Σσσς. Οι Κινέζοι έχουν αφτιά και μάτια σε ολόκληρο τον κόσμο. Όποιος κατηγορεί το καθεστώς τιμωρείται

Στην πανεπιστημιούπολη του Purdue στην Ιντιάνα, βαθιά στην καρδιά των Ηνωμένων Πολιτειών και 7.000 μίλια από το σπίτι του στην Κίνα, ο Ζιάο Κονγκ σκέφτηκε ότι θα μπορούσε επιτέλους να εκφραστεί ελεύθερα. Σε μια συνειδησιακή έκρηξη πέρυσι, ο μεταπτυχιακός φοιτητής, δημοσίευσε μια ανοιχτή επιστολή σε έναν ιστότοπο αντιφρονούντων με την οποία επαινούσε τον ηρωισμό των φοιτητών που σκοτώθηκαν στην πλατεία Τιενανμέν το 1989.

Ο αντίκτυπος, είπε, ήταν γρήγορος και τρομακτικός. Οι γονείς του τηλεφώνησαν από την Κίνα κλαίγοντας. Αξιωματικοί του υπουργείου Κρατικής Ασφάλειας, της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας και κατασκοπείας, τους είχαν ενημερώσει και προειδοποιήσει για τον ακτιβισμό του γιού τους στις Ηνωμένες Πολιτείες! «Μας είπαν να σε κάνουμε να σταματήσεις, αλλιώς θα έχουμε όλοι πρόβλημα», του είπαν έντρομοι οι γονείς του. Τότε ήταν που άλλοι κινέζοι φοιτητές στο Purdue άρχισαν να τον παρενοχλούν, αποκαλώντας τον πράκτορα της CIA και απειλώντας να τον καταγγείλουν στην πρεσβεία.

Ο Κονγκ είχε ήδη αποδεχτεί πρόσκληση από μια διεθνή ομάδα αντιφρονούντων να μιλήσει σε έναν διαδικτυακό εορτασμό για την επέτειο της σφαγής στην Τιενανμέν. Προβληματισμένος αν θα έπρεπε να το κάνει, συμμετείχε στις πρόβες για την εκδήλωση.

Μέσα σε λίγες μέρες, αξιωματούχοι του υπουργείου Κρατικής Ασφάλειας βρέθηκαν ξανά στην πόρτα της οικογένειάς του. Οι γονείς του του τηλεφώνησαν και πάλι και τον παρακάλεσαν: «Όχι δημόσια ομιλία. Όχι συλλαλητήρια». Ο Μούντι συνειδητοποίησε πια ότι δεν είχε σημασία ο τόπος πού βρισκόταν. Η κινεζική κυβέρνηση εξακολουθούσε να τον παρακολουθεί, και ήταν ακόμα χειριστική. Λίγο πριν από την επετειακή εκδήλωση, αποφάσισε να μην λάβει μέρος. «Νομίζω ότι οι πρόβες ήταν γνωστές από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα», είπε. «Νομίζω ότι μερικοί από τους Κινέζους φοιτητές στη σχολή μου είναι μέλη του ΚΚΚ. Μπορώ να πω ότι δεν είναι απλώς φοιτητές. Θα μπορούσαν να είναι εν δυνάμει κατάσκοποι ή πληροφοριοδότες»!

Οι κατάσκοποι βρίσκονται δίπλα σου...

Καθώς το καθεστώς του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ έχει επεκταθεί πέρα ??από τα σύνορα για να ελέγξει τους πολίτες του όπου κι αν βρίσκονται, οι επιθέσεις στην ακαδημαϊκή ελευθερία έχουν ενταθεί, σύμφωνα με αξιωματούχους εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. Οι Κινέζοι υπεύθυνοι των πληροφοριών παρακολουθούν πανεπιστημιουπόλεις σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες διαδικτυακά αλλά και από μια μεγάλη ομάδα πληροφοριοδοτών, που ως κίνητρο έχουν τα χρήματα, τη φιλοδοξία, τον φόβο ή και τον αυθεντικό πατριωτισμό. Ένα σχόλιο στην σχολή για την Ταϊβάν ή μια ομιλία για το Θιβέτ μπορεί να οδηγήσει σε αντίποινα κατά των φοιτητών και των οικογενειών τους στην πατρίδα τους.

Οι μαθητές που δεν συμμορφώνονται με τις «απόψεις και την ιδεολογία του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος...» - είπε ο Μάικ Ορλάντο, ο οποίος ηγείται του Εθνικού Κέντρου Αντικατασκοπείας και Ασφάλειας των ΗΠΑ - «...κινδυνεύουν να γίνουν στόχος παρενόχλησης». Οι προσπάθειες της Κίνας να «καταστέλλει την ελευθερία του λόγου και τη συζήτηση στις πανεπιστημιουπόλεις των ΗΠΑ είναι ανησυχητικές», είπε.

Προβοκάτορες στο διαδίκτυο

Στο Πανεπιστήμιο Brandeis κοντά στη Βοστώνη, κινέζοι φοιτητές κινητοποιήθηκαν πέρυσι για να σαμποτάρουν ένα διαδικτυακό πάνελ σχετικά με τις φρικαλεότητες κατά των Ουιγούρων στην περιοχή Ξινγιάνγκ. Ακροατές, διέκοψαν έναν δικηγόρο που είχε σπουδάσει στο Χάρβαρντ, γράφοντας «ανοησίες» και «ψευδείς ειδήσεις» στο πρόσωπό του στην οθόνη και ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο της Κίνας, ενώ εκείνος προσπαθούσε να περιγράψει την κατάσταση του αδερφού του που βρισκόταν σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Προς απογοήτευση των συμμετεχόντων, οι ηγέτες του πανεπιστημίου δεν καταδίκασαν το περιστατικό!

Στο Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια, ένας μεταπτυχιακός φοιτητής έγινε υποχείριο ενός αξιωματικού των μυστικών υπηρεσιών από την Κίνα, ο οποίος τον πίεσε, μέσω τηλεφώνου, να γίνει κατάσκοπος και να ενημερώνει για συνφοιτητές του στην Αμερική. Όταν ο φοιτητής δημοσιοποίησε τις συνομιλίες, οι κινεζικές δυνάμεις ασφαλείας επισκέφτηκαν την οικογένειά του...

«Είναι τραγική πραγματικότητα: ο φόβος του να σε παρακολουθούν συνεχώς, να κινδυνεύεις», είπε ο Τσουανγκτσουάνγκ Τσεν, φοιτητής της Νομικής στο Πανεπιστήμιο St. John στη Νέα Υόρκη, του οποίου η ομάδα αντιφρονούντων σε κρυπτογραφημένη πλατφόρμα παραβιάστηκε. «Αν υπάρχουν περισσότεροι από τρεις ή τέσσερις κινέζοι φοιτητές στην ίδια τάξη, φοβάσαι να μιλήσεις. Ένας τουλάχιστον κινέζος φοιτητής θεωρείται ευνοούμενος από την κινεζική κυβέρνηση επειδή κατήγγειλε κάποιον»!

Οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου των ΗΠΑ δυσκολεύονται να αντιδράσουν επειδή μεγάλο μέρος της λογοκρισίας και της παρενόχλησης συμβαίνουν σε μια γκρίζα νομική ζώνη. Τα θύματα συχνά φοβούνται ή δεν πιστεύουν ότι κάποιος μπορεί να τα βοηθήσει. Και οι διοικητικοί υπάλληλοι των πανεπιστημίων δεν είναι πάντα πρόθυμοι να μεσολαβήσουν γιατί αυτό θα σημάνει μείωση μιας σημαντικής οικονομικής ροής. Τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ έχουν λάβει πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε δωρεές από την ηπειρωτική Κίνα - από ιδιώτες, εταιρείες, κυβερνητικούς οργανισμούς - από το 2013, σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας. Αυτό το ποσόν δεν περιλαμβάνει τα δίδακτρα που καταβάλλονται από κινέζους φοιτητές, των οποίων οι αριθμοί στις ΗΠΑ έφτασαν τις 370.000 το 2019. Επιπλέον, η πολυπλοκότητα της ελευθερίας του λόγου και των πολιτικών απόψεων καθιστούν τους διαχειριστές των Πανεπιστημίων ακόμη πιο απρόθυμους να αντιμετωπίσουν την κινεζική κρατική επιρροή - τρομοκρατία.

 Καλύτερα εναντίον των ΗΠΑ παρά εναντίνο της Κίνας!

«Είναι ευκολότερο να τηρήσεις μια στάση εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών παρά κατά της Κίνας», είπε ο Ραϊχάν Ασάτ, ο Ουιγούρος δικηγόρος που ήταν ο στόχος του περιστατικού στο Brandeis. «Αυτό συμβαίνει στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ: Αυτολογοκρίνονται για να στρατολογούν Κινέζους φοιτητές για οικονομικό όφελος». Αποτέλεσμα, το να μην ευαισθητοποιείται κάποιος για να αποτρέψει τις διώξεις από μια ξένη δικτατορία στα υποτιθέμενα προπύργια μάθησης και ελευθερίας, είπαν αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, ακαδημαϊκοί, και αντιφρονούντες.

«Αυτό είναι μια συνολική επέκταση του αστυνομικού κράτους», είπε η Άνα Πουγκλίσι, ανώτερη συνεργάτιδα στο Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν, που υπηρετούσε μέχρι πέρυσι ως αξιωματικός εθνικής αντικατασκοπείας της κοινότητας πληροφοριών των ΗΠΑ για την Ανατολική Ασία. «Είναι θρασείς. Αλλά όταν το συζητάμε, κάποιοι άνθρωποι συμπεριφέρονται σαν να είμαστε τρελοί. Η Κίνα δρα ανενόχλητη»!

Το 2019, στελέχη πανεπιστημίου και εθνικής ασφάλειας συναντήθηκαν σε ένα παράκτιο θέρετρο στο Μέριλαντ για να συζητήσουν τις απειλές που σχετίζονται με την Κίνα. Πολλοί από τους εκπαιδευτικούς έμοιαζαν να αγνοούν την απειλή στο ίδρυμά τους, είπαν οι συμμετέχοντες. «Ένας δύσπιστος διαχειριστής ιστοσελίδας μάλιστα δεν είχε καν ακούσει για το WeChat, την πανταχού παρούσα εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιούν οι Κινέζοι φοιτητές για να επικοινωνούν και η κυβέρνησή τους για να τους παρακολουθεί», είπε η Σόφι Ρίτσαρντσον, διευθύντρια του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Κίνα.

 Το ρήγμα ήταν βαθύ επί Τραμπ

Ένα ρήγμα μεταξύ πανεπιστημίων και κυβέρνησης σχετικά με την Κίνα διευρύνθηκε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, του οποίου οι πολιτικές θεωρούνταν επιθετικές και ακόμη και ρατσιστικές από τους επικριτές στον ακαδημαϊκό χώρο. Όταν ο τότε υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, σε μια ομιλία του τόνισε το «φάντασμα» της ανάμειξης της Κίνας στις πανεπιστημιουπόλεις των ΗΠΑ - από την κλοπή μυστικών έως τη λογοκρισία φοιτητών - κάποιοι πανεπιστημιακοί αξιωματούχοι την απέρριψαν χαρακτηρίζοντάς την ως «υπερβολική ρητορική».

«Η αντίδραση που λάβαμε ήταν: «Αυτή η εχθρότητα με την Κίνα, καθοδηγείται από τον Τραμπ. Θα φύγει», είπε ένας αξιωματούχος των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ που συνομιλεί με πανεπιστημιακούς ηγέτες. «Απάντησα: «Όσο ο Σι Τζινπίνγκ είναι στην εξουσία, τόσο θα χειροτερεύει».

Πρόσφατες μελέτες του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του Γαλλικού υπουργείου Άμυνας υπογραμμίζουν την αυξανόμενη δραστηριότητα που εκμεταλλεύεται τις δημοκρατικές ελευθερίες σε ολόκληρη τη Βόρεια Αμερική, την Αυστραλία, αλλά και την Ευρώπη. Οι δυνάμεις οι προσκείμενες στο κινεζικό καθεστώς έχουν επιτεθεί στις πανεπιστημιουπόλεις, προπηλακίσει, απειλήσει και τρομοκρατήσει αντιφρονούντες φοιτητές. Τον περασμένο μήνα στη Γερμανία, μια εκδοτική εταιρεία είπε ότι οι πιέσεις από κινέζους διπλωμάτες ανάγκασαν δύο πανεπιστήμια να ακυρώσουν τις παρουσιάσεις μιας βιογραφίας του Γενικού Γραμματέα του ΚΚΚ Σι Τζινπίνγκ, που γράφτηκε από γερμανούς δημοσιογράφους!

 Θα μπορούσαν, αλλα...

Οι περισσότεροι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης των ΗΠΑ και των πανεπιστημίων θα μπορούσαν και θα έπρεπε να κάνουν περισσότερα. Όπως τα Κολέγια διαλύουν κάποιες «αδελφότητες» για κακοήθειες και άλλες ανάρμοστες συμπεριφορές, θα πρέπει να καταπολεμήσουν τις αδικοπραγίες των Κινέζων φοιτητικών ενώσεων, οι οποίοι συχνά καθοδηγούν την επίθεση σε συμφοιτητές και διακηρύσσουν τη συνεργασία τους με το κινεζικό καθεστώς, είπε ο αξιωματούχος των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ.

«Νόμιζα ότι τα πανεπιστήμια ήταν θύματα», είπε ο αξιωματούχος των υπηρεσιών πληροφοριών. «Αλλά τώρα νομίζω ότι αυτοί που παίρνουν χρήματα από την Κίνα και δεν προστατεύουν τους μαθητές τους από την παρενόχληση (Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας) μπορεί να είναι συνένοχοι».

Το 2017, η Ένωση Κινέζων Φοιτητών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο προκάλεσε σάλο σχετικά με εναρκτήρια ομιλία του Δαλάι Λάμα, του πνευματικού ηγέτη του Θιβέτ. Το πανεπιστήμιο έμεινε αμετακίνητο και ο Δαλάι Λάμα μίλησε. Σε απάντηση, η κινεζική κυβέρνηση απαγόρευσε σε φοιτητές και ακαδημαϊκούς με κρατικές υποτροφίες να φοιτήσουν στο πανεπιστήμιο, σύμφωνα με έκθεση του Ινστιτούτου Χούβερ στο Στάνφορντ.

Το FBI έχει δικαιοδοσία για ύποπτη δραστηριότητα ξένων πληροφοριών. Ωστόσο, ορισμένες πράξεις - όπως η δίωξη συγγενών ενός φοιτητή των ΗΠΑ στην Κίνα - δεν είναι εγκλήματα. Στην πραγματικότητα, κινέζοι φοιτητές δεν χρειάζονται απαραίτητα εντολές από έναν υπεύθυνο διαχείρισης πληροφοριών για να καταγγείλουν ο ένας τον άλλον, είπαν οι ειδικοί. Συχνά το κάνουν αυθόρμητα, με τα κίνητρά τους να κυμαίνονται από τον φόβο μέχρι τη φιλοδοξία και τον ειλικρινή πατριωτισμό. Η ακαδημαϊκή ελευθερία προστατεύει τους φοιτητές που είναι υπέρ του καθεστώτος όπως και όλοι οι άλλοι.

Κάπου παρατηρείται βελτίωση

Σε ορισμένα μέτωπα, έχει σημειωθεί πρόοδος στην αντιμετώπιση της κινεζικής κρατικής παρέμβασης στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ, λένε. Από το 2014, αμερικανικά πανεπιστήμια έχουν κλείσει 89 Ινστιτούτα «Κομφούκιου», τα οποία είναι γλωσσικά και πολιτιστικά κέντρα πανεπιστημιούπολης, που ελέγχονται από την κινεζική κυβέρνηση, λόγω ανησυχιών ότι εμπλέκονται σε προπαγάνδα και λογοκρισία. Πανεπιστήμια και ομοσπονδιακές υπηρεσίες έχουν επίσης βελτιώσει τη συνεργασία τους ενάντια στην κλοπή μυστικών από Κινέζους κατασκόπους στις πανεπιστημιουπόλεις, αν και ορισμένοι εκπαιδευτικοί παραπονιούνται ότι η επιβολή του νόμου των ΗΠΑ αντέδρασε υπερβολικά.

Κινέζοι φοιτητές λένε ότι βρέθηκαν παγιδευμένοι στα διασταυρούμενα πυρά. Το αστυνομικό τους κράτος τους καταδιώκει. Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ τους θεωρούν πιθανούς κατασκόπους. Τα εγκλήματα μίσους κατά της Ασίας τους θέτουν σε κίνδυνο στους δρόμους. Πολλοί καθηγητές αυτοσχεδιάζουν προστατευτικές στρατηγικές, όπως το να επιτρέπουν μόνο έναν Κινέζο φοιτητή ανά ομάδα σεμιναρίων ή να δημοσιεύουν ανώνυμα εργασίες διατριβής. Μια απόφοιτος ενός πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης θυμήθηκε έναν καθηγητή που την προειδοποίησε να σβήσει τα δοκίμιά της για τα ανθρώπινα δικαιώματα από τον σκληρό δίσκο του υπολογιστή της αν επέστρεφε στην Κίνα. Τελικά οι Κινέζοι είναι παντού και παρακολουθούν τα πάντα. Προσοχή!

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα https://www.propublica.org/ (μη κερδοσκοπικό newsroom που ερευνά τις καταχρήσεις εξουσίας) από τον Sebastian Rotella.