Ο «Κινγκ Κονγκ» αρχαίος συγγενής του πιθήκου

Η ανακάλυψη σε ένα κινεζικό σπήλαιο ενός απολιθωμένου δοντιού που ανήκε στον Γιγαντοπίθηκο (Gigantopethicus blacki), τον μεγαλύτερο πίθηκο που έζησε ποτέ στη Γη, ρίχνει φως στην εξέλιξη αυτού του πλάσματος, που θεωρείται «ξάδελφος» των ουρακοτάγκων. O Γιγαντοπίθηκος είχε ύψος σχεδόν τριών μέτρων και βάρος 600 κιλών.

Οι επιστήμονες κατάφεραν να αποσπάσουν DNA από το ηλικίας 1,9 εκατομμυρίων ετών απολίθωμα του δοντιού και να το αναλύσουν, ανακαλύπτοντας ότι ο Γιγαντοπίθηκος υπήρξε μακρινός ξάδερφος του ουρακοτάγκου, με τον οποίο μάλλον έμοιαζε εξωτερικά, και ότι τα δύο είδη είχαν ένα κοινό πρόγονο πριν περίπου 12 εκατομμύρια χρόνια.

Όμως αντίθετα με τον ουρακοτάγκο που ζει κυρίως στα δέντρα, ο Γιγαντοπίθηκος κατά πάσα πιθανότητα βρισκόταν την περισσότερη ώρα στο έδαφος. Μάλλον υπήρξε φυτοφάγος και ιδίως φρουτοφάγος, με ροπή στα…γλυκά (αν κρίνει κανείς από τις διαβρώσεις στα δόντια του).

Το πρώτο δείγμα Γιγαντοπίθηκου είχε βρεθεί το 1935 (πάλι ένα δόντι), ενώ αργότερα βρέθηκαν και άλλα απολιθώματα του (περισσότερα δόντια και τέσσερα τμήματα γνάθου). Κανένα όμως πλήρες κρανίο ή άλλα οστά δεν έχουν ακόμη βρεθεί.

Ο γιγαντόσωμος αυτός πίθηκος ζούσε στη νοτιοανατολική Ασία έως πριν περίπου 300.000 χρόνια. Δεν είναι σαφές γιατί εξαφανίσθηκε, αλλά πιθανώς αυτό συνέβη, όταν λόγω κλιματικών αλλαγών η υποτροπική περιοχή όπου ζούσε, μετατράπηκε από δάσος σε σαβάνα, όπως εξηγεί το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον μοριακό ανθρωπολόγο Φρίντο Βέλκερ του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», ανακοίνωσαν ότι για πρώτη φορά γενετικό υλικό τόσο παλαιό ανακτήθηκε από ένα απολίθωμα που βρέθηκε σε ζεστό και υγρό περιβάλλον, συνθήκες που δεν ευνοούν τη διατήρησή του. Όπως είπαν, ελπίζουν ότι η ίδια τεχνική θα καταστεί δυνατό να χρησιμοποιηθεί και σε άλλα απολιθώματα, ίσως ακόμη και των προγόνων του σύγχρονου ανθρώπου (Homo sapiens), ο οποίος εμφανίσθηκε στην Αφρική πριν περίπου 300.000 χρόνια και αργότερα έφθασε έως την Ασία. Τότε όμως πια ο Γιγαντοπίθηκος θα είχε εξαφανισθεί, άρα τα δύο είδη μάλλον ποτέ δεν συναντήθηκαν, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Έως τώρα δεν έχει καταστεί δυνατό να εξαχθεί και να αναλυθεί γενετικό υλικό από το οικογενειακό δέντρο του ανθρώπου, που να είναι παλαιότερο των 400.000 ετών. Η νέα μελέτη ανοίγει τον δρόμο για να πέσει περισσότερο φως στις εξελικτικές σχέσεις ανάμεσα στους προγόνους μας έως πριν τουλάχιστον δύο εκατομμύρια χρόνια. Ο διαχωρισμός ανθρώπων-χιμπατζήδων έγινε πριν από επτά έως οκτώ εκατομμύρια χρόνια.

Η ανάλυση γενετικού υλικού ηλικίας σχεδόν δύο εκατομμυρίων ετών (από πρωτεΐνες στο δόντι του Γιγαντοπίθηκου) επιτεύχθηκε αξιοποιώντας στο έπακρο την τεχνολογία της φασματομετρίας μάζας, επεκτείνοντας έτσι τα όρια της επιστήμης της παλαιοπρωτεομικής.