Κόσμος | 24.06.2019 15:08

Η Τουρκία τραβάει το σκοινί - Απτόητος ο Ερντογάν παρά το τελεσίγραφο

Γιώργος Σκαφιδάς

Αποφασισµένη να προχωρήσει µε τη στρατηγική της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο εµφανίζεται η Αγκυρα, µέσα από πειρατικές ενέργειες («Yavuz») και απειλές (non paper), επιχειρώντας να αποδοµήσει εν τη γενέσει τους τις υπό διαµόρφωση επιλογές καλά στοχευµένων ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Τουρκίας, κυρώσεων που θα πρέπει να είναι έτοιµες προς υποβολή µέσα στον µήνα Ιούλιο. Το πλωτό γεωτρύπανο «Yavuz» κινείται προς τον κόλπο της κατεχόµενης Καρπασίας µε την προοπτική να πραγµατοποιήσει εκεί γεώτρηση, πιθανώς ξεκινώντας στις αρχές του Ιουλίου.

Το απόγευµα της Κυριακής περνούσε βορείως της Ρόδου µε κατεύθυνση ανατολικά, συνοδευόµενο και από τουρκικά πολεµικά πλοία, µε τις ελληνικές Ενοπλες ∆υνάµεις ωστόσο να παρακολουθούν στενά κάθε του κίνηση.

Το non paper

Περίπου την ίδια ώρα, όµως, στο φως της δηµοσιότητας έρχονταν και νέες αποκαλύψεις αναφορικά µε τις «επιθετικές» διαθέσεις της Τουρκίας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.

Η εφηµερίδα «Φιλελεύθερος» της Κύπρου έφερε στο φως «non paper» το οποίο απέστειλε η Αγκυρα στα 27 από τα 28 κράτη-µέλη της ΕΕ (σε όλους πλην της Κυπριακής Δηµοκρατίας) στα µέσα Ιουνίου, µόλις λίγα 24ωρα πριν από την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής. Σε αυτό, η Τουρκία στέλνει το µήνυµα ότι η στήριξη της ΕΕ προς την Κυπριακή ∆ηµοκρατίας είναι ένα «λάθος», το οποίο υπάρχει κίνδυνος µάλιστα «να αποθαρρύνει τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού» αλλά και «να φέρει νέα επιδείνωση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις».

Κατά τα λοιπά, στο τουρκικό «non paper» αποτυπώνονται µια σειρά από τις γνωστές θέσεις της τουρκικής πλευράς, που είχε παρουσιάσει και ο γενικός διευθυντής του τουρκικού ΥΠΕΞ, πρέσβης Τσαγατάι Ερτζιγιές, σε ξένους διπλωµάτες στην Αγκυρα στις 10 Μαΐου 2019: ότι δηλαδή η ΕΕ δεν έχει καµία δουλειά να λειτουργεί ως «δικαστήριο» παίρνοντας θέση ως προς τα όρια των θαλάσσιων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, ότι τα νησιά δεν έχουν πάντοτε πλήρη επήρεια όταν πρόκειται για τη χάραξη των ορίων της Αποκλειστικής Οικονοµικής τους Ζώνης (AOZ) αλλά αντιθέτως µπορεί να έχουν «µηδενική ή µειωµένη» ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα, ότι οι κινήσεις της Λευκωσίας είναι «µονοµερείς», ότι το ενεργειακό πρόγραµµα της Κυπριακής Δηµοκρατίας θα πρέπει να µπει στον πάγο εκτός κι αν το ψευδοκράτος συµφωνήσει µε τη Λευκωσία σε έναν κοινό µηχανισµό λήψης αποφάσεων για θέµατα υδρογονανθράκων κ.ά.

Η Αγκυρα έχει καταστήσει σαφές σε όλους τους τόνους ότι διεκδικεί ενισχυµένο ρόλο, αποφασιστικό λόγο και µαξιµαλιστικό µερίδιο στην ενεργειακή πίτα της Ανατολικής Μεσογείου, µε τους προαναφερθέντες στόχους να αποτελούν µάλιστα για την τουρκική ηγεσία όχι προεκλογικό πυροτέχνηµα αλλά κεντρικό και µάλιστα υπερκοµµατικό στρατηγικό διακύβευµα.

Η Αγκυρα βγαίνει µπροστά µε «αναπτερωµένες» διεκδικήσεις, σε µια περίοδο κατά την οποία φαίνεται να δροµολογούνται ευρύτερες αλλαγές στις ισορροπίες των δυνάµεων σε Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή, επιχειρώντας να εκµεταλλευτεί εξελίξεις-συγκοινωνούντα δοχεία: την κόντρα µεταξύ Ηνωµένων Πολιτειών-Ιράν και τον έλεγχο των Στενών του Ορµούζ, τον διαµοιρασµό της ενεργειακής πίτας στην Ανατολική Μεσόγειο, τις σφαίρες επιρροής στη Συρία καθώς και το επερχόµενο σχέδιο της προεδρίας Τραµπ για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, σχέδιο που αναµένεται να ευνοεί τις «συναλλαγές» (κοινώς τα παζάρια) µεταξύ των άµεσα εµπλεκοµένων, στο πλαίσιο αυτού που πλέον πολλοί καλούν «transactional diplomacy» (διπλωµατία των ανταλλαγµάτων σε ελεύθερη ελληνική µετάφραση). Μέσα σε ακριβώς αυτό το πλαίσιο, και προκειµένου να εξασφαλίσει µια πλεονεκτική θέση εκκίνησης (pole position) για την επόµενη ηµέρα στην περιοχή, ο Ερντογάν πλέον απλώνει «πιόνια» παντού, ανοίγοντας µια ευρεία βεντάλια από διεκδικήσεις που ο ίδιος εκτιµά ότι εγγράφουν υποθήκες για µελλοντικά παζάρια και ανταλλάγµατα.

Τουρκίακυπριακή ΑΟΖτουρκικές προκλήσειςΡετζέπ Ταγίπ Ερντογάν