Brexit: Τι προβλέπει η συμφωνία για τους Έλληνες της Μεγάλης Βρετανίας

Η συμφωνία για το Brexit επετεύχθη και τώρα στο τραπέζι βρίσκονται ίσως τα πιο σημαντικά θέματα, αυτά που αφορούν την καθημερινότητα. Πάνω από 10.000 Έλληνες φοιτητές βρίσκονται στην Αγγλία, οι οποίοι, ωστόσο, δεν θα επιβαρυνθούν με περισσότερα δίδακτρα, ενώ εκτιμάται πως δεν θα χρειαστούν και την έκδοση βίζας, τουλάχιστον μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020. 

Υπάρχουν και περισσότεροι από 17.000 φοιτητές που φοιτούν σε παραρτήματα βρετανικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Και εκεί δεν φαίνεται πως θα υπάρξουν αλλαγές στα δίδακτρα, τουλάχιστον για το μεταβατικό διάστημα.

Αγωνία επικρατεί, όμως και στις ελληνικές επιχειρήσεις που συναλλάσσονται με τη Μεγάλη Βρετανία. Οι εξαγωγές της χώρας μας προς το Ηνωμένο Βασίλειο ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο.

Παρά τη συμφωνία ΕΕ - Βρετανίας, δεν έχει ξεκαθαρίσει αν θα επιβάλλονται δασμοί. Τα στοιχεία της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο, πάντως, εκτιμούν πως οι ελληνικές επιχειρήσεις θα κληθούν να πληρώσουν δασμούς που ξεπερνούν τα 46 εκατ. €.

Επίσης, μεγάλη αγωνία υπάρχει και για το ζήτημα των Ελλήνων εργαζομένων στην Αγγλία. Σύμφωνα με τα δεδομένα μέχρι στιγμής και όσα αναγράφονται στον ειδικό κυβερνητικό ιστότοπο gov.uk, όλα θα εξαρτηθούν από το αν κάποιος μπορεί να λάβει καθεστώς εγκατεστημένου προσώπου (settled status) ή καθεστώς προεγκατάστασης (pre-settled status). 

Όσοι εργάζονται ή σπουδάζουν στη Μεγάλη Βρετανία πρέπει να κάνουν αίτηση μέχρι τις 30η Ιουνίου 2021. Το ποιο καθεστώς από τα δύο θα αποκτήσει κάποιος μπορεί να εξαρτηθεί από το πότε θα υποβάλει την αίτηση.

Όσοι λάβουν κάποιο από τα δύο, θα μπορούν:

• να εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο
• να χρησιμοποιούν το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αγγλίας (NHS)
• να κάνουν εγγραφή στο εκπαιδευτικό σύστημα ή να συνεχίσουν τις σπουδές τους
• να αποκτήσουν πρόσβαση σε κρατικούς πόρους, όπως επιδόματα και συντάξεις, αν πληρούν τις προϋποθέσεις
• να ταξιδεύουν από και προς το Ηνωμένο Βασίλειο

Καθεστώς εγκατεστημένου προσώπου (settled status)

Συνήθως θα αποκτήσει καθεστώς εγκατεστημένου προσώπου, εφόσον:

• Η διαμονή στο ΗΒ είχε αρχίσει πριν τις 31 Δεκεμβρίου 2020  
• Διαμένει στο ΗΒ επί 5 συνεχή έτη (η λεγόμενη περίοδος «αδιάλειπτης διαμονής»).

Καθεστώς προεγκατάστασης (pre-settled status)

Εάν δεν έχει συμπληρώσει κάποιος 5 έτη αδιάλειπτης διαμονής κατά την ημερομηνία που υποβάλει την αίτηση, στις περισσότερες περιπτώσεις θα αποκτήσει το καθεστώς προεγκατάστασης. Η διαμονή στο ΗΒ θα πρέπει να είχε αρχίσει πριν τις 31 Δεκεμβρίου 2020 (ή πριν την ημερομηνία αποχώρησης του ΗΒ από την ΕΕ χωρίς συμφωνία).

Για να φέρει τους στενούς συγγενείς του στο ΗΒ, μπορεί να το κάνει εφόσον ισχύουν και οι δύο ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Η σχέση συγγένειας άρχισε πριν τις 31 Δεκεμβρίου 2020
• Η σχέση συγγένειας συνεχίζει να υφίσταται κατά την χρονική στιγμή που υποβάλουν την αίτηση τους για να διαμείνουν μαζί σας

Για όσους πηγαίνουν για τουριστικούς λόγους, το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα απαιτείται βίζα, αλλά ίσως κάποια αίτηση και παράβολο, και σίγουρα μόνο με διαβατήριο, αντί της ταυτότητας.

Εντούτοις, πολλά δεδομένα θα ξεκαθαρίσουν τις επόμενες ημέρες όταν και θα μορφοποιηθούν απόλυτα όχι μόνο οι διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. αλλά και οριστηκοποιηθούν οι βρετανικές πολιτικές για τη μετά-Brexit περίοδο.