Εισβολή στη Συρία: Ο απολογισμός για τις πρώτες 24 ώρες της επιχείρησης

Ο διεθνολόγος Νικόλαος Παούνης κάνει για το ethnos.gr έναν πρώτο αναλυτικό απολογισμό της τουρκικής εισβολής, όπως έχει εξελιχθεί έως τώρα, 24 ώρες μετά την έναρξή της.

«Το απόγευμα της Τετάρτης 9 Οκτωβρίου 2019 (16:00 ώρα Ελλάδας), η Τουρκία εξαπέλυσε την τρίτη επίθεση κατά του συριακού εδάφους. Η τρίτη επιχείρηση αποτελεί την ολοκλήρωση ενός σχεδίου που είχε εκπονηθεί από το έτος 2012, ωστόσο δεν ετέθη σε εφαρμογή εξαιτίας της δραστηριοποίησης του ISIS στην περιοχή. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, έθεσε υπόψη των ΗΠΑ και της Ρωσίας ένα σχέδιο δημιουργίας μιας ζώνης ασφαλείας στα τουρκοσυριακά σύνορα, την οποία θα επόπτευαν κυανόκρανοι του ΟΗΕ.

Η ίδρυση του αυτόνομου κουρδικού κράτους της Rojava με τα τρία καντόνια έθεσε σε συναγερμό τον κρατικό μηχανισμό της Τουρκίας, ο οποίος αρχικώς «επένδυσε» στον πόλεμο που διεξήγαγε κυρίως το Daesh κατά της κουρδικής πολιτοφυλακής YPG/PYD. Όταν το Ισλαμικό Κράτος κατέρρευσε στο Κομπάνι (καλοκαίρι του 2016), η Τουρκία εξαπέλυσε την πρώτη επιχείρηση Ασπίδα του Ευφράτη (Fırat Kalkanı) και κατέλαβε το πρώτο προγεφύρωμα στο τρίγωνο Al Bab-Jarablus-A’zaz.

Ακολούθησε το δίμηνο Ιανουάριος-Μάρτιος 2018 (επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας» - Zeytin Dalı), η κατάληψη του καντονιού του Αφρίν. Κατ' αυτόν τον τρόπο οι Τούρκοι ολοκλήρωσαν την κατάληψη όλων των περιοχών του κουρδικού κράτους της Rojava, δυτικά του Ευφράτη. Απέμεναν τα καντόνια ανατολικά του ποταμού Ευφράτη.

«Πηγή Ειρήνης»

Στη νέα εκστρατεία της Τουρκίας εμπλέκονται 70.000 μέλη των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων και περίπου 30.000 παραστρατιωτικοί, τους οποίους εκπαίδευσε και εξόπλισε ο τουρκικός στρατός στον καιρό του συριακού εμφυλίου (FSA, Al Hamza κ.λπ.).

Η Τουρκία και πάλι εμπλέκει μονάδες από το σύνολο των σχηματισμών της επικράτειάς της (και από τις Στρατιές ανατολικής Θράκης και Αιγαίου), μεταλαμπαδεύοντας εμπειρία πολέμου στο σύνολο των σχηματισμών μάχης.

Οι δυνάμεις της Τουρκίας επιχειρούν με όπλα τουρκικής κατασκευής (Fırtına, BayraktarTB2, Sakarya, NEB κ.ά.), δοκιμάζοντας επιδόσεις και τακτικές. Στόχος τους: η δημιουργία μιας ζώνης βάθους 30 χλμ. και μήκους 120+ χλμ, ώστε εκεί να δημιουργηθούν υποδομές και να μετεγκατασταθεί ένα μέρος των προσφύγων που αυτήν τη στιγμή «στρατωνίζονται» σε τουρκικό έδαφος (5 εκατομμύρια εκ των οποίων τα 3,5 εκατ. Σύριοι πολίτες).

Τις πρώτες ώρες της επιχείρησης επλήγησαν επιτυχώς από τουρκική αεροπορία και πυροβολικό 181 στόχοι, στις πόλεις Tel Abyad, Ras Al Ain, Ain Isa, και στην κουρδική πρωτεύουσα Καμισλί, προκαλώντας τον θάνατο 8 με 15 ανθρώπων.

Η Τουρκία διακηρύσσει ότι στοχοποιεί μόνο τους ένοπλους τρομοκράτες, ωστόσο σημειώνονται απώλειες αμάχων. Ο τουρκικός στρατός διείσδυσε με άρματα και τεθωρακισμένα από τέσσερα σημεία, όμως κυριότερος άξονας προέλασης θεωρείται η κατεύθυνση Akçakale - Tel Abyad - Al Raqqa. Στην περίπτωση αυτή, είναι εμφανής η πρόθεση της Τουρκίας να ελέγξει τον ενεργειακό διάδρομο μεταφοράς πετρελαίου από Ιράκ-Ιράν προς της Μεσόγειο. Τέλος, ειδικές δυνάμεις επιχείρησαν σε μεγαλύτερα βάθη στο συριακό έδαφος (25 χλμ), είτε ως στοιχεία αναγνώρισης είτε κατάδειξης στόχων.

Διεθνείς αντιδράσεις

Πριν από την έναρξη της επιχείρησης, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν επικοινώνησε με τον ομόλογό του της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν. Οι Κούρδοι, αφ’ ης στιγμής δέχθηκαν τον αμερικανικό οπλισμό, έγιναν εργαλείο των αμερικανικών συμφερόντων, συνεπώς η εκκαθάρισή τους δεν απασχολεί τη Ρωσία. Τουναντίον την ευνοεί. Η δημιουργία αυτόνομης οντότητας στη Rojava θορύβησε τον περίγυρο (Ιράν, Ιράκ) όπου ζουν συμπαγείς κουρδικοί πληθυσμοί. Συνεπώς, η Τουρκία εκκαθαρίζει για λογαριασμό όλων μια εν δυνάμει απειλή.

Ο Γερμανός υπουργός εξωτερικών Χ. Μάας ζήτησε τον τερματισμό της επιχείρησης. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Στολτενμπεργκ αναφέρθηκε στην ανάγκη «μετρημένης και αναλογικής αντίδρασης». Ο κύριος Γιούνκερ απείλησε με διακοπή της χρηματοδότησης προς την Τουρκία εάν δεν επιδείξει τη δέουσα αυτοσυγκράτηση. Είναι πασιφανές ότι ουδείς ενδιαφέρεται να ασκήσει σοβαρή πίεση προς την τουρκική πλευρά. Αντιθέτως, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο ζήτησαν τη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας, και εκεί ίσως θα πρέπει να αναμένεται να ληφθεί σοβαρή απόφαση.

Οι ΗΠΑ έκλεισαν τον εναέριο χώρο της βόρειας Συρίας για τα τουρκικά αεροσκάφη, αλλά την ίδια στιγμή τουρκικά UAV διεξήγαγαν αναγνωριστικές πτήσεις και λίγη ώρα αργότερα κατάδειξη στόχων στα F-16. Αυτήν τη στιγμή δύο Αμερικανοί γερουσιαστές προτείνουν την επιβολή σοβαρών κυρώσεων κατά της τουρκικής οικονομίας και Τούρκων αξιωματούχων, ωστόσο είναι αμφίβολο αν θα αποδεχτεί την υλοποίησή τους ο πρόεδρος Τραμπ.

Την ώρα που η Τουρκία διατηρεί ανοιχτό το μέτωπο στο βυθοτεμάχιο 7 της κυπριακής ΑΟΖ και λαμβάνουμε πληθώρα προφορικών εγγυήσεων για την εθνική μας ασφάλεια από τον κ. Πομπέο, ας λάβουμε σοβαρά υπόψη το παράδειγμα των Κούρδων. Η Ελλάδα οφείλει πρωτίστως να επενδύσει στη λεγόμενη «αυτοβοήθεια» και δευτερευόντως σε τριμερείς και άλλου είδους σχήματα».    

Ο Νικόλαος Παούνης είναι διεθνολόγος, ερευνητής στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) και στο Ελληνικό Κέντρο Ελέγχου Όπλων (ΕΚΕΟ)