Ζαν Μαρί Λεπέν: Ένας αθεράπευτα ακροδεξιός εθνικιστής - Μισάνθρωπος, αρνητής του Ολοκαυτώματος και λάτρης των Ναζί

Επιμέλεια: Κατερίνα Καραβία

Ιδρυτής του Εθνικού Μετώπου και αμετανόητος ακροδεξιός εθνικιστής σε όλη του τη ζωή, ο Ζαν Μαρί Λεπέν έφυγε από τη ζωή την Τρίτη (07/01) σε ηλικία 96 ετών περιτριγυρισμένος από την οικογένειά του.

O πρώην ηγέτης της ακροδεξιάς ήταν παρών στη γαλλική πολιτική σκηνή για περισσότερο από μισό αιώνα και έφτασε να διεκδικήσει και την προεδρία της χώρας. Αμφιλεγόμενη προσωπικότητα που ουκ ολίγες φορές προκάλεσε με τις ακραίες ξενοφοβικές και μισανθρωπικές ενώ είχε σταθερά αντισημιτικές δηλώσεις.

Αρνητής του Ολοκαυτώματος και λάτρης των Ναζί 

Γεννημένος στη Βρετάνη το 1928, ο Ζαν Μαρί Λεπέν σπούδασε νομικά στο Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και είχε τη φήμη ότι σπάνια περνούσε μια νύχτα στην πόλη χωρίς να μπλεχτεί σε κάποιο καβγά. Εντάχθηκε στη Λεγεώνα των Ξένων ως αλεξιπτωτιστής που και πολέμησε στην Ινδοκίνα το 1953.

Ο Λε Πεν έκανε εκστρατεία για να παραμείνει η Αλγερία γαλλική, ως εκλεγμένο μέλος του γαλλικού κοινοβουλίου και ως στρατιώτης στην τότε γαλλοκρατούμενη περιοχή. Με την επιστροφή του στη Γαλλία, ο Λεπέν έγινε οπαδός του εκδότη Pierre Poujade, ο οποίος τότε ηγείτο ενός κινήματος διαμαρτυρίας κατά της φορολογίας, και το 1956 εξελέγη στην Εθνοσυνέλευση (κοινοβούλιο) ως ο νεότερος βουλευτής της. Επανεξελέγη στην Εθνοσυνέλευση το 1958, ηττήθηκε το 1962 και μετά ίδρυσε μια εταιρεία που πουλούσε ηχογραφήσεις των ναζιστικών ομιλιών και γερμανικών στρατιωτικών τραγουδιών.

Ο ίδιος υποστήριξε δημόσια τη χρήση βασανιστηρίων. Μάλιστα το 1962 σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Combat είχε πει: «Δεν έχω τίποτα να κρύψω. Βασανίσαμε γιατί έπρεπε να γίνει. Όταν πιάνεις κάποιον που μόλις έβαλε 20 βόμβες που θα μπορούσαν να εκραγούν από λεπτό σε λεπτό και δεν θέλει να μιλήσει, πρέπει να χρησιμοποιήσεις εξαιρετικές μεθόδους για να τον κάνεις να μιλήσει».

Το 1972 ο Λεπέν σχημάτισε το πολιτικό κόμμα Εθνικό Μέτωπο. Από την αρχή, το κόμμα του Λεπέν τόνισε την απειλή για τη Γαλλία που συνιστά η μετανάστευση — ιδίως οι Άραβες από τις πρώην αποικίες της Γαλλίας στη Βόρεια Αφρική. Το κόμμα αντιτάχθηκε επίσης στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, τάχθηκε υπέρ της επαναφοράς της θανατικής ποινής και ζήτησε απαγορεύσεις για την ανέγερση πρόσθετων τζαμιών στη Γαλλία.

Δεν ήταν λίγες οι φορές που καταδικάστηκε: Για παράδειγμα, τη δεκαετία του 1960 του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης δύο μηνών με αναστολή και πρόστιμο 10.000 φράγκων για μία «απολογητική θέση υπέρ εγκλημάτων πολέμου»· κρίθηκε ένοχος για παραβίαση του νόμου της Γαλλίας που απαγορεύει την άρνηση του Ολοκαυτώματος για σχόλια που έγιναν στη δεκαετία του 1980, τα οποία περιέγραφαν το Ολοκαύτωμα ως μια απλή «λεπτομέρεια» στην ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου· το 1998 καταδικάστηκε για επίθεση εναντίον πολιτικού αντιπάλου και του απαγορεύτηκε να ασκεί ή να διεκδικεί αξιώματα για δύο χρόνια.

Βίαιος σύμφωνα με τη γυναίκα του

«Πολλοί εχθροί, λίγοι φίλοι και άφθονη τιμή», είχε δηλώσει. Έγραψε στα απομνημονεύματά του: «Δεν μετανιώνω».

Η σύζυγός του «κλέφτηκε» με τη βιογράφο του τη δεκαετία του 1980, ποζάροντας ημίγυμνη στο Playboy και καταγγέλλοντας τον ως βίαιο. 

Τέθηκε πολλές φορές υποψήφιος για την προεδρία· αν και έλαβε λιγότερο από 1% το 1974, το 1988 και το 1995 κέρδισε περίπου 15%. Αξιοποιώντας τη δυσαρέσκεια των λευκών, της εργατικής τάξης για τη μετανάστευση και τη δυσαρέσκεια απέναντι στις επιχειρηματικές και πολιτικές ελίτ που εδρεύουν στο Παρίσι, το Εθνικό Μέτωπο κατέγραψε τελικά μεγάλη άνοδο στις τοπικές, περιφερειακές και στη συνέχεια στις ευρωπαϊκές εκλογές.

Το 2002 ο Λεπέν νίκησε τον πρωθυπουργό Λιονέλ Ζοσπάν στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, κερδίζοντας το 18% των ψήφων. Ωστόσο, με σχεδόν ολόκληρο το γαλλικό πολιτικό κατεστημένο να υποστηρίζει τον συντηρητικό πρόεδρο Ζακ Σιράκ και με μαζικές διαδηλώσεις κατά του Λεπέν σε όλη τη χώρα, ηττήθηκε εύκολα στον δεύτερο γύρο.

Τα παραδοσιακά κόμματα προσπάθησαν να κερδίσουν πίσω τους ψηφοφόρους με πιο σκληρή ομιλία για τη μετανάστευση. Αυτή η τακτική βοήθησε τον συντηρητικό Νικολά Σαρκοζί να εξασφαλίσει την προεδρία το 2007, και η σκληρή στάση απέναντι στην εγκληματικότητα και τη μετανάστευση είναι από τότε κυρίαρχη στη γαλλική πολιτική ατζέντα.

Το 2011, η Λε Πεν διαδέχθηκε στην αρχηγία του κόμματος την κόρη της Μαρίν, η οποία έκανε εκστρατεία για να αποβάλει τη διαρκή εικόνα του κόμματος ως αντισημιτικού και να το επαναπροσδιορίσει ως υπερασπιστή της εργατικής τάξης. Μάλιστα, τον απέβαλε από το κόμμα τέσσερα χρόνια αργότερα λόγω των αντισημιτικών του σχολίων.

Έφτασε - και έχασε - δύο επαναληπτικές προεδρικές εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις την καθιστούν επικρατέστερη στις επόμενες προεδρικές εκλογές, που θα διεξαχθούν το 2027.

Το rebranding δεν άρεσε στον πατέρα της, του οποίου οι εμπρηστικές δηλώσεις και οι αιχμές την ανάγκασαν να τον διαγράψει από το κόμμα.

Ο Ζαν-Μαρί Λεπέν χαρακτήρισε «προδοσία» την απόφαση της κόρης του να αλλάξει το όνομα του κόμματος το 2018 σε Εθνικός Συναγερμός και είπε ότι θα έπρεπε να παντρευτεί για να χάσει το οικογενειακό της όνομα.

Η σχέση τους παρέμεινε δύσκολη, αλλά είχε θερμά λόγια για εκείνη όταν ο Μακρόν την νίκησε το 2022: «Έκανε ό,τι μπορούσε, τα πήγε πολύ καλά».

Καταδίκη για υπεξαίρεση χρημάτων

Τόσο ο πατέρας όσο και η κόρη συγκαταλέγονται μεταξύ των 27 ατόμων που συνδέονται με τον Εθνικό Συναγερμό που δικάστηκαν τη Δευτέρα με την κατηγορία ότι χρησιμοποιούσαν ένα σύστημα για την ανάθεση συμβάσεων για κοινοβουλευτικούς βοηθούς σε άτομα που εργάζονταν κυρίως για τις λειτουργίες του κόμματος και όχι για υποθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά παράβαση των κανόνων της ΕΕ.