«Ακυβέρνητη χώρα» η Αμερική; Έκδηλη ανησυχία για την πορεία της υπό τον Τραμπ

Η περίοδος πριν από τα Χριστούγεννα στην Ουάσιγκτον είναι πιο ιδιαίτερη από άλλα μέρη του κόσμου. Τα πάρτι είναι πιο εντυπωσιακά, διότι το βασικό συστατικό τους είναι το πολιτικό και διπλωματικό κουτσομπολιό. Θέμα όλων των συζητήσεων είναι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, που αποφεύγει τις δεξιώσεις, κάτι που ανακουφίζει πολιτικούς ακόμα και του κόμματος του.

Οι προβλέψεις δίνουν και παίρνουν. Αλλά το κουτσομπολιό δεν στέκει στις προβλέψεις. Η μεγάλη ανησυχία των περισσοτέρων είναι το «κενό εξουσίας», που παρατηρείται στην αμερικανική πρωτεύουσα… Η απόφαση της επικεφαλής των Δημοκρατικών στην αμερικανική Βουλή για να συνταχθεί κατηγορητήριο με στόχο την παραπομπή του Ντόναλντ Τραμπ, ανησυχεί τους βετεράνους της αμερικανικής πολιτικής, που θυμούνται την εποχή του «Γουότεργκέιτ», όταν ο τότε πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον οδηγήθηκε σε παραίτηση. Το μεγάλο θύμα εκείνης της ακυβερνησίας ήταν η Κύπρος.

Η Νάνσι Πελόζι, η «σιδηρά κυρία» της Βουλής των Αντιπροσώπων, κατηγορεί τον Αμερικανό πρόεδρο για «κατάχρηση εξουσίας». Διαβάζοντας το «κατηγορητήριο» στην έκθεση που δικαιολογεί την παραπομπή, ο καθένας θα ανακαλύψει πολλά στοιχεία για τον τρόπο κατά τον οποίο και ο ίδιος ο κ. Τραμπ και οι συνεργάτες του προσπάθησαν να πιέσουν μια ξένη κυβέρνηση να «καρφώσει» τον βασικό πολιτικό αντίπαλο του Αμερικανού προέδρου, τον πρώην αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν. Για τους Δημοκρατικούς, η προεδρική απειλή στον πρόεδρο της Ουκρανίας, και όσα ακολούθησαν αυτής, πρόκειται για προσπάθεια να επηρεαστεί το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών του 2020.

Παράλληλα, η ίδια η κυρία Πελόζι έχει δηλώσει δημόσια ότι το πραγματικό αφεντικό του κ. Τραμπ είναι ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν. Άλλοι νομοθέτες πιστεύουν ότι ο «μπος» του Αμερικανού Προέδρου είναι ο Ταγίπ Ερντογάν! Η συμπεριφορά του κ. Τραμπ έναντι του Ερντογάν είναι αδικαιολόγητη.

Η Αμερική είναι όμηρος αυτής της κατάστασης και ειδικά ο πρόεδρος Τραμπ ασχολείται με οτιδήποτε άλλο, παρά τη διακυβέρνηση της χώρας. Λένε πως συνέχεια παρακολουθεί τις ειδήσεις και ασχολείται με την αποστολή μηνυμάτων στο Twitter. Και εάν παρακολουθήσει κανείς τις δραστηριότητές του, εύκολα καταλήγει στο ερώτημα για το αν πραγματικά αφιερώνει χρόνο για τα προβλήματα της υπερδύναμης και των πολιτών της. 

Η εξωτερική πολιτική της χώρας έχει αφεθεί στον αυτόματο πιλότο, διότι και ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο βρίσκεται υπό πολιορκία και σκέφτεται «να την κάνει» για τη Γερουσία, αντιπροσωπεύοντας την πολιτεία του Κάνσας. Όσον αφορά τους στρατιωτικούς του Πενταγώνου, διαφωνούν κάθετα και οριζόντια με τις επιλογές του κ. Τραμπ, την ίδια στιγμή που ο υπουργός Άμυνας, Μαρκ Εσπερ περνά την τελευταία χρονιά της κυβέρνησης στην εξουσία ταξιδεύοντας ανά τον κόσμο.

Εσχάτως ακούμε τους πεσιμιστές να υποστηρίζουν ότι η Αμερική είναι ακυβέρνητη, αν και το «βαθύ κράτος» βρίσκεται πάντα εκεί που το καλεί το …καθήκον. Εμφανίζεται όταν η χώρα κινδυνεύει. Αλλά πρέπει κανείς να δώσει σημασία και στους βετεράνους της πολιτικής. Προειδοποιούν ότι, όταν στην Αμερική υπάρχει πολιτικό πρόβλημα, ξεφυτρώνουν διάφορα κέντρα εξουσίας.

Και εκεί μπορεί να προκληθεί μία μεγάλη ζημιά. Το 1974 ήταν το διπλό έγκλημα στην Κύπρο. Το χουντικό πραξικόπημα εναντίον του ανυπάκουου Μακάριου και η τουρκική εισβολή. Φέτος, έτος κατά το οποίο άρχισαν οι διαδικασίες για την καθαίρεση του κ. Τραμπ, ζήσαμε την τουρκική εισβολή στη Βόρεια Συρία και την εθνοκάθαρση των Κούρδων.

Οι βετεράνοι βλέπουν ομοιότητες του τότε και του σήμερα. Και η αλήθεια είναι ότι η βασική ομοιότητα είναι η ακυβερνησία που έζησαν το 1974 οι Αμερικανοί. Την ίδια ακυβερνησία ζουν και το 2019 και οι προβλέψεις δεν είναι καθόλου καλές για τη συνέχεια. Θα μπορούσε η χώρα να συρθεί σε όλο το 2020, που είναι εκλογική χρονιά, μέσα στη λάσπη που αναμένεται να κυριαρχήσει τον προεκλογικό αγώνα των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων. Οι αναλυτές πιστεύουν ότι η εκλογική μάχη θα κυριαρχηθεί από «βίαιη γλώσσα», εννοώντας προφανώς ότι θα χρησιμοποιηθούν όλοι οι τρόποι, κυρίως οι βρώμικοι, για να κυριαρχήσουν των αντιπάλων τους.

Με δεδομένο ότι ο κ. Τραμπ διατηρεί μια έντονα ανάρμοστη σχέση με τον πρόεδρο της Τουρκίας, η Αθήνα και η Λευκωσία πρέπει να ανησυχούν. Το 1974 ο Χένρι Κίσιγκερ εκμεταλλεύθηκε το κενό εξουσίας στην Ουάσιγκτον για να επιβάλει τη νίκη της κατοχικής δύναμης, στην Κύπρο.

Τώρα θα μπορούσε να συμβεί με διαφορετικό τρόπο: Η Τουρκία να χρησιμοποιήσει αυτό το κενό εξουσίας, και έχοντας υπό ένα περίεργο έλεγχο τον Τραμπ, να επιβάλει τετελεσμένα στο Αιγαίο και να ενισχύσει την κατοχή στην Κύπρο. Πρόκειται, βεβαίως, για υποθέσεις, αλλά η ιστορία προστάζει ότι πρέπει να στέκουμε στις λεπτομέρειες, οι οποίες στην πολιτική έχουν μεγαλύτερη σημασία. Την εβδομάδα που μας πέρασε, ο κ. Τραμπ δεν άφησε καμία αμφιβολία για το ποιος ορίζει τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις. Την Τετάρτη, ο Ερντογάν ξεπέρασε -ακύρωσε είναι η πιο κατάλληλη λέξη- την απόφαση των συνεργατών του Αμερικανού προέδρου για τη μη πραγματοποίηση συνάντησης στο Λονδίνο. Η συνάντηση έγινε και ο Τούρκος πρόεδρος έφυγε ξανά θριαμβευτής.

Την Πέμπτη, με εντολή του κ. Τραμπ ένας γερουσιαστής από τη Νότια Ντακότα, που δεν έχει ιδέα από εξωτερική πολιτική, εμπόδισε την αναγνώριση της Αρμενικής Γενοκτονίας από την αμερικανική Γερουσία. Το τελευταίο είναι το μεγαλύτερο ατόπημα του κ. Τραμπ, διότι εάν δεν παρενέβαινε, η συντριπτική πλειοψηφία των γερουσιαστών θα έδινε το πιο ηχηρό μάθημα ιστορίας στην κατοχική δύναμη. Η απαράδεκτη στάση του κ. Τραμπ και η -με χυδαίο τρόπο- υποστήριξη της Τουρκίας, εκνεύρισε τους Ρεπουμπλικάνους νομοθέτες. Αύριο Τρίτη ο Αμερικανός πρόεδρος θα αντιμετωπίσει το πιο σημαντικό τεστ στις ανάρμοστες σχέσεις του με τον Ερντογάν. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας, και κομματικός φίλος του κ. Τραμπ, θα καταθέσει σχέδιο νόμου που θα τον αναγκάσει να επιβάλλει κυρώσεις στην Τουρκία.

Όπως μετέδωσε το CNN, o Πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας Τζιμ Ρις ήταν πρόθυμος να δώσει στην Τουρκία χώρο για να εξετάσει μια πρόταση των ΗΠΑ για να αντιμετωπίσει την αγορά του ρωσικού σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-400. Το παράθυρο είναι πλέον κλειστό, δήλωσε στο τηλεοπτικό κανάλι. Θα δεχθεί να είναι αδιάντροπος Πρόεδρος και θα σταματήσει και αυτή την πρωτοβουλία του δικού του κόμματος; Όπως έχουμε τονίσει πολλές φορές, Ντόναλντ Τραμπ είναι, όλα τα περιμένουμε από αυτόν. Μόνο που τούτη η τελευταία προσπάθεια για τις κυρώσεις φαίνεται δύσκολο να ηττηθεί ακόμα και από το προεδρικό βέτο…