Το παρασκήνιο της Συνόδου Κορυφής: Πώς έκλεισε η µέγγενη για την Αγκυρα

Στην... επίμονη και συντεταγµένη διπλωµατία Ελλάδας και Κύπρου αποδίδεται το θετικό αποτέλεσµα-απάντηση στην Τουρκία που προέκυψε από τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες.

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας και ο Ελληνας πρωθυπουργός κατάφεραν να πείσουν τους ηγέτες να κάνουν πιο αυστηρό το κείµενο των συµπερασµάτων που καταδικάζει απερίφραστα την τουρκική προκλητικότητα, να εξηγήσουν γιατί είναι σηµαντικό να παρακολουθούν από πολύ κοντά τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και να «επιβάλουν» τον όρο «στοχευµένα µέτρα», που αποσκοπούν σε ιδιαίτερη πίεση της Αγκυρας σε θέµατα που «πονάνε». «Εκφράζουµε την πλήρη αλληλεγγύη µας για την Κύπρο. Η Κοµισιόν έχει αναλάβει να προετοιµάσει στοχευµένα µέτρα και θα το κάνει.

∆εν θα είναι… µαλακά µέτρα» δήλωσε ο πρόεδρος της Κοµισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στη συνέντευξη Τύπου µετά την πρώτη µέρα της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες. Οι συζητήσεις των ηγετών ήταν δύσκολες για µια σειρά θεµάτων και ολοκληρώθηκαν στις 3 το πρωί ώρα Ελλάδας, ωστόσο ο πρόεδρος Γιούνκερ δεν ξέχασε να αναφερθεί στην Κύπρο, αναφερόµενος µάλιστα σε «στοχευµένα µέτρα». «Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης µάς ενηµέρωσε για την κατάσταση στην ακτή της Κύπρου. Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο παραµένει έτοιµο να απαντήσει κατάλληλα, σε πλήρη αλληλεγγύη προς την Κύπρο.

Η Κοµισιόν και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής ∆ράσης έχουν επιφορτιστεί µε την ευθύνη να παρουσιάσουν πιθανότητες για µέτρα» είπε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου Ντόναλντ Τουσκ. Το θέµα της Τουρκίας συζητήθηκε µε δύο ώρες καθυστέρηση, κατά τις 9 το βράδυ ώρα Ελλάδας. Το προσχέδιο των συµπερασµάτων ήταν έτοιµο και θύµιζε πολύ, σε τόνο και επιλογή λέξεων, το ανακοινωθέν των υπουργών: αυστηρό, αλλά µετρηµένο. Στόχος της ελληνικής διπλωµατίας ήταν η προσθήκη φράσεων προκειµένου να γίνει πιο συγκεκριµένο, δεσµεύοντας τους ηγέτες για άµεση απάντηση της ΕΕ στις συνεχιζόµενες παράνοµες ενέργειες της Τουρκίας.

«Παραβιάζεται το διεθνές δίκαιο»

Στην παρέµβασή του, ο Νίκος Αναστασιάδης παρουσίασε όλες τις ενέργειες στις οποίες έχουν προβεί οι Τούρκοι, από το 2018, αλλά ειδικά τις τελευταίες µέρες. Ο Πρόεδρος της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας τόνισε ότι, αν δεν υπάρξει σαφές µήνυµα, µε αναφορά σε συγκεκριµένα µέτρα, η Αγκυρα θα συνεχίσει. Τον λόγο στη συνέχεια πήρε ο Ελληνας πρωθυπουργός, ο οποίος τόνισε ότι η παραβίαση διεθνούς δικαίου δεν µπορεί να γίνει ανεκτή. Υπογράµµισε ότι, αν δεν υπάρξει αντίδραση, οι προκλητικές ενέργειες είναι πολύ πιθανό να συνεχιστούν και να επεκταθούν.

Ο ίδιος τόνισε ότι η Ελλάδα και η Κύπρος ποτέ δεν έχουν κλείσει την πόρτα διαλόγου και µάλιστα είχαν ζητήσει να διευθετηθεί το θέµα της υφαλοκρηπίδας, αλλά η τουρκική συµπεριφορά παρέµεινε προκλητική. «Και όλα αυτά τα µέτρα και η πίεση προς την Τουρκία είναι ένας µοχλός πίεσης για να τερµατίσει τη συγκεκριµένη συµπεριφορά, για να καθίσουµε ξανά στο τραπέζι για συνοµιλίες στο Κυπριακό στη βάση του Συµβουλίου Ασφαλείας, που αποτελεί και τη µόνη βάση για την επίλυση Κυπριακού» είπε σύµφωνα µε πληροφορίες ο Αλέξης Τσίπρας. Και καταλήγοντας, τόνισε τη σηµασία να υπάρξουν στοχευµένα µέτρα. «Αν δείχνουµε αλληλεγγύη στα ζητήµατα της Ουκρανίας, τότε είναι ακόµη πιο σηµαντικό να δείξουµε αλληλεγγύη στην Κύπρο, ένα κράτος-µέλος της ΕΕ. Τίθεται θέµα αξιοπιστίας της ΕΕ και όχι µόνο αλληλεγγύης» είπε προσθέτοντας ότι «το θέµα είναι ευρωπαϊκό, αφού αφορά και ευρωπαϊκές εταιρείες».

Στο πλευρό της Ελλάδας και της Κύπρου τάχθηκαν οι χώρες της Μεσογείου, κυρίως η Ιταλία και η Γαλλία. Μάλιστα, σε διάλογο που είχε ο Γάλλος πρόεδρος Εµ. Μακρόν µε τον Ελληνα πρωθυπουργό είπε στον Αλέξη Τσίπρα πως, αν του το ζητήσει, µπορεί να στείλει γαλλικές φρεγάτες για περιπολίες στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Γάλλος πρόεδρος είπε, σύµφωνα µε πληροφορίες, στον Ελληνα πρωθυπουργό: «Εγώ, Αλέξη, δεν έχω αντίρρηση. Ακόµα και αν µου ζητήσεις φρεγάτες να έρθουν να περιπολούν την περιοχή, θα το κάνω. Αλλά πρέπει όλοι να το γνωρίζουν ότι αποφασίζουµε κυρώσεις και πρέπει αφού το αποφασίζουµε να το υλοποιήσουµε». Αντιρρήσεις είχαν η Γερµανία και η Ολλανδία, αφού οι δύο αυτές χώρες διατηρούν και οικονοµικές σχέσεις µε την Τουρκία.

Πάντως η επίσηµη δικαιολογία ήταν το διαδικαστικό θέµα ότι δεν είχαν εγκαίρως τις αλλαγές του κειµένου. Η πίεση και η συντονισµένη ενέργεια έφεραν αποτέλεσµα. Τελικά, στο κείµενο των συµπερασµάτων οι ηγέτες δήλωσαν ότι: «Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο υπενθυµίζει και επαναβεβαιώνει προηγούµενα συµπεράσµατα του Συµβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου, συµπεριλαµβανοµένων των συµπερασµάτων του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου της 22ας Μαρτίου 2018, στα οποία καταδικάζει απερίφραστα τις συνεχιζόµενες παράνοµες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο».

«Δυσαρέσκεια»

Οι ηγέτες σηµείωσαν ότι ανησυχούν για τις εν εξελίξει παράνοµες δραστηριότητες γεώτρησης της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει ακόµη ανταποκριθεί στις επανειληµµένες εκκλήσεις της ΕΕ να σταµατήσει αυτές τις δραστηριότητες. Επίσης, η Σύνοδος Κορυφής υπογράµµισε τον σοβαρό και άµεσο αρνητικό αντίκτυπο αυτών των παράνοµων ενεργειών σε όλο το φάσµα των σχέσεων ΕΕ - Τουρκίας και κάλεσε την Τουρκία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση, να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώµατα της Κύπρου και να απόσχει από τέτοιες ενέργειες.

«Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο επικροτεί την πρόσκληση που απευθύνθηκε στην Επιτροπή και την ΕΥΕ∆ να υποβάλουν, χωρίς καθυστέρηση, επιλογές για κατάλληλα µέτρα, συµπεριλαµβανοµένων στοχευµένων µέτρων» είναι η φράση που προστέθηκε την τελευταία στιγµή. «Η ΕΕ θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και είναι έτοιµη να αντιδράσει καταλλήλως και µε πλήρη αλληλεγγύη προς την Κύπρο. Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο θα εξακολουθήσει να επιλαµβάνεται του θέµατος και θα επανέλθει σε αυτό κατά περίπτωση» κατέληξαν οι ηγέτες