O άξονας της Μεσογείου και το τηλεφώνηµα Τραµπ στον Μητσοτάκη

Στην Ελλάδα µπορεί να µη δόθηκε η απαιτούµενη σηµασία στα τηλεφωνήµατα του προέδρου και του αντιπροέδρου των Ηνωµένων Πολιτειών προς τον νέο πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, 36 ώρες µετά την εκλογή του… Και αυτό διότι έχουµε φτάσει στο σηµείο -έπειτα από τόσες και τόσες άσχηµες συµπεριφορές των συµµάχων και φίλων µας- να µην πιστεύουµε τίποτα. Και θεωρώ δικαιολογηµένη τη στάση αυτή και παραγόντων και πολιτών.

Όµως, και επιµένω εδώ και καιρό, έχουµε διαπιστώσει µια καλή στροφή της Αµερικής προς τον άξονα της Μεσογείου, που περιλαµβάνει την Ελλάδα και την Κύπρο, απλώς τα αποτελέσµατα δεν τα βλέπουµε διά γυµνού οφθαλµού και αυτό ειδικά είναι ανησυχητικό µε δεδοµένη την αλλοπρόσαλλη πολιτική του Ντόναλντ Τραµπ. Πότε, τελικά, λέει την αλήθεια και εξυπηρετεί την Αµερική; Οταν δίνει χέρι σωτηρίας στον «πνιγµένο» Ταγίπ Ερντογάν ή όταν λέει στον Κυριάκο Μητσοτάκη ότι η Ελλάδα είναι η πιο σηµαντική σύµµαχος των ΗΠΑ µετά το Ισραήλ στη Μεσόγειο;

Αυτό είναι το πρόβληµα: ποιον Τραµπ πρέπει να πιστέψουµε; Από την άλλη πλευρά, ο αναλυτής που σέβεται τον εαυτό του πρέπει να ακούσει τις φωνές των διπλωµατών, διότι οι πρόεδροι έρχονται και παρέρχονται αλλά αυτοί µένουν και συνεχίζουν να εκπονούν την αµερικανική εξωτερική πολιτική.

Ο άξονας της Μεσογείου, που ξεκινά από το Ισραήλ, δηµιουργήθηκε αθόρυβα από τον πρώην υφυπουργό Εξωτερικών Γουές Μίτσελ σε συνεργασία µε µικρή οµάδα διπλωµατών, ανάµεσα στους οποίους έχει και σήµερα υψηλή θέση ο πολυτάλαντος Αµερικανός πρέσβης στην Αθήνα, ο οποίος εκπλήσσει µε τη διαπίστωση ότι διαθέτει απίθανους διαύλους επικοινωνίας µε το δύσκολο σύστηµα της Ουάσιγκτον. Τη «γραµµή» του Μίτσελ για την επιστροφή της Αµερικής στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζουν ο αντικαταστάτης του Φίλιπ Ρίκερ και στελέχη στη ∆ιεύθυνση Νότιας Ευρώπης, όπως η Κιµ Γιούρι, η οποία γνωρίζει άριστα την περιοχή µας και ήδη έχει διοριστεί στην πρεσβεία των ΗΠΑ στα Τίρανα ως η νέα πρέσβειρα.

Με δεδοµένη τη µη αλλαγή της τουρκικής στάσης, η οποία βρίσκεται ήδη σε µια στρατηγική σχέση µε τη Ρωσία, οι Αµερικανοί είναι αναγκασµένοι πλέον -και τα αστεία τελείωσαννα αλλάξουν τη στρατηγική τους για την ευρύτερη γειτονιά µας. Ενώ όλα αυτά τα χρόνια -ένας αξιωµατούχος µου είπε ότι ισχύει από τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο- στήριζαν όλη τη στρατηγική γύρω από την Τουρκία, τώρα εξαναγκάζονται να εκπονήσουν µια νέα πολιτική, η οποία θα αποστασιοποιηθεί από την κατοχική δύναµη. Εάν δεν το πράξουν, θα στείλουν λάθος µήνυµα ακόµα και στο Ισραήλ και την Αίγυπτο, που διατηρούν µια άλλη σχέση µε την Ουάσιγκτον, ακόµα και στις «καλές µέρες» της αµερικανικής διπλωµατίας µε την Αγκυρα.

Τα τηλεφωνήµατα, λοιπόν, των Τραµπ και Πενς στον Κυριάκο Μητσοτάκη πρέπει να ιδωθούν µέσα από τον φακό της υλοποίησης της στρατηγικής του Γουές Μίτσελ, µε την οποία διαφωνούν ελληνικά και κυπριακά πολιτικά κόµµατα, και είναι ενδιαφέρον να πληροφορηθούµε τη στάση και του ΣΥΡΙΖΑ, ως αντιπολίτευσης πια, καθότι ο σχεδιασµός για τη στενή σχέση µε την Ουάσιγκτον ξεκίνησε από τον Αλέξη Τσίπρα και τον Νίκο Κοτζιά, και συνέχισε τις επαφές µε επιτυχία ο Γιώργος Κατρούγκαλος.

Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος ∆ένδιας, θα ταξιδέψει στην Ουάσιγκτον για επίσκεψη 48 ωρών έπειτα από πρόσκληση του Αµερικανού οµολόγου του, Μάικ Ποµπέο, ενώ έχουν ξεκινήσει συζητήσεις για επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο.

Αποφασίστηκε µετά τις τηλεφωνικές επικοινωνίες να ξεκινήσει µια σειρά υψηλού επιπέδου επαφών, που θα καταλήξουν µε την επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο. Ετσι ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος ∆ένδιας, θα ταξιδέψει στην Ουάσιγκτον για επίσκεψη 48 ωρών έπειτα από πρόσκληση του Αµερικανού οµολόγου του, Μάικ Ποµπέο. Ήδη έχει προγραµµατιστεί συνάντηση στο Στέιτ Ντιπάρτµεντ την Τετάρτη 17 Ιουλίου, κατά την οποία θα ληφθούν σοβαρές αποφάσεις.

Η Αµερική επιθυµεί άµεση συνέχιση του στρατηγικού διαλόγου µε την Ελλάδα και ζητά να καθοριστεί η ηµεροµηνία πραγµατοποίησής της στην Αθήνα, όπου θα παραστεί και ο κ. Ποµπέο. Η προηγούµενη συνάντηση στρατηγικής έγινε στην Ουάσιγκτον και της ελληνικής αποστολής ηγήθηκαν οι τότε υπουργοί Εξωτερικών και Άµυνας. Επίσης, η αµερικανική κυβέρνηση επιθυµεί την άµεση επανάληψη των τριµερών χωριστών συναντήσεων µεταξύ της Ελλάδας και της Κύπρου µε το Ισραήλ και την Αίγυπτο.

Πιστεύουν στην Ουάσιγκτον ότι οι τριµερείς αυτές συναντήσεις εξυπηρετούν τη νέα αµερικανική στρατηγική στη Μεσόγειο. Προεκλογικά ο κ. Μητσοτάκης δεν άνοιξε τα χαρτιά του σε ό,τι αφορά τη σχέση µε τις ΗΠΑ – και το βασικό πρόβληµα ήταν ότι προεκλογικά δεν έγινε σοβαρή συζήτηση για την εξωτερική πολιτική και τα εθνικά θέµατα. Τώρα όµως βρίσκεται ενώπιον της πραγµατικότητας (real thing) και πρέπει να πάρει αποφάσεις για όλα αυτά τα ζητήµατα. Σίγουρα οι Αµερικανοί τον κατατάσσουν στους φιλοδυτικούς ηγέτες και αναµένουν ότι θα συνεχίσει την πολιτική των προκατόχων του. Και στο Σκοπιανό; Αυτό είναι ένα µεγάλο ερώτηµα.

Η πρόσκληση προς τον κ. ∆ένδια, µέσα σε διάστηµα ολίγων ηµερών από την ορκωµοσία του, δείχνει και κάτι άλλο: ότι ο κ. Πάιατ ασκεί µια καλή επιρροή στην Ουάσιγκτον και ότι η ελληνική διπλωµατική αποστολή στην αµερικανική πρωτεύουσα, υπό τον πρέσβη Χάρη Λαλάκο, έχει κάνει εξαιρετική δουλειά, αντιµετωπίζοντας µε επιτυχία και κάποιες δυσάρεστες καταστάσεις, όπως ήταν οι επιθέσεις εναντίον της αµερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα.

Διότι είναι δύσκολο να εξηγήσει κανείς στους γραφειοκράτες στην Ουάσιγκτον ότι µια κυβέρνηση, όπως ήταν αυτή του ΣΥΡΙΖΑ, λάµβανε όλες τις αποφάσεις που ζητούσαν οι Αµερικανοί, αλλά την ίδια στιγµή επέτρεπε σε µια οµάδα, τον «Ρουβίκωνα», που έχει σχέση µε το ριζοσπαστικό τµήµα του τέως κυβερνώντος κόµµατος, να χτυπά εναντίον ξένων πρεσβειών. Είναι και αυτό µια ελληνική ιδιοµορφία ή, όπως το έθεσε ένας διπλωµάτης, κοµµάτι πλέον της ελληνικής κουλτούρας και της διαστροφής...