Γιατί η Ταϊβάν θα πληρώσει μεγαλύτερο τίμημα από τις ΗΠΑ μετά την επίσκεψη της Πελόζι – Οι κινεζικές απειλές και οι εκτιμήσεις των αναλυτών

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 9 λεπτά ┋

Όταν η πρόεδρος της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι προσγειώθηκε στην Ταϊβάν το βράδυ της Τρίτης, η Κίνα ήταν έτοιμη να απαντήσει.

Κινεζικές προειδοποιήσεις

Σε σύντομο χρονικό διάστημα, μια σειρά από κυβερνητικούς και πολιτικούς φορείς εκτόξευσαν δηλώσεις με τις οποίες καταδίκασαν την επίσκεψη και προειδοποίησαν για τις «σοβαρές επιπτώσεις» της στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας, ενώ ο στρατός της Κίνας δήλωσε ότι θα ξεκινήσει αμέσως «αεροπορικές και θαλάσσιες ασκήσεις» και έδωσε στη δημοσιότητα ένα σχέδιο για ασκήσεις γύρω από το νησί τις επόμενες ημέρες.

Η επίσκεψη της Πελόζι -η πρώτη ανώτερου αξιωματούχου των ΗΠΑ εδώ και 25 χρόνια και μέρος μιας ευρύτερης περιοδείας στην Ασία - θεωρήθηκε από το Πεκίνο ως «μεγάλη πολιτική πρόκληση» και πρόκληση για την κυριαρχία της Κίνας. Το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας διεκδικεί την αυτοδιοικούμενη δημοκρατία της Ταϊβάν ως δική του, παρά το γεγονός ότι ποτέ δεν την έχει ελέγξει.

Παρά τις αντιρρήσεις του Πεκίνου, η Πελόζι και μια αντιπροσωπεία του Κογκρέσου ξεκίνησαν μια σειρά συναντήσεων υψηλού προφίλ στο νομοθετικό σώμα της Ταϊβάν και στο γραφείο της Ταϊβανέζας προέδρου Τσάι Ινγκ Γουέν, όπου η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων δήλωσε ότι η αντιπροσωπεία της ήρθε για να στείλει ένα «ξεκάθαρο μήνυμα» ότι «η Αμερική στέκεται στο πλευρό της Ταϊβάν».

Η περιφρόνηση της Πελόζι στις προειδοποιήσεις της Κίνας να μην επισκεφθεί το νησί μπορεί να επιδείνωσε τις ταραγμένες σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας, αλλά οι αναλυτές λένε ότι το μέρος που πιθανότατα θα καταλήξει να νιώσει το βάρος της πίεσης του Πεκίνου δεν είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά η Ταϊβάν.

Ασκήσεις με πραγματικά πυρά

Το Πεκίνο δεν έχασε χρόνο για να καταστήσει σαφή τη δυσαρέσκειά του όταν το αεροσκάφος της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας που μετέφερε την αντιπροσωπεία της Πελόζι προσγειώθηκε στην Ταϊβάν το βράδυ της Τρίτης, αλλά η αντίδρασή του μέχρι στιγμής ήταν πιο συγκρατημένη από κάποιες από τις πιθανότητες που διατυπώθηκαν από εθνικιστικές φωνές στην Κίνα τις τελευταίες ημέρες.

Ο στρατός της Κίνας θα πραγματοποιήσει ασκήσεις γύρω από την Ταϊβάν και θα ξεκινήσει μια σειρά από «στοχευμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση της κατάστασης», σύμφωνα με τις δηλώσεις που δημοσίευσε η Διοίκηση Ανατολικού Θεάτρου και το υπουργείο Άμυνας την Τρίτη.

Ένας επίσημος χάρτης που υποδεικνύει τη θέση ορισμένων από αυτές τις προγραμματισμένες ασκήσεις - που αρχικά είχαν οριστεί να διαρκέσουν από την Πέμπτη έως την Κυριακή - υποδηλώνει ότι βρίσκονται πιο κοντά στο νησί από ό,τι προηγούμενες ασκήσεις - και μάλιστα καταπατούν τα χωρικά ύδατα της Ταϊβάν. Οι αναλυτές λένε ότι αυτό δείχνει ότι αποτελούν κλιμάκωση από προηγούμενες απειλές που αξιοποίησε το Πεκίνο εναντίον της Ταϊβάν.

Ο χάρτης δείχνει ότι τα γυμνάσια θα περικυκλώσουν το νησί πιο ολοκληρωτικά από τις προηγούμενες ασκήσεις -- συμπεριλαμβανομένων των περιοχών στρατιωτικών ασκήσεων και των ζωνών εκτόξευσης πυραύλων κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης κρίσης στο στενό της Ταϊβάν στα μέσα της δεκαετίας του 1990.

Με αυτές τις ασκήσεις, η Κίνα έχει «προχωρήσει πολύ περισσότερο από ό,τι έχει κάνει ποτέ στο παρελθόν», σύμφωνα με τον Καρλ Σούστερ, πρώην πλοίαρχο του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ και πρώην διευθυντή επιχειρήσεων στο Κοινό Κέντρο Πληροφοριών της Διοίκησης Ειρηνικού των ΗΠΑ, τον οποίο επικαλείται το CNN. «Το γεωπολιτικό μήνυμα που στέλνεται είναι ότι η Κίνα μπορεί να κλείσει την αεροπορική και θαλάσσια πρόσβαση της Ταϊβάν όποτε θέλει», είπε.

Το υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν σε συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη χαρακτήρισε το σχέδιο ισοδύναμο με «θαλάσσιο και εναέριο αποκλεισμό» που θα «απειλήσει τη διεθνή πλωτή οδό, θα αμφισβητήσει τη διεθνή τάξη, θα υπονομεύσει το status quo μεταξύ των δύο πλευρών και θα θέσει σε κίνδυνο την περιφερειακή ασφάλεια».

Αλλά το πόσο σημαντικές θα είναι τελικά οι ασκήσεις θα εξαρτηθεί από το τι θα συμβεί τις επόμενες ημέρες, σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα Τσονγκ Τζα Ιαν του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σιγκαπούρης, ο οποίος δήλωσε ότι διακυβεύονται πολλά για την εικόνα της Κίνας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

«Το Πεκίνο (δεν) θέλει να κλιμακώσει τα πράγματα με τρόπο που δεν μπορεί να ελέγξει. Ταυτόχρονα, δεν μπορεί να στείλει ένα μήνυμα που να φαίνεται πολύ αδύναμο», δήλωσε ο Τσονγκ, σημειώνοντας ότι το τελευταίο θα είχε εσωτερικές επιπτώσεις για τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ και ενδεχομένως θα επηρέαζε την ικανότητα του Πεκίνου «να κάνει άλλα περιφερειακά κράτη να ακολουθήσουν τη γραμμή του».

«Εθνικός εξευτελισμός»

Αλλά ακόμη και καθώς η Κίνα δρομολογεί την απάντησή της, η προσγείωση της Πελόζι στην Ταϊπέι και το πρόγραμμα των συναντήσεών της με υψηλό προφίλ την Τετάρτη, σηματοδότησε ένα σημαντικό πλήγμα για το Πεκίνο, το οποίο επί ημέρες προσπαθούσε να αποτρέψει το ταξίδι της με απειλές για αντίποινα και προειδοποιήσεις για την υπέρβαση «κόκκινης γραμμής». Και η απογοήτευση για την αποτυχία αυτών των απειλών ήταν αισθητή σε ορισμένους κύκλους στην Κίνα.

Ωστόσο, ο Χου Χιζίν, πολιτικός επιστήμονας και πρώην αρχισυντάκτης της κρατικής εφημερίδας Global Times - ο οποίος είχε προειδοποιήσει για κινεζικά στρατιωτικά αντίποινα κατά των ΗΠΑ κατά την προετοιμασία του ταξιδιού της Πελόζι - προσπάθησε να μετριάσει την όποια δυσαρέσκεια.

«Η Πελόζι προσγειώθηκε στην Ταϊβάν, γεγονός που φυσικά αντανακλά ότι η αποτρεπτική μας δύναμη δεν είναι αρκετή για να σταματήσει την πρόωρη επίθεσή της», έγραψε ο Χου σε μια ανάρτηση στον επαληθευμένο λογαριασμό του στο Weibo την Τετάρτη.

«Αλλά αν είστε πολύ απογοητευμένοι εξαιτίας αυτού, νομίζοντας ότι έχουμε "χάσει" και αντιμετωπίσαμε μια νέα "εθνική ταπείνωση", τότε είναι λίγο υπερβολικό. Κάποια άτομα μπορεί να σκέφτονται έτσι, αλλά δεν πρέπει να έχουμε μια τέτοια συλλογική ευπάθεια», είπε.

Η επίσκεψη της Πελόζι έγινε σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή για την Κίνα, καθώς ο Σι, ο ισχυρότερος ηγέτης της χώρας εδώ και δεκαετίες, ετοιμάζεται να σπάσει τις συμβάσεις και να διεκδικήσει μια τρίτη θητεία στο 20ό Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος αυτό το φθινόπωρο. Και αυτό αυξάνει το διακύβευμα της αποτυχίας της Κίνας να αποτρέψει την ομιλήτρια από την επίσκεψη, λένε αναλυτές.

«Οι Κινέζοι προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν τον κρότο των σπαθιών και τον ρητορικό πόλεμο προκειμένου να αποτρέψουν το ταξίδι της Πελόζι, και το παράκαναν με τις απειλές τους», δήλωσε ο Γιουν Σουν, διευθυντής του προγράμματος για την Κίνα στο Κέντρο Στίμσον στην Ουάσινγκτον, επισημαίνοντας τη ρητορική στη δημόσια σφαίρα της Κίνας σχετικά με πιθανές ενέργειες όπως η απαγόρευση ζωνών πτήσεων ή ακόμη και η αναχαίτιση του αεροπλάνου της Πελόζι.

Και ενώ η κατάσταση ήταν απίθανο να επηρεάσει την πορεία του Σι προς μια τρίτη θητεία, η επίσκεψη, ειδικά μετά την τηλεφωνική επικοινωνία του με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν την περασμένη εβδομάδα, κατά την οποία ο Κινέζος ηγέτης προειδοποίησε τις ΗΠΑ να μην «παίζουν με τη φωτιά» στο θέμα της Ταϊβάν, ήταν μια "μεγάλη αμηχανία" στο εσωτερικό, δήλωσε η Σουν.

Συνέπειες για την Ταϊβάν

Αλλά ενώ η οργή του Πεκίνου στρεφόταν κατά της Πελόζι - που Κινέζοι αξιωματούχοι κατηγόρησαν ότι «εν γνώσει της και κακόβουλα» προκάλεσε "κρίση" - αναλυτές δήλωσαν ότι η Ταϊβάν πρόκειται να νιώσει το κύριο βάρος της οργής της Κίνας.

Οι προγραμματισμένες στρατιωτικές ασκήσεις, που έχουν ως στόχο να «στριμώξουν την Ταϊβάν», θα ακολουθηθούν πιθανότατα με συνεχείς ενέργειες στα Στενά της Ταϊβάν.

Η Ταϊβάν πρόκειται επίσης να υποστεί οικονομική ποινή για τις ενέργειές της, με το Γραφείο Υποθέσεων της Ταϊβάν της Κίνας να ανακοινώνει την Τετάρτη την αναστολή της εισαγωγής ορισμένων εσπεριδοειδών και προϊόντων θαλασσινών από το νησί. Τα κινεζικά τελωνεία σε ξεχωριστή ανακοίνωσή τους προσδιόρισαν τις αναστολές σε ανησυχίες για την υγιεινή, αλλά δεν είναι η πρώτη φορά που η Κίνα απαγορεύει ταϊβανέζικα προϊόντα εν μέσω κλιμάκωσης των εντάσεων.

Το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας ανακοίνωσε επίσης την Τετάρτη ότι θα αναστείλει αμέσως τις εξαγωγές φυσικής άμμου στην Ταϊβάν, ένα βασικό συστατικό για την παραγωγή τσιπ ημιαγωγών - μια κίνηση που το Γραφείο Ορυχείων της Ταϊβάν δήλωσε ότι θα έχει «περιορισμένο» αποτέλεσμα.

Και ενόψει των σχεδίων της Κίνας για στρατιωτικές ασκήσεις, το Γραφείο Ναυτιλίας και Λιμένων της Ταϊβάν εξέδωσε επίσης τρεις ανακοινώσεις την Τετάρτη, ζητώντας από τα πλοία να χρησιμοποιήσουν εναλλακτικές διαδρομές για επτά λιμάνια γύρω από το νησί.

Η Ταϊβάν άρχισε επίσης διαπραγματεύσεις με τη γειτονική Ιαπωνία και τις Φιλιππίνες για την εξεύρεση εναλλακτικών αεροπορικών διαδρομών για την αποφυγή κινεζικών μέσων. Η Πελόζι αναχώρησε από το νησί την Τετάρτη, αφήνοντας μια προκλητική Ταϊβάν υπό ακόμη μεγαλύτερη πίεση, καθώς η Κίνα εκτονώνει την οργή της.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ