Ένα τρισ. νέα δένδρα ίσως «φρενάρουν» την κλιματική αλλαγή

Μια μαζική φύτευση και αποκατάσταση δένδρων σε όλο τον κόσμο, η οποία θα αυξήσει τον αριθμό τους σχεδόν κατά το ένα τρίτο σε σχέση με σήμερα - πράγμα που σημαίνει έως ένα τρισεκατομμύριο έξτρα δένδρα- θα αποτελέσει τον πιο αποτελεσματικό και οικονομικό τρόπο για να «φρενάρει» η ανθρωπότητα την κλιματική αλλαγή και να κερδίσει πολύτιμο χρόνο, εωσότου βρει άλλες λύσεις για να περιορίσει δραστικά την εκπομπή «αερίων του θερμοκηπίου». 

Αυτό υποστηρίζει μια νέα επιστημονική μελέτη, αν και άλλοι επιστήμονες εμφανίσθηκαν σκεπτικιστές κατά πόσο μια τέτοια πρόταση είναι ρεαλιστική και όντως αποτελεσματική, κάνοντας λόγο για κάτι «πολύ καλό, για να είναι αληθινό».

Οι ερευνητές του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Ζυρίχης (ΕΤΗ), με επικεφαλής τον Ζαν-Φρανσουά Μπαστέν, που ανέλυσαν δορυφορικές παρατηρήσεις για περίπου 78.000 δάση και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», υπολόγισαν πόσα πρόσθετα δένδρα μπορεί να υποστηρίξει ο πλανήτης και ο αριθμός αυτός είναι πολύ μεγαλύτερος από προηγούμενες εκτιμήσεις.

Η μελέτη εκτιμά ότι είναι δυνατό να φυτευτεί ανά τη Γη μια έκταση δένδρων της τάξης ων εννέα δισεκατομμυρίων στρεμμάτων, δηλαδή περίπου όση είναι η έκταση των ΗΠΑ. Αν αυτό συνέβαινε, τότε τα νέα δένδρα θα απορροφούσαν μια ποσότητα περίπου 205 γιγατόνων διοξειδίου του άνθρακα, που δεν θα κατέληγε στην ατμόσφαιρα (επιφέροντας μείωση κατά 25% των συνολικών εκπομπών) και έτσι θα συγκρατιόταν η άνοδος της θερμοκρασίας. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι μια εκτεταμένη παγκόσμια δενδροφύτευση θα μπορούσε να οδηγήσει στη μείωση έως κατά τα δύο τρίτα των ανθρωπογενών εκπομπών άνθρακα.

Είναι γνωστό ότι τα δένδρα απορροφούν ατμοσφαιρικό διοξείδιο και συμβάλλουν στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής. Η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) έχει πει ότι αν ο κόσμος θέλει να περιορίσει την άνοδο της θερμοκρασίας στον ενάμισι βαθμό Κελσίου έως το 2050, σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, τότε χρειάζονται άλλα δέκα δισεκατομμύρια στρέμματα δασοκάλυψης. Το πρόβλημα ήταν ότι επικρατούσε αβεβαιότητα μέχρι τώρα για το πόσα δένδρα ακόμη μπορεί να «σηκώσει» ο πλανήτης. Η νέα μελέτη μεταφέρει το αισιόδοξο μήνυμα ότι-αν υπάρχει βούληση- είναι εφικτή η μαζική δενδροφύτευση και μάλιστα επισημαίνει σε ποιά σημεία θα ήσαν πιο χρήσιμο να φυτευτούν τα δένδρα κατά της κλιματικής αλλαγής.

Οι ερευνητές εντόπισαν έξι χώρες όπου θα έπρεπε να φυτευτούν τα περισσότερα δένδρα: Ρωσία (1.510 εκατομμύρια στρέμματα), ΗΠΑ (1.030 εκατ.), Καναδάς (780 εκατ.), Βραζιλία (500 εκατ.) και Κίνα (400 εκατ. στρέμματα). Επειδή θα χρειασθούν 50 έως 100 χρόνια εωσότου τα νέα δέντρα μεγαλώσουν και ωριμάσουν αρκετά για να απορροφήσουν άνθρακα στο μέγιστο δυνατό βαθμό, οι επιστήμονες προτείνουν το φύτεμα να ξεκινήσει άμεσα, αλλά και να προστατευθούν πιο αποτελεσματικά τα δάση που ήδη υπάρχουν.

Σύμφωνα με τη μελέτη, περίπου τα δύο τρίτα της ξηράς του πλανήτη (87 δισεκατομμύρια στρέμματα) μπορούν σήμερα να στηρίξουν δένδρα, ενώ ήδη 55 δισεκατομμύρια στρέμματα έχουν δένδρα πάνω τους. Από τα 32 δισεκατομμύρια στρέμματα χωρίς καθόλου δένδρα, τα 15 δισεκατομμύρια χρησιμοποιούνται για γεωργικές καλλιέργειες, ενώ τα υπόλοιπα 17 δισεκατομμύρια στρέμματα αφορούν έδαφος με αραιά φύτευση ή υποβαθμισμένη γη. Από αυτά, οι ερευνητές θεωρούν ότι σχεδόν τα μισά (εννέα δισεκατομμύρια στρέμματα) θα μπορούσαν να στηρίξουν νέα δένδρα. 

«Η δενδροφύτευση είναι μια λύση για την κλιματική αλλαγή που δεν απαιτεί από τον πρόεδρο Τραμπ να αρχίσει άμεσα να πιστεύει στην κλιματική αλλαγή ή από τους επιστήμονες να βρουν νέες τεχνολογικές λύσεις για αφαίρεση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Είναι ήδη διαθέσιμη λύση και η πιο φθηνή», δήλωσε ο βασικός ερευνητής, καθηγητής Τόμας Κράουδερ του ΕΤΗ. Ο ίδιος υπολόγισε ότι σήμερα υπάρχουν περίπου τρία τρισεκατομμύρια δένδρα στον κόσμο, σχεδόν τα μισά από όσα υπήρχαν πριν την εμφάνιση του ανθρώπινου πολιτισμού. Εκτιμά επίσης ότι κάθε χρόνο υπάρχει μια καθαρή απώλεια περίπου δέκα δισεκατομμυρίων δένδρων, σύμφωνα με τη «Γκάρντιαν».

Όμως ο σκεπτικιστής καθηγητής Σάιμον Λιούις του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL) εξέφρασε αμφιβολίες, σύμφωνα με το BBC, κατά πόσο «η δενδροφύτευση 900 εκατομμυρίων εκταρίων (σ.σ. εννέα δισεκατομμυρίων στρεμμάτων) μπορεί όντως να αποθηκεύσει 205 δισεκατομμύρια τόνους άνθρακα, μια πολύ υψηλή εκτίμηση που δεν υποστηρίζεται από προηγούμενες μελέτες ή κλιματικά μοντέλα».

«Το φύτεμα δένδρων που θα απορροφήσουν έως τα δύο τρίτα των ανθρωπογενών εκπομπών άνθρακα, ακούγεται πολύ καλό για να είναι αληθινό. Πιθανότατα ακριβώς επειδή είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό», σχολίασε ο καθηγητής Μάρτιν Λούκατς του Πανεπιστημίου του Ρέντινγκ. 

«Η αποκατάσταση των δένδρων απέχει πάρα πολύ από το να αποτελεί την καλύτερη δυνατή λύση που είναι διαθέσιμη για την κλιματική αλλαγή», πρόσθεσε ο καθηγητής Μάιλς 'Αλεν του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

Σε κάθε περίπτωση, η μελέτη δεν λέει πώς θα χρηματοδοτηθεί και πώς θα υλοποιηθεί η μαζική δενδροφύτευση. Οι ίδιοι οι ερευνητές υπολόγισαν σε 300 δισεκατομμύρια δολάρια το κόστος για το φύτεμα ενός τρισεκατομμυρίου δένδρων και θεωρούν ότι το ποσό, αν και όχι μικρό, είναι μέσα στις δυνατότητες μιας «συμμαχίας προθύμων» από δισεκατομμυριούχους φιλάνθρωπους, πολίτες και κυβερνήσεις.