Ευρωεκλογές: Κινούμενη άμμος για Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία

Ποτέ άλλοτε από την πρώτη εκλογή του Ευρωκοινοβουλίου µε καθολική ψηφοφορία την άνοιξη του 1979 δεν είχαν προεξοφληθεί τόσες ταυτόχρονες ανατροπές σε χώρες-µέλη της ΕΕ ως συνέπεια, απόρροια ή ακόµη χειρότερα παρενέργεια των αποτελεσµάτων των ευρωεκλογών. Σήµερα υπάρχει διάχυτη η ανησυχία ότι οι ευρωεκλογές της Κυριακής 26 Μαΐου δεν θα είναι άλλη µια χαλαρή ψηφοφορία καταγραφής διαµαρτυρίας, αλλά η προαναγγελία, το πρελούδιο αρνητικών για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση εξελίξεων που θα καταγραφούν σε εθνικές εκλογικές αναµετρήσεις.

Ενα είναι βέβαιο, ότι το στοίχηµα επανεκκίνησης της δυναµικής της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης θα είναι ένα πιο δύσκολο και πιο περίπλοκο ζητούµενο από τη ∆ευτέρα. Πριν από δύο χρόνια, την άνοιξη του 2017, ο Μακρόν και η νεοπαγής παράταξή του ανέκοψαν στο παρά πέντε την πορεία της Λεπέν και του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου προς την εξουσία, προκαλώντας την εξαέρωση του πάλαι ποτέ κραταιού Σοσιαλιστικού Κόµµατος αλλά και την αφαίµαξη της γκολικής ∆εξιάς του κόµµατος των Ρεπουµπλικάνων.

Μια ανατροπή που έκοψε µεν τη δυναµική της Λεπέν, αλλά την καθιέρωσε ως δεύτερο κύριο πόλο στην πολιτική σκηνή της χώρας. Το δίληµµα «εγώ ή η Λεπέν» ήταν αναγκαίο για τον Μακρόν όχι µόνο για την εκλογή του στην προεδρία, αλλά και για µεταρρυθµίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές που προωθηθήκαν ως το φόβητρο της ακροδεξιάς να ισοδυναµούσε µε λευκή επιταγή προς τον νικητή των εκλογών.

Οταν στις αρχές Νοεµβρίου του 2018 άρχισαν οι κινητοποιήσεις των Κίτρινων Γιλέκων που γρήγορα πήραν βίαιη εξεγερσιακή µορφή, είχε αποδυναµωθεί µε ευθύνη της Γερµανίας η αξιοπιστία του ευρωπαϊκού οράµατος του Μακρόν για µεταρρύθµιση της ΕΕ-Ευρωζώνης χάριν της οποίας έπρεπε να υλοποιηθούν οι υψηλού κοινωνικού κόστους µεταρρυθµίσεις που προώθησε ο πρόεδρος µετά την εκλογή του.

Σήµερα, έτη φωτός µοιάζουν να µας χωρίζουν από τη Γαλλία της άνοιξης του 2017. Τότε κυριαρχούσε ο φόβος της ακροδεξιάς, σήµερα η δυναµική αποδοκιµασίας της διετούς διακυβέρνησης από τον Μακρόν που τελικά κινήθηκε στην πεπατηµένη µετεκλογική διαδροµή όπως οι προκάτοχοί του Σιράκ, Σαρκοζί και Ολάντ µε σκληρά µέτρα προσαρµογής της Γαλλίας στη γερµανικής κοπής µόνιµη δηµοσιονοµική λιτότητα της Ευρωζώνης, χωρίς εµβάθυνση της ολοκλήρωσης που θα εγγυόταν εκδηµοκρατισµό, ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή. Αν αύριο καταγραφεί στις κάλπες µια «αντιµακρόν δυναµική», τότε τα περιθώρια ελιγµών του προέδρου στη Γαλλία και την Ευρώπη θα συρρικνωθούν δραµατικά.

Μάχη επιβίωσης για το SPD

Τρία είναι τα πιθανά σενάρια πολιτικών εξελίξεων στη χώρα µετά από ενδεχόµενη αποχώρηση των Σοσιαλδηµοκρατών από την κυβέρνηση

• Κυβέρνηση µειοψηφίας Χριστιανοδηµοκρατών η οποία θα αναζητά ad hoc πλειοψηφίες για την προώθηση του νοµοθετικού της έργου
• Τρικοµµατικός συνασπισµός Χριστιανοδηµοκρατών, Πρασίνων και Φιλελευθέρων, µια φόρµουλα που αναζητήθηκε µετά τις εκλογές του Σεπτεµβρίου του 2017 και η οποία βραχυκυκλώθηκε από τη ρήξη που επέλεξαν οι Φιλελεύθεροι που προτίµησαν να εισπράττουν ως αντιπολίτευση τη φθορά της Μέρκελ από τα δεξιά.
• Πρόωρες εκλογές στην περίπτωση που τα δύο παραπάνω σενάρια δεν µπορέσουν να υλοποιηθούν.

Εξυπακούεται ότι και τα τρία παραπάνω σενάρια θα οδηγήσουν σε πρόωρη αποχώρηση της Μέρκελ από την καγκελαρία, από την οποία έχει δεσµευθεί να αποχωρήσει στο τέλος της τετραετούς της θητείας τον Σεπτέµβριο του 2021. Το δίληµµα για τους Σοσιαλδηµοκράτες είναι αν στην προσπάθειά τους να ανακόψουν τη φθορά τους από τη συγκυβέρνηση µε τη Μέρκελ χρεωθούν και την ευθύνη πρώτον της αποσταθεροποίησης του γερµανικού πολιτικού σκηνικού και δεύτερον περιπλέξουν ακόµη περισσότερο το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται η δυναµική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Προς σκληρό Brexit

Το 2014, το Κόµµα Ανεξαρτησίας του Ηνωµένου Βασιλείου UKIP του Φάρατζ ήρθε πρώτο στις ευρωεκλογές και ανάγκασε τον τότε πρωθυπουργό Κάµερον να δεσµευθεί στη διεξαγωγή δηµοψηφίσµατος για την παραµονή ή όχι της χώρας στην ΕΕ στη διάρκεια της δεύτερης θητείας του. Ο Κάµερον όχι µόνο κέρδισε τις εκλογές του 2015, αλλά αύξησε τη δύναµη του Συντηρητικού Κόµµατος εξασφαλίζοντας κοινοβουλευτική αυτοδυναµία.

Είχε προηγηθεί η ήττα των οπαδών της ανεξαρτησίας της Σκοτίας στο δηµοψήφισµα τον Σεπτέµβριο του 2014 µε κύριο επιχείρηµα της κυβέρνησης ότι η απόσχιση οδηγεί αυτόµατα εκτός ΕΕ. Σήµερα, παρά την άτακτη φυγή του από την πολιτική σκηνή την εποµένη της νίκης του Brexit τον Ιούνιο του 2016, ο Φάρατζ επικεφαλής νέου κόµµατος καταγράφει δηµοσκοπική πρωτιά στις ευρωεκλογές, µε το Συντηρητικό Κόµµα να καταβυθίζεται σε ποσοστά κοντά στο 10! Ετσι ενισχύονται οι πιθανότητες ο Φάρατζ να αποδειχθεί µέσα σε πέντε χρόνια ο µοιραίος άνθρωπος για τη σχέση Βρετανίας-ΕΕ.

Αν το 2014 υποχρέωσε τον Κάµερον να δεσµευτεί στη διεξαγωγή δηµοψηφίσµατος, φέτος, το 2019, είναι πολύ πιθανό να υποχρεώσει τον διάδοχο της Μέι να επιλέξει το σκληρό Brexit ως µόνη επιλογή ικανή να αποτρέψει την επανάληψη της ανατροπής των ευρωεκλογών στην επόµενη εθνική εκλογική αναµέτρηση. Το βρετανικό πολιτικό σύστηµα αυτοαπαξιώθηκε τους τελευταίους µήνες µε την αδυναµία ορθολογικής διαχείρισης της εξόδου της χώρας από την ΕΕ, µε την εκλογική βάση των Συντηρητικών και των Εργατικών να αξιοποιούν την πρώτη δυνατή ευκαιρία για να εκδηλώσουν την οργή και την αγανάκτησή τους. Είναι αυτονόητο ότι οι βαριές αν όχι βαρύτατες οικονοµικές, εµπορικές και πολιτικές παρενέργειες ενός σκληρού Brexit θα είναι στο επίκεντρο των πολιτικών διεργασιών και εξελίξεων τόσο στη Βρετανία όσο και στην ΕΕ των 27.

Εξουσία στον Σαλβίνι

Στις αρχές του 2018 η Λέγκα του Σαλβίνι ήταν ο µεγαλύτερος από τους δύο ήσσονες εταίρους της Φόρτσα Ιτάλια του Μπερλουσκόνι. Στις εκλογές η Λέγκα απέκτησε προβάδισµα και έπειτα από µια σχετικά σύντοµη διαπραγµάτευση έγινε ο ήσσων εταίρος σε µια κυβέρνηση συνασπισµού µε το πρώτο σε δύναµη κόµµα, το Κίνηµα των Πέντε Αστέρων του Ντι Μάιο, που επέβαλε και τον Κόντε ως πρωθυπουργό.

Πολύ γρήγορα ο Σαλβίνι που ανέλαβε το υπουργείο Εσωτερικών συνέθεσε µια εκτός πάσης αποδεκτής ευρωπαϊκής πολιτικής ορθότητας ρητορική εθνικής πολιτικής περιχαράκωσης στη διαχείριση του Προσφυγικού-Μεταναστευτικού αλλά και στην προσαρµογή της Ρώµης στη δηµοσιονοµική πειθαρχία της Ευρωζώνης έτσι όπως αυτή ορίζεται από το Σύµφωνο Σταθερότητας. Ο Σαλβίνι αξιοποίησε τη συγκυβέρνηση µε το Κίνηµα Πέντε Αστέρων ως κυµατοθραύστη µιας προσπάθειας απαξίωσής του ως σκληρού ακροδεξιού.

Ετσι, αφού έγινε αποδεκτός ως κανονικότητα, αφού κινήθηκε στο ευρωπαϊκό επίπεδο ως αντι-Μακρόν µε τη στήριξή του στη Λεπέν και τον Ορµπαν, άρχισε να καταγράφει δηµοσκοπική διόγκωση εν όψει ευρωεκλογών. Η παραπάνω αλλαγή συσχετισµών προβληµατίζει τους δύο κυβερνητικούς εταίρους για διαφορετικούς λόγους για τα οφέλη ενός διαζυγίου: ο µεν Σαλβίνι να εξαερώσει τη Φόρτσα Ιτάλια και να διεκδικήσει σε πρόωρες εκλογές αυτοδυναµία, ο δε Ντι Μάιο να διασφαλίσει ότι τα Πέντε Αστέρια θα είναι ο κύριος πόλος µιας αντιδεξιάς συµµαχίας.

Η προοπτική µιας αµιγούς κυβέρνησης Σαλβίνι – Λέγκας, που ήδη έχει εξασφαλίσει την αποδοχή της ως ευρωπαϊκής κανονικότητας, προφανώς θα ενισχύσει το προφίλ της Λεπέν και του Εθνικού Συναγερµού ως εναλλακτικής κυβερνητικής κανονικότητας για τη Γαλλία