Μιχάλης Ιγνατίου: Στο Βερολίνο ο Πομπέο με θέσεις κατά Τουρκίας, Ρωσίας

Αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, υπό καθεστώς ανωνυμίας, ενημέρωσαν χθες τους δημοσιογράφους για την επίσκεψη του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Μάικ Πομπέο, στο Βερολίνο, όπου θα λάβει μέρος στη σύνοδο για τη Λιβύη.

Εχουν μεγάλη σημασία τα λόγια τους, διότι ο κ. Πομπέο πάει στο Βερολίνο με θέσεις που βρίσκονται πολύ κοντά στις ελληνικές. Ή, καλύτερα, ας το θέσω διαφορετικά: Οι αμερικανικές θέσεις είναι εναντίον των πράξεων και των ενεργειών της Τουρκίας και της Ρωσίας στη Λιβύη.

Συγκεκριμένα, δήλωσαν τα εξής (και το γραπτό κείμενο διένειμε χθες το βράδυ το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στους δημοσιογράφους): «Στο Βερολίνο, ο υπουργός Εξωτερικών θα συζητήσει με παγκόσμιους ηγέτες και πρόκειται να στηρίξει τρία πράγματα:

• τη συνέχιση μιας εκεχειρίας στη Λιβύη,
• την αποχώρηση όλων των ξένων δυνάμεων και
• μια επιστροφή στην πολιτική διαδικασία στη Λιβύη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ».

Ξεκάθαρες κουβέντες, που δείχνουν -αν μη τι άλλο- ότι στο θέμα της Λιβύης οι ελληνικές και οι αμερικανικές απόψεις συμπίπτουν. Και αυτό το συμπέρασμα είναι θετικό, υπό το φως και των γραπτών δηλώσεων του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο Αθηναϊκό Πρακτορείο, στο Hellasjournal, στο OPEN και στην ΕΡΤ.

Οπως είναι γνωστό, αν και δημοσιογράφοι με ελληνικά ονόματα προσπάθησαν να αμφισβητήσουν τις γραπτές δηλώσεις που εστάλησαν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπογράμμισε ότι:

• Η υπογραφή της συμφωνίας της Τουρκίας με το καθεστώς της Τρίπολης είναι μη υποβοηθητική και προκλητική, και
• Στην ίδια θαλάσσια περιοχή έχει διεκδικήσεις και η Ελλάδα.

Αρκετοί στην Ελλάδα «κόλλησαν» -και δικαιολογημένα ίσως- στη λέξη «διεκδικήσεις». Διευκρινίζεται ότι χρησιμοποιείται η λέξη αυτή όταν δύο χώρες δεν έχουν συμφωνήσει για την οριοθέτηση της ΑΟΖ τους. Ετσι, για να μη δημιουργούνται εντυπώσεις, αν και σε μένα δεν αρέσει καθόλου η συγκεκριμένη λέξη, διότι η Ελλάδα δεν διεκδικεί τίποτα. Αρκείται σε όσα δικαιούται σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες. Η Τουρκία είναι αυτή που διεκδικεί, και οι διεκδικήσεις της είναι εντελώς παράνομες.

Κατ’ εμέ είναι επίσης σημαντικό το γεγονός ότι η Αμερική, ως θέμα αρχής, δεν τοποθετείται στα θέματα αυτά. Παρ’ όλα αυτά, και για δεύτερη φορά, σημειώνει:

• «Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες, γενικά, δεν λαμβάνουν θέση σχετικά με τις θαλάσσιες συνοριακές διαφορές άλλων κρατών, καλούμε όλα τα μέρη να αποφύγουν κάθε ενέργεια που θέτει σε κίνδυνο να αυξήσει τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο σε αυτή την ευαίσθητη στιγμή».

Ο ταραξίας είναι γνωστός και αυτός δεν είναι η Ελλάδα. Είναι η κατοχική δύναμη Τουρκία, η οποία μόνο αυτή δημιουργεί προβλήματα στη Μεσόγειο. Καμία άλλη χώρα δεν έχει προκαλέσει τον πολεμικό πυρετό που δημιούργησε η Τουρκία. Καμία άλλη χώρα δεν ασκεί εξωτερική πολιτική με κανονιοφόρους. Οι ηγέτες τους, κάθονται και συνομιλούν και λύνουν τα όποια προβλήματα. Αντίθετα, η Τουρκία απειλεί και εκβιάζει και είναι έτοιμη να ξεκινήσει πολέμους για να αποκτήσει, αυτά που πιστεύει πως είναι δικά της. Δεν είναι...

Σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ:

• «Ως μακροχρόνια πολιτική, ενθαρρύνουμε τα κράτη να επιλύουν τις διαφωνίες τους ειρηνικά σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Αποφάσεις που δεν λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερομένων κρατών είναι αχρείαστα  προκλητικές. Σε αντίθεση με όσα ισχυρίζεται η Τουρκία, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, όπως απεικονίζεται στη σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, τα νησιά γενικά δικαιούνται ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, στον ίδιο βαθμό με οποιαδήποτε άλλη χερσαία περιοχή».

Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε και την άμεση αποχώρηση από τη Λιβύη των Ρώσων μισθοφόρων και των υποστηριζόμενων από την Τουρκία Σύριων τρομοκρατών. Με τη δήλωση αυτή επιβεβαιώνει τα δημοσιεύματα, κυρίως της εφημερίδας Guardian, ότι ο Ταγίπ Ερντογάν έστειλε στη Λιβύη τους αιμοβόρους «μαχητές» που πολεμούν τον αλ Άσαντ, και τους οποίους χρησιμοποίησε εναντίον των Κούρδων.

Την αποχώρηση των τουρκικών και των ρωσικών στρατευμάτων θα ζητήσει επίσημα ο κ. Πομπέο την Κυριακή στο Βερολίνο. Το ερώτημα που τίθεται πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι αν ο Ερντογάν και ο πρόεδρος της Τουρκίας θα τον ακούσουν και θα αποχωρήσουν. Πολύ χλωμό το βλέπω. Και ειλικρινά δεν γνωρίζει κανείς αν οι Αμερικανοί θα επιθυμούσαν να πετύχουν και να υλοποιήσουν την απαίτησή τους με άλλο τρόπο.

Στην ενημέρωση τέθηκε το θέμα της πιθανής παρουσίας αμερικανικών ειδικών δυνάμεων στη Λιβύη, αλλά οι αξιωματούχοι παρέπεμψαν τους δημοσιογράφους στο Πεντάγωνο. Όπως και να έχουν τα πράγματα, οι Αμερικανοί θα μπορούσαν να επιβάλουν ως απόφαση της συνόδου του Βερολίνου το αίτημα για αποχώρηση των Τούρκων και των Ρώσων. Αυτό θα φανεί την Κυριακή.

Η αμερικανική θέση, όπως θα την εκφράσει ο κ. Πομπέο, συμπυκνώνεται στο εξής μήνυμα:

• «Στεκόμαστε με τον λαό της Λιβύης, καθώς εργάζεται για την οικοδόμηση ενός ασφαλούς μέλλοντος, χωρίς ξένη παρέμβαση. Είναι θετικό βήμα ότι οι ηγέτες της Λιβύης αναγνωρίζουν την ανάγκη για κατάπαυση του πυρός. Αυτό πρέπει να ακολουθηθεί από μια πολιτική διαδικασία που προέρχεται από τα μέρη της Λιβύης και να μην τους επιβληθεί.
• Καλούμε όλα τα μέρη της Λιβύης να επωφεληθούν της ευκαιρίας αυτής, μέσω της διαμεσολάβησης, για την αντιμετώπιση των πολιτικών, οικονομικών και ζητημάτων ασφαλείας που τα χωρίζουν.
• Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Λιβύης και ξεκαθαρίζει ότι «χώρες που παριστάνουν ότι υποστηρίζουν τη σταθερότητα της Λιβύης πρέπει να αποσύρουν αμέσως τις δυνάμεις τους, συμπεριλαμβανομένων των Ρώσων μισθοφόρων και των υποστηριζόμενων από την Τουρκία Συρίων μαχητών, οι οποίοι έχουν επιδεινώσει σημαντικά τις ανθρωπιστικές συνθήκες».

Ο κ. Μητσοτάκης έχει μία πολύ καλή σχέση συνεργασίας με τον κ. Πομπέο. Πριν φτάσει στο Βερολίνο, θα ήταν σοφό να του μιλούσε ξανά. Είναι βέβαιο πως θα δεχθεί το τηλεφώνημά του...