Σουηδία και ανοσία της αγέλης: Το μακάβριο ανέκδοτο της άνοιξης κι ο εφιάλτης που επιστρέφει

Ο Άγγελος Συρίγος Βουλευτής Α' Αθηνών, Αν. Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο, μίλησε στο κανάλι του Open και στην εκπομπή «Τώρα ό,τι Συμβαίνει» και αναφέρθηκε στο μείζον θέμα του κορονοϊού..

Ο κ. Συρίγος συνέκρινε στοιχεία κρουσμάτων και θανάτων από κορονοϊό από χώρες με τον ίδιο, ή σχεδόν ίδιο πληθυσμό με την Ελλάδα (Βέγιο, Τσεχία, Πορτογαλία, Σουηδία, Ουγγαρία, Αυστρία) και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, όσον αφορά τους νεκρούς που «φεύγουν» από Covid-19, μόνο η Σουηδία είναι σε καλύτερη θέση από την Ελλάδα: Η χώρα μας είχε χθες 14 θανάτους και η Σουηδία 13, ενώ την Πέμπτη 5 Νοεμβρίου, στη Σουηδία καταγράφηκαν 2 μόλις θάνατοι ενώ στην Ελλάδα 29.

Να σημειώσουμε εδώ ότι στον σχετικό πίνακα κατάταξης των χωρών ανάλογα με κρούσματα και θανάτους, η Ελλάδα βρίσκεται στην 82η θέση (σε σύνολο 218) με 52.254 κρούσμα και 715 θανάτους και η Σουηδία στην 37η με 146.461 κρούσματα και 6.022 θανάτους. Αν εξαιρέσουμε το γεγονός ότι η ανησυχία έχει επιστρέψει στην σκανδιναβική χώρα, αφού την Πέμπτη είχε καταγράψει 3.441 κρούσματα  και 2 θανάτους (στην Ελλάδα την ίδια μέρα 2.447 κρούσματα και 29 θάνατοι), είναι άξιο έρευνας το γεγονός ότι η Σουηδία από το μακάβριο ανέκδοτο της άνοιξης, έγινε το παράδειγμα του καλοκαιριού.   

Σαν να μην υπήρχε κορονοϊός...

Η φωτογραφία που βλέπουμε πιο πάνω έχει ημερομηνία δημοσίευσης στο πρακτορείο AP Τετάρτη 8 Απριλίου και είναι τραβηγμένη σε μια παμπ στη Στοκχόλμη. Την προηγούμενη ημέρα οι Σουηδοί μετρούσαν 519 θανάτους από κορονοϊό συνολικά (114 στις 7 Απριλίου) και 7693 κρούσματα. Και τι δείχνει το στιγμιότυπο; Μια μέρα όπως όλες τις άλλες πριν εμφανιστεί η Covid-19 στον κόσμο. Ούτε μάσκες, ούτε αποστάσεις, χαμόγελα και αισιόδοξα πρόσωπα.

Στις 5 Απριλίου, ο Anders Tegnell, επικεφαλής λοιμωξιλόγος της δημόσιας υγείας της Σουηδίας είχε στείλει ένα mail στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) εκφράζοντας ανησυχία σχετικά με τις προτεινόμενες συμβουλές, που αφορούσαν τις μάσκες που «θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την εξάπλωση της πανδημίας». Το mail έγραφε: «Θα θέλαμε να προειδοποιήσουμε ότι κατά πόσο τα άτομα που δεν παρουσιάζουν συμπτώματα συμβάλλουν στην εξάπλωση του κορονοϊού; Αν συμβαίνει αυτό θα σήμαινε ότι η εξάπλωση είναι αερομεταφερόμενη, η οποία θα έβλαπτε σοβαρά την περαιτέρω επικοινωνία και την εμπιστοσύνη μεταξύ του πληθυσμού και των εργαζομένων στον τομέα της υγείας»...

Στις 8 Απριλίου, το ECDC δημοσίευσε τις συστάσεις του ούτως ή άλλως , σύμφωνα με την σχεδόν παγκόσμια επιστημονική συναίνεση: «Θα μπορούσε να εξεταστεί η χρήση μάσκας προσώπου στην κοινότητα», έγραφαν, «ειδικά όταν επισκέπτεστε πολυσύχναστους κλειστούς χώρους». Ο Tegnell διαφώνησε: «Το ψάξαμε πολύ προσεκτικά. Τα στοιχεία σας είναι αδύναμα», είπε. «Οι χώρες που χρησιμοποιούν μάσκες δεν έχουν καλύτερο αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή. Είναι πολύ επικίνδυνο να πιστεύετε ότι οι μάσκες είναι η χρυσή λύση»!

Η προσέγγιση της Σουηδίας στην πανδημία του κορονοϊού δεν ήταν, και εξακολουθεί να μην είναι, συμβατή με τον τρόπο που την αντιμετωπίζει μεγάλο μέρος του κόσμου. Η κυβέρνηση της Σουηδίας δεν διέταξε ποτέ lockdown και κράτησε τα σχολεία ανοιχτά. Ενώ μεγάλες πόλεις σε ολόκληρο τον κόσμο θύμιζαν πόλεις- φαντάσματα, οι Σουηδοί μπορούσαν να βγουν για φαγητό, να συνομιλούν και να αγκαλιάζονται σε καφετέριες και να ασκούνται στα γυμναστήρια. Η αντίθεση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, κυρίως, προκάλεσε αμηχανία, αλλά και συναγερμό, με δημοσιογράφους και εμπειρογνώμονες να συζητούν αν η στρατηγική ήταν σωστή, ή αν ο Tegnell - ο κύριος εμπνευστής της τακτικής - είχε χάσει τη  μάχη.

Η χώρα δεν αγνόησε εντελώς την απειλή. Παρόλο που τα καταστήματα και τα εστιατόρια παρέμειναν ανοιχτά, πολλοί Σουηδοί έμειναν σπίτι, σε ποσοστά παρόμοια με εκείνα των ευρωπαίων γειτόνων τους, σύμφωνα με έρευνες και δεδομένα της κινητής τηλεφωνίας. Και η κυβέρνηση έλαβε κάποια αυστηρά μέτρα στα τέλη Μαρτίου, συμπεριλαμβανομένων απαγορεύσεων συγκεντρώσεων άνω των 50 ατόμων και επισκέψεις σε γηροκομεία.

Ωστόσο, η Σουηδία υιοθέτησε εντυπωσιακά διαφορετική πολιτική κατά της πανδημίας από εκείνες άλλων ευρωπαϊκών χωρών, λόγω της επιθυμίας της να αποφύγει να διαταράξει την καθημερινότητα των κατοίκων και ίσως την ελπίδα τους, πληρώνοντας όμως ένα υψηλό τίμημα σε νεκρούς και κρούσματα. Η χώρα προσπαθούσε να επιτύχει τη λεγόμενη «ανοσία της αγέλης» και να θέσει υπό έλεγχο την πανδημία.

Τιμωρία γιατί φορούσαν μάσκα!

Οι σουηδικές αρχές αποθάρρυναν έντονα τους πολίτες να φορούν μάσκες προσώπου, οι οποίες, υποστήριζαν ότι θα φέρουν πανικό, ή ότι συχνά (σχεδόν πάντα στην Ελλάδα) φοριούνται με λάθος τρόπο παρέχοντας ψευδή αίσθηση ασφάλειας. Μερικοί γιατροί που επέμειναν να φορούν οι πολίτες μάσκα κατά την εργασία δέχτηκαν επιπλήξεις ή ακόμη και απολύθηκαν!

Η σουηδική προσέγγιση στην πανδημία είχε και τους θαυμαστές της. Οι διαδηλωτές ενάντια στους περιορισμούς που σχετίζονται με τον κορονοϊό στο Βερολίνο, στα τέλη Αυγούστου, κυμάτιζαν σουηδικές σημαίες! Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα εξέχον μέλος της ειδικής ομάδας του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο νευροραδιολόγος Σκοτ Άτλας, ανέφερε τη Σουηδία ως «πρότυπο που πρέπει να ακολουθήσουμε». 

Όμως η ανάγνωση της στρατηγικής των Σουηδών είναι διπλή. Πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν (και όχι αδίκως) ότι το τίμημα για την προσέγγιση της Σουηδίας στην πανδημία ήταν πολύ υψηλό. Το ποσοστό θανάτων της χώρας, από την αρχή της εξάπλωσης του ιού άγγιξε κάποια στιγμή εκείνο των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο ιός εξαπλώθηκε στα γηροκομεία, όπου σχεδόν 1000 άνθρωποι πέθαναν μέσα σε λίγες εβδομάδες. Οι οίκοι ευγηρίας της Στοκχόλμης απώλεσαν το 7% από τους 14.000 τρόφιμούς τους, από κορονοϊό. 

Η συντριπτική πλειονότητα των γερόντων δεν διακομίστηκε σε νοσοκομεία! Αν και οι λοιμώξεις είχαν μειωθεί σημαντικά το καλοκαίρι, οι επιστήμονες ανησυχούσαν πως ένα νέο κύμα θα χτυπήσει το φθινόπωρο, όπως και έγινε. Οι περιπτώσεις αυξάνονται ραγδαία στην ευρύτερη περιοχή της Στοκχόλμης, όπου ζει σχεδόν το ένα τέταρτο του σουηδικού πληθυσμού.

Κάποιοι αντιδρούσαν

Στις 25 Μαρτίου, καθώς τα επιβεβαιωμένα περιστατικά ξεπερνούσαν τα 300 την ημέρα, περίπου 2000 επιστήμονες υπέγραψαν μια ανοιχτή επιστολή ζητώντας αυστηρότερα μέτρα ελέγχου. Το γεγονός προκάλεσε αντιδράσεις. Επίσης ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Dagens Nyheter» στις 14 Απριλίου και υποστηριζόταν από 22 γιατρούς – ερευνητές, έφερε τον τίτλο: «Η υπηρεσία δημόσιας υγείας απέτυχε. Οι πολιτικοί πρέπει να παρέμβουν». Στην επιστολή σημείωναν ότι από τις 7 έως τις 9 Απριλίου, περισσότεροι άνθρωποι ανά εκατομμύριο κατοίκων είχαν πεθάνει στη Σουηδία από Covid-19 από ό,τι στην Ιταλία και 10 φορές περισσότεροι από ό,τι στη Φινλανδία!

Η απάντηση ήρθε γρήγορα από έναν χείμαρρο αρθρογράφων και σχολιογράφων, που επέκριναν το άρθρο για τον τόνο του υποστηρίζοντας ότι οι «22» έκαναν λάθος τους αριθμούς. Κάποιοι χαρακτήρισαν το θέμα ως επαίσχυντο και τόνιζαν ότι πρέπει να «ακολουθούμε την παράδοση με σεβασμού στη δημόσια υγεία». Η Σουηδία έβαλε στο μυαλό και άλλων χωρών τη στρατηγική της «ανοσίας της αγέλης»: Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον επεξεργαζόταν την ιδέα, πριν την απορρίψει αφού ο ίδιος νόσησε από Covid-19. Ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε είχε ξεκαθαρίσει ότι η επίτευξη της «ανοσίας της αγέλης» θα βοηθούσε στην προστασία της οικονομίας, αλλά γρήγορα εγκατέλειψε την ιδέα.

«Ανοσία της αγέλης», αλλά με εμβόλιο

Η «ανοσία της αγέλης» δεν είναι ακόμη εύκολα αποδεκτή, αλλά επιστήμονες εκτιμούν ότι στην περίπτωση του Covid-19, το 40% έως και 70% ενός πληθυσμού θα πρέπει να αποκτήσει ανοσία ώστε να σταματήσει η εξάπλωση του ιού. Πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν όμως, ότι η επίτευξη αυτού του στόχου, χωρίς τη βοήθεια ενός εμβολίου, θα προκαλούσε πάρα πολλούς θανάτους και μακροπρόθεσμες παρενέργειες. Εάν λοιπόν η στρατηγική της Σουηδίας ήταν αποτελεσματική, θα έπρεπε να φανεί στους αριθμούς: Τα κρούσματα μειώθηκαν από το ρεκόρ των 1698 στις 24 Ιουνίου σε περίπου 200 την ημέρα στις αρχές Σεπτεμβρίου και το ποσοστό των θετικών τεστ έφτασε στο χαμηλό ποσοστό του 1,2%. Μερικοί υποθέτουν ότι οι θερινές διακοπές και οι συνήθειες των Σουηδών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες βοήθησαν: Εκατοντάδες χιλιάδες εγκαταλείπουν πόλεις και κωμοπόλεις και αποσύρονται σε εξοχικά, επί 3 μήνες «υποχρεωτικής» κοινωνικής απόστασης.

Την ίδια εποχή οι αριθμοί σε άλλες χώρες της Ευρώπη άρχισαν να αυξάνονται και πάλι - ειδικά μεταξύ των νέων σε ηλικία - ενώ εκείνοι στη Σουηδία παρέμειναν σταθεροί. Όμως τις τελευταίες εβδομάδες, τα κρούσματα στη Σουηδία έχουν αρχίσει να αυξάνονται ανησυχητικά. Τα ποσοστά της Στοκχόλμης σχεδόν τριπλασιάστηκαν σε 2 εβδομάδες, από 334 τη δεύτερη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου σε 967 την προηγούμενη εβδομάδα. 

Στις 25 Σεπτεμβρίο ανακοινώθηκε ότι η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία είχε συγκροτήσει ομάδα εμπειρογνωμόνων για να συγκρίνει τη σουηδική απόκριση με εκείνη άλλων χωρών και ξεκαθάρισε πώς «οι ερευνητές μπορούν να συμβάλουν καλύτερα σε μελλοντικές καταστάσεις κρίσης».

Η τακτική άρχισε σιγά σιγά να αλλάζει και στη Σουηδία τώρα: Στην 1η Οκτωβρίου, ανακοινώθηκε ότι τα μέλη της οικογένειας των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων θα έπρεπε να μείνουν στο σπίτι επί επτά ημέρες, ακόμη και αν δεν έχουν συμπτώματα, αλλά τα παιδιά πρέπει να συνεχίσουν να πηγαίνουν στο σχολείο.

O καθηγητής μοριακης βιολογίας και χημείας στο πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ,  Άντριου Έβινγκ δήλωσε με νόημα: «Ανησυχώ ότι χώρες σε όλο τον κόσμο θα πουν, μπορούμε να δοκιμάσουμε αυτό που έκανε η Σουηδία, αλλά θα πρέπει να σκοτώσουμε πάρα πολλούς ανθρώπους»…

Το σουηδικό πείραμα έδειξε να πετυχαίνει, όμως το τίμημα σε ανθρώπινες ζωές ήταν υψηλό. Τώρα οι Σουηδοί ευθυγραμμίζονται με τους γείτονές τους και περιμένουν το νέο χτύπημα της Covid-19. Άρα;

Διαβάστε ακόμη

Η επόμενη μέρα μετά τη διαγραφή Σαμαρά - Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος διαζυγίου

Ποιοι είναι οι πιο οικονομικοί και αποδοτικοί τρόποι να ζεσταθείτε φέτος; Αναλυτικός οδηγός

Εκπαιδευτικοί: Διορισμούς 10.000 μόνιμων δασκάλων και καθηγητών υπόσχεται το Υπ. Παιδείας την επόμενη χρονιά

Υποχωρεί η κακοκαιρία Alexandros - Σε ποιες περιοχές θα έχουμε βροχές