Λιβύη: Η χώρα βυθισμένη στο χάος, οκτώ χρόνια μετά την πτώση του Καντάφι

Η πτώση του Καντάφι άρχισε με την Αραβική Άνοιξη τον Φεβρουάριο του 2011 και ολοκληρώθηκε με τη δολοφονία του, τον Οκτώβριο του ίδιου έτους

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 5 λεπτά ┋

Μουαμάρ Καντάφι/(AP Photo/Ben Curtis, File)

Η Λιβύη, όπου οι δυνάμεις οι πιστές στον ισχυρό άνδρα του ανατολικού τμήματος της χώρας στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ εξαπέλυσαν επίθεση για την κατάληψη της πρωτεύουσας Τρίπολης στο δυτικό τμήμα, βυθίστηκε στο χάος μετά την πτώση του Μουάμαρα Καντάφι το 2011.

Πτώση του Καντάφι

Τον Φεβρουάριο 2011, κατά την διάρκεια της Αραβικής Ανοιξης, ένα κύμα διαμαρτυρίας, που καταστέλλεται σκληρά από το καθεστώς Καντάφι, ξεκινά από την Βεγγάζη στη ανατολική Λιβύη και στην συνέχεια εξαπλώνεται την χώρα. Τον Μάρτιο, ένας συνασπισμός υπό την Ουάσινγκτον, το Παρίσι και το Λονδίνο, εξαπολύει επίθεση κατά του καθεστώτος του Καντάφι, έπειτα από το πράσινο φως του ΟΗΕ.

Στις 20 Οκτωβρίου, ο Καντάφι, που διαφεύγει από τον Αύγουστο, μετά την κατάληψη του στρατηγείου του στην Τρίπολη από τους αντάρτες, φονεύεται.

Τρεις ημέρες αργότερα, το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο, πολιτικό όργανο της εξέγερσης, κηρύσσει την «πλήρη απελευθέρωση» της χώρας.

Τον Αύγουστο 2012, το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο παραδίδει τις εξουσίες του στο Γενικό Εθνικό Κονγκρέσο (Κοινοβούλιο) που έχει εκλεγεί έναν μήνα πριν.

Οι πρεσβείες κλείνουν

Στις 11 Σεπτεμβρίου 2012, τέσσερις Αμερικανοί, ανάμεσά τους ο πρεσβευτής Κρίστοφερ Στίβενς, σκοτώνονται σε επίθεση κατά του αμερικανικού προξενείου στη Βεγγάζη. Τζιχαντιστική οργάνωση που συνδέεται με την αλ Κάιντα θεωρείται υπεύθυνη για την επίθεση.

Στις 23 Απριλίου 2013, μία επίθεση με παγιδευμένο αυτοκίνητο πραγματοποιείται κατά της γαλλικής πρεσβείας στην Τρίπολη. Δύο άτομα τραυματίζονται.

Οι περισσότερες πρεσβείες κλείνουν.

Δύο αντίπαλες εξουσίες

Στις 16 Μαΐου 2014, ο Χαλίφα Χάφταρ, άνθρωπος της Αιγύπτου και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, εξαπολύει επιχείρηση κατά των τζιχαντιστικών οργανώσεων στην Βεγγάζη. Πολλοί στρατιωτικοί του ανατολικού τμήματος της χώρας εντάσσονται στην παραστρατιωτική του δύναμη, τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό.

Στις 25 Ιουνίου, έπειτα από νέες εκλογές, το Γενικό Εθνικό Κονγκρέσο αντικαθίσταται από το Κοινοβούλιο, όπου κυριαρχούν οι αντι-ισλαμιστές.

Στο τέλος του Αυγούστου, έπειτα από εβδομάδες συγκρούσεων, ένας συνασπισμός πολιτοφυλακών, ο Fajr Libya, καταλαμβάνει την Τρίπολη και αποκαθιστά τις εξουσίες του παλιού κοινοβουλίου, του Γενικού Εθνικού Κονγκρέσου, και εγκαθιστά νέα κυβέρνηση.

Η κυβέρνηση του Αμπντάλα αλ-Θένι, που κυβερνούσε μέχρι τότε, και το Κοινοβούλιο το οποίο εξελέγη τον Ιούνιο εξορίζονται στην ανατολική Λιβύη. Ετσι η χώρα βρίσκεται με δύο κυβερνήσεις και δύο κοινοβούλια.

Τον Δεκέμβριο 2015, έπειτα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις, οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών και οι βουλευτές υπογράφουν στο Σκιράτ του Μαρόκου συμφωνία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Σχηματίζεται Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας.

Τον Μάρτιο 2016, ο επικεφαλής της κυβέρνησης, ο Φάγεζ αλ-Σαράζ, κατορθώνει να εγκατασταθεί στην Τρίπολη. Αλλά στην ανατολική Λιβύη, η παράλληλη κυβέρνηση, υποστηριζόμενη από τον στρατηγό Χάφταρ, και το Κοινοβούλιο στρέφονται εναντίον του.

Πόλεμος κατά των τζιχαντιστών

Τον Δεκέμβριο 2016, ο Φάγεζ αλ-Σαράζ ανακοινώνει την απελευθέρωση της Σύρτης, παλαιό προπύργιο της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος, δηλώνοντας ωστόσο ότι ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας «δεν έχει τελειώσει».

Το Ισλαμικό Κράτος πραγματοποιεί σειρά αιματηρών επιθέσεων αυτοκτονίας.

Στις 5 Ιουλίου 2017, ο Χαλίφα Χάφταρ ανακοινώνει την «πλήρη απελευθέρωση» της Βεγγάζης από τους τζιχαντιστές.

Συναντήσεις κορυφής

Στις 25 Ιουλίου 2017, οι Φάγεζ αλ-Σαράζ και Χαλίφα Χάφταρ, συναντώνται κοντά στο Παρίσι και δεσμεύονται να εργασθούν για να βγάλουν την χώρα από το χάος. Τον Μάιο 2018, συμφωνούν να συνεργασθούν για την οργάνωση εκλογών στο τέλος του 2018.

Ο στρατηγός Χάφταρ θα μποϊκοτάρει διεθνή διάσκεψη τον Νοέμβριο στην Ιταλία και οι εκλογές δεν θα διεξαχθούν ποτέ.

Επιτυχία του Χάφταρ

Στο τέλος του Ιουνίου 2018, ο Εθνικός Λιβυκός Στρατός αναλαμβάνει τον «πλήρη έλεγχο» της περιοχής που ονομάζεται «Πετρελαϊκή Ημισέληνος», στην βορειο-ανατολική Λιβύη, και καταλαμβάνει την Ντέρνα, προπύργιο των ακραίων ισλαμιστών και μοναδική πόλη του ανατολικού τμήματος που δεν βρισκόταν υπό τον έλεγχό του.

Τον Ιανουάριο 2019, ο στρατάρχης Χάφταρ ξεκινά την κατάκτηση της νότιας Λιβύης, που καλύπτεται από έρημο και καταλαμβάνει την βασική πόλη Σέμπχα και την αλ-Σαράρα, μία από τις σημαντικότερες πετρελαϊκές περιοχές της χώρας.

Συμφωνία

Στις 11 Φεβρουαρίου 2019, η Αφρικανική Ενωση συγκαλεί διεθνή διάσκεψη και ζητεί εκλογές. Στις 28, ο ΟΗΕ ανακοινώνει ότι επήλθε συμφωνία ανάμεσα στους Σαρλαζ και Χάφταρ για την οργάνωση εκλογών.

Στις 20 Μαρτίου, ο ΟΗΕ ανακοινώνει «εθνική διάσκεψη» στα μέσα του Απριλίου στο Γκανταμές (κεντρική Λιβύη) για την έξοδο από την κρίση.

Επίθεση του Χάφταρ στην Τρίπολη

Στις 4 Απριλίου, ο στρατάρχης Χάφταρ εξαπολύει επίθεση εναντίον της Τρίπολης.

Στις 5, οι δυνάμεις του απωθούνται σε απόσταση 30 χιλιομέτρων δυτικά της πρωτεύουσας. Συγκρούσεις διεξάγονται ανάμεσα στις δυνάμεις που είναι πιστές στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας και τις δυνάμεις του Εθνικού Λιβυκού Στρατού νότια της Τρίπολης.

Με την διεθνή κοινότητα να πληθαίνει τις εκκλήσεις για κατάπαυση των εχθροπραξιών, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος συναντήθηκε με τους αλ-Σάραζ και Χάφταρ, εκφράζει την «βαθιά του ανησυχία».

Την επομένη, διεξάγεται αεροπορική επιδρομή των δυνάμεων της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας κατά θέσης του Εθνικού Λιβυκού Στρατού στην περιοχή Αλ-Αζιζίγια (νότια της Τρίπολης).

Στις 7, σφοδρές συγκρούσεις διεξάγονται σε απόσταση 30 χιλιομέτρων νότια της Τρίπολης. Ο Εθνικός Λιβυκός Στρατός πραγματοποιεί αεροπορική επίθεση στα προάστια της πρωτεύουσας και η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας ανακοινώνει γενική «αντεπίθεση» σε «όλες τις πόλεις» της χώρας.

Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας ανακοινώνει απολογισμό 21 νεκρών από την έναρξη της επίθεσης του Χάφταρ. Από την πλευρά του, ο Εθνικός Λιβυκός Στρατός κάνει λόγο για 14 νεκρούς μεταξύ των μαχητών του.

Διαβάστε ακόμη