Brexit: Καταποντίστηκε ο Μπόρις Τζόνσον και η άτακτη φυγή από την ΕΕ

Ο Μπόρις Τζόνσον ηττήθηκε χθες Τρίτη στην ψηφοφορία στη Βουλή των Κοινοτήτων επί του σχεδίου νόμου για την αποτροπή της αποχώρησης χωρίς συμφωνία του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που εξώθησε τον πρωθυπουργό να ανακοινώσει ότι θα ζητήσει σήμερα να προκηρυχθούν πρόωρες βουλευτικές εκλογές.

Το κείμενο εγκρίθηκε με 328 ψήφους (301 κατά) από μέλη των κομμάτων της αντιπολίτευσης και 21 στελέχη των Συντηρητικών του Τζόνσον, παρότι είχαν προειδοποιηθεί ότι εάν αψηφούσαν την κομματική γραμμή, θα αποπέμπονταν από την Κοινοβουλευτική Ομάδα των Τόρις και θα στερούνταν τη δυνατότητα να θέσουν εκ νέου υποψηφιότητα να εκλεγούν. Η Ντάουνινγκ Στριτ επιβεβαίωσε ότι θα τεθούν εκτός Συντηρητικού κόμματος.

Τρία χρόνια και πλέον αφότου οι ψηφοφόροι ενέκριναν στο δημοψήφισμα την αποχώρηση από την ΕΕ, η ήττα του Τζόνσον διατηρεί τον γόρδιο δεσμό του Brexit άλυτο. Όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν πάντα ανοικτά, από τη θυελλώδη έξοδο χωρίς συμφωνία ως την πλήρη εγκατάλειψη του εγχειρήματος.

Πάντως η χθεσινή έκβαση ήταν απλά το πρώτο εμπόδιο που καλούνταν να ξεπεράσουν σε αυτόν τον αγώνα οι κοινοβουλευτικοί, που ανέκτησαν τον έλεγχο της νομοθετικής ατζέντας, πράγμα όχι ασήμαντο.

Σήμερα, θα ψηφίσουν επί σχεδίου νόμου που θα αναγκάσει τον Τζόνσον να ζητήσει από την ΕΕ αναβολή του Brexit για τρίτη φορά, ως την 31η Ιανουαρίου 2020, εκτός εάν εγκριθεί συμφωνία για τους όρους και τον τρόπο της αποχώρησης νωρίτερα.

Σε περίπτωση έγκρισης του κειμένου αυτού, ο Τζόνσον θα βρεθεί σε θέση όμοια με εκείνη της προκατόχου του, της Τερέζας Μέι, η οποία δεν κατάφερε σε καμία από τις τρεις προσπάθειές της να εξασφαλίσει την υποστήριξη της Βουλής των Κοινοτήτων που απαιτείτο για να εγκριθεί η Συμφωνία Αποχώρησης που η κυβέρνησή της διαπραγματευόταν επί δυόμισι χρόνια με την ΕΕ.

21 «αντάρτες» που αψήφησαν την γραμμή των Συντηρητικών

Οι 21 βουλευτές της συμπολίτευσης, των Συντηρητικών, οι οποίοι εναντιώθηκαν στη γραμμή της κυβέρνησης και ψήφισαν υπέρ της πρωτοβουλίας για να εμποδιστεί η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποπέμπονται από τις τάξεις του κόμματος, σύμφωνα με δημοσιογράφο του BBC που επικαλείται πηγές προσκείμενες στην κυβέρνηση.

Στους 21 αντάρτες συγκαταλέγονται ο πρώην υπουργός Οικονομικών Φίλιπ Χάμοντ αλλά και ο Νίκολας Σόουμς — ο εγγονός του Ουίνστον Τσόρτσιλ.

Οι κοινοβουλευτικοί της συμπολίτευσης που τάχθηκαν υπέρ της πρωτοβουλίας στη Βουλή των Κοινοτήτων με σκοπό την αποτροπή του no-deal Brexit θα αποπεμφθούν από το κόμμα, επιβεβαίωσε εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ, διευκρινίζοντας ότι ήδη άρχισε να τους ενημερώνει στέλεχος των Συντηρητικών που είναι επικεφαλής της ομάδας που εντέλλεται να τηρεί την κομματική πειθαρχία.

«Ο επικεφαλής whip [σ.σ. κομματικό στέλεχος αρμόδιο για την τήρηση της κομματικής πειθαρχίας στο κοινοβούλιο] μιλάει τους βουλευτές των Τόρις που δεν ψήφισαν υπέρ της κυβέρνησης απόψε [σ.σ. χθες Τρίτη]. Θα απολέσουν την κομματική τους ιδιότητα», είπε εκπρόσωπος του πρωθυπουργού των Συντηρητικών, του Μπόρις Τζόνσον.

Ολοένα πιο Διχασμένο Βασίλειο

Εν μέσω της πολιτικής θύελλας του Brexit, ωστόσο, είναι κάθε άλλο παρά σαφές το εάν η αντιπολίτευση θα εγκρίνει την προκήρυξη εκλογών. Για να περάσει η πρόταση χρειάζεται πλειοψηφία δύο τρίτων στη Βουλή των Κοινοτήτων των 650 μελών.

Ο Κόρμπιν αξίωνε καιρό εκλογές, που θεωρεί τον καλύτερο δρόμο για να αρθεί το αδιέξοδο, ωστόσο πολλοί μεταξύ όσων επιδιώκουν να αποτραπεί το διαζύγιο χωρίς συμφωνία προειδοποιούν πως ο Τζόνσον θα επιδιώξει οι εκλογές να γίνουν σε χρόνο που θα εμποδίζει το κοινοβούλιο να αποτρέψει το Brexit την 31η Οκτωβρίου με ή χωρίς συμφωνία.

Μετά τη χθεσινή ψηφοφορία, ο Κόρμπιν τόνισε πως εάν ο Τζόνσον θέλει εκλογές, είναι υποχρεωμένος να εξασφαλίσει πρώτα την αναβολή του διαζυγίου, η συζήτηση και η ψηφοφορία επί της οποίας θα διεξαχθεί σήμερα.

Το δημοψήφισμα του 2016 αποκάλυψε ένα ΗΒ βαθιά διχασμένο για πολλά περισσότερα πράγματα από την ΕΕ, βάζοντάς το σε διαδικασία ενδοσκόπησης σχεδόν για τα πάντα: από τη μετανάστευση ως τον καπιταλισμό, την αυτοκρατορία, την Ένωση, το τι σημαίνει σήμερα η βρετανική ταυτότητα.

Πυροδότησε επίσης σφοδρές εμφύλιες συγκρούσεις και στα δύο μεγάλα κόμματα, με δεκάδες κοινοβουλευτικούς να ορκίζονται ότι θα βάλουν τις τύχες της χώρας πάνω από την πίστη τους στο κόμμα τους.

Νωρίτερα χθες, ο Τζόνσον απώλεσε την πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή των Κοινοτήτων: ο Φίλιπ Λι, ως τώρα βουλευτής των Τόρις, μεταπήδησε στους Φιλελεύθερους Δημοκράτες.

Η λίρα, η συναλλαγματική ισοτιμία της οποίας εκτιμάται ότι θα υποστεί βαρύ πλήγμα σε περίπτωση διαζυγίου με την ΕΕ χωρίς συμφωνία, υποχώρησε σε επίπεδο ως και 1:1,1959 δολάρια πριν από την ψηφοφορία. Επρόκειτο για νέο ιστορικό χαμηλό μετά το 1985, εξαιρουμένης μιας πολύ μικρής χρονικής περιόδου τον Οκτώβριο του 2016 —μερικά λεπτά, στην πραγματικότητα— όταν είχε καταγραφεί το λεγόμενο «flash crash», η στιγμιαία κατάρρευση της ισοτιμίας της.

Οι φόβοι για το Μπρέξιτ χωρίς συμφωνία κλιμακώνονται στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε πως είναι ολοένα περισσότερο «ευκρινής πιθανότητα». Ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λεντριάν προεξόφλησε πως είναι το πιθανότερο σενάριο.

Σε έγγραφό της που περιήλθε σε γνώση του Ρόιτερς, η Κομισιόν εισηγείται να προσφερθεί οικονομική βοήθεια σε επιχειρήσεις, εργαζόμενους και αγρότες σε περίπτωση που το σενάριο γίνει πραγματικότητα. Επαναλαμβάνει την εκτίμησή της πως το Brexit χωρίς συμφωνία θα πλήξει πολύ πιο σκληρά την οικονομία της Βρετανίας από ό,τι αυτή της ΕΕ.

Η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (ΔΗΕΕΑ) υπολογίζει ότι αυτή η εξέλιξη θα στοίχιζε σχεδόν 15 δισεκ. ευρώ στη Βρετανία άμεσα, λόγω απολεσθέντων εσόδων από τις εξαγωγές της στην ΕΕ, ενώ θα είχε επίσης μεγάλα έμμεσα κόστη. Το σενάριο αυτό χαρακτηρίζεται εφιάλτης στους οικονομικούς κύκλους, που προβλέπουν απογείωση του πληθωρισμού, κατάρρευση της λίρας και ύφεση.

Η αμερικανική επενδυτική τράπεζα JP Morgan σημείωσε ότι η προκήρυξη εκλογών θα καθιστούσε πιθανότερο το Brexit χωρίς συμφωνία.

Κοντά στο Ουέστμινστερ χθες, πολλοί εκατοντάδες αντίπαλοι του Brexit διαδήλωσαν χθες βράδυ απαιτώντας να «σταματήσει το πραξικόπημα» του Τζόνσον, που αποφάσισε αναστολή των εργασιών της Βουλής των Κοινοτήτων για πέντε εβδομάδες, ως την 14η Οκτωβρίου, ώστε να μειωθεί ο διαθέσιμος χρόνος συζήτησης από τα μέλη του κοινοβουλίου και άρα να επιβληθεί το δικό του όραμα για το διαζύγιο.

Από την πλευρά του, το υπουργείο Οικονομικών της Βρετανίας ανακοίνωσε ότι θα διαθέσει επιπλέον δύο δισεκ. λίρες για την προετοιμασία και την αντιμετώπιση των συνεπειών του Μπρέξιτ την περίοδο 2020-2021, αυξάνοντας το συνολικό κονδύλι στα 8,3 δισεκ. στερλίνες.