┋ Κόσμος ┋ 24.01.2019 17:57

Μιχάλης Ιγνατίου: Γιατί χαίρονται οι Τούρκοι για την παραίτηση Μίτσελ

Ο Γουές Μίτσελ είναι ο άνθρωπος που είχε αντιληφθεί νωρίς ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, είναι ένας εχθρός της Δύσης

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά ┋

Πολλοί άνθρωποι στην Ελλάδα και την Κύπρο άκουσαν το όνομα του κ. Γουές Μίτσελ, υφυπουργού Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, όταν έδωσε εκείνη την ιστορική -κατ’ εμέ- συνέντευξη στην εφημερίδα Καθημερινή, όπου έθεσε τους όρους του παιγνιδιού για την περιοχή μας.

Για όσους παροικούν στην Ουάσιγκτον, ο κ. Μίτσελ ήταν ο «κατασκευαστής» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής για την Ευρώπη, και ο άνθρωπος που είχε αντιληφθεί νωρίς ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, είναι ένας εχθρός της Δύσης. Έχουμε γράψει πολλές φορές ότι όσες προσπάθειες και αν γίνουν, ο ισλαμιστής ηγέτης της γειτονικής χώρας δεν θα επιστρέψει στο δυτικό «μαντρί», διότι στη φύση του είναι αντιαμερικανός και αντισημίτης.

Τις σκέψεις του κ. Μίτσελ μοιράζονταν πολλοί αξιωματούχοι και αναλυτές στην αμερικανική πρωτεύουσα και, θα έλεγα, ότι το τελευταίο διάστημα στη συντριπτική τους πλειοψηφία πιστεύουν ότι ο Ταγίπ Ερντογάν είναι ένας εκμεταλλευτής της αμερικανικής «αδυναμίας» και πίστης πως η Τουρκία δήθεν είναι ο βασικός λίθος της στρατηγικής της πολιτικής στη γειτονιά μας.

Ο κ. Μίτσελ ήταν και ο διπλωμάτης που πίστεψε ότι η Αμερική πρέπει να έχει συμμαχίες και με άλλες χώρες ανεξάρτητα από τη σχέση της με την Τουρκία και κατά τη γνώμη μου ήταν αυτός που στήριξε τις τριμερείς συναντήσεις της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και άλλες χώρες της περιοχής. Στην ουσία ανέδειξε τις δύο χώρες σε βασικό πυλώνα της αμερικανικής ενεργειακής και στρατηγικής στη Μεσόγειο.

Η ενθάρρυνση του στην Αθήνα και τη Λευκωσία για να εμβαθύνουν τις σχέσεις τους με όλες τις χώρες της περιοχής (εκτός της εχθρικής Τουρκίας), ήταν άνευ προηγουμένου και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχει εισαγάγει το δόγμα ότι η Αμερική έχει τα δικά της συμφέροντα στην ανατολική Μεσόγειο και ότι όποιος απειλήσει αυτά τα συμφέροντα θα έχει πρόβλημα. Πιστεύω ότι η συνέντευξη του στην Καθημερινή περιείχε το νέο δόγμα της Αμερικής για τη Μεσόγειο, και σ΄ αυτό συμπεριέλαβε και την Κύπρο, και την Ελλάδα.

Ο κ. Μίτσελ είχε ισχυρή άποψη από την αρχή της διακυβέρνησης Τραμπ για όσα συμβαίνουν στην περιοχή, και αντιλαμβάνομαι ότι και αυτός και άλλοι αξιωματούχοι πιστεύουν πως η Τουρκία είναι ο ταραχοποιός της περιοχής. Σίγουρα είναι επιθυμία τους να γίνει η Τουρκία μία φυσιολογική δυτική χώρα, αλλά αυτό δεν είναι εύκολο πια. Τα τελευταία 16 και κάτι χρόνια έχει εξελιχθεί σε βαθιά ισλαμική χώρα, όπου κυριαρχεί ο ισλαμικός εθνικισμός και φανατισμός. Αρκετοί αναλυτές στην Ουάσιγκτον θεωρούν ότι είναι αφελείς όσοι πιστεύουν πως η Τουρκία θα επανέλθει στη Δύση.

Η αποχώρηση του κ. Μίτσελ από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι πλήγμα για την Ελλάδα και την Κύπρο. Οι αξιωματούχοι στην Αθήνα και τη Λευκωσία είχαν βρει στο πρόσωπό του ένα εξαιρετικό συνομιλητή και ήταν αυτός που ξεκίνησε τον στρατηγικό διάλογο, ενώ είχε αποφασιστεί να συμμετέχει στην τριμερή της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ στην Κρήτη. Γνώριζε καλά τα ελληνικά εθνικά θέματα και το Κυπριακό και είχε μία άψογη συνεργασία με τα υπουργεία Εξωτερικών της Ελλάδας και της Κύπρου, το Μέγαρο Μαξίμου και το Προεδρικό Μέγαρο της Λευκωσίας.

Ήταν η πρώτη φορά από την εποχή του μακαρίτη του Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ που ένας Αμερικανός αξιωματούχος δεν είχε κανένα φοβικό σύνδρομο προς την Τουρκία. Αντιμετώπιζε τους Τούρκους με την ισχύ της αμερικανικής υπερδύναμης.

Εκτίμησε αφάνταστα τον Αλέξη Τσίπρα και τον Νίκο Κοτζιά «για την αποφασιστικότητά τους» στο θέμα των Σκοπίων. Ήταν και ο πρωτεργάρης της πολιτικής έναντι της Τουρκίας για το θέμα του Πάστορα Αντριου Μπράνσον. Πίστευε ότι η σκληρή γραμμή ήταν η μόνη επιλογή για την Αμερική, και δικαιώθηκε.

Η αποχώρηση του κ. Μίτσελ έδωσε την ευκαιρία να αναπτυχθούν πολλά σενάρια. Ο ίδιος δήλωσε ότι αποχώρησε για οικογενειακούς λόγους, αλλά υπάρχουν και αυτοί που υποστηρίζουν ότι έφυγε διαμαρτυρόμενος μετά την απόφαση του προέδρου Τραμπ να αποσύρει τους Αμερικανούς στρατιώτες από τη Συρία και να παραδώσει τη χώρα στη Ρωσία και το Ιράν.

Αυτό που έχει σημασία, πάντως, είναι ότι ένας διπλωμάτης που είχε μία διαφορετική και πολύ σωστή άποψη για την προβληματική Τουρκία, παραιτήθηκε. Και η παραίτηση σίγουρα αντιμετωπίστηκε με χαμόγελα στην Άγκυρα…