Πώς η επιβολή δασμών από τον Τραμπ θα πλήξει την Ελλάδα αλλά και τον ίδιο τον Αμερικανό πρόεδρο;

Αναταράξεις σε κάποιο βαθμό στην παγκόσμια οικονομία, θα προκαλέσει η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ, για επιβολή δασμών σε εισαγόμενα προϊόντα στη χώρα του, με τα μεγάλα θύματα να είναι οι εξαγωγικές εταιρείες που πουλούν τα προϊόντα τους στην αγορά των ΗΠΑ.

Ήδη κάποιες αρνητικές επιπτώσεις είναι ορατές έστω και σε περιορισμένο βαθμό, στα διεθνή χρηματιστήρια, με τις αξίες των μετοχών των αυτοκινητοβιομηχανιών να βρίσκονται σε πτωτική πορεία, μετά την απόφαση του Τραμπ για επιβολή δασμών επιπλέον 25% στα αυτοκίνητα που εισάγονται στις ΗΠΑ.

Ωστόσο, οι αρνητικές συνέπειες αναμένεται να γίνουν πολύ εμφανείς στο δεύτερο εξάμηνο του 2025 και κυρίως μετά το φετινό καλοκαίρι, αφού αυτήν τη στιγμή οι εισαγωγικές εταιρείες των ΗΠΑ έχουν απόθεμα προϊόντων και μάλιστα ήδη σπεύδουν μαζικά, ώστε να αποκτήσουν στοκ με τιμές προ της εφαρμογής των δασμών.

Τα παραπάνω ανέφερε στο ethnos.gr ο καθηγητής Διεθνών Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Γιάννης Χατζηδημητρίου, σημειώνοντας ότι σε έναν τέτοιου είδους εμπορικό πόλεμο, λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν από τις κυβερνήσεις, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες.

«Εκείνες που μπορούν να δράσουν, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες, οι οποίες σίγουρα θα υπάρχουν, είναι οι εξαγωγικές προς τις ΗΠΑ εταιρείες. Αυτό που οφείλουν να κάνουν, είναι να αναζητήσουν νέες αγορές, για να διοχετεύσουν τα προϊόντα τους. Όσες εταιρείες δεν το καταφέρουν αυτό, δεν θα μπορέσουν να καλύψουν τη ζημιά από τη μείωση των εξαγωγών τους και άρα θα υποστούν συνέπειες. Πάντως, σε καμία περίπτωση δεν αναμένουμε κάποιο παγκόσμιο οικονομικό κραχ ή έστω ισχυρούς κλυδωνισμούς. Να αναφέρω ως παράδειγμα την Ευρώπη, όπου, σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, η οικονομική ζημιά, δεν θα ξεπεράσει το 1% του ΑΕΠ», λέει στο ethnos.gr ο κ. Χατζηδημητρίου.

Οι επιπτώσεις στην Ελλάδα

Κατά τον καθηγητή του ΠΑΜΑΚ, η Ελλάδα πρόκειται να αντιμετωπίσει την ίδια κατάσταση με τις υπόλοιπες χώρες που έχουν εμπορικές συναλλαγές με τις ΗΠΑ. Εκτός από τις εξαγωγικές εταιρείες, πλήγμα θα υπάρχει και στα κρατικά έσοδα, τα οποία θα μειωθούν, αφού θα εισπραχθούν λιγότεροι φόροι, μια και θα είναι μικρότερα τα κέρδη των εξαγωγικών προς τις ΗΠΑ επιχειρήσεων.

Ο κ. Χατζηδημητρίου παραθέτει στο ethnos.gr και τα στοιχεία που σχετίζονται με τις ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ το 2024. Σύμφωνα με αυτά η συνολική τους αξία έφτασε στα 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Από αυτά περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ αφορούσαν πετρελαιοειδή, 330 εκατομμύρια ευρώ φρούτα και λαχανικά και 125 εκατομμύρια ευρώ προϊόντα αλουμινίου.

«Δεδομένο θα πρέπει να θεωρείται ότι και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιβάλλει ως αντίποινα δασμούς στα προϊόντα που εισάγει από τις ΗΠΑ, κάτι που, σύμφωνα με ανακοίνωσή της, θα γίνει από τον Απρίλιο, χωρίς, όμως, να αποκλείεται το ενδεχόμενο αυτό να γίνει αργότερα. Σε αυτήν την περίπτωση θα ζημιωθούν οι καταναλωτές που αγοράζουν εισαγόμενα από τις ΗΠΑ προϊόντα, όπως, αλκοολούχα ποτά, μηχανές, κάποια τρόφιμα κτλ. Ωστόσο, για να αποφύγουν την οικονομική επιβάρυνση αυτοί οι καταναλωτές, μπορούν να αγοράσουν αντίστοιχα προϊόντα από άλλες αγορές, όπως αυτές της Κίνας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης», αναφέρει ο κ. Χατζηδημητρίου.

Ένας από τους σημαντικούς κινδύνους που ελλοχεύουν, αφορά το ενδεχόμενο οι εξαγωγικές προς τις ΗΠΑ εταιρείες να προχωρήσουν σε μείωση της παραγωγής τους και άρα να προχωρήσουν σε απολύσεις εργαζομένων.

Κατά τον κ. Χατζηδημητρίου, αυτό το ενδεχόμενο δεν φαντάζει ως ιδιαίτερα πιθανό, αφού και οι ίδιες οι εταιρείες δεν θα είναι διατεθειμένες να χάσουν εξειδικευμένο προσωπικό, το οποίο δεν θα μπορέσουν να αντικαταστήσουν με ευκολία. Όπως λέει ο καθηγητής του ΠΑΜΑΚ, το πιθανότερο ενδεχόμενο είναι οι εταιρείες να προσπαθήσουν να βρουν άλλες αγορές ως διέξοδο για τα προϊόντα τους και άρα να αποφευχθούν τυχόν απολύσεις εργαζομένων.

Αρνητικές επιπτώσεις και στην οικονομία των ΗΠΑ

Όπως αναφέρει ο καθηγητής Διεθνών Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων του ΠΑΜΑΚ, η οικονομία των ΗΠΑ κάθε άλλο παρά αλώβητη θα βγει από την επιλογή του Τραμπ για την επιβολή δασμών στα εισαγόμενα προϊόντα. Ο ίδιος τονίζει ότι δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι τα σχέδιά του Αμερικανού προέδρου θα επιτύχουν και δεν θα βρεθεί ενώπιον ιδιαιτέρων αρνητικών παραμέτρων η οικονομία των ΗΠΑ. Μάλιστα, ήδη παρατηρούνται αυξήσεις τιμών σε κάποια προϊόντα στην αγορά των ΗΠΑ.  

Όπως υποστηρίζει ο κ. Χατζηδημητρίου, ένας είναι ο βασικός στόχος του Ντόναλντ Τραμπ. Να αναγκάσει τις αμερικανικές εταιρείες που φέρνουν εισαγόμενα προϊόντα, να τα παράγουν εντός της χώρας.

«Αυτό δεν είναι εύκολο να γίνει, αφού ακόμα και να το αποφασίσουν κάποιες εταιρείες, θα πρέπει να περάσει ένας χρόνος ή και περισσότερο, προκειμένου να παραχθεί στις ΗΠΑ ένα μέχρι στιγμής εισαγόμενο προϊόν. Δασμοί είναι οι φόροι που μπαίνουν στα εισαγόμενα προϊόντα και όχι στα εγχώρια. Αυτόν το φόρο τον πληρώνει η εισαγωγική εταιρεία και δεν επιβαρύνεται ο εξαγωγέας. Αν, δηλαδή, η εταιρεία εισαγωγής θα πλήρωνε, για παράδειγμα 10.000 ευρώ στο τελωνείο για μία Μερσεντές, τώρα θα αναγκαστεί να καταβάλει περισσότερα χρήματα. Από την πώληση του αυτοκινήτου θα κοιτάξει να βγάλει και το επιπλέον αυτό έξοδο εξαιτίας του δασμού, γεγονός που θα συμβαίνει σε κάθε μεταβίβαση, αφού ο κάθε μεταπωλητής θα κοιτάξει να βγάλει και το δικό του κέρδος. Άρα η Μερσεντές μπορεί να φτάσει στον τελικό καταναλωτή με τιμή μέχρι 2 ή και 2,5 φορές υψηλότερη από την αρχή. Και επειδή δασμοί ήδη επιβάλλονται στα εισαγόμενα στις ΗΠΑ προϊόντα από την Κίνα, το Μεξικό και τον Καναδά, ήδη κάποιες τιμές έχουν αυξηθεί στην αγορά της χώρας. Εφόσον, λοιπόν, τα προϊόντα θα πωλούνται 30%-40% ή και 100% ακριβότερα, το αποτέλεσμα θα είναι να μειωθεί στο εξής και η κατανάλωση στη χώρα. Άρα και οι πωλήσεις των αμερικανικών εισαγωγικών επιχειρήσεων», καταλήγει ο κ. Χατζηδημητρίου.