Τι θα συμβεί εάν η συμφωνία για το Brexit δεν περάσει από τη βρετανική Βουλή

Η συμφωνία της Τερέζα Μέι για το Brexit, φαίνεται απίθανο να κερδίσει τη στήριξη του κοινοβουλίου του Ηνωμένου Βασιλείου. Και αυτό διότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης είναι αντίθετα με τη συμφωνία, ενώ στην ίδια κατεύθυνση κινούνται δεκάδες συντηρητικοί βουλευτές (περισσότεροι από 80). Παράλληλα, κατά της συμφωνίας τάσσονται τόσο οι «Leavers» όσο και οι «Remainers» αλλά και το DUP, o κυβερνητικός εταίρος της Τερέζα Μέι. Όπως αναφέρει σε δημοσίευμά της η ευρωπαϊκή έκδοση του Politico,  ακόμα δεν έχει οριστεί το χρονοδιάγραμμα για την ψηφοφορία στο Βρετανικό κοινοβούλιο. Ωστόσο οι περισσότεροι περιμένουν την ψηφοφορία να πραγματοποιηθεί στα μέσα Δεκεμβρίου. 

Ας δούμε πως μπορούν να πάνε τα πράγματα σύμφωνα με παίκτες-κλειδιά που θα διαμορφώσουν την διαδικασία

Οι τεχνικές λεπτομέρειες

Εκτός από την ψηφοφορία για τη συμφωνία, τα μέλη και των δύο Ομάδων του Κοινοβουλίου έχουν τη δυνατότητα να επισυνάψουν τροπολογίες σε προτάσεις ή νομοσχέδια, ορισμένα από τα οποία μπορούν να αλλάξουν πολύ σημαντικά την έννοια της ψηφοφορίας για το Brexit. Αυτό το ενδεχόμενο έχει σημασία γιατί εάν οι Βουλευτές έχουν την ευκαιρία να ψηφίσουν μια εναλλακτική λύση πριν ψηφίσουν για το κύριο ερώτημα,οι Εργατικοί μπορούν να πιέσουν για μια τροποποίηση, που αλλάζει τη χροιά της συμφωνίας, ενώ μπορεί ακόμα και να ψηφιστεί.

Ο υπέρμαχος της ΕΕ βουλευτής των Συντηρητικών και πρώην γενικός εισαγγελέας Ντόμινικ Γκριβ μιλώντας στο Politico ανέφερε πως το παραπάνω δεν μπορεί να συμβεί καθώς οι βουλευτές θα πρέπει πρώτα να ψηφίσουν για το κύριο ερώτημα (εάν συμφωνούν ή όχι με την πρόταση Μέι) πριν μπουν στη δύσκολη υπόθεση των τροπολογιών. Άλλοι βουλευτές διαφωνούν. 

Αποκλεισμός του Brexit

Μία σημαντική παράμετρος αυτής της διαδικασίας είναι ότι το Εργατικό Κόμμα κατέχει τις περισσότερες ψήφους. Οι βουλευτές του έχουν εξαιρετικά κρίσιμο ρόλο καθώς αναμένεται να γείρουν την πλάστιγγα προς τη μία ή την άλλη πορεία. Στις προσπάθειες αυτές θα συνταχθούν το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας, με 35 βουλευτές, οι κεντρικοί φιλελεύθεροι δημοκράτες με 12, το Ουαλικό εθνικιστικό κόμμα Plaid Cymru με τέσσερις και ένας πράσινος βουλευτής.

Εκ νέου σκέψη για Brexit

Η αντίδραση της παγκόσμιας αγοράς σε μια πιθανή απόρριψη της συμφωνίας της Μέι θα ήταν ενδεχομένως δραματική, ενώ θεωρείται αναμενόμενη και απότομη πτώση της αξίας της λίρας. Υπό αυτήν την πίεση, οι βουλευτές είναι διατεθειμένοι να τροποποιήσουν τη συμφωνία που έχει τεθεί στο τραπέζι αντί να οδηγηθούν σε χαοτικές επιλογές, όπως γενικές εκλογές ή δεύτερο δημοψήφισμα. Ένα τέτοιο σενάριο δίνει τη δυνατότητα στο κοινοβούλιο να επιδιώξει και να αναγκάσει την κυβέρνηση σε επαναδιαπραγμάτευση.

Ανάλογα με το ποια από τις πολλές πιθανές τροποποιήσεις θα εξασφάλιζαν τη στήριξη της πλειοψηφίας, η Μέι θα μπορούσε να πάει στις Βρυξέλλες αναζητώντας ένα πιο «μαλακό» Brexit. Αυτή η απαίτηση έρχεται από ορισμένους βουλευτές των Συντηρητικών όπως ο Νίκ Μπόουλς, ο οποίος υποστηρίζει το νορβηγικό μοντέλο. Σε αντίθετη περίπτωση μια επιτυχημένη τροποποίηση θα μπορούσε να απαιτήσει από την πρωθυπουργό να επιδιώξει ένα Brexit χωρίς πτυχές της συμφωνίας όπως για παράδειγμα, η έλλειψη μονομερούς ρήτρας διακοπής στη βόρεια Ιρλανδία.

Όμως ο τρόπος με τον οποίο η ΕΕ θα ανταποκρινόταν σε τέτοιες αιτήσεις επαναδιαπραγμάτευσης είναι δύσκολο να προβλεφθεί και το ρολόι της αντίστροφης μέτρησης δεν θα σταματούσε να γυρίζει. Είναι βέβαιο ότι οι χώρες-μέλη της ΕΕ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχοντας επιτύχει ήδη ένα εύθραυστο αποτέλεσμα στις διαπραγματεύσεις, θα είναι απρόθυμες να ξανανοίξουν τον φάκελο της Μεγάλης Βρετανίας.

Εάν η Μέι επέστρεφε από μια τέτοια επαναδιαπραγμάτευση με την ίδια συμφωνία, με τη συντριβή της λίρας και τις δημοσκοπήσεις που υποδηλώνουν ότι η κοινή γνώμη απαιτεί δυναμικά μια συμφωνία, ίσως οι απόψεις εκείνων που αντιτίθενται σήμερα θα αλλάξουν και οι βουλευτές θα επέστρεφαν τη συμφωνία της Μέι για να γίνει δεύτερη προσπάθεια.

Περισσότερος χρόνος

Σε αυτή την περίπτωση η επαναδιαπραγμάτευση ενδέχεται να απαιτήσει περισσότερο χρόνο. Η νόμιμα κατοχυρωμένη ημερομηνία για το Brexit είναι ήδη μόλις τέσσερις μήνες από σήμερα.  Ένας πιθανός τρόπος,  μέσω του οποίου το κοινοβούλιο θα μπορούσε να μπλοκαριστεί (ή τουλάχιστον να καθυστερήσει) μια εξωθούμενη έξοδο, θα ήταν να ζητηθεί από την Μέι τον ερχόμενο Μάιο να παρατείνει τη διαπραγματευτική περίοδο.

Νέες εκλογές

Μιλώντας σε βουλευτές τη Δευτέρα, ο Κιρ Στάμερ ανέφερε την ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση ως μια επιλογή για να αποφευχθεί η συμφωνία. Εάν η κυβέρνηση χάσει μια τέτοια ψήφο με απλή πλειοψηφία και καμία κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να σχηματιστεί από άλλα κόμματα, τότε μέσα σε 14 ημέρες, θα έπρεπε να διεξαχθούν εκλογές. Ωστόσο, υπάρχει ένα μεγάλο μπλοκ σε αυτή τη διαδρομή, που είναι οι Συντηρητικοί βουλευτές.

Ενώ πολλοί από αυτούς ενδέχεται να ετοιμάζονται να ψηφίσουν κατά της συμφωνίας της Μέι, λίγοι είναι πρόθυμοι να κατεβάσουν τη δική τους πρόταση για κυβέρνηση και να πυροδοτήσουν αλυσιδωτές εξελίξεις που θα μπορούσαν να φέρουν τον ηγέτη των Εργατικών Τζέρεμι Κορμπίν στη θέση του πρωθυπουργού. Σε αυτή την περίπτωση ακόμα και η Νίκον Στέρτζεον διατηρεί επιφυλάξεις. 

«Όλα πρέπει να βρίσκονται στο τραπέζι, αλλά αυτό που είναι σημαντικό τώρα είναι ότι εστιάζουμε στο πού μπορούμε να χτίσουμε πλειοψηφίες. Μπορούμε όλοι να καταθέσουμε διαφορετικά πράγματα αλλά εάν καταψηφιστούν επειδή δεν έχουμε οικοδομήσει την πλειοψηφία πίσω από όλα αυτά, δεν πρόκειται να πάμε πολύ μακριά», δήλωσε η Στέρτζεον μετά τη συνάντηση που είχε την Τετάρτη με τον Τζέρεμι Κόρμπιν.

Δεύτερο δημοψήφισμα

Ο Γκριβ, η Στέρτζεον και άλλα μικρότερα κόμματα βλέπουν ευνοϊκά ένα δεύτερο δημοψήφισμα. Ο πρώην γενικός εισαγγελέας πιστεύει ότι 10 έως 15 βουλευτές του συντηρητικού κόμματος υποστηρίζουν ένα τέτοιο σχέδιο (αρκετοί υποστηρίζουν ήδη δημόσια τη συγκεκριμένη επιλογή), ενώ προσθέτει ότι μια ευρύτερη ομάδα θα μπορούσε να πεισθεί εάν το κοινοβούλιο βρίσκεται σε αδιέξοδο μετά την απόρριψη της συμφωνίας της Μέι.