Βρετανία: Πιο «επικίνδυνος» και από τον κορονοϊό ο ασυνάρτητος κύριος Τζόνσον

Επέλεξαν να υποβαθμίσουν τον κίνδυνο, ενδεχομένως θεωρώντας ότι έτσι τον εξορκίζουν. Να συνεχίσουν να πορεύονται σε ρυθμούς τύπου… business as usual, «βλέποντας την υγειονομική απειλή υπό το πρίσμα της οικονομίας που θα πρέπει να στηριχθεί όσα θύματα και αν υπάρξουν στο μεσοδιάστημα». Και όταν κάποια στιγμή οι επιστήμονες τους ενημέρωσαν ότι τα θύματα μπορεί να είναι εκατοντάδες χιλιάδες και ότι τα εθνικά συστήματα υγείας να καταρρεύσουν συμπαρασύροντας μαζί τους στο γκρεμό εθνική ασφάλεια, κοινωνική συνοχή και παραγωγική διαδικασία, εκείνοι ανέκρουσαν πρύμναν.

Οι ανθρώπινες απώλειες, ωστόσο, είχαν ήδη εν τω μεταξύ αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται και οι οικονομίες να μπαίνουν σε τροχιά ύφεσης.

Το μεγαλύτερο δυστύχημα για την ανθρωπότητα στην τρέχουσα συγκυρία ίσως να μην είναι καθεαυτή η επιδημία του κορονοϊού αλλά συνδυαστικά το γεγονός ότι την εν λόγω επιδημία καλούνται να διαχειριστούν από το τιμόνι των μεγάλων δυνάμεων ηγέτες ανεπαρκείς και ασυνάρτητοι όπως ο Μπόρις Τζόνσον και ο Ντόναλντ Τραμπ.  

«Ο κορονοϊός αποκαλύπτει τα όρια του λαϊκισμού»

«Από το Πεκίνο έως τις Βρυξέλλες, και από τη Ρώμη έως την Ουάσιγκτον, το Λονδίνο και παραπέρα, οι πολιτικοί όχι μόνο απέτυχαν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων αλλά και επιδόθηκαν σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι… άρνησης της πραγματικότητας που έχει κοστίσει ζωές επιφέροντας καθυστερήσεις στην ανάληψη αποφασιστικής δράσης», γράφει ο Μάθιου Καρνίτσνινγκ στο ευρωπαϊκό Politico, με το αμερικανικό Atlantic από την άλλη να υπογραμμίζει ότι «ο κορονοϊός αποκαλύπτει και τα όρια του λαϊκισμού».  Η κρίση με τον κορονοϊό «εκτυλίσσεται μέσα σε ένα σκοτεινό πολιτικό κλίμα, παρόμοιο με εκείνο της δεκαετίας του 1930… που παροξύνει την κρίση αντί να την σταθεροποιεί», γράφουν στις σελίδες του Atlantic οι Κερτ Κάμπελ (πρώην υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ) και Τόμας Ράιτ (του αμερικανικού ινστιτούτου Brookings) έχοντας το βλέμμα τους στραμμένο στον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ που και πάλι… προκάλεσε με τη στάση του.

Χαρακτηριστικά «τραμπικής» διαχείρισης κρίσεων θα υιοθετούσε ωστόσο και ένας άλλος ηγέτης στην εδώ πλευρά του Ατλαντικού. Ο λόγος για τον 55χρονο πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, Μπόρις Τζόνσον, που ξεκίνησε υποβαθμίζοντας την απειλή του ιού για να υποχρεωθεί στην πορεία να ανακρούσει πρύμναν. Αυτό που έκανε σε πρώτη φάση ο Μπόρις Τζόνσον ήταν να βγει δημόσια και ουσιαστικά να καλέσει τους Βρετανούς να… αποδεχτούν τον θάνατο. «Πολλές οικογένειες πρόκειται να χάσουν αγαπημένα τους πρόσωπα πρόωρα», δήλωσε ο ίδιος επικαλούμενος ως λύση την καλούμενη «ανοσία της αγέλης»: το γεγονός δηλαδή ότι η εξάπλωση ενός ιού αποδυναμώνεται σημαντικά αφότου νοσήσει - αποκτώντας αντισώματα σε αυτόν - ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Να σημειωθεί ότι σε μια παρόμοια «λογική» εμφανίστηκε να κινείται και ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, διακηρύσσοντας μεν ότι «ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Ολλανδίας πρόκειται να μολυνθεί από τον ιό» αλλά παίρνοντας παράλληλα και σειρά μέτρων.

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, την ώρα που χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία και η Ελλάδα καλούσαν τους πολίτες τους να παραμένουν κλεισμένοι στα σπίτια, πίσω στο Ηνωμένο Βασίλειο οι Βρετανοί συνωστίζονταν κατά χιλιάδες σε συναυλίες (με χιλιάδες θεατές όπως εκείνες του συγκροτήματος των Stereophonics), παμπ, εμπορικά κέντρα κ.ά. με τη ζωή στο νησί να συνεχίζεται κανονικά. Τα δεδομένα ωστόσο θα άλλαζαν έπειτα από την κίνηση ομάδας επιστημόνων του Imperial College του Λονδίνου, στα μέσα Μαρτίου, να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου κάνοντας λόγο για… εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς.

Οι επιστήμονες του Imperial College προειδοποίησαν συγκεκριμένα ότι εάν το Ηνωμένο Βασίλειο επαναπαυθεί σε μια τακτική τύπου «ανοσίας της αγέλης» και δεν αναλάβει δραστικά μέτρα περιορισμού του ιού, τότε ίσως κινδυνέψει να θρηνήσει περί τους… 250.000 νεκρούς. Λίγες ώρες αργότερα, ο Μπόρις Τζόνσον θα αποφάσιζε όντως να αλλάξει στάση, καλώντας τους πολίτες να αποφεύγουν κάθε συνάθροιση και μη-απαραίτητη μετακίνηση, και βάζοντας προσωρινό λουκέτο σε παμπ, εστιατόρια και γυμναστήρια. Οι Βρετανοί πολίτες, ωστόσο, θα συνέχιζαν από την πλευρά τους να συνωστίζονται σε μετρό και πάρκα.

Και λίγες ημέρες αργότερα, ο ευρωσκεπτικιστής Βρετανός πρωθυπουργός, αυτός ο μέγας οπαδός του Brexit, θα άλλαζε τελείως στάση επιβάλλοντας γενικό lockdown (απαγόρευση κυκλοφορίας) στα πρότυπα χωρών όπως είναι η Ελλάδα που μετρούν ωστόσο πολύ λιγότερους νεκρούς από τη Βρετανία. Για κακή τύχη του Μπόρις Τζόνσον, οι νεκροί από τον κορονοϊό στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν ήδη ξεπεράσει τους 335, ενώ τα επιβεβαιωμένα κρούσματα προσεγγίζουν πλέον (το πρωί της 24^ης Μαρτίου) τις 7.000.

Αλλά και στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, ο 73χρονος Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησε αποκηρύσσοντας την απειλή του COVID-19 ως μια «νέα απάτη» («new hoax») στα χέρια της παράταξης των Δημοκρατικών, μια «απάτη» που στοχεύει στη σπίλωση του ιδίου και της κυβέρνησής του. Συνέχισε υποστηρίζοντας ότι ο ιός «θα εξαφανιστεί μια ημέρα ως δια μαγείας» ενώ παράλληλα διαβεβαίωνε ότι η αμερικανική κυβέρνηση έχει την κατάσταση υπό έλεγχο («so well under control») απηχώντας έτσι και τις δημόσιες τοποθετήσεις στενών συνεργατών του (Λάρι Κάντλοου, Κελιαν Κόνγουεϊ) που έβγαιναν στα αμερικανικά μίντια και υποστήριζαν ότι η εξάπλωση του ιού «έχει περιοριστεί». Στην πορεία ωστόσο ο Τραμπ θα άλλαζε τροπάρι. Θα αναγκαζόταν να παραδεχτεί ότι «δεν είναι όλα υπό έλεγχο», ότι η κατάσταση στις ΗΠΑ είναι «κακή» («It's bad. It's bad»), ότι μια νέα ύφεση βρίσκεται προ των πυλών, αλλά και ότι θα χρειαστεί να περάσουν μήνες έως ότου η ζωή επιστρέψει σε κανονικούς ρυθμούς… ενδεχομένως τον ερχόμενο Ιούλιο ή Αύγουστο. Σε μια κρίση αυτοδιάψευσης, ο Αμερικανός πρόεδρος θα διακήρυττε μάλιστα ανενδοίαστα ότι ο ίδιος… το είχε νιώσει πως επρόκειτο για πανδημία προτού βγουν οι επιστήμονες και ανακοινώσουν ότι πρόκειται για πανδημία…

Στην πορεία ωστόσο, ο 73χρονος ηγέτης θα άλλαζε και πάλι στάση, διαμηνύοντας ότι η αμερικανική οικονομία πρόκειται να ξαναρχίσει να λειτουργεί κανονικά μέσα σε διάστημα όχι μηνών αλλά εβδομάδων. «Η χώρα μας δεν φτιάχτηκε για να έχει κατεβασμένους τους διακόπτες» («Our country was not built to be shut down»), θα διακήρυττε ο ίδιος «βλέποντας την υγειονομική απειλή υπό το πρίσμα της οικονομίας που θα πρέπει να στηριχθεί όσα θύματα και αν υπάρξουν στο μεσοδιάστημα» για να χρησιμοποιήσουμε μια φράση από το διάγγελμα του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Εν τω μεταξύ πάντως, οι νεκροί στις Ηνωμένες Πολιτείες από τον κορονοϊό θα πολλαπλασιάζονταν με αποτέλεσμα πλέον να προσεγγίζουν (στις 24 Μαρτίου) τους 600.

Αποσπάσματα του παραπάνω άρθρου δημοσιεύτηκαν στο Εθνος της Κυριακής στις 22 Μαρτίου υπό τον τίτλο «Η κρίση ξεγύμνωσε τους ηγέτες: Η kolotoumba Τραμπ, ο... θανατηφόρος Τζόνσον και ο άξονας των σκληρών»