Μεταναστευτικό: 14 χώρες της Ε.Ε. υπέρ του «μηχανισμού αλληλεγγύης»

Δεκατέσσερις ευρωπαϊκές χώρες έδωσαν το πράσινο φως, εκ των οποίων οι οκτώ «με ενεργό τρόπο», για να τεθεί σε λειτουργία ένας «μηχανισμός αλληλεγγύης» με στόχο την ανακατανομή των μεταναστών που διασώζονται στη Μεσόγειο, δήλωσε χθες το βράδυ ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν.

«Επί της αρχής, 14 κράτη-μέλη (της ΕΕ) έως αυτό το στάδιο εκδήλωσαν τη συμφωνία τους στο γαλλογερμανικό κείμενο», εκ των οποίων 14, «οι οκτώ με ενεργό τρόπο» δεσμεύθηκαν να συμμετάσχουν, τόνισε ο Μακρόν σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση του με τον επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) Φιλίπο Γκράντι και τον γενικό διευθυντή του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ) Μανουέλ ντε Καρβάλιου Φερέιρα Βιτουρίνου.

Οι οκτώ χώρες που εξεδήλωσαν «ενεργά» την προθυμία τους να συμμετάσχουν στον μηχανισμό είναι η Γαλλία, η Γερμανία, η Πορτογαλία, το Λουξεμβούργο, η Φινλανδία, η Λιθουανία, η Κροατία και η Ιρλανδία, ανέφερε το Ελιζέ, χωρίς να διευκρινίσει ποιες είναι οι υπόλοιπες έξι.

Η συμφωνία κλείστηκε το πρωί της Δευτέρας, σε μια συνάντηση εργασίας για «τις μεταναστευτικές ροές στη Μεσόγειο» που διεξήχθη στο Παρίσι με τη συμμετοχή αντιπροσώπων από το σύνολο των χωρών-μελών της ΕΕ, υπό την αιγίδα των γάλλων υπουργών Εσωτερικών Κριστόφ Καστανέρ και Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λεντριάν.

Αλλά ο υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας Ματέο Σαλβίνι χαρακτήρισε «φιάσκο» τη συνάντηση αυτή, η οποία, κατά τον ίδιο, «επαναβεβαίωσε ότι η Ιταλία πρέπει να συνεχίσει να είναι ο καταυλισμός προσφύγων της Ευρώπης».

Στόχος της συνάντησης αυτής ήταν, σύμφωνα με καλά ενημερωμένη πηγή, «να καταλήξουμε τον Σεπτέμβριο στη Μάλτα σε μια συμφωνία με πάνω από δέκα χώρες, από 12 ως 15, για έναν μηχανισμό που θα επιτρέπει να εγγυηθούμε με περισσότερη αποτελεσματικότητα και ανθρωπιά τις αποβιβάσεις των μεταναστών στη Μεσόγειο».

Η ιδέα, με πρωτοβουλία της Γαλλίας και της Γερμανίας, για τη δημιουργία αυτού του μηχανισμού της αποκαλούμενης «συμμαχίας των προθύμων», στη θεωρία θα μπορούσε να επιτρέψει η Ιταλία και η Μάλτα να ανοίξουν τα λιμάνια τους στα πλοία των μη κυβερνητικών οργανώσεων που διασώζουν μετανάστες στη Μεσόγειο. Θα επιτρέπει την ανακατανομή «το συντομότερο δυνατόν» των αιτούντων άσυλο στα κράτη που συμφώνησαν να τους υποδέχονται.

Ο πρόεδρος Μακρόν δεν έδωσε λεπτομέρειες για τον μηχανισμό, υποσχέθηκε πάντως ότι η λειτουργία του θα είναι «ταχεία» και «αυτόματη».

Υπήρξε επικύρωση της συμφωνίας για «τον μηχανισμό ανακατανομής βραχυπρόθεσμα, αλλά επιθυμούμε να πάμε πιο μακριά (...) με την ανάληψη ευθυνών από το σύνολο των κρατών μελών» και «κοινοτικών δομών που υπάρχουν», με τη βελτίωση «της αποτελεσματικότητας των οικειοθελών ή υποχρεωτικών επαναπατρισμών» των μεταναστών «στις χώρες καταγωγής τους». Πρόκειται, σύμφωνα με τη γαλλική προεδρία, να υπάρξει «επιτάχυνση των επιστροφών» όσων «δεν δικαιούνται άσυλο».

Ο Μακρόν εξέφρασε την ελπίδα του ότι «το σύνολο των χωρών-μελών [της ΕΕ] θα συμμετάσχει» στο πρόγραμμα, το οποίο συνέδεσε εκ νέου με την δαπάνη ποσών από ευρωπαϊκά ταμεία. «Η Ευρώπη δεν είναι à la carte όταν πρόκειται για την αλληλεγγύη», προειδοποίησε ο πρόεδρος της Γαλλίας.

Από την πλευρά του ο Φιλίπο Γκράντι, ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, χαιρέτισε την πρόοδο που επιτεύχθηκε δηλώνοντας ταυτόχρονα «ανήσυχος» διότι έχουν μειωθεί αισθητά «οι δυνατότητες διάσωσης» μεταναστών που αποπειρώνται τον διάπλου της Μεσογείου.

Ο υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας επιμένει να εκφράζει την κατηγορηματική του αντίθεση στη συμφωνία. «Το είπα ήδη στον ομόλογό μου [της Γαλλίας Κριστόφ] Καστανέρ στο Ελσίνκι την περασμένη εβδομάδα. Το επαναλαμβάνω σήμερα», μετά το «φιάσκο» του Παρισιού, τόνισε ο Σαλβίνι, ο επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος της Λέγκας: «Η Ιταλία δεν δέχεται διαταγές». «Αν ο Μακρόν θέλει να συζητήσει για τους μετανάστες, ας έρθει στη Ρώμη», συμπλήρωσε ο Σαλβίνι, ο οποίος είχε ξεκαθαρίσει πως δεν επρόκειτο να πάει στο Παρίσι.

Η απουσία «κατανομής του βάρους» της υποδοχής των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο συγκαταλέγεται στα κυριότερα επιχειρήματα που επικαλείται η Ρώμη για να δικαιολογήσει το κλείσιμο των λιμανιών της στα πλοία που διασώζουν μετανάστες. Σκοπός της χθεσινής συμφωνίας είναι να τερματιστούν τα επαναλαμβανόμενα μπραντεφέρ, ειδικά με την Ιταλία, και να «μην αφεθεί να ανεβαίνει ο λαϊκισμός πουθενά», σύμφωνα με τον γάλλο πρόεδρο.