Τι σημαίνει η έξοδος του Τζον Μπόλτον; Πανηγυρίζουν Μαδούρο, Ιράν και Τουρκία

Από τις αρχές της προεδρικής θητείας του τον Ιανουάριο του 2017, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη «αλλάξει» δύο υπουργούς Εξωτερικών (Ρεξ Τίλερσον, Μάικ Πομπέο), τρεις υπουργούς Άμυνας (Τζιμ Μάτις, Πάτρικ Σάναχαν, Μάρκ Έσπερ) και τρεις συμβούλους Εθνικής Ασφαλείας (Μάικλ Φλιν, Χ. Ρ. Μακμάστερ, Τζον Μπόλτον), με το όνομα του τέταρτου να αναμένεται να ανακοινωθεί τις προσεχείς ημέρες. Και όλα αυτά, χωρίς να συνυπολογίσει κανείς και την ιδιαίτερα σημαντική ως «απώλεια» για την Ελλάδα έξοδο του Γουές Μίτσελ από τη διεύθυνση του Τµήµατος Ευρωπαϊκών και Ευρασιατικών Υποθέσεων του Στέιτ Ντιπάρτµεντ.

Ηνωμένες Πολιτείες και Ελλάδα «ανανεώνουν» τους δεσμούς τους (στρατηγικός διάλογος, νέα αμυντική συμφωνία) σε μια περίοδο όμως κατά την οποία η αμερικανική εξωτερική πολιτική εμφανίζει εικόνα «αστάθειας». Πρόσωπα έρχονται και φεύγουν υπό την ηγεσία ενός συχνά ανερμάτιστου προέδρου όπως ο Τραμπ, ενός προέδρου που ενίοτε μοιάζει σαν να θέλει να θυσιάσει τα ίδια τα αμερικανικά συμφέροντα στο βωμό των προσωπικών του συμπαθειών (στο μέτωπο, για παράδειγμα, της Τουρκίας και του Ερντογάν ή των σχέσεων με τη Ρωσία του Πούτιν).  

Η έξοδος του «σκληρού» Τζόν Μπόλτον από τη θέση του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου σηματοδοτεί διαθέσεις, δίνοντας παράλληλα τροφή σε πόθους και ερμηνείες. 

Χαμόγελα από Μαδούρο - Ιράν 

Όλοι εκείνοι που βρίσκονταν στα «μαχαίρια» με τον ίδιο τον Μπόλτον, πλέον πανηγυρίζουν. Το καθεστώς του Νικολάς Μαδούρο στη Βενεζουέλα (το οποίο ο Τζον Μπόλτον ήθελε να ανατρέψει ακόμη και με στρατιωτικά μέσα), η ηγεσία του Ιράν (ενάντια στην οποία εκείνος ήθελε να κηρύξει τον πόλεμο), το καθεστώς Ερντογάν στην Τουρκία (απέναντι στο οποίο ο Μπόλτον έτρεφε απέχθεια), η Κούβα και η Νικαράγουα, η Βόρειος Κορέα αλλά και η Ρωσία, ακόμη και οι Αφγανοί Ταλιμπάν μπορούν πλέον να θεωρούν ότι βγήκε από τη μέση ένα «αγκάθι» που δημιουργούσε εμπόδια στις σχέσεις τους με την κυβέρνηση Τραμπ.

Ο Μπόλτον φεύγει «κατά σύμπτωση» την ώρα που εντείνεται η φημολογία για μια πιθανή συνάντηση ανάμεσα στους προέδρους των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και του Ιράν, Χασάν Ροχανί, εντός του Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της ετήσιας Συνόδου της Γενικής Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.

«Η έξοδος του Μπόλτον θα μπορούσε να σημάνει τη χαλάρωση των οικονομικών και πολιτικών πιέσεων» από την πλευρά των ΗΠΑ προς το καθεστώς Μαδούρο στη Βενεζουέλα, πιέσεων που είχαν άλλωστε «περιορισμένη επιτυχία έως τώρα», όπως σημειώνει σε σχετικό δημοσίευμά της η εχθρική προς τον Μαδούρο αμερικανική εφημερίδα «Miami Herald».

Η έξοδος του Μπόλτον υπάρχει, επίσης, κίνδυνος να ανοίξει ακόμη περισσότερο την «όρεξη» της Άγκυρας ενάντια στους υποστηριζόμενους από τις ΗΠΑ Κούρδους της Συρίας, από την οποία Συρία υπενθυμίζεται ότι ο Τραμπ είχε εκδηλώσει σε κάποια φάση στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν (τον Δεκέμβριο του 2018) την πρόθεση να αποσύρει πλήρως τα αμερικανικά στρατεύματα αφήνοντας πίσω την Τουρκία του Ερντογάν σε ρόλο «χωροφύλακα».   

Πλήγμα για τον Νετανιάχου πριν τις εκλογές   

Στον αντίποδα, όλοι εκείνοι που θεωρούσαν τον Τζον Μπόλτον «δικό τους», έχουν πλέον κάθε λόγο να ανησυχούν. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου από την πλευρά του, εμφανίζεται να έχασε «έναν από τους πιο στενούς του συμμάχους στον Λευκό Οίκο», και αυτό μάλιστα μόλις λίγα 24ωρα προτού το Ισραήλ επιστρέψει στις κάλπες για να εκλέξει νέα κυβέρνηση στις 17 Σεπτεμβρίου.

Προς την έξοδο και ο Πομπέο; 

Από εκεί και πέρα, η αποχώρηση του Μπόλτον φέρεται να αφήνει μεγαλύτερο πεδίο κινήσεων για τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, που πλέον «είναι πολύ ισχυρός εντός της κυβέρνησης», όπως σημειώνεται σε σχετικό δημοσίευμα του ιστοχώρου «National Interest». Ακόμη και το μέλλον του ιδίου του Πομπέο, ωστόσο, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ φαίνεται πια να αμφισβητείται. Μερίδα Ρεπουμπλικάνων λέγεται, σύμφωνα με δημοσίευμα της «Washington Post», πως πιέζει τον Μάικ Πομπέο να εγκαταλείψει τη θέση του ΥΠΕΞ για να διεκδικήσει μια θέση Γερουσιαστή στις εκλογές του 2020, βάζοντας υποψηφιότητα στο Κάνσας. Σε κάθε περίπτωση, εκείνος θα πρέπει να έχει λάβει μια απόφαση για το πολιτικό του μέλλον έως τον Ιούνιο του 2020.