Βενεζουέλα: Οδοιπορικό στα... χρόνια της χολέρας

Πορνεία, νέοι που ονειρεύονται να μεταναστεύσουν, άνθρωποι που σκέπτονται μόνο την καθημερινή επιβίωση, οι βυσματωμένοι που κερδίζουν, επιχειρηματίες που καταριούνται τον Μαδούρο αλλά και δυνατή μουσική στις πολύχρωμες φαβέλες της Βενεζουέλας.

Ζητιάνο ή κλοσάρ, όσο και να ψάξεις, δεν πρόκειται να βρεις στο εξαθλιωμένο Καράκας, όπου η οικονομία κινείται ξέφρενα στους ρυθμούς της «μαύρης αγοράς», με τιμές που διαμορφώνει ιστοσελίδα στο Μαϊάμι, ονόματι Dollar Today. Τι γίνεται με την πορνεία; Μια βόλτα το βράδυ στην Avenida Libertador, την ώρα που οι Βενεζουελανoί λόγω εγκληματικότητας ταμπουρώνονται στα σπίτια τους, κρύβει εκπλήξεις. Τραβεστί κυνηγιούνται με περιπολικά. Είναι συχνό φαινόμενο η κακοποίηση των ιερόδουλων και των transgender στο Καράκας, ακόμη και η δολοφονία τους, μας λέει η Έρικα ή Μοδέλο, εγχειρισμένη τραβεστί, που δέχεται να μας μιλήσει για 4 ευρώ. Μετράει τα κέρματα στο σκοτάδι ένα ένα και ζητάει, για λόγους ασφαλείας, να την πάρουμε μαζί μας στο αυτοκίνητο. Μέσα σε αυτό μας περιγράφει τους ξυλοδαρμούς και τις κακοποιήσεις της τα χρόνια που κάνει πεζοδρόμιο, κατηγορώντας τον ρατσισμό των Βενεζουελανών και επιδεικνύοντάς μας το γυναικείο πλέον αιδοίο της, χωρίς να το ζητήσουμε. Η πελατεία της είναι εύποροι συμπατριώτες της, διευκρινίζει, οι οποίοι συντηρούν την πορνεία γενικότερα, ακόμη και την παιδική, που δεν έχει πάντως τις διαστάσεις που θα περίμενες σε μια χώρα με καταποντισμένη κάθε έννοια βιοτικού επιπέδου. Η νέα γενιά των Βενεζουελανών, την ώρα που η Έρικα κόβει κύκλους στο τετράγωνο μαζί μας, αντί να διασκεδάζει στα μπαρ, ελλείψει χρημάτων, βρίσκεται σπίτι της. Όποιος μπορεί την κοπανάει για το εξωτερικό.

Η 26χρονη Αλεχάντρα Γκουτιέρες, νέα ηθοποιός, κόρη παθιασμένου τσαβίστα ακαδημαϊκού και μεταφράστριά μας στην αποστολή του «Έθνους», άφραγκη τυπική μεσοαστή με ιδιόκτητη κατοικία, δεν σκέφτεται τη μόνιμη διαφυγή ως λύση στα προβλήματά της. Το πλάνο της είναι η το πολύ για ένα έτος διαμονή της στην Ισπανία, όπου φιλοδοξεί να πάει με υποτροφία. Από εκεί θα στέλνει χρήματα στη μητέρα της που πάσχει από επιληψία. «Τα φάρμακά της κοστίζουν εδώ μια περιουσία» εξηγεί.

Κάποια φάρμακα δεν υπάρχουν καθόλου στη βενεζουελανική αγορά και άλλα κοστίζουν τον μισθό ενός έτους. Η ανασφάλεια επιτείνεται από την απελπιστική κατάσταση που επικρατεί στα νοσοκομεία. Φίλος της Αλεχάντρα, έπειτα από τροχαίο με μοτοσικλέτα, δεν μπόρεσε να βρει σε κανένα δημόσιο νοσοκομείο του Καράκας ακτινολογικό μηχάνημα που να λειτουργεί. Αναγκάστηκε να καταφύγει σε ιδιωτική κλινική και να δώσει για μια ακτινογραφία τον μισθό ενός μήνα: 2 δολάρια.

Η 38χρονη Τατιάνα Μάμπο -παρότι μεγαλώνει μόνη τη 15χρονη κόρη της, με όλη την οικογένειά της σπαρμένη σε χώρες της Λ. Αμερικής και η οποία δεν έχει λεφτά για να αγοράσει συσκευή κινητού τηλεφώνου- δεν διανοείται να φύγει εκτός Βενεζουέλας. Δεν το σκέφτηκε ούτε όταν ο άνδρας της δολοφονήθηκε εν ψυχρώ στον δρόμο για ένα κινητό. «Δεν φοβάμαι» με προλαβαίνει. «Έμαθα να ζω εδώ. Ξέρω τις κακοτοπιές. Δεν κάνω σχέδια για το μέλλον. Βγάζω τη μέρα».

Δεν πήγε να ψηφίσει. «Αν πήγαινα, θα ψήφιζα Μαδούρο». Η Αλεχάντρα, παρότι ψηφοφόρος του Τσάβες και του Μαδούρο, απείχε συνειδητά αυτήν τη φορά. «Αναρωτιέμαι μήπως θα ήταν καλύτερα με την αντιπολίτευση» λέει. «Τουλάχιστον δεν θα είχαμε τις σημερινές κυρώσεις από τις ΗΠΑ και την ΕΕ που μας στραγγαλίζουν». «Αν φύγει όμως ο Μαδούρο, θα γίνουν έκτροπα από τους οπαδούς του» προβλέπει η Τατιάνα. «Μόνο με τον Τσάβες ο κόσμος θα ξεχυνόταν πάλι στους δρόμους» αντιλέγει η Αλεχάντρα. «Το μόνο που απασχολεί τους ανθρώπους σήμερα είναι η επιβίωσή τους» προσθέτει, δηλώνοντας «κουρασμένη με όλα». «Κάθε δυο μέρες ανεβαίνουν οι τιμές. Μπορεί να μην είναι ο ίδιος ο Μαδούρο διεφθαρμένος, αλλά στελέχη της κυβέρνησής του είναι οι νέοι ολιγάρχες».

Υπάρχει μια λέξη, «Enchufado» (Εντσουφάδο), ο βυσματωμένος που πρωταγωνιστεί στις συνομιλίες των δύο κοριτσιών με τα οποία οργώνω τα barrios και το Καράκας, από τον ανατολικό τομέα με τις επαύλεις μέχρι τον δυτικό της φτώχειας. Enchufados, μου εξηγούν τα κορίτσια, είναι «όλοι εκείνοι που θησαυρίζουν από τις παρτίδες τους με την κυβέρνηση, χωρίς να είναι αναγκαστικά τσαβιστές ή μαδουρικοί».

O 30χρονος Tζουζέπε Παλμιέρο Λανούτσο, μάχιμος αθλητικογράφος, μας καλεί να πιούμε ρούμι με κόκα κόλα στο πεζοδρόμιο μεσοαστικής συνοικίας, όπου τα σούπερ μάρκετ έχουν στα ράφια τους και του πουλιού το γάλα. Οι φίλοι με τους οποίους ήδη τα πίνουν είναι μικροί επιχειρηματίες που καταριούνται την κυβέρνηση Μαδούρο. «Μας έχει καταστρέψει» λένε με μια φωνή. «Αν δεν πέσει, εμείς θα φύγουμε» προσθέτουν, καλώντας μας στο ίδιο μέρος και την επόμενη βραδιά. Στις 8 το βράδυ κανένας δεν ρισκάρει να μένει έξω. Έχουν όλοι εξαφανιστεί. Ωστόσο ο δημόσιος χώρος (που τον αντιλαμβάνεται σαν το σαλόνι του σπιτιού του), η μουσική και το ποτό για τον Βενεζουελανό είναι στο DNA του.

Το διαπιστώνεις και στα barrios, τις πολύχρωμες φαβέλες που καταλαμβάνουν όλα τα υψώματα περιμετρικά του Καράκας, και στα σοκάκια τους, όπου αντηχούν στη διαπασών μουσικές. Για να ανηφορίσεις σε κάποιες περιπτώσεις έπρεπε να κάνεις πεζοπορία τριών ωρών, όπως μας λέει η Φιόνα. Ο Τσάβες έφτιαξε τα metro cable, τελεφερίκ που ανεβοκατεβάζουν τον κόσμο δωρεάν. Ένα από τα ελάχιστα έργα της μπολιβοριανής επανάστασης που επιζεί αλώβητο και στα χρόνια του Μαδούρο. Ή, μήπως, της χολέρας; 

Η ελληνική κοινότητα

Η σύνταξη στο Καράκας είναι 1 ευρώ. Με 1 ευρώ αγοράζεις 1 κιλό ζάχαρη, 1½ κιλό ντομάτες ή 1 κιλό αλεύρι. Το κρέας ανήκει σε άλλη κατηγορία. Το κιλό κοστίζει όσο η σύνταξη τεσσάρων μηνών, 4.800 μπολιβάρ, μας διαφωτίζει ο Χρήστος Χατζηκωνσταντής, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας στη Βενεζουέλα με βιοτεχνία σχολικών στολών. «Πριν από 15 χρόνια τα εισοδήματά μου, ο ιδρώτας 60 χρόνων σε αυτήν τη χώρα, τα ακίνητά μου μου απέφεραν 8.500 δολάρια» προσθέτει. «Σήμερα από τα ίδια ακίνητα λαμβάνω 12½ δολάρια. Υπάρχει και έλλειψη φαρμάκων. Τις σταγόνες για τα μάτια μου τις στέλνει η γυναίκα μου από την Ελλάδα».

Ποιος ευθύνεται για όλα αυτά; «Ο Ανδρέας Παπανδρέου της Βενεζουέλας. Ο Τσάβες, που μοίραζε χρήματα, έδινε δάνεια και καταχρέωσε το κράτος». Κάποτε τον ψήφισε και ο ίδιος. «Πολλοί από την ελληνική κοινότητα τον ψήφισαν την πρώτη φορά. Ήταν στρατιωτικός και θεωρήσαμε ότι θα βάλει τάξη. Σήμερα μόνο αν αλλάξει το καθεστώς με επέμβαση από το εξωτερικό έχουμε ελπίδα».

Η Βασούλα Κακαλάνου διατηρεί, εκτός από μικροβιολογικό εργαστήριο και εμπορικό κατάστημα με υποδήματα. Στην αγορά υπάρχει μια κινητικότητα τον τελευταίο μήνα: «Το κατάστημα τον τελευταίο μήνα κάνει καλές πωλήσεις. Δεν ξέρω από πού βρίσκουν τα λεφτά» λέει.

Ο Σπύρος Χατζηκωνσταντής διαφωνεί: «Ήρθε μοδίστρα μου με μια δαχτυλήθρα και ζήτησε να τη γεμίσω με οδοντόκρεμα. Ήρθε εργαζόμενος με τασάκι να ζητήσει σκόνη για να πλύνει τα ρούχα του. Ήρθε ένας άλλος και ήθελε ένα λιωμένο υπόλειμμα σαπουνιού. Και άλλη μοδίστρα με ρώτησε “μπορείτε να με δανείσετε, γιατί ταΐζω τα παιδιά μου με αλατόνερο;”. Έτσι ζουν οι άνθρωποι σε αυτήν τη χώρα!».

Ο έμπορος Θεόδωρος Μαραγγέλης, θύμα απαγωγής πριν από δύο χρόνια, επιμένει να πιστεύει «ότι στη Βενεζουέλα υπάρχει μέλλον, και μάλιστα καλό». «Ως επιχειρηματίας κερδίζω χρήματα όπως πριν, αλλά δεν μπορούμε να διασκεδάσουμε πλέον. Ζούμε στην αγωνία» επισημαίνει ο Νικόλας Μπακόπουλος, ιδιοκτήτης μεγάλης καλτσοβιομηχανίας και πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας της χώρας (που αριθμεί 2.000 άτομα). Μάταια προσπαθεί να μεταφέρει 20 μηχανήματα από τη Βενεζουέλα στο εργοστάσιό του στο Περού. Το κράτος της Βενεζουέλας τα θεωρεί «προστατευμένο είδος».

Διαβάστε ακόμη

Η... απώλεια βιντεοληπτικού υλικού «εξαφανίζει» τους υπεύθυνους για τα Τέμπη - Τα κραυγαλέα λάθη που στοιχειώνουν τη δικογραφία

ΕΣΥ: Αλλαγές στον νόμο Κεραμέως για την επιλογή στελεχών στο δημόσιο ετοιμάζει η κυβέρνηση - Τι είπε ο Άδωνις Γεωργιάδης

Οι πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης μετά τη διαγραφή Σαμαρά - Τέλος στα σενάρια για πρόωρες κάλπες

Πού θα ταξιδέψουν οι Έλληνες την περίοδο των Χριστουγέννων - Μέχρι 10% η αύξηση στο κόστος των αποδράσεων