Τζόνσον Vs Χαντ για την ηγεσία των Τόρις: Αυτές είναι οι θέσεις τους

Είναι πλέον ζήτηµα χρόνου. Μέσα στα επόµενα δύο 24ωρα, οι κυβερνώντες Συντηρητικοί στη Βρετανία θα έχουν έναν νέο ηγέτη, τον κατά σειρά τρίτο µέσα σε τρία χρόνια, και η χώρα έναν νέο πρωθυπουργό. Ηταν Ιούλιος του 2016 όταν ο Ντέιβιντ Κάµερον παρέδωσε τα ηνία στην Τερέζα Μέι, ηττηµένος γαρ από το δηµοψήφισµα που είχε προηγηθεί. Ο ίδιος έκανε εκστρατεία υπέρ της παραµονής του Ηνωµένου Βασιλείου στην ΕΕ. Οι πολίτες, ωστόσο, επέλεξαν την έξοδο σε ποσοστό σχεδόν 52%. Και είναι πλέον Ιούλιος του 2019, ακριβώς τρία χρόνια µετά, καθώς η Τερέζα Μέι παραδίδει τα ηνία σε έναν νέο ηγέτη, ηττηµένη και εκείνη αφού δεν κατάφερε να φέρει σε πέρας την αποστολή εξόδου της χώρας από την ΕΕ µε την οποία είχε επιφορτιστεί. Το Ηνωµένο Βασίλειο θα έπρεπε, κανονικά, να έχει αποχωρήσει από την ΕΕ ήδη από τις 29 Μαρτίου, πράγµα που δεν έγινε. Τρία χρόνια µετά το δηµοψήφισµα του 2016, οι Βρετανοί βουλευτές δεν έχουν ακόµη καταφέρει να συµφωνήσουν ως προς το περιεχόµενο του διαζυγίου που θα επιθυµούσαν να διαπραγµατευτούν µε την ΕΕ. Ο χρόνος, όµως, τρέχει, πλέον προς µια νέα καταληκτική ηµεροµηνία εξόδου: την 31η Οκτωβρίου του 2019. Και από την ερχόµενη Τρίτη, θα τρέχει µε έναν νέο ηγέτη στο τιµόνι της χώρας, έναν ηγέτη από τη στάση και τις ικανότητες του οποίου αναµένεται προφανώς να εξαρτηθούν πολλά.

Στις 23 Ιουλίου ο νικητής

Μπόρις Τζόνσον και Τζέρεµι Χαντ κοντράρονται για την ηγεσία της κυβερνώσας παράταξης, διεκδικώντας την ψήφο των περίπου 160.000 µελών του Συντηρητικού Κόµµατος. Εως το βράδυ της ερχόµενης Τρίτης, 23 Ιουλίου, θα έχει γίνει γνωστό και το όνοµα του τελικού νικητή, µε τις µετρήσεις πάντως να δίνουν σαφές προβάδισµα στον 55χρονο πρώην δήµαρχο του Λονδίνου, Μπόρις Τζόνσον, έναντι του 52χρονου νυν υπουργού Εξωτερικών, Τζέρεµι Χαντ. Οι απόψεις, ωστόσο, των δύο υποψηφίων είναι ήδη σε µεγάλο βαθµό γνωστές, τόσο ως προς το Brexit, το οποίο αµφότεροι δηλώνουν πως θέλουν να εκπληρώσουν, όσο και ως προς όλα τα άλλα ζητήµατα που θα µπορούσαν να θεωρηθούν µεταξύ άλλων και ελληνικού ενδιαφέροντος: τη µετανάστευση, την ασφάλεια, ακόµη και τις σχέσεις µε την Τουρκία.

Μπόρις Τζόνσον και Τζέρεµι Χαντ διαφέρουν σε πολλά. Και οι δύο, ωστόσο, εµφανίζονται να καλοπιάνουν τον Αµερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραµπ, καθώς αναζητούν ψήφους µέσω φοροελαφρύνσεων και µέτρων ασφαλείας, εγκλωβισµένοι οι ίδιοι µέσα στο πλέγµα των αδιεξόδων του Brexit, ένα πλέγµα από το οποίο δεν φαίνεται να έχουν τα φόντα ώστε να διαφύγουν εµπρός.

Και οι δύο υπέρ του Brexit

Ως προς το θέµα του Brexit, τόσο ο 55χρονος πρώην υπουργός Εξωτερικών (2016-2018), Μπόρις Τζόνσον, όσο και ο 52χρονος νυν ΥΠΕΞ, Τζέρεµι Χαντ, τάσσονται υπέρ της εξόδου της Βρετανίας από την ΕE, αποδεχόµενοι ως προθεσµία την 31η Οκτωβρίου. Και οι δύο εµφανίζονται, µάλιστα, διατεθειµένοι να οδηγήσουν τη χώρα εκτός ΕΕ ακόµη και χωρίς µια συµφωνία που θα καθορίζει τα της επόµενης ηµέρας στις σχέσεις µεταξύ των δύο πλευρών, αν και ξεκαθαρίζουν ότι θα προτιµούσαν να έχει τέτοια συµφωνία.

Για τον 55χρονο Μπόρις Τζόνσον, ο ευρωσκεπτικισµός µοιάζει πια να αποτελεί, εάν όχι… στόχο ζωής, τότε οπωσδήποτε µανιέρα προσωπικής ανέλιξης. Ηδη από την εποχή που εκείνος, ο µεγαλωµένος στη βελγική πρωτεύουσα υιός υπαλλήλου της Κοµισιόν, εργαζόταν ως ανταποκριτής της εφηµερίδας «Daily Telegraph» στις Βρυξέλλες τη δεκαετία του 1990, το µόνο που έκανε ήταν να εκτοξεύει λιβέλους ενάντια στο κοινό ευρωπαϊκό οικοδόµηµα, λιβέλους που συχνά µάλιστα αποδεικνύονταν µερικώς ή ολικώς ανυπόστατοι. Με την ίδια τακτική θα συνέχιζε να πορεύεται έως και το δηµοψήφισµα του 2016 αλλά και στη συνέχεια, κάνοντας εκστρατεία υπέρ της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ στη βάση, όµως, ψευδών στοιχείων: Υποστηρίζοντας, για παράδειγµα, ότι το Λονδίνο στέλνει κάθε εβδοµάδα 350 εκατοµµύρια στερλίνες στις Βρυξέλλες, ένα ποσό που θα µπορούσε µελλοντικά να διατεθεί για την ενίσχυση του βρετανικού Εθνικού Συστήµατος Υγείας (NHS). Σήµερα, ο Μπόρις Τζόνσον διαµηνύει ότι πρόκειται να επιδιώξει µια νέα συµφωνία µε τους Ευρωπαίους, αφήνοντας µάλιστα να εννοηθεί ότι η Βρετανία δεν πρόκειται να καταβάλει στην ΕΕ τα πάνω από 40 δισ. ευρώ που της οφείλει προκειµένου να αποχωρήσει, εάν προηγουµένως προηγουµένως επιτευχθεί µια δεν έχει εξασφαλίσει ένα νέο deal. Αλλά και αν τελικώς δεν καταστεί εφικτή µια συµφωνία εξόδου επί του συνόλου των εκκρεµοτήτων, ο Τζόνσον υποστηρίζει ότι στη συνέχεια θα επιδιώξει µια νέα συµφωνία ελεύθερου εµπορίου µε τους Ευρωπαίους, ενώ επικαλείται και διατάξεις στη βάση των οποίων οι Βρετανοί θα µπορούσαν, όπως εκείνος ισχυρίζεται, να γλιτώσουν από τους ευρωπαϊκούς δασµούς για ένα διάστηµα δέκα ετών.

Και αν ο Μπόρις Τζόνσον ήταν πάντοτε συνεπής ως προς τον ευρωσκεπτικισµό του, ο Τζέρεµι Χαντ έχει αντιθέτως περάσει από χίλια κύµατα τα τελευταία χρόνια αλλάζοντας τις απόψεις σαν τα (οξφορδιανά) πουκάµισα. Ο 52χρονος Βρετανός ΥΠΕΞ, που ως υπουργός Πολιτισµού είχε αναλάβει και τη διεξαγωγή των Θερινών Ολυµπιακών του Λονδίνου το 2012 (µε δήµαρχο τότε της βρετανικής πρωτεύουσας τον… Μπόρις Τζόνσον), ξεκίνησε ως θιασώτης της παραµονής της Βρετανίας στην ΕΕ. Στο δηµοψήφισµα του 2016 εκείνος ψήφισε κατά του Brexit. Αµέσως µετά, πρότεινε η όποια συµφωνία εξόδου επιτευχθεί µεταξύ Βρετανίας και ΕΕ να τεθεί σε ένα νέο δηµοψήφισµα, διευκρινίζοντας ότι µάλιστα ο ίδιος προσωπικά θα προτιµούσε η χώρα να παραµείνει στην ενιαία αγορά. Αρχής γενοµένης, ωστόσο, από το 2017, ο Χαντ ξεκίνησε να υιοθετεί µια πιο σκληρή στάση, υπέρ του Brexit, καταλογίζοντας µάλιστα «αλαζονεία» στους Ευρωπαίους. Σήµερα, εκείνος εµφανίζεται πια διατεθειµένος να αποχωρήσει από την ΕΕ ακόµη και χωρίς συµφωνία (no-deal) εάν καταστεί αναγκαίο, αν και ήταν ο ίδιος που σε συνεντεύξεις του το καλοκαίρι του 2018 αποκήρυττε το ενδεχόµενο ενός «no-deal» ως «οικονοµικά καταστροφικού». Τώρα πια εκείνος δηλώνει έτοιµος για όλα. Θέλει να διαπραγµατευτεί µια νέα εναλλακτική συµφωνία εξόδου µε τους Ευρωπαίους µέσα στον… Αύγουστο, διαµηνύοντας ωστόσο παράλληλα ότι πρόκειται να ξεκινήσει προετοιµασίες και για την περίπτωση ενός «no-deal».

Ακούγοντας, πάντως, τους Τζόνσον και Χαντ να παρουσιάζουν τα σχέδιά τους για το Brexit, αναρωτιέται κανείς δύο πράγµατα: Εάν εκείνοι λένε επί της ουσίας κάτι διαφορετικό από όσα έλεγε η Τερέζα Μέι όλα τα προηγούµενα χρόνια, και εάν θα καταφέρουν να επιτύχουν εκεί όπου η Μέι απέτυχε, στο να µπορέσουν να πείσουν δηλαδή τους 650 βουλευτές του Ηνωµένου Βασιλείου να στηρίξουν κατά πλειοψηφία ένα συγκεκριµένο πλάνο συµφωνίας εξόδου το οποίο θα δέχεται και η ΕΕ. Υπό το πρίσµα όσων έχουν προηγηθεί, το µέλλον διαγράφεται αβέβαιο και η προοπτική µιας συµφωνίας αµφίβολη.

Θέσεις για μετανάστευση, ασφάλεια και... Τραμπ 

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι θέσεις που έχουν εκφράσει οι δύο υποψήφιοι για την ηγεσία των Τόρις και σε σειρά άλλων θεµάτων, πέραν του Brexit. Στο ζήτηµα της µετανάστευσης, ο Χαντ εµφανίζεται περισσότερο ευέλικτος, αν και αξιολογεί τους µετανάστες ανάλογα µε την επαγγελµατική τους ειδίκευση. Ο Τζόνσον, από την άλλη, εµφανίζεται πιο σκληρός καθώς προκρίνει ένα σύστηµα «µοριοδότησης» παρόµοιο µε το αυστραλιανό, που θα λαµβάνει υπόψη το εάν ο µετανάστης έχει δεχτεί κάποια συγκεκριµένη προσφορά για εργασία στο Ηνωµένο Βασίλειο, εάν εκείνος οµιλεί καλά την αγγλική γλώσσα, εάν είναι σε «παραγωγική» ηλικία κ.ά. Παράλληλα, ο 55χρονος θέλει να µπουν περιορισµοί και ως προς τα επιδόµατα που δύνανται να λαµβάνουν οι µετανάστες. Ο Τζόνσον θέλει, όµως, να ενισχύσει αποφασιστικά και τις αστυνοµικές δυνάµεις, τόσο σε επίπεδο ανθρώπινου δυναµικού (θέλει να προσλάβει 20.000 νέους αστυνοµικούς) όσο και σε επίπεδο εξουσιών (δίνοντας το πράσινο φως για περισσότερο εκτεταµένους ελέγχους στον δρόµο). Και ενώ εκείνος επενδύει στην αστυνοµία, ο Τζέρεµι Χαντ θέλει να αυξήσει τις αµυντικές δαπάνες (από το 2% στο 2,5% του ΑΕΠ). Ο 52χρονος εστιάζει, όµως, και σε θέµατα φορολογίας, διαµηνύοντας ότι πρόκειται να µειώσει τον εταιρικό φόρο σε επίπεδα Ιρλανδίας, µε απώτερο στόχο να µετατραπεί το Ηνωµένο Βασίλειο σε µια νέα Σίλικον Βάλεϊ. Αλλά και ο Μπόρις Τζόνσον υπόσχεται φοροελαφρύνσεις κυρίως υπέρ των µεσαίων εισοδηµάτων (όσοι δηλώνουν από 50.000 έως 80.000 στερλίνες ετησίως) αλλά και νέα µεγαλεπήβολα (κατά κάποιους ανέφικτα) έργα υποδοµών, όπως είναι για παράδειγµα η κατασκευή γέφυρας που θα ενώνει τη Σκοτία µε τη Βόρεια Ιρλανδία. Κατά τα λοιπά, όποτε ρωτήθηκαν σχετικά, αµφότεροι οι διεκδικητές της ηγεσίας των Τόρις άσκησαν µεν κριτική στον Αµερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραµπ, αλλά κατά τρόπο προσεκτικό και µετρηµένο.

Οι «σχέσεις» τους µε την Τουρκία και το... ποίηµα για τον Ερντογάν

Ιδιαίτερη µνεία πρέπει να γίνει για τις «σχέσεις» που έχουν οι δύο υποψήφιοι µε την Τουρκία. Ως υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας τους τελευταίους 12 µήνες, ο Τζέρεµι Χαντ έχει κατηγορηθεί πως δεν στήριξε στον βαθµό που θα έπρεπε την Κυπριακή ∆ηµοκρατία ενάντια σε όσα άκρως προκλητικά και παράνοµα επιχειρεί η Τουρκία στην κυπριακή ΑΟΖ. Λέγεται, µάλιστα, ότι η Βρετανία ήταν µια από τις χώρες που ύψωσαν αναχώµατα υπέρ των τουρκικών θέσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, παρεµποδίζοντας έτσι και τη λήψη µέτρων ενάντια στην τουρκική προκλητικότητα. Οσο για τον Μπόρις Τζόνσον, εκείνος είχε το 2016 επικαλεστεί κατά τρόπο εργαλειακό τον «κίνδυνο» της «επιταχυνόµενης» ένταξης της ισλαµικής Τουρκίας στην ΕΕ, για να δικαιολογήσει την «ανάγκη» αποχώρησης της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Πράγµα όµως ψευδές, καθότι η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας όχι µόνο δεν επιταχύνεται αλλά έχει παγώσει εδώ και χρόνια. Την ίδια χρονιά, ο Τζόνσον είχε πάρει µέρος και σε έναν «λογοτεχνικό» διαγωνισµό «προσβολής του Ερντογάν», µε ένα «ποίηµα» στο οποίο παρουσίαζε τον Τούρκο πρόεδρο να έχει ερωτικές περιπτύξεις µε µια κατσίκα... Ο ίδιος ο Μπόρις Τζόνσον έχει όµως στην πραγµατικότητα καταγωγή από την Τουρκία. Προπάππους του ήταν ο Αλί Κεµάλ, που διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας το 1919… προτού δολοφονηθεί το 1922 στην Αγκυρα ως «προδότης» και εχθρός του Μουσταφά Κεµάλ.