Κόσμος|01.09.2019 11:56

Τα απόνερα της συνάντησης Ερντογάν - Πούτιν έφτασαν στην Αμερική

Μιχάλης Ιγνατίου

H επισκεψη του προέδρου της Τουρκίας στη Ρωσία και η εντυπωσιακή υποδοχή που του επεφύλαξε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος έκανε και το αδιανόητο να πάει στον χώρο του αεροδρομίου όπου βρισκόταν το τουρκικό προεδρικό αεροπλάνο για να αποχαιρετήσει τον Ταγίπ Ερντογάν, εκλαμβάνεται στην αμερικανική πρωτεύουσα ως η τελευταία πράξη του δράματος των τουρκοαμερικανικών σχέσεων. Την ευθύνη φέρει αποκλειστικά ο πρόεδρος της Τουρκίας, ο οποίος δείχνει με όλους τους τρόπους ότι έχει λάβει τις αποφάσεις του. Εικάζεται ότι έχει ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες για την αγορά και άλλων οπλικών συστημάτων από τη Ρωσία.

Ο ισλαμιστής ηγέτης ήταν προκλητικότατος έναντι της Αμερικής και οι αρμόδιοι διπλωμάτες που παρακολούθησαν την επίσκεψη στη στρατιωτική έκθεση και ανέλυσαν ακόμα και τις αντιδράσεις των δύο ηγετών καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η σχέση του Ερντογάν με τον Πούτιν είναι ισχυρότατη και ούτε η επίθεση της ρωσικής αεροπορίας στα αυτοκίνητα της τουρκικής αποστολής στη Συρία τη διατάραξε. Αντίθετα άφησαν αμέσως πίσω τους το δυσάρεστο γεγονός, διότι προέχει η προστασία της «μεγάλης εικόνας»: Ως γνωστόν, τον πρώτο ρόλο έχει πια η στρατηγική και στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών, σε σημείο που τέθηκε ένα σοβαρό ζήτημα ενώπιον των διπλωματών που εκπονούν την πολιτική απέναντι στην Τουρκία: Εφτασε η ώρα για να παγώσει σε πρώτη φάση η σχέση της κατοχικής δύναμης με το ΝΑΤΟ και σε δεύτερη να αποκοπούν οι δεσμοί;

Στρατηγική σχέση

Πρόκειται για μια συζήτηση κατά την οποία οι υπέρ και οι κατά θα κονταροχτυπηθούν στον υπερθετικό βαθμό. Μόνο που οι υποστηρικτές της Τουρκίας όλο και περισσότερο μειώνονται, και στην Ουάσιγκτον και στις Βρυξέλλες. Η ίδια η Τουρκία θεωρεί και το υπογραμμίζει ότι η στρατηγική της σχέση με τη Ρωσία την καθιστά πιο σημαντική για τη δυτική συμμαχία. Ομως, όντως έτσι έχουν τα πράγματα;

Διότι η τουρκική αυτή θέση βρίσκεται απέναντι στην καρδιά της πολιτικής του ΝΑΤΟ: ότι η Ρωσία είναι ο μεγάλος εχθρός και η συμμαχία υπάρχει για να την αντιμετωπίσει. Αρα η Τουρκία είναι ένα μέλος του ΝΑΤΟ που έχει συμμαχική σχέση με τον βασικό εχθρό του. Αυτά συμβαίνουν μόνο στη λεγόμενη «εποχή Τραμπ», ενός επιχειρηματία-πολιτικού που μέρα με τη μέρα καθίσταται επικίνδυνος για την πατρίδα του. Εάν οι Δυτικοί δεν τηρήσουν τους κανόνες του ΝΑΤΟ για όλα τα μέλη, και στη συγκεκριμένη περίπτωση ειδικά για την ανυπάκουη Τουρκία, τότε οι Αμερικανοί, που ηγούνται της δυτικής συμμαχίας, θα βρεθούν στη δυσάρεστη θέση να αντιμετωπίσουν ένα «ηφαίστειο»: να μιμηθούν την Τουρκία και άλλοι σύμμαχοί τους. Να μην ξεχνάμε ότι η Ρωσία έχει μερικά καλά οπλικά συστήματα, που είναι και πιο φθηνά από τα αμερικανικά. Με τον τρόπο που τίθεται πια το θέμα, και ως απάντηση στο βασικό ερώτημα αν η Τουρκία δικαιούται να κρατά και τα δύο σχοινιά, της Ρωσίας και της Δύσης, οι επιλογές είναι σχεδόν μηδενικές. Εκτός και εάν το μήνυμα του Εμανουέλ Μακρόν για τη Ρωσία, και την ανάγκη να έρθει πιο κοντά στην Ευρώπη, σημαίνει και ισοπέδωση των συμμαχιών. Ο ίδιος, πάντως, είπε στον πρωθυπουργό της Ελλάδας και στον Πρόεδρο της Κύπρου ότι δεν φοβάται την ταραξία Τουρκία και όταν η TOTAL «κατέβει» ξανά στην Κύπρο, θα συνοδεύεται από πολεμικά πλοία… Λίγο-πολύ τα υπονόησε όλα αυτά και δημόσια.

Με την επάνοδο των μελών του Κογκρέσου στην Ουάσιγκτον, την πρώτη εβδομάδα Σεπτεμβρίου, αναμένουμε ότι το θέμα των κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας θα επανέλθει δυναμικά στα πρώτα θέματα της επικαιρότητας. Ηδη η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής απάντησε σε δημοσίευμα της εφημερίδας «Χουριέτ» και με μήνυμα στο Twitter κάλεσε τον πρόεδρο Τραμπ να επιβάλει κυρώσεις. Η αντίδραση σχολιάστηκε ευρύτατα, καθώς δείχνει και την προετοιμασία για την τελική αναμέτρηση του Κογκρέσου με τον κ. Τραμπ για τις κυρώσεις. Ειπώθηκε ότι είναι ένα ζήτημα τιμής για την πλειοψηφία των βουλευτών και των γερουσιαστών, οι οποίοι ασχολήθηκαν με το θέμα της Τουρκίας επειδή το επιθυμούσε και το ζητούσε η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ.

Η υπόθεση του πάστορα Μπράνσον, την οποία εκμεταλλεύθηκε στο έπακρο ο πρόεδρος των ΗΠΑ στις περσινές εκλογές, για να εξασφαλίσει τις χριστιανικές ψήφους, απαιτούσε ακόμα και κυρώσεις. Το Κογκρέσο συνεργάστηκε με τον Λευκό Οίκο και η Τουρκία με γονατισμένη την οικονομία απελευθέΤα απόνερα της συνάντησης Ερντογάν - Πούτιν έφτασαν στην Αμερική ρωσε τον Αμερικανό πάστορα. Στο Κογκρέσο, και όχι μόνο, όπου η απέχθεια προς τη Μόσχα βρίσκεται στο ζενίθ, έρπει αυτή η ανεπιβεβαίωτη υποψία ότι η άρνηση του κ. Τραμπ να τιμωρήσει την Τουρκία για την αγορά των ρωσικών S-400 έχει σχέση με επιχειρηματικά συμφέροντα αλλά και με έναν μόνιμο εκβιασμό της Ρωσίας προς την οικογένεια του Αμερικανού προέδρου λόγω επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της στη Μόσχα.

Δεν μπορούν να δικαιολογήσουν με κάποιον άλλο τρόπο τη στάση του Ντόναλντ Τραμπ έναντι της Τουρκίας, η οποία ήδη δημιούργησε προβλήματα στη συνοχή του ΝΑΤΟ και πλέον αποτελεί τον αδύναμο κρίκο της Δύσης. Τον Οκτώβριο αναμένεται στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, ο οποίος είναι προετοιμασμένος να συζητήσει θέματα στρατηγικής με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας. Το σκηνικό έχει στηθεί για να φτάσει η σχέση σε υψηλά επίπεδα συνεργασίας. Μέχρι τώρα η σχέση εξυπηρετούσε πάντα τα αμερικανικά συμφέροντα. Εφτασε η ώρα να εξυπηρετηθούν πλήρως και τα ελληνικά…

Ρετζέπ Ταγίπ ΕρντογάνΒλαντίμιρ ΠούτινS-400ΗΠΑΡωσίαΤουρκίαNATO