να γνωρίζουμε ότι παρά τις προσπάθειές μας, χάθηκαν ζωές με τρόπο που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί».

Ο Ρώσος στρατιωτικός εμπειρογνώμονας Γιούρι Ποντολιάκα δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι οι τρύπες που φαίνονται στα συντρίμμια του αεροσκάφους ήταν παρόμοιες με αυτές που θα άφηνε ένα «αντιαεροπορικό πυραυλικό σύστημα». «Όλα δείχνουν αυτό», έγραψε.

Και ο Ζεράρ Λεγκοφρέ, πρώην εμπειρογνώμονας στη γαλλική υπηρεσία διερεύνησης αεροπορικών ατυχημάτων, είπε επίσης ότι φαίνεται να υπήρξαν «πολλά πλήγματα από πυρά» στα συντρίμμια, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο.

Μάλιστα, παρομοίασε τις σημάδια με εκείνα της πτήσης MH17 της Malaysia Airlines, ένα επιβατικό αεροσκάφος που καταρρίφθηκε με πύραυλο εδάφους-αέρος από αντάρτες που υποστηρίζονται από τη Ρωσία πάνω από την ανατολική Ουκρανία το 2014.

Ποια ήταν η διαδρομή του αεροπλάνου;

Η πτήση της Azerbaijan Airlines ταξίδευε από την πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν Μπακού προς το Γκρόζνι, την πρωτεύουσα της νότιας ρωσικής δημοκρατίας της Τσετσενίας, πριν πραγματοποιήσει αναγκαστική προσγείωση περίπου 3 χιλιόμετρα από το Ακτάου του Καζακστάν, ανακοίνωσε την Τετάρτη ο αερομεταφορέας.

Τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι το αεροπλάνο άλλαξε πορεία λόγω πυκνής ομίχλης στο Γκρόζνι. Σύμφωνα με τον ιστότοπο παρακολούθησης πτήσεων Flightradar24, το αεροπλάνο ξεκίνησε την Τετάρτη στις 7:55 π.μ. ώρα Αζερμπαϊτζάν (10:55 μ.μ. ώρα Ελλάδας της Τρίτης) και συνετρίβη στις 10:28 π.μ. ώρα Αζερμπαϊτζάν.

Οι αξιωματούχοι δεν εξήγησαν αμέσως γιατί το αεροπλάνο διέσχισε την Κασπία Θάλασσα, όταν το Μπακού και το Γκρόζνι βρίσκονται στα δυτικά της και το Ακτάου στα ανατολικά της.

Ο υπουργός Μεταφορών του Καζακστάν, Marat Karabayev, δήλωσε την Πέμπτη ότι ένα κέντρο ελέγχου του Καζακστάν έλαβε σήμα από τη Ρωσία περίπου 45 λεπτά πριν από τη συντριβή του αεροσκάφους, το οποίο έλεγε ότι η πτήση εκτρέπεται.

Το μήνυμα ανέφερε ότι το αεροσκάφος αντιμετώπιζε βλάβη στα συστήματα ελέγχου του και ότι το πλήρωμα αποφάσισε να πετάξει προς το Ακτάου αφού έλαβε αναφορές για κακές καιρικές συνθήκες, δήλωσε ο Karabayev. Το ίδιο μήνυμα ανέφερε ότι «μια δεξαμενή οξυγόνου εξερράγη στην καμπίνα επιβατών, με αποτέλεσμα οι επιβάτες να χάσουν τις αισθήσεις τους», σύμφωνα με τον Karabayev.

Ενώ το πλήρωμα της Azerbaijan Airlines πραγματοποίησε δύο προσεγγίσεις στο αεροδρόμιο του Ακτάου, το αεροσκάφος παρέκκλινε από την πορεία του και έχασε την επικοινωνία με τους ελεγκτές εναέριου χώρου στο Ακτάου όταν συνετρίβη, δήλωσε ο Karabayev.

Το Flightradar24 ανέφερε σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι το αεροσκάφος «εκτέθηκε σε παρεμβολές GPS και spoofing κοντά στο Γκρόζνι». Η παρεμβολή GPS μπορεί να εμποδίσει σημαντικά την ικανότητα ενός αεροπλάνου να πλοηγηθεί και να επικοινωνήσει, δήλωσε το Flightradar24, δημιουργώντας πιθανούς κινδύνους για την ασφάλεια. Ωστόσο μπορεί το jamming να είναι επικίνδυνο για την ασφάλεια, όμως από μόνο του δεν είναι ικανό να ρίξει ένα αεροσκάφος, πολλώ δε μάλλον εάν το πλήρωμα είναι έμπειρο.

Τα δεδομένα και το βίντεο της συντριβής «υποδεικνύουν επίσης πιθανά προβλήματα ελέγχου του αεροσκάφους», δήλωσε το Flightradar24.

Πόσοι επέζησαν από τη συντριβή;

Τουλάχιστον 38 από τους 67 επιβαίνοντες στο αεροπλάνο σκοτώθηκαν στη συντριβή, επιβεβαίωσαν οι αρχές του Καζακστάν, μεταξύ των οποίων δύο πιλότοι και μια αεροσυνοδός. Περίπου 29 επιζώντες, δύο εκ των οποίων είναι παιδιά, ανασύρθηκαν από τα συντρίμμια, δήλωσε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός του Καζακστάν Κανάτ Μποζουμπάγεφ.

Από αυτούς που επέβαιναν στο αεροπλάνο, 37 από τους επιβάτες ήταν πολίτες του Αζερμπαϊτζάν και 16 από τη Ρωσία, μαζί με έξι από το Καζακστάν και τρεις από το Κιργιστάν, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία του υπουργείου Μεταφορών του Καζακστάν. Κανένας από αυτούς που επέζησαν δεν ήταν υπήκοος του Καζακστάν, δήλωσε ο Μποζουμπάγεφ.

Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων του Αζερμπαϊτζάν AZERTAC μετέδωσε ότι 12 επιζώντες θα μεταφερθούν πίσω στο Αζερμπαϊτζάν την Πέμπτη, πέντε εκ των οποίων βρίσκονται σε «σοβαρή αλλά σταθερή κατάσταση». Οι πέντε αυτοί άνθρωποι θα μεταφερθούν πίσω με ειδικό αεροσκάφος του Υπουργείου Εκτάκτων Καταστάσεων της χώρας, ανέφερε το AZERTAC.

Η εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ Farah Dakhlallah ανέφερε σε ανάρτησή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι οι «σκέψεις και οι προσευχές της συμμαχίας είναι με τις οικογένειες και τα θύματα» της καταστροφής. «Ευχόμαστε στους τραυματίες του δυστυχήματος ταχεία ανάρρωση και ζητάμε πλήρη έρευνα», έγραψε.

Ποια ήταν η αιτία του δυστυχήματος;

Βίντεο και εικόνες του αεροπλάνου μετά τη συντριβή του δείχνουν διατρήσεις στο σώμα του που μοιάζουν με ζημιές από θραύσματα ή συντρίμμια. Η αιτία αυτών των οπών δεν έχει επιβεβαιωθεί.

Η Azerbaijan Airlines δήλωσε αρχικά στο AZERTAC ότι το περιστατικό προκλήθηκε από τη σύγκρουση του αεροσκάφους με ένα σμήνος πουλιών, ανέφερε το πρακτορείο. Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορικών Μεταφορών της Ρωσίας Rosaviatsia δήλωσε επίσης ότι το αεροπλάνο συνετρίβη μετά από σύγκρουση με πουλιά.

Ωστόσο, ο Andriy Kovalenko, επικεφαλής του Κέντρου Αντιμετώπισης Παραπληροφόρησης της Ουκρανίας, που αποτελεί μέρος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας, το αμφισβήτησε αυτό, υποστηρίζοντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι το αεροπλάνο «καταρρίφθηκε από ρωσικό σύστημα αεράμυνας».

Η συντριβή έγινε λίγο μετά τις επιθέσεις ουκρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών που έπληξαν τη νότια Ρωσία. Η δραστηριότητα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών έχει κλείσει αεροδρόμια στην περιοχή στο παρελθόν και το πλησιέστερο ρωσικό αεροδρόμιο στην πορεία πτήσης του αεροπλάνου έκλεισε το πρωί της Τετάρτης.

Τι λένε οι αρχές;

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε την Πέμπτη ότι θα ήταν λάθος να γίνονται εικασίες σχετικά με την αιτία της συντριβής του αεροσκάφους προτού διεξαχθεί έρευνα, σύμφωνα με τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης RIA Novosti.

Ο Maulen Ashimbayev, πρόεδρος της Γερουσίας του Καζακστάν, δήλωσε την Πέμπτη ότι "η φύση αυτών των ζημιών και τα αίτια της καταστροφής είναι προς το παρόν άγνωστα".

Μια επιτροπή έχει συσταθεί για τη διερεύνηση του δυστυχήματος, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι από το Καζακστάν, το Αζερμπαϊτζάν και τη Ρωσία, δήλωσε ο Ashimbayev. Ο Kanat Bozumbayev, αναπληρωτής πρωθυπουργός του Καζακστάν, δήλωσε ότι «ακόμη και η προκαταρκτική αιτία δεν μπορεί να προσδιοριστεί ακόμη, καθώς χρειάζονται ειδικοί για αυτό».