Τσερνόμπιλ: «Κλέβαμε καύσιμα από τους Ρώσους για να αποτρέψουμε την καταστροφή» - Οι δραματικές περιγραφές εργαζόμενων στο πυρηνικό εργοστάσιο

Ο πρώην πυρηνικός σταθμός του Τσερνόμπιλ στη βόρεια Ουκρανία καταλήφθηκε από τις ρωσικές δυνάμεις την πρώτη ημέρα της εισβολής. Τώρα βρίσκεται και πάλι υπό τον έλεγχο της Ουκρανίας. Η Yogita Limaye του BBC είναι από τους πρώτους δημοσιογράφους που μπήκαν στο εσωτερικό του μετά την αποχώρηση των Ρώσων.

«Φοβήθηκα επειδή οι ερωτήσεις ήταν συνεχείς και μερικές φορές βίαιες»

Το απόγευμα της 24ης Φεβρουαρίου, οι ρωσικές δυνάμεις περικύκλωσαν το Τσερνόμπιλ με άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματα, εισερχόμενες στην Ουκρανία από τα σύνορα με τη Λευκορωσία, μόλις 16 χιλιόμετρα μακριά. Περίπου 170 Ουκρανοί φρουροί που ασφάλιζαν το εργοστάσιο οδηγήθηκαν στο υπόγειο και κρατήθηκαν εκεί αιχμάλωτοι. Στη συνέχεια, Ρώσοι στρατιώτες ερεύνησαν τις εγκαταστάσεις για όπλα και εκρηκτικά.

Οι μηχανικοί, οι επόπτες και το λοιπό τεχνικό προσωπικό είχαν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να εργάζονται. Τις επόμενες δύο ημέρες προσήλθαν ομάδες από τη ρωσική υπηρεσία ατομικής ενέργειας Rosatom.

Το προσωπικό του Τσερνόμπιλ επιθυμούσε να διατηρήσει τον έλεγχο της συντήρησης του εργοστασίου. Δεν λειτουργεί μεν σταθμός παραγωγής ενέργειας, αλλά αποθηκεύονται ραδιενεργά απόβλητα στον τόπο της χειρότερης πυρηνικής καταστροφής στον κόσμο. Δισεκατομμύρια δολάρια έχουν δαπανηθεί μετά το ατύχημα του 1986 για τον καθαρισμό και τον περιορισμό της περαιτέρω μόλυνσης. Εάν οι συνθήκες στο χώρο δεν παρακολουθούνται σωστά, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος απελευθέρωσης πυρηνικού υλικού.

«Ήθελαν να μάθουν πώς γίνεται η διαχείριση των εγκαταστάσεων. Ήθελαν πληροφορίες για όλες τις διαδικασίες, τα έγγραφα και τις λειτουργίες. Φοβήθηκα επειδή οι ερωτήσεις ήταν συνεχείς και μερικές φορές βίαιες», δήλωσε ο Oleksandr Lobada, επόπτης ακτινοπροστασίας στο σταθμό.

Στον τελευταίο όροφο του κεντρικού κτιρίου του σταθμού υπάρχουν βασικά δωμάτια από όπου ελέγχεται ο χώρος, τα οποία βρίσκονται και στις δύο πλευρές ενός μεγάλου, στενού διαδρόμου. Ορισμένα από τα δωμάτια ήταν κλειδωμένα. Όταν οι Ρώσοι δεν βρήκαν τα κλειδιά, διέρρηξαν τα δωμάτια, κόβοντας το τμήμα της πόρτας στο οποίο ήταν ενσωματωμένη η κλειδαριά.

«Έπρεπε να διαπραγματευόμαστε συνεχώς μαζί τους και να προσπαθούμε σκληρά να μην τους προσβάλλουμε, ώστε να επιτρέψουν στο προσωπικό μας να διαχειριστεί την εγκατάσταση», δήλωσε ο μηχανικός Valeriy Semonov.

Όταν η ηλεκτροδότηση του σταθμού διακόπηκε για τρεις ημέρες, ο Valeriy είπε ότι προσπαθούσε να βρει καύσιμα για να κρατήσει τη γεννήτρια σε λειτουργία, καταφεύγοντας ακόμη και στο να κλέψει μερικά από τους Ρώσους.

«Αν είχαμε χάσει το ρεύμα, θα μπορούσε να ήταν καταστροφικό», εξήγησε ο Oleksandr. «Θα μπορούσε να είχε απελευθερωθεί ραδιενεργό υλικό. Μπορείτε να φανταστείτε την κλίμακα. Δεν φοβόμουν για τη ζωή μου. Φοβόμουν για το τι θα συνέβαινε αν δεν ήμουν εκεί για να παρακολουθώ το εργοστάσιο. Φοβήθηκα ότι θα ήταν μια τραγωδία για την ανθρωπότητα».

Η περιοχή πίσω από το εργοστάσιο που ονομάζεται «Κόκκινο Δάσος» είναι ένα από τα πιο ραδιενεργά μέρη στη γη. Πλάνα από μη επανδρωμένα αεροσκάφη που έδωσε στη δημοσιότητα ο ουκρανικός στρατός δείχνουν ότι Ρώσοι στρατιώτες έσκαψαν χαρακώματα και μάλιστα έμειναν εκεί. Αυτό επιβεβαίωσαν στο BBC και αξιωματούχοι του σταθμού. Είναι απόδειξη του πόσο λίγα γνώριζαν οι στρατιώτες για την πυρηνική ασφάλεια.

Η Energoatom, η κρατική υπηρεσία πυρηνικής ενέργειας της Ουκρανίας, δήλωσε ότι οι Ρώσοι στρατιώτες εκτέθηκαν σε «σημαντικές δόσεις» ραδιενέργειας.

Ακριβώς έξω από τη σαρκοφάγο που προστατεύει τον κατεστραμμένο πυρηνικό αντιδραστήρα, οι Ρώσοι στρατιώτες συσσώρευσαν σάκους άμμου πίσω από τους οποίους θα μπορούσαν να κρυφτούν σε περίπτωση επίθεσης. Ο Valeriy το χλεύασε αυτό, λέγοντας ότι ο ουκρανικός στρατός δεν θα ονειρευόταν να πυροβολήσει έναν πυρηνικό αντιδραστήρα.

Στο υπόγειο του κεντρικού κτιρίου υπάρχουν δωμάτια τύπου κοιτώνων που έχουν λεηλατηθεί πλήρως. Το πάτωμα είναι γεμάτο χαλιά, στρώματα, ρούχα, παπούτσια και άλλα προσωπικά αντικείμενα των Ουκρανών εθνοφρουρών που κρατούνταν εκεί. Οι αξιωματούχοι του Τσερνομπίλ λένε ότι οι Ρώσοι στρατιώτες λεηλάτησαν ό,τι μπορούσαν όταν έφυγαν και πήραν μαζί τους και τα αιχμάλωτα μέλη της φρουράς.

«Καταφέραμε να κρατήσουμε τον χώρο ασφαλή. Αλλά είναι ενοχλητικό το γεγονός ότι πήραν 169 από τους στρατιωτικούς μας», δήλωσε ο Valeriy. Δεν έχει επιβεβαιωθεί πού κρατούνται οι άνδρες, αλλά το προσωπικό του Τσέρνομπιλ πιστεύει ότι βρίσκονται στη Ρωσία.

Διαβάστε ακόμη

Γιατί ο Μπάιντεν επέτρεψε στην Ουκρανία να κάνει χρήση πυραύλων στο ρωσικό έδαφος; Πώς αλλάζουν οι ισορροπίες στον πόλεμο

Κατεπείγουσα προκαταρκτική εξέταση από τον Άρειο Πάγο για το χαμένο υλικό από τις κάμερες στα Τέμπη

Στάση εργασίας σε λεωφορεία και τρόλεϊ την Τετάρτη - Ποιες ώρες τραβούν χειρόφρενο

Το αντίο του Κώστα Μυλώση στον κουμπάρο του Βασίλη Μαντζουράνη - Η μέρα και η ώρα της κηδείας του αδικοχαμένου μουσικού