Ε.Ε: Το παζάρι µε τους 4 «τσιγκούνηδες» για τον κοινοτικό προϋπολογισµό

Περισσότερες από 27 ώρες διαπραγµατεύσεων, ολονύχτια παζάρια και… δωράκια για τα κράτη-µέλη που θα µπορούσαν να κάνουν τη διαφορά δεν στάθηκαν αρκετά για να κλείσουν µε επιτυχία τη Σύνοδο Κορυφής για τον ευρωπαϊκό προϋπολογισµό.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου, Σαρλ Μισέλ, δήλωνε αποφασισµένος να µην αφήσει τους ηγέτες να φύγουν παρά µόνον αν υπάρξει συµφωνία, ωστόσο η µοίρα της Συνόδου Κορυφής ήταν προδιαγεγραµµένη: ακόµη και σε πιο εύκολες εποχές, χωρίς την «τρύπα» του Brexit στα οικονοµικά της ΕΕ, οι ηγέτες χρειάζονταν τουλάχιστον δύο Συνόδους για να συµφωνήσουν. Πολλώ δε µάλλον που η αποχώρηση του Ηνωµένου Βασιλείου αφήνει «τρύπα» στον προϋπολογισµό περίπου 12 δισ. ευρώ τον χρόνο. Αυτό, σε συνδυασµό µε τις νέες προκλήσεις που καλείται να διαχειριστεί η ΕΕ -βλέπε Μεταναστευτικό, ασφάλεια, ψηφιακή εποχή- δηµιούργησαν έναν συνδυασµό εκρηκτικό.

Κόκκινες γραμμές

Από τη µία, τέσσερις χώρες που είναι καθαροί συνεισφορείς στην ΕΕ -δηλαδή δίνουν περισσότερα χρήµατα από όσα αναµένουν να τους επιστραφούν µέσω ΕΕ- είχαν δηλώσει εξαρχής ότι δεν θέλουν να δώσουν παραπάνω από το 1% του ΑΕΠ τους στην ΕΕ. Από την άλλη, οι χώρες του Νότου και της Ανατολικής Ευρώπης -Φίλοι της Συνοχής ή µιας πιο Φιλόδοξης Ευρώπης όπως ονοµάστηκαν- θεωρούν ότι το ποσό που αποµένει δεν είναι ικανό να αντιµετωπίσει τα θέµατα όπως θα έπρεπε…

«Σίγουρα θα υπάρξει νέα Σύνοδος Κορυφής τους προσεχείς µήνες. ∆εν είναι σαφές εάν η συζήτηση θα γίνει στην τακτική Σύνοδο του Μαρτίου ή αν θα επιλεγεί έκτακτη Σύνοδος. Υπάρχει λοιπόν η µικρή πιθανότητα να συµφωνήσουν. Αν όχι, τότε θα υπάρξουν άλλες Σύνοδοι Κορυφής κατά τους προσεχείς µήνες προς το δεύτερο εξάµηνο του έτους» δήλωσε στην «Ηµερησία» η Μάρτα Πιλάτι, αναλύτρια από τη δεξαµενή σκέψης «Ευρωπαϊκό Κέντρο Πολιτικής» (European Policy Center EPC).

Οι µεγάλες διαφορές παραµένουν µεταξύ των τεσσάρων χωρών, που είναι καθαροί συνεισφορείς (Κάτω Χώρες, Αυστρία, ∆ανία και Σουηδία) και που δεν επιθυµούν να ξοδέψουν περισσότερο από το 1% του ΑΕΠ της ΕΕ, και της οµάδας των 17 χωρών που αντιτίθενται στις περικοπές στην Κοινή Αγροτική Πολιτική και τη Συνοχή. Οι «frugal 4», δηλαδή -σε ελεύθερη µετάφραση- οι «τσιγκούνηδες 4» κατέβηκαν µε µια κοινή θέση από την αρχή, την οποία δεν άλλαξαν µέχρι το τέλος της Συνόδου. Στο τέλος της Συνόδου η Επιτροπή έδωσε ένα νέο τεχνικό έγγραφο, το οποίο περιείχε ένα ανώτατο όριο 1,069% ή 1,07% του ΑΕΠ, προσπαθώντας να γεφυρώσει τις διαφορές.

«Οι frugals έχουν περισσότερη διαπραγµατευτική δύναµη από τις περισσότερες άλλες χώρες για δύο λόγους: Πρώτον, επειδή είναι “καθαροί συνεισφορείς”, παρέχουν δηλαδή χρηµατοδότηση που χρειάζονται οι άλλες χώρες. ∆εύτερον, οι επενδύσεις της ΕΕ στις χώρες αυτές αντιπροσωπεύουν πολύ µικρότερο ποσοστό των συνολικών δηµόσιων επενδύσεων από ό,τι στις περισσότερες νότιες και ανατολικές χώρες. ∆εδοµένου ότι βασίζονται λιγότερο στη χρηµατοδότηση της ΕΕ, έχουν λιγότερες απώλειες από καθυστερήσεις και ασαφείς Συνόδους Κορυφής. Αυτοί οι δύο παράγοντες τους επιτρέπουν να είναι πιο αδιάφοροι στις απαιτήσεις τους» εξήγησε η ειδικός.

«Ακόµη δύο παράγοντες αξίζει να αναφερθούν. Είναι πολύ εξωστρεφείς εδώ και πολύ καιρό: η θέση τους έχει δηµοσιευθεί στα Μέσα Μαζικής Ενηµέρωσης εδώ και µήνες και έχει ανακοινωθεί µε µεγάλη σαφήνεια. Επίσης, κατάφεραν να διατηρήσουν ένα ενωµένο µέτωπο, το οποίο τους έδινε περισσότερο βάρος, καθώς ήταν σχετικά µικρές χώρες». Και ποια θα είναι η πρόταση που θα έρθει, όποτε έρθει, έχοντας πιθανότητες για συµφωνία;

Περικοπές

«Η τάση είναι να µειωθεί το συνολικό µέγεθος του προϋπολογισµού και να διατηρηθούν οι υφιστάµενες πολιτικές στο τρέχον επίπεδο δαπανών. Τα πιθανά αποτελέσµατα των πιέσεων από τις δύο οµάδες των χωρών είναι ότι θα µειωθούν οι νέες προτεραιότητες, για τις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε µεγαλύτερο προϋπολογισµό. ∆ηλαδή µειωµένος προϋπολογισµός για έρευνα, καινοτοµία, άµυνα, µετανάστευση και τοµείς πολιτικής όπως αυτοί» είπε η αναλύτρια.

συµφωνία, όλα τα κράτη-µέλη πρέπει να είναι σε θέση να πουν ότι έχουν κερδίσει κάτι που ήταν στην αρχική τους θέση.Για παράδειγµα, µπορεί να υπάρξει περισσότερη χρηµατοδότηση για τις περιφέρειές της, περιορίζοντας τις προτεινόµενες περικοπές σε εθνικά σηµαντικές πολιτικές (π.χ. ΚΑΠ) ή να τύχει ειδικής µεταχείρισης όσον αφορά τις εθνικές συνεισφορές. Η τελική συµφωνία θα περιλαµβάνει µια πληθώρα σχετικά µικρών αλλαγών (που πρακτικά σηµαίνει µερικά εκατοµµύρια ευρώ) που οι κυβερνήσεις θα µπορέσουν να παρουσιάσουν ως µεγάλη νίκη για το εθνικό συµφέρον» εξηγεί η αναλύτρια.

Επεξηγηµατικός ήταν ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σχετικά µε το τι συνέβη στη Σύνοδο Κορυφής. «Η ίδια η Ευρώπη και η Κοµισιόν έχουν θέσει ένα πλαίσιο εξαιρετικά φιλόδοξων πολιτικών που αφορούν το µέλλον της Ευρώπης. Πολιτικές που έχουν να κάνουν µε τη µετάβαση σε µια οικονοµία τελικά µηδενικών εκποµπών άνθρακα το 2050, µε τον ψηφιακό µετασχηµατισµό των κοινωνιών µας, µε την προστασία των συνόρων µας. Από την άλλη, επιµένουµε και θεωρούµε αδιαπραγµάτευτη τη στήριξη των δύο παραδοσιακών πυλώνων της ΕΕ: αναφέροµαι στην Κοινή Αγροτική Πολιτική και στις πολιτικές Συνοχής» είπε µετά το τέλος της Συνόδου. «Κάποιοι επέµειναν ότι θα πρέπει να κάνουµε περισσότερα µε λιγότερους πόρους. Αυτό λοιπόν, τελικά, δεν κατέστη εφικτό» κατέληξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης