Η Άλις Βάιντελ, επικεφαλής του εθνικιστικού, αντιμεταναστευτικού κόμματος AfD («Εναλλακτική για τη Γερμανία»), ζει στην Ελβετία και είναι παντρεμένη με μια γυναίκα που γεννήθηκε στη Σρι Λάνκα. Οι δημοσκοπήσεις για τις γερμανικές εκλογές της Κυριακής, δείχνουν το κόμμα της στη δεύτερη θέση.
Την περασμένη εβδομάδα, κατά την εμπρηστική ομιλία του στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, επέκρινε τους γερμανούς για την απόπειρα «περιθωριοποίησης» των ακροδεξιών κομμάτων. Δεν ανέφερε ονομαστικά το AfD. Αμέσως μετά την ομιλία του, κατά την οποία συνέκρινε τη Δημοκρατία στην ΕΕ σήμερα με τον σοβιετικό ολοκληρωτισμό, ωστόσο, συναντήθηκε με την ηγέτιδα του κόμματος, Άλις Βάιντελ.
Η 46χρονη Βάιντελ, πρώην οικονομική αναλύτρια, ζει στην Ελβετία και μεγαλώνει με τη -γεννημένη στη Σρι Λάνκα- σύζυγό της, Σάρα Μπόσαρντ, τους δύο γιους τους. Εάν -και καλώς δηλαδή- τίποτα από όλα αυτά εν έτη 2025 δε φαίνεται περίεργο, αξίζει να σημειωθεί ότι, από τις βασικές γραμμές του κόμματος είναι η αντιμεταναστευτική στάση, καθώς και η δαιμονοποίηση αυτού που έχει γίνει γνωστό από τους συντηρητικούς κύκλους ως «woke ατζέντα»- για το AfD, η οικογένεια ορίζεται ως ένας πατέρας και μία μητέρα που μεγαλώνουν μαζί τα παιδιά τους. Η αγαπημένη της νέας αμερικανικής κυβέρνησης - έλαβε τη δημόσια υποστήριξη και του Έλον Μασκ-, όμως, αποτέλεσε κομβικό πρόσωπο, στο οποίο πόνταρε η Εναλλακτική για τη Γερμανία προκειμένου να προσεταιριστεί το mainstream. Η Βάιντελ συνέβαλλε ουσιαστικά στην άνοδο των ποσοστών του AfD, η οποία δημοσκοπικά μεταφράζεται στη δεύτερη θέση στις εκλογές της Κυριακής.
Νεοναζί δίκτυα και συνωμοσίες για την ανατροπή της κυβέρνησης
Η Βάιντελ, σήμα κατατεθέν του στυλ της οποίας είναι τα ζιβάγκο ή τα πουκάμισα με ανοιχτό γιακά και τα μαργαριταρένια κολιέ, προσδίδει μία πιο «κοσμοπολίτικη» εικόνα σε ένα κόμμα που έχει συνδεθεί με νεοναζί δίκτυα και συνωμοσίες για την ανατροπή της γερμανικής κυβέρνησης. Ωστόσο, οι θέσεις της, δεν είναι λιγότερο εξτρεμιστικές. «Με την Άλις Βάιντελ στο τιμόνι, το AfD έχει γίνει σταθερά πιο ριζοσπαστικό», εξήγησε στους New York Times η πολιτική ρεπόρτερ του Der Spiegel, Αν- Κατρίν Μίλερ. Το AfD βρίσκεται δημοσκοπικά πολύ μπροστά από τους κεντροαριστερούς Σοσιαλδημοκράτες του νυν καγκελάριου Όλαφ Σολτς και πίσω από τους συντηρητικούς Χριστιανοδημοκράτες του Φρίντριχ Μερτς, του επικρατέστερου υποψηφίου για τον επόμενο καγκελάριο. Τα προαναφερθέντα κόμματα του δημοκρατικού τόξου επιμένουν ότι ποτέ δε θα συνεργαστούν με το AfD προκειμένου να σχηματίσουν κυβέρνηση. Η τελευταία επιτυχία της Άλις Βάιντελ, όμως, ήρθε την περασμένη Κυριακή, όταν συμμετείχε στο τηλεοπτικό ντιμπέιτ με τους επικρατέστερους αντιπάλους της, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Ρόμπερτ Χάμπεκ, υποψήφιος των Πρασίνων. Μπορεί η απόδοση της επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος να κρίθηκε μέτρια, ωστόσο η Βάιντελ έφυγε νικήτρια από την τηλεμαχία, μιας και αυτή ήταν η πρώτη φορά που το AfD προσκλήθηκε σε τέτοια συζήτηση, την οποία παρακολούθησαν ζωντανά εκατομμύρια ψηφοφόροι. Σε κάποια φάση της προεκλογικής εκστρατείας, οι δημοσκοπήσεις την κατέταξαν ως την πιο δημοφιλή υποψήφια καγκελάριο, από όλα τα κόμματα.
«Τα γερμανικά σύνορα είναι κλειστά»
Αν η αισθητική και η προσωπική ιστορία της Βάιντελ υποδηλώνουν μια άμβλυνση της κομματικής γραμμής, ωστόσο, η ρητορική της κάνει το ακριβώς αντίθετο: η ακροδεξιά υποψήφια έχει υποσχεθεί να γκρεμίσει τις ανεμογεννήτριες και να απολύσει καθηγητές με αντικείμενο τη μελέτη του φύλου. Έχει μιλήσει για «επαναμετανάστευση», έναν όρο που χρησιμοποιείται από την ακροδεξιά και, ευρέως, θεωρείται συνώνυμος των απελάσεων. «Ας το καταστήσουμε απολύτως σαφές σε όλο τον κόσμο: τα γερμανικά σύνορα είναι κλειστά», έλεγε η ίδια στο πλήθος που ζητωκραύγαζε, την ημέρα που το AfD την πρότεινε επίσημα ως υποψήφιά του τον περασμένο μήνα.
Στις συνεντεύξεις της σε γερμανικά μέσα, η Βάιντελ αρνείται σταθερά να πάρει αποστάσεις από τις θέσεις των πιο ακραίων μελών του κόμματός της, ορισμένα εκ των οποίων είναι αρνητές του Ολοκαυτώματος και παρουσιάζουν το ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας ως ήσσονος σημασίας. «Η ίδια και οι άνθρωποί της, αυτή τη στιγμή επικρατούν στους συσχετισμούς του κόμματος – και, ιδεολογικά, είναι πολύ κοντά στον Μπιορν Χόκε», υπογραμμίζει η Μίλερ, αναφερόμενη στον πρώην ηγέτη του AfD ο οποίος έχει καταδικαστεί για την ανοιχτά ναζιστική ρητορική του. Και πράγματι, την περασμένη Κυριακή, η Βάιντελ δήλωσε στη Bild ότι, εάν γινόταν καγκελάριος, θα προσέφερε στον Χόκε μία θέση στο υπουργικό της συμβούλιο.
Στρατιωτικός δικαστής των ναζί στη Βαρσοβία ο παππούς που «δε γνώρισε»
Η Βάιντελ μεγάλωσε σε μια μεσοαστική καθολική οικογένεια στο Χαρσεβίνκελ, της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Έχει δύο αδέρφια. Ο πατέρας της ήταν πωλητής και η μητέρα της νοικοκυρά. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Die Welt, ο παππούς της ήταν μέλος του ναζιστικού κόμματος και ονομάστηκε στρατιωτικός δικαστής στην κατεχόμενη Βαρσοβία. Η ίδια, πάντως, ισχυρίστηκε, απαντώντας στο δημοσίευμα, ότι δε γνώριζε τον παππού της, ο οποίος πέθανε όταν ήταν 6 ετών, και ότι το ναζιστικό του παρελθόν δεν αποτέλεσε ποτέ θέμα συζήτησης στην οικογένειά της. Όσο ολοκλήρωνε το διδακτορικό της στα οικονομικά στη Βαυαρία, η Βάιντελ πέρασε μία περίοδο στην Κίνα όπου, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της, έμαθε μανδαρινικά. Στη συνέχεια, εργάστηκε ως αναλύτρια στην Credit Suisse και την Goldman Sachs. Η ίδια, σε συνεντεύξεις της έχει μιλήσει για την αγάπη της για το φενγκ σούι, καθώς και για το τένις και την κολύμβηση- τα χόμπι της, από την εποχή που ήταν παιδί. Επισήμως, μοιράζει τον χρόνο της μεταξύ του σπιτιού της σε μια μικρή πόλη στην κεντρική Ελβετία και της εκλογικής της περιφέρειας, στη λίμνη Κόνστανς, στη νότια Γερμανία. Η ίδια έχει παραδεχτεί ότι, ο χρόνος που περνάει στο σπίτι της στη Γερμανία είναι ελάχιστος. Όπως ισχυρίζεται, αυτό συμβαίνει για λόγους ασφαλείας καθώς, παρά τη δημοσκοπική άνοδο του κόμματός της, το AfD παραμένει «κόκκινο πανί» για την πλειοψηφία των γερμανών ψηφοφόρων, πολλοί εκ των οποίων πιστεύουν ότι θα έπρεπε να βγει εκτός νόμου.
Τα μεγάλα διαστήματα απουσίας, όμως, από τη γενέτειρά της, αποτελούν αιχμή του δόρατος για την ηγέτιδα του υπερεθνικιστικού κόμματος. Αυτή την εβδομάδα, η Βάιντελ αποχώρησε από τηλεοπτική συνέντευξη, όταν ρωτήθηκε πόσες νύχτες είχε κοιμηθεί στη γερμανική της διεύθυνση. Κατά τη διάρκεια της ίδιας συνέντευξης παραδέχθηκε ότι δε γνωρίζει πόσοι άνθρωποι ζουν στην περιφέρεια που εκπροσωπεί ως βουλευτής. Μιλώντας σε ομάδα επιχειρηματιών στη Ζυρίχη τον Νοέμβριο, η πολιτικός δήλωσε ότι αντιμετωπίζει τόσο μεγάλους κινδύνους, όσον αφορά την ασφάλειά της, που δυσκολεύεται ακόμα και να βγει αυθόρμητα για χορό ή για δείπνο με τη σύζυγό της, σκηνοθέτη Σάρα Μπόσαρντ. «Είμαι απίστευτα ευγνώμων στη σύζυγό μου που το ανέχεται», είπε.
«Δεν είμαι queer, αλλά είμαι παντρεμένη με μία γυναίκα που γνωρίζω εδώ και 20 χρόνια»
Πάντως, παρότι έχει ερωτηθεί πολλές φορές, η Βάιντελ αρνείται να τοποθετηθεί πάνω στο οξύμωρο της προσωπικής της ζωής και των θέσεων του κόμματος της για την οικογένεια και την κοινωνία. «Δεν είμαι queer, αλλά είμαι παντρεμένη με μία γυναίκα που γνωρίζω εδώ και 20 χρόνια», έλεγε σε συνέντευξή της το καλοκαίρι. Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, πάντως, η προσωπική της ζωή και το γεγονός ότι αυτή αψηφά την κομματική ορθοδοξία, στην πραγματικότητα ενισχύει την αξίωσή της για την ηγεσία του ακροδεξιού κόμματος και κάνει το AfD να εμφανίζεται πιο mainstream. «Η Άλις Βάιντελ έχει γίνει το πρόσωπο του κόμματος λόγω της προσωπικής της ζωής και ιστορίας, αλλά και εξαιτίας της ικανότητάς της να μιλάει καθαρά – ακόμα και εάν, πολλές φορές, το κάνει με απουσία της όποιας ενσυναίσθησης», δήλωσε ο πολιτικός επιστήμονας που έχει μελετήσει επί μακρόν το AfD, Βέρνερ Πάτζελτ.
Η Βάιντελ εντάχθηκε στο AfD το 2013, όταν αυτό στήριζε μονοθεματικά, ουσιαστικά, την αντίθεσή του στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Στην πορεία των χρόνων, ανελίχθηκε και έγινε η πρώτη υποψήφια καγκελάριος του κόμματος. Δεν έχει αναλάβει ποτέ στο παρελθόν κυβερνητικό αξίωμα, εν μέρει λόγω του γεγονότος ότι κανείς δε θα συνεργαστεί με το κόμμα της. Εξελέγη για πρώτη φορά στο Κοινοβούλιο το 2017. Ακόμη και πριν αναλάβει τα ηνία της αρχηγίας, υπήρξε σταθερή προσκεκλημένη πολιτικών πάνελ της γερμανικής τηλεόρασης. Υποστηρίζει ότι, το AfD είναι ένα φιλελεύθερο, και όχι εθνικιστικό κόμμα. Αυτή της η θέση, δημιουργεί, φυσικά, μία ακόμα αντίφαση, στα όσα υποστηρίζουν ορισμένα από τα πιο ένθερμα μέλη του AfD.
Η αγάπη του Έλον Μασκ
Τα άπταιστα αγγλικά της τη βοήθησαν να οικοδομήσει μια σχέση με τον Έλον Μασκ, ο οποίος της πήρε συνέντευξη για την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X. Ο νοτιοαφρικανός μεγιστάνας και σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ, τον περασμένο Δεκέμβριο, εξέπληξε τα μέλη του AfD κατά τη διάρκεια προεκλογικής εκδήλωσης στο Χάλε, στην οποία παρουσιάστηκε σε ζωντανή σύνδεση, και υποστήριξε ότι, οι Γερμανοί, «εστιάζουν υπερβολικά στις ενοχές του παρελθόντος τους». Μετά την ορκωμοσία Τραμπ, και ο Μασκ προκάλεσε παγκόσμια οργή, όταν χαιρέτησε ναζιστικά σε συγκέντρωση υποστηρικτών του ρεπουμπλικανού προέδρου. Καθ' όλη τη διάρκεια της συνέντευξης με τη Βάιντελ στο Χ, πάντως, ο Μασκ παρουσίαζε την ακροδεξιά πολιτικό ως ένα «πολύ λογικό άτομο» ενώ τόνιζε ότι υπάρχουν αποστάσεις της ίδιας και του AfD από τη ναζιστική ιδεολογία. Βεβαίως, κάποια από τα μέλη του AfD φαίνεται να μην πήραν το μήνυμα της υποβάθμισης των συσχετισμών με το ναζιστικό παρελθόν.
Όσο η Άλις Βάιντελ ανέβαινε στη σκηνή της εκδήλωσης στο Χάλε, το συγκεντρωμένο πλήθος άρχισε να τραγουδά μία μελωδία με το ναζιστικό σύνθημα κάποτε ήταν χαραγμένο στα μαχαίρια των μελών των ναζιστικών ταγμάτων εφόδου: «Alles Fur Deutschland» (σ.σ., «Όλα για τη Γερμανία» - το σύνθημα έχει απαγορευτεί μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου). Το πλήθος στο Χάλε παραποίησε ελαφρώς τον στίχο. «Alice Fur Deutschland», ζητωκραύγασε.
