Συρία: Από την έναρξη του εμφυλίου στην πτώση του Άσαντ - Θάνατοι, βασανιστήρια και φυλακίσεις

Πριν από σχεδόν 14 χρόνια, στις 15 Μαρτίου 2011, περίπου 40 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην Παλιά Δαμασκό προκειμένου να φωνάξουν πολιτικά συνθήματα, με... παραλήπτη τον Μπασάρ αλ Άσαντ και καθεστώς του, μια κίνηση που αποτέλεσε την απαρχή για όσα έγιναν τις τελευταίες εβδομάδες, με τον άλλοτε παντοδύναμο πρόεδρο να χάνει την εξουσία από τους αντάρτες.

Στις 8 Δεκεμβρίου 2024, Σύροι αντάρτες κατέλαβαν τη Δαμασκό μετά από μια αστραπιαία προέλαση που οδήγησε τον Άσαντ σε φυγή στη Ρωσία, δίνοντας τέλος στην κυριαρχία της οικογένειας Άσαντ για περισσότερα από 50 χρόνια.

Καθώς πολλοί Σύροι πανηγυρίζουν και πρόσφυγες αρχίζουν να επιστρέφουν στα σπίτια τους από γειτονικές χώρες, το κόστος του καταστροφικού εμφυλίου πολέμου παραμένει τεράστιο.

Ακολουθούν ορισμένοι βασικοί αριθμοί που απεικονίζουν τον αντίκτυπο του εμφυλίου πολέμου στη Συρία και στον λαό της.

Θάνατοι και βασανιστήρια

Ο τελικός αριθμός των νεκρών είναι δύσκολο να υπολογιστεί. Τα Ηνωμένα Έθνη υπολόγισαν πέρυσι ότι περισσότεροι από 300.000 άμαχοι είχαν σκοτωθεί μέχρι τα τέλη Μαρτίου 2021, κατά μέσο όρο 84 άμαχοι κάθε μέρα. Ερευνητές υπολόγισαν το 2021 επίσης ότι 250.000 μαχητές είχαν σκοτωθεί κατά τα πρώτα 10 χρόνια του εμφυλίου πολέμου.

Το Συριακό Δίκτυο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (SNHR) - μια ανεξάρτητη οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων - αναφέρει έναν απολογισμό ελαφρώς χαμηλότερο, καταγράφοντας 231.495 θανάτους αμάχων μεταξύ Μαρτίου 2011 και Ιουνίου 2024. Κυβερνητικές δυνάμεις και οι συμμαχικές ιρανικές πολιτοφυλακές ήταν υπεύθυνες για περίπου το 87% αυτών των θανάτων, σύμφωνα με το SNHR.

Στα θύματα περιλαμβάνονται σχεδόν 30.000 παιδιά, σχεδόν το 76% των οποίων σκοτώθηκαν από κυβερνητικές δυνάμεις. Η κυβέρνηση Άσαντ συστηματοποίησε επίσης τα βασανιστήρια, σύμφωνα με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στο «ανθρωποσφαγείο», το διαβόητο συγκρότημα φυλακών Σεντάγια, δεσμοφύλακες έκαναν μαζικούς απαγχονισμούς και εκτελέσεις, τόνισε η Διεθνής Αμνηστία σε έκθεση της το 2017.

Η οργάνωση είπε ότι δολοφονίες, βασανιστήρια, αναγκαστικές εξαφανίσεις, μαζικοί απαγχονισμοί και εξόντωση κρατουμένων στη Σεντνάγια ήταν «μέρος μιας εκτεταμένης και συστηματικής επίθεσης εναντίον αμάχων που ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας». Το SNHR τόνισε ότι μέχρι τον Αύγουστο του 2024, 15.102 άνθρωποι βασανίστηκαν μέχρι θανάτου από τα εμπόλεμα μέρη, με περισσότερο από το 98% αυτών από τα χέρια κυβερνητικών δυνάμεων.

Εκτοπισμένοι

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες χαρακτήρισε την κατάσταση στη Συρία ως τη μεγαλύτερη κρίση εκτοπισμού στον κόσμο, με περισσότερους από 12 εκατομμύρια ανθρώπους να αναγκάζονται να φύγουν από τις εστίες τους. Ο φονικός σεισμός της 6ης Φεβρουαρίου 2023 επιδείνωσε την κατάσταση, επηρεάζοντας περίπου 8,8 εκατομμύρια ανθρώπους, καταστρέφοντας σπίτια και ισοπεδώνοντας ζωτικής σημασίας υποδομές.

Μέχρι σήμερα, σχεδόν 5 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν καταφύγει στις γειτονικές χώρες του Λιβάνου, της Τουρκίας και της Ιορδανίας. Στην Τουρκία ζει ο μεγαλύτερος αριθμός Σύρων εκτοπισμένων λόγω του πολέμου, με περίπου 3,8 εκατομμύρια Σύρους να είναι εγγεγραμμένοι ως πρόσφυγες. Επιπλέον 1,9 εκατομμύρια άνθρωποι είναι εγγεγραμμένοι ως πρόσφυγες στην Αίγυπτο, το Ιράκ, την Ιορδανία και τον Λίβανο και 41.000 στη Βόρεια Αφρική.

Σύροι αναγκάστηκαν επίσης να μετακινηθούν στο εσωτερικό της χώρας τους σε αυτό που οι ανθρωπιστικές οργανώσεις περιέγραψαν ως μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις εσωτερικού εκτοπισμού παγκοσμίως. Περίπου 7,2 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους, σύμφωνα με το Κέντρο Παρακολούθησης Εσωτερικών Εκτοπισμών, που είναι τμήμα της μκο Νορβηγικό Συμβούλιο Προσφύγων (NRC).

Καθώς αντάρτες προέλαυναν στις μεγάλες πόλεις μεταξύ 28ης Νοεμβρίου και 8ης Δεκεμβρίου, περίπου 1 εκατομμύριο άνθρωποι - κυρίως γυναίκες και παιδιά - αναγκάστηκαν να φύγουν από τόσο μακριά όσο οι επαρχίες Χαλέπι, Χάμα και Χομς, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Ήταν τουλάχιστον η δεύτερη αναγκαστική μετακίνηση για περισσότερους από έναν στους πέντε μεταξύ αυτών.

Οικονομική κατάρρευση

Ο πόλεμος κατέστρεψε οικονομικά δίκτυα, αφάνισε υποδομές και ανάγκασε ανθρώπους να φύγουν από τα σπίτια τους, τα παιδιά να εγκαταλείψουν το σχολείο και ανθρώπους να χάσουν τις δουλειές τους. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Συρίας μειώθηκε περισσότερο από το μισό μεταξύ 2010 και 2020, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.

Από το 2011 έως το 2020, οι επιπτώσεις ξεπέρασαν τα σύνορα της χώρας. Ο πόλεμος μείωσε τους μέσους ετήσιους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ στο Ιράκ, την Ιορδανία και τον Λίβανο κατά 1,2, 1,6 και 1,7 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα, σε πραγματικούς όρους, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Αυτό ισοδυναμεί με συνδυασμένη απώλεια 11,3% της οικονομικής δραστηριότητας σε σύγκριση με τα προπολεμικά επίπεδα, τόνισε το διεθνές χρηματοπιστωτικό ίδρυμα.

Φτώχεια

Ακραία φτώχεια προπολεμικά ουσιαστικά δεν υπήρχε στη Συρία, αλλά σήμερα περισσότεροι από ένας στους τέσσερις ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, υπογραμμίζει σε έκθεσή της η Παγκόσμια Τράπεζα.

Περισσότεροι από τους μισούς από αυτούς ζουν σε τρεις επαρχίες: Χαλέπι (βόρεια), Χάμα (δυτικοκεντρικά) και Ντέιρ-εζ-Ζορ (βορειοανατολικά). Στη Ντέιρ-εζ-Ζορ, το 72% του πληθυσμού επιβιώνει με λιγότερα από 2,15 δολάρια την ημέρα.

Εκπαίδευση

Ο πόλεμος κατέστρεψε περισσότερα από 7.000 σχολεία και περίπου 2 εκατομμύρια παιδιά στερήθηκαν την σχολική εκπαίδευση, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

«Οι ανθρωπιστικές συνθήκες στο εσωτερικό της χώρας είναι τραγικές, με εκατομμύρια παιδιά και οικογένειες να αντιμετωπίζουν έσχατη ένδεια», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα η εκτελεστική διευθύντρια της UNICEF, Κάθριν Ράσελ.

Υγειονομική περίθαλψη

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το 65% των νοσοκομείων και το 62% των κέντρων πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας είναι πλήρως λειτουργικά στη Συρία, αφήνοντας κενά για περίθαλψη εκατομμυρίων ανθρώπων. Περισσότερο από μια δεκαετία συγκρούσεων, ολόκληροι κλάδοι επαγγελμάτων αντιμετωπίζουν χρόνιες ελλείψεις προσωπικού, καθώς πολλοί επαγγελματίες εργαζόμενοι σκοτώθηκαν ή τράπηκαν σε φυγή.

Σχεδόν 1.000 επαγγελματίες υγείας σκοτώθηκαν στη Συρία από το 2011 έως τον Μάρτιο του 2024, δήλωσε η οργάνωση Γιατροί για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (PHR), με έδρα τη Νέα Υόρκη, οργάνωση που χρησιμοποιεί την επιστήμη και την ιατρική για να τεκμηριώσει και να κάνει εκστρατεία κατά των μαζικών φρικαλεοτήτων.

Ανθρωπιστική βοήθεια

Περίπου 16,7 εκατομμύρια Σύροι χρειάζονται βοήθεια, το υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών στη Συρία, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μόνο το 27,3% του Σχεδίου Ανθρωπιστικής Αντίδρασης των Ηνωμένων Εθνών για τη Συρία χρηματοδοτήθηκε φέτος, δήλωσε το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA) τον Νοέμβριο.

«Παρόλο που 2 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται επειγόντως βοήθεια εν μέσω χειμώνα, το επιμέρους σχέδιο χρηματοδοτείται μόλις κατά 10%», υπογραμμίζει η OCHA. «Οι μισές εγκαταστάσεις υγείας είναι μη λειτουργικές, επηρεάζοντας 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους και πάνω από 1 εκατομμύριο παιδιά δεν μπορούν να πάνε σχολείο».

Διαβάστε ακόμη

Συρία: Από την έναρξη του εμφυλίου στην πτώση του Άσαντ - Θάνατοι, βασανιστήρια και φυλακίσεις

Πώς η αύξηση του ΕΝΦΙΑ στα κλειστά ακίνητα των τραπεζών μπορεί να μειώσει τις τιμές κατά 10%-15%

Υποτροφίες 2025: Οι προθεσμίες και τα επιστημονικά πεδία για Μεταπτυχιακές Σπουδές, Μεταδιδακτορική Έρευνα και ερευνητές

Μια μικρή, απίθανη πτήση που άνοιξε την πόρτα στους ουρανούς για τον άνθρωπο