Κορονοϊός - Αφρικανική μετάλλαξη: Η πιο σημαντική μέχρι σήμερα, λέει η Βρετανία – Παγκόσμιος συναγερμός

Παγκόσμιος συναγερμός επικρατεί για τη νέα μετάλλαξη του κορονοϊού που εντοπίστηκε στη Μποτσουάνα, με τη Βρετανία να ανακοινώνει πως το νέο στέλεχος είναι το πιο σημαντικό που έχει εντοπιστεί μέχρι στιγμής. Σε αυτό το πλαίσιο, θα συνεδριάσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτάκτως για να εξετάσει τα δεδομένα, ενώ σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ η μετάλλαξη θα πάρει την ονομασία Nu.

Απαγόρευση πτήσεων

Σε αυτό το πλαίσιο, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε πως η Κομισιόν θα προτείνει φρένο έκτακτης ανάγκης ώστε να σταματήσουν οι αεροπορικές αφίξεις από τη Νότια Αφρική.

The @EU_Commission will propose, in close coordination with Member States, to activate the emergency brake to stop air travel from the southern African region due to the variant of concern B.1.1.529.

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) November 26, 2021

Ήδη, η Βρετανία έχει επιβάλλει απαγόρευση πτήσεων από τη Νότια Αφρική, τη Ναμίμπια, την Μποτσουάνα, την Ζιμπάμπουε, το Λεσότο και το Εσουατίνι.

Η Υπηρεσία Ασφάλειας της Υγείας της Βρετανίας ανακοίνωσε ότι το νέο παραλλαγμένο στέλεχος του κορονοϊού που εντοπίστηκε, το οποίο ονομάζεται B.1.1.529, έχει πρωτεΐνη ακίδα που διαφέρει πάρα πολύ από αυτήν που είχε το αρχικό στέλεχος του νέου κορονοϊού στο οποίο στηρίχθηκαν τα εμβόλια.

«Όπως το περιέγραψαν οι επιστήμονες, (αυτό) είναι το πιο σημαντικό παραλλαγμένο στέλεχος που έχουν συναντήσει μέχρι σήμερα στην έρευνά τους», σημείωσεο υπουργός Μεταφορών της Βρετανίας Γκραντ Σαπς στις δηλώσεις που έκανε στο δίκτυο Sky News. Αξιωματούχοι συνέστησαν στην βρετανική κυβέρνηση ότι υπάρχει ανάγκη να δράσει άμεσα και προληπτικά στην περίπτωση που οι ανησυχίες για τον αντίκτυπο της νέας παραλλαγής του κορονοϊού επιβεβαιωθούν, μολονότι μπορεί να χρειαστεί εβδομάδες για να συγκεντρωθούν όλες οι πληροφορίες που χρειάζονται για τα χαρακτηριστικά της.

Η παραλλαγή αυτή του νέου κορονοϊού εντοπίστηκε επίσης και στο Χονγκ Κονγκ, αλλά σύμφωνα με την Υπηρεσία Ασφάλειας της Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου δεν έχουν εντοπιστεί κρούσματά της στη Βρετανία.

Έκτακτη συνεδρίαση από ΠΟΥ

Σημειώνεται πως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα συνεδριάσει εκτάκτως με αντικείμενο τις τελευταίες εξελίξεις. Αντικείμενο της συνεδρίασης είναι να φανεί πόσες μεταλλάξεις φέρει αυτή η νέα παραλλαγή, πόσο μεταδοτικές είναι αυτές και πόσο απετελεσματικά είναι τα υπάρχοντα εμβόλια για την αντιμετώπισή τους.

Συναγερμός και στη Γερμανία

Σημειώνεται πως και η Γερμανία θα κηρύξει τη Νότια Αφρική περιοχή παραλλαγής ιού, μετά τον εντοπισμό εκεί μιας νέας παραλλαγής της Covid-19, δήλωσε πηγή στο υπουργείο Υγείας.

Η απόφαση, η οποία θα τεθεί σε ισχύ από απόψε, θα σημάνει ότι οι αεροπορικές εταιρείες θα επιτραπεί να μεταφέρουν μόνο Γερμανούς από τη Νότια Αφρική στη Γερμανία, σύμφωνα με την πηγή. Οι Γερμανοί που επιστρέφουν, ακόμη κι αυτοί που είναι εμβολιασμένοι, θα πρέπει στη συνέχεια να μείνουν 14 ημέρες σε καραντίνα.

«Αυτή η παραλλαγή, που ανακαλύφθηκε τελευταία, μας ανησυχεί. Γι' αυτό δραστηριοποιούμαστε εδώ από νωρίς», δήλωσε ο υπουργός Υγείας Γενς Σπαν. «Το τελευταίο που χρειαζόμαστε τώρα είναι να εισαχθεί μια νέα παραλλαγή που προκαλεί ακόμη περισσότερα προβλήματα».

Ανησυχία για την ανθεκτικότητα στην ανοσία

Μια παραλλαγή του κορονοϊού που αντιστέκεται στην ανοσία μπορεί να είναι πιο ικανή να αποφύγει το ανοσοποιητικό σύστημα των ανθρώπων που είτε έχουν κολλήσει τον ιό ήδη μία φορά, είτε έχουν εμβολιαστεί κατά της Covid-19. Τέλος, ο Γκρεγκ Ντορ, ειδικός Παθολόγος Μολυσματικών Νόσων στο Νοσοκομείο St Vincent's της Αυστραλίας σε tweet του αναφέρει πως το στέλεχος B.1.1.529 «έχει μεταλλάξεις που σχετίζονται με μειωμένη αποτελεσματικότητα των εμβολίων» και προσθέτει ωστόσο ότι ίσως αυτό να το καθιστά «όχι ιδιαίτερα μεταδοτικό». Σύμφωνα με τον Δρ Ντορ «είναι η στιγμή να το μελετήσουμε και όχι να πανικοβληθούμε».

Ο Φρανσουά Μπαλού, καθηγητής Συστημάτων Υπολογιστικής Βιολογίας και διευθυντής του Ινστιτούτου Γενετικής UCL λέει ότι οι μεταλλάξεις του στελέχους της Μποτσουάνα βρίσκονται σε «έναν ασυνήθιστο αστερισμό» που «συσσωρεύτηκε προφανώς μετά από μια έκρηξη». Και εξηγεί ότι αυτό δείχνει ότι θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί κατά τη διάρκεια μιας «χρόνιας λοίμωξης ενός ανοσοκατασταλμένου ατόμου, πιθανώς σε έναν ασθενή με HIV/AIDS που δεν έχει λάβει θεραπεία».

Σύμφωνα με τον καθηγητής Μπαλλού «σίγουρα θα περίμενα να αναγνωρίζεται ελάχιστα από τα εξουδετερωτικά αντισώματα σε σχέση με τα στελέχη Άλφα και Δέλτα. Είναι δύσκολο να προβλέψουμε πόσο μεταδοτικό μπορεί να είναι σε αυτό το στάδιο. Μέχρι στιγμής, τέσσερα στελέχη έχουν προσδιοριστεί σε μια περιοχή της υποσαχάριας περιοχής. Μπορεί να υπάρχει και σε άλλα μέρη της Αφρικής. Προς το παρόν, θα πρέπει να το παρακολουθούμε και να το αναλύουμε εξονυχιστικά, αλλά δεν υπάρχει λόγος να ανησυχούμε υπερβολικά, εκτός κι αν αρχίσει να αυξάνεται η παρουσία του σε συχνότητα στο εγγύς μέλλον».

Ο Δρ Μίρα Τσαντ, επικεφαλής περιστατικών Covid-19 στην Υπηρεσία Ασφάλειας της Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου υπενθυμίζει ότι «καθώς είναι στη φύση των ιών να μεταλλάσσονται συχνά και τυχαία, δεν είναι ασυνήθιστο να προκύψουν μικροί αριθμοί περιπτώσεων με νέες μεταλλάξεις. Οποιεσδήποτε παραλλαγές που παρουσιάζουν ενδείξεις εξάπλωσης αξιολογούνται γρήγορα».

Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα για την αφρικανική μετάλλαξη - Η εξήγηση του Ηλία Μόσιαλου

Τις ανησυχίες για τη νέα μετάλλαξη του κορονοϊού, την αφρικανική, σχολιάζει μέσα από νέα του ανάρτηση ο καθηγητής Ηλίας Μόσιαλος απαντώντας ουσιαστικά σε 10 βασικά ερωτήματα σχετικά με το τι γνωρίζουμε έως τώρα για την εμφάνισή της, που έχει προκαλέσει ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα.

Ο κ. Μόσιαλος απαριθμεί τα έως τώρα δεδομένα, τονίζοντας πως «χρειάζεται συνεχής επιδημιολογική επιτήρηση» και σημειώνοντας πως θα πρέπει να αποφευχθεί ο πανικός, έως ότου έχουμε στα χέρια μας περισσότερα στοιχεία.

Αναλυτικά η ανάρτησή του:

«Υπάρχει ανησυχία διεθνώς για τη νέα παραλλαγή του κορονοϊού, που την αποκαλούν παραλλαγή Μποτσουάνα μέχρι να μετονομαστεί και να της αποδοθεί δωθεί ελληνικό γράμμα. Είναι λάθος βέβαια να την αποκαλούμε παραλλαγή Μποτσουάνα, γιατί ναι μεν η ύπαρξή της ταυτοποιήθηκε στην Μποτσουάνα, αλλά η παραλλαγή μπορεί να ξεκίνησε σε άλλη αφρικανική χώρα.

Είχα επισημάνει ήδη από τις αρχές της πανδημίας, ότι αν δεν έχουμε μαζικό εμβολιασμό της μεγάλης πλειοψηφίας των κατοίκων του πλανήτη, η πιθανότητα εμφάνισης νέων παραλλαγών ιδιαίτερα σε περιοχές με χαμηλά ποσοστά εμβολιασθέντων θα είναι μεγάλη. Δυστυχώς, στην Αφρική μόνο το 6.5% του πληθυσμού είναι πλήρως εμβολιασμένο.

Τι ξέρουμε μέχρι στιγμής για αυτή την παραλλαγή;

Είχαμε αρχικά 4 περιπτώσεις στην Μποτσουάνα σε εμβολιασμένους. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περισσότερες περιπτώσεις και σε εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους. Δεν ισχύει επίσης αυτό που έγραψαν διαφορά διεθνή μέσα ενημέρωσης ότι οι 4 περιπτώσεις αφορούσαν ασθενείς με HΙV. Το διέψευσε αυτό με ανακοίνωση της η Εθνική Επιτροπή για την αντιμετώπιση της νόσου Κόβιντ-19 της Μποτσουάνα. Υπάρχουν επίσης αρκετές περιπτώσεις στη Νότια Αφρική και μια στο Χονγκ Κονγκ που αφορά σε ταξιδιώτη από τη Νότια Αφρική

Γιατί όμως ανησυχούν οι υγειονομικές αρχές στην Αφρική και σε άλλες χώρες;

Στη νέα παραλλαγή συνυπάρχουν 32 μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη ακίδα του ιού. Επειδή επίσης ανιχνεύθηκε και σε εμβολιασμένους υπάρχει ανησυχία ότι ίσως τα εμβόλια να μην είναι αποτελεσματικά απέναντι σε αυτή την παραλλαγή. Λοιμώξεις όμως συμβαίνουν σε εμβολιασμένους και με την παραλλαγή Δέλτα. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Το σημαντικό είναι εάν η νέα παραλλαγή θα οδηγεί σε σημαντικό αριθμό σοβαρών λοιμώξεων. Ξέρουμε ότι τα εμβόλια είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της Δέλτα και αποτρέπουν την σοβαρή λοίμωξη στην συντριπτική πλειοψηφία των εμβολιασθέντων. Πάρα ταύτα ένα μικρό ποσοστό εμβολιασθέντων, γύρω στο 10-20% θα νοσήσει ήπια.

Γιατί ανησυχούν επομένως οι υγειονομικές αρχές για τη νέα παραλλαγή;

Γιατί φοβούνται ότι ο συνδυασμός των 32 μεταλλάξεων ίσως καταστήσει τη νέα παραλλαγή και πιο επικίνδυνη (αύξηση των περιστατικών με βαριά λοίμωξη και αύξηση της θνητότητας) και πιο μεταδοτική.

Τι ξέρουμε μέχρι στιγμής;

Γνωρίζουμε ήδη αρκετές από τις 32 μεταλλάξεις γιατί τις βρήκαμε σε προηγούμενες παραλλαγές.

Άρα, γιατί ανησυχούμε τότε;

Γιατί υπάρχουν και νέες μεταλλάξεις που συνυπάρχουν με τις ήδη γνωστές.

Θα μάθουμε από εργαστηριακά πειράματα αν είναι επικίνδυνη η νέα παραλλαγή;

Ίσως αλλά δεν θα είμαστε απολύτως σίγουροι

Γιατί το λέω αυτό;

Γιατί και τους προηγούμενους μήνες ακούσαμε για άλλες παραλλαγές. όπως αυτές της Καλιφόρνια,

• του Περού (Λάμδα)
• της Νέας Υόρκης,
• της Νιγηρίας,
• της Βραζιλίας,
• της Νότιας Αφρικής,
• ακόμα και τη Δέλτα plus, και όπως βλέπετε δεν τις αναφέρω όλες.

Η εμφάνισή τους είχε ανησυχήσει τις υγειονομικές αρχές αρκετά, αλλά ευτυχώς τελικά δεν είχαν καμία σοβαρή υγειονομική επίπτωση. Για ορισμένες από αυτές τα εργαστηριακά ευρήματα έδειχναν ότι είτε θα είναι πιο επικίνδυνες ή ότι θα είχαν πολύ μεγάλη μεταδοτικότητα.

Τι έγινε όμως τελικά;

Επικράτησε η Δέλτα γιατί μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από τις άλλες παραλλαγές και όχι απλά προσπέρασε, αλλά κυριολεκτικά ‘κατάπιε’ -για να το πω απλά- τους ανταγωνιστές της.

Όμως καταγράφεται αύξηση κρουσμάτων στη Νότια Αφρική. Εκεί τι γίνεται με την Δέλτα, θα αναρωτηθεί κάποιος;

Ισχύει πως υπάρχει αύξηση. Αλλά μιλάμε για αύξηση σε μια χώρα που είχε μειώσει σημαντικά τη διασπορά της πανδημίας. Όποτε η νέα παραλλαγή ίσως να βρήκε έδαφος να επεκταθεί γιατί δεν κυκλοφορούσε πολύ η Δέλτα. Το ίδιο έγινε και με άλλες παραλλαγές για ένα διάστημα στο παρελθόν, αλλά εξαφανίστηκαν στον ανταγωνισμό με την Δέλτα.

Άρα, να μην ανησυχούμε καθόλου;

Προφανώς και δεν λέω αυτό. Χρειάζεται συνεχής επιδημιολογική επιτήρηση και πιστεύω απαγόρευση των πτήσεων από ορισμένες χώρες της Αφρικής μέχρι να έχουμε καλύτερη εικόνα της εξελισσόμενης κατάστασης.

Επισημαίνω επίσης ότι και σε πολλές άλλες περιπτώσεις είχαμε ανησυχήσει πολύ αλλά τελικά, με εξαίρεση των Άλφα και Δέλτα παραλλαγών, δεν αντιμετωπίσαμε ιδιαίτερα προβλήματα. Όποτε αν η νέα παραλλαγή είναι λίγο πιο επικίνδυνη αλλά λιγότερο μεταδοτική από τη Δέλτα, τότε ίσως να μην υπάρξει ιδιαίτερο πρόβλημα.

Να τονίσω τέλος ότι ο ρόλος των υγειονομικών αρχών και των ειδικών δημόσιας υγείας δεν είναι η δημιουργία πανικού. Ο ρόλος τους έγκειται στην έγκαιρη διαπίστωση των προβλημάτων, την ψύχραιμη ανάλυσή τους με διεπιστημονική προσέγγιση, αλλά και στην έγκαιρη λήψη μέτρων όταν χρειάζονται».