Η σειρά «Τσερνόμπιλ » του HBO εκτόξευσε τον τουρισμό στην περιοχή (vids)

Η περιοχή που έγινε το θέατρο μίας από τις φρικτότερες καταστροφές στην Ιστορία, στοιχίζοντας τη ζωή σε χιλιάδες έως και δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους από τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της πυρηνικής ενέργειας και σημαδεύοντας μια ολόκληρη γενιά, έχει μετατραπεί σήμερα σε πόλο έλξης τουριστών. Οι εγκαταστάσεις του Τσερνόμπιλ του εργοστασίου όπου το 1986 σημειώθηκε το μεγαλύτερο πυρηνικό ατύχημα στην Ιστορία, έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον επισκεπτών που αψηφούν τα ραδιενεργά σωματίδια που παραμένουν- σε ορισμένα σημεία σε υψηλά επίπεδα- και καταφτάνουν από διάφορα μέρη του πλανήτη για να το εξερευνήσουν. 

Παρόλο που η λεγόμενη «ζώνη αποκλεισμού» του Τσερνόμπιλ έχει ανοίξει στους τουρίστες από το 2010 και έκτοτε ταξιδιωτικά πρακτορεία οργανώνουν εκδρομές που ξεκινούν από το Κίεβο, η επισκεψιμότητα δεν ήταν ποτέ τόσο υψηλή όσο αυτόν τον μήνα, όπως λένε στο «Έθνος της Κυριακής» τα γραφεία που οργανώνουν τις εκδρομές. Ο λόγος για το πρόσφατο ενδιαφέρον, 33 χρόνια μετά το πυρηνικό ατύχημα, είναι ένα νέο σίριαλ της αμερικανικής τηλεόρασης: η δημοφιλής σειρά «Chernobyl» του καναλιού HBO που ξεκίνησε στις αρχές Μαϊου και ολοκληρώθηκε αυτήν την εβδομάδα σε πέντε επεισόδια.  

«Το ενδιαφέρον αυξήθηκε σημαντικά λόγω της σειράς, κατά 30%», μας λέει η Μαρίνα Πλίας, διευθύντρια του γραφείου «Chernobyl Exclusive Tours». Ο Γιούρι Κόβαλτσικ από το UkrainianWeb.com, όπως λέει στο «’Εθνος της Κυριακής», είδε αύξηση τουλάχιστον 40% με 50% στις κρατήσεις τις τελευταίες εβδομάδες, ενώ ο ξεναγός Στάνισλαβ Πολέσκι του Chernobylplace.com παρατήρησε «τριπλασιασμό στη ζήτηση για ιδιωτικές ξεναγήσεις μετά τη σειρά». Δεν είναι μάλιστα τυχαίο ότι πλέον τα γραφεία προσφέρουν και ολοκληρωμένα «πακέτα Τσερνόμπιλ» από τις ΗΠΑ και τον Καναδά. 

Είτε με τα δικά τους ρούχα είτε φορώντας ειδικές στολές πάνω από αυτά- αλλά με την προειδοποίηση να αποφεύγουν τα κοντομάνικα, τα σορτσάκια και τα σανδάλια- εκατοντάδες επισκέπτες περιηγούνται στην απαγορευμένη ζώνη 30 τετραγωνικών χιλιομέτρων γύρω από το πυρηνικό εργοστάσιο για να ρίξουν μια ματιά στον αντιδραστήρα 4 που εξερράγη και στην πόλη- φάντασμα Πριπιάτ. Για ψυχολογικούς κυρίως λόγους τα πρακτορεία δίνουν στους επισκέπτες τη δυνατότητα να νοικιάσουν και έναν... μετρητή Γκάιγκερ για να παρακολουθούν ανά πάσα στιγμή το επίπεδο της ραδιενέργειας και να γνωρίζουν αν σε κάποιο σημείο αυτή ξεπεράσει τα επιτρεπόμενα επίπεδα. 

Τα πρακτορεία δίνουν στους επισκέπτες και... μετρητή Γκάιγκερ για να παρακολουθούν τα επίπεδα ραδιενέργειας

“Πολύς κόσμος φοβάται στην αρχή αλλά τους εξηγούμε ότι όλες οι διαδρομές ελέγχονται κάθε έξι μήνες και είναι ασφαλείς. Αν ακολουθείς τον ξεναγό σου και δε βγεις από το προκαθορισμένο μονοπάτι, όλα θα πάνε καλά”, μας λέει η Μαρίνα Πλίας. Όλες οι ιστοσελίδες των τουριστικών γραφείων διαβεβαιώνουν τους επισκέπτες ότι η ποσότητα ραδιενέργειας στα περισσότερα σημεία της εγκαταλελειμμένης περιοχής, 140 χλμ βόρεια του Κιέβου, είναι χαμηλή και ασφαλής για έκθεση για μικρό χρονικό διάστημα. Μάλιστα για να διασκεδάσουν τους φόβους των τουριστών επικαλούνται τις «δικές τους μελέτες», ενώ πολλοί επισημαίνουν ότι «η ακτινοβολία στην οποία θα εκτεθείτε είναι μικρότερη από αυτή μιας υπερατλαντικής πτήσης». 

Τα γραφεία προσφέρουν είτε μονοήμερες είτε- για τους πιο γενναίους- διήμερες εκδρομές στο Τσερνόμπιλ. «Η ατμόσφαιρα μέσα στη ζώνη αποκλεισμού δεν αφήνει κανέναν αδιάφορο», μας λέει η Πλίας σημειώνοντας ότι «οι περισσότεροι έρχονται για μονοήμερη επίσκεψη, αλλά επειδή δε φτάνει για να δουν όλες τις τοποθεσίες, έρχονται ξανά». «Όλοι εντυπωσιάζονται από τα εγκαταλελειμμένα κτίρια, τον αντιδραστήρα, τα χωριά, την πόλη-φάντασμα Πριπιάτ και τους ανθρώπους που επέστρεψαν στα χωριά τους», σχολιάζει ο Κόβαλτσικ. 

Βόλτα στην πόλη- φάντασμα

Η Πριπιάτ, που σήμερα θυμίζει σκηνικό ταινίας τρόμου, με τα εγκαταλελειμμένα κτίρια, τη σκουριασμένη ρόδα λούνα πάρκ που επρόκειτο να εγκαινιαστεί την Πρωτομαγιά του 1986, τα παιδικά παιχνίδια και τις αχρησιμοποίητες αντιασφυξιογόνες μάσκες που είναι πεταμένες στα συντρίμμια, ήταν κάποτε μια ζωντανή κοινότητα. Υψηλόβαθμοι σοβιετικοί αξιωματούχοι με τις οικογένειές τους, μηχανικοί και επιστήμονες που εργάζονταν στις πυρηνικές εγκαταστάσεις, όλοι διέμεναν εκεί, σε μια περιοχή που έμεινε παγωμένη στον χρόνο και λειτουργεί ως χρονοκάψουλα που μεταφέρει τον επισκέπτη στην εποχή πριν από την πτώση του κομμουνισμού.  

Γνωρίζοντας την έκταση και τις φρικιαστικές επιπτώσεις της πυρηνικής έκρηξης που σημειώθηκε τον Απρίλιο του 1986, εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου, είναι ανατριχιαστικό το γεγονός ότι η Πριπιάτ των σχεδόν 50.000 κατοίκων δεν εκκενώθηκε παρά 36 ώρες μετά το ατύχημα. Και ακόμα και τότε δεν είχε δοθεί ενημέρωση για το τι πραγματικά είχε συμβεί: μετά την μεγαλύτερη πυρηνική καταστροφή στην ιστορία και με το ραδιενεργό νέφος να εξαπλώνεται στις γειτονικές χώρες, οι μόνες πληροφορίες που λάμβαναν οι κάτοικοι από τις αρχές ήταν ότι επρόκειτο για μια μικρή φωτιά και ότι σε λίγες ημέρες θα επέστρεφαν στα σπίτια τους.  

Τριάντα τρία χρόνια αργότερα χιλιάδες τουρίστες επισκέπτονται κάθε χρόνο τη διάσημη πόλη- φάντασμα, που δε θα είναι κατοικήσιμη για αιώνες ακόμα, και πολλά ακόμα σημεία μέσα στην απαγορευμένη ζώνη του Τσερνόμπιλ, που στο μεγαλύτερο μέρος της έχει καλυφθεί από πλούσια βλάστηση. Εκτός από τα τουριστικά γραφεία, χιλιάδες εργάτες και μηχανικοί μπαινοβγαίνουν ακόμα σε βάρδιες στην περιοχή του Τσερνόμπιλ για να καθαρίζουν την περιοχή και να αποτρέπουν την περαιτέρω διείσδυση των ραδιενεργών σωματιδίων στο έδαφος.