All About History|24.04.2020 16:35

10 τρόποι για να επιβιώσετε από μία πολιορκία: Αρουραίοι, κατάσκοποι και το αυτί στο έδαφος

Newsroom

Οι μάχες εκ του συστάδην ανάμεσα σε μεγάλους στρατούς στο πεδίο της μάχης ήταν εκεί όπου οι ιππότες μπορεί να κέρδιζαν τα γαλόνια τους και οι βασιλιάδες την ένδοξη φήμη τους. Συχνά όμως η ιστορία κρινόταν στον πιο αδυσώπητο πολιορκητικό πόλεμο. Σε μια τέτοια δύσκολη θέση βρίσκεστε εσείς τώρα - ο εχθρός είναι προ των πυλών. Πολλές πολιορκίες κατέ ληγαν σε διαπραγματεύσεις, αλλά εσείς είστε αποφασισμένος να πολεμήσετε μέχρις εσχάτων.

Συνήθως η αντίσταση εναντίον ενός στρατού εισβολής δεν ήταν ευπρόσδεκτη κι έτσι, αν μια πολιορκούμενη πόλη κυριευόταν με βία, οι κάτοικοί της σπανίως γλίτωναν.

Αν θέλετε να επιβιώσετε, πρέπει να γνωρίζετε τις εξής 10 πληροφορίες

#10. Αποθηκεύστε τα εφόδιά σας

Αν είστε τυχεροί, θα έχετε προειδοποιηθεί εγκαίρως για τον στρατό που έρχεται να κυριεύσει την πόλη κι έτσι συγκεντρώστε όλα τα εφόδια που μπορεί να χρειαστείτε μέσα από τα τείχη σας προτού φτάσει. Είναι καλύτερα να έχετε εσείς τα τρόφιμα παρά να καταλήξουν στο στομάχι του εχθρού σας.

Πρέπει να κάψετε ό,τι δεν μπορείτε να μεταφέρετε μέσα για να το στερήσετε από τους πολιορκητές. Όταν τα τρόφιμα των εχθρών τελειώσουν κι εκείνοι καταλήξουν να τρώνε ρίζες, θα χάσουν το ηθικό τους βλέποντας τους πολιορκούμενους καλοθρεμμένους και ευδιάθετους. Ένας Σλοβένος βαρόνος πετούσε ώριμα κεράσια στους πολιορκητές για να τους δείξει πόσο άφθονες ήταν οι προμήθειές του.

Ο εχθρός μπορεί να χρησιμοποιήσει φωτιά, οπότε φροντίστε να γεμίσετε βαρέλια με νερό κατά μήκος του τείχους ενώ το έχετε άφθονο, ειδάλλως μπορεί να βρεθείτε στη δυσάρεστη θέση να θυσιάσετε τα αποθέματα του κρασιού σας για να τα βάλετε με τις πυρκαγιές, όπως αναγκάστηκαν να κάνουν οι υπερασπιστές του Έξετερ το 1136. Τα αποθέματα νερού θα είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωσή σας - φροντίστε εκ των προτέρων να σκάψετε πηγάδια ή να επεκτείνετε τα τείχη σας για να συμπεριλάβετε την πηγή σας.

#9. Αρχίστε το χτίσιμο

Το ότι βρίσκεστε υπό πολιορκία δεν σημαίνει ότι είναι αργά για να φτιάξετε οχυρές θέσεις. Οι οπές στα τείχη θα σας επιτρέψουν να πλήττετε τους επιδρομείς με ασφάλεια. Σε έσχατη ανάγκη, μπορείτε να κατασκευάσετε πολιορκητικές μηχανές από την ξυλεία των ισοπεδωμένων σπιτιών. Στην Πολιορκία του Παρισιού το 885, οι Βίκινγκς απέκοψαν την πόλη αποκλείοντας τις δύο γέφυρες που υπερασπίζονταν οι Γάλλοι από πύργους. Οι Βίκινγκς επιτέθηκαν με πολιορκητικές μηχανές, εκτοξεύοντας πέτρες στους πύργους. Οι Γάλλοι έδειξαν την περιφρόνησή τους, κατασκευάζοντας έναν επιπλέον όροφο στον πύργο μέσα σε μία νύχτα.

#8. Ελέγξτε τα αποχωρητήριά σας

Κάθε τρύπα στο τείχος είναι κι ένα αδύναμο σημείο, ακόμα και εκείνη που είναι πασαλειμμένη με περιττώματα. Το Σατό Γκαγιάρ ήταν το κλειδί για τις κτήσεις της Αγγλίας στη Νορμανδία και, όταν ο Φίλιππος Β ́ της Γαλλίας το πολιόρκησε το 1204, διαπίστωσε ότι το κάστρο είχε γερές άμυνες και το έδαφος δυσχέραινε την επίθεση. Ένα συνηθισμένο αποχωρητήριο που εξείχε από τα τείχη έδωσε στον Φίλιππο την ευκαιρία να κυριεύσει το κάστρο. Ένας γενναίος άνδρας με ανοσμία σύρθηκε μέσα στο ρυπαρό άνοιγμα και μπήκε από το αφύλαχτο παράθυρο ενός παρεκκλησιού, βοηθώντας κι άλλους να τον ακολουθήσουν στο εσωτερικό. Το κάστρο παραδόθηκε γρήγορα. Δεν είναι καταγεγραμμένο αν τελικά ο βασιλιάς έσφιξε το χέρι του στρατιώτη.

#7. Κολλήστε το αυτί σας στο έδαφος

Μην επιτρέψετε στον εχθρό να σας υπονομεύσει. Στον κόσμο των μεσαιωνικών πολιορκιών η υπονόμευση ήταν ο όρος που περιέγραφε το σκάψιμο τούνελ κάτω από τα τείχη. Ένα τείχος μπορεί να αντέξει επανειλημμένα πλήγματα από πολιορκητικούς κριούς και πέτρες, αλλά το σκάψιμο κάτω από αυτό μπορεί να του προκαλέσει ρωγμές και τελικά να καταρρεύσει επάνω σας. Το τούνελ υποστηρίζεται από ξύλινα δοκάρια που πυρπολούνται μόλις ολοκληρωθεί, προκαλώντας την κατάρρευσή του και την κατάρρευση του τείχους. Στην Πολιορκία του Ρότσεστερ το 1215 ο βασιλιάς Ιωάννης χρησιμοποίησε το λίπος 40 χοίρων για να βάλει φωτιά στα λαγούμια.

Για να αντιμετωπίσετε τα λαγούμια, δοκιμάστε να αφουγκραστείτε τι συμβαίνει κάτω από τα πόδια σας. Στα τείχη της Καέν είχαν τοποθετήσει δοχεία με νερό και οι δονήσεις από κάτω γίνονταν αντιληπτές από τους κυματισμούς στην επιφάνεια του νερού, επιτρέποντας στους υπερασπιστές να εντοπίζουν τους λαγουμιτζήδες του εχθρού. Κατά την πολιορκία της Ρόδου το 1522 χρησιμοποίησαν κουδούνια που κουδούνιζαν κάθε φορά που πλησίαζε το σκάψιμο.

Για να νικήσετε τους λαγουμιτζήδες του εχθρού μπορείτε να σκάψετε κι εσείς τούνελ κάτω από τον εχθρό, προσπαθώντας να προκαλέσετε την κατάρρευση του δικού του προτού φτάσει στα τείχη σας. Μπορείτε επίσης να βγείτε κατευθείαν στο λαγούμι του εχθρού και να μεταφέρετε τη μάχη στο γήπεδό του - όπως έκανε ο Ερρίκος Ε ́ εναντίον του Γάλλου διοικητή στο Μελάν.

#6. Γίνετε δημιουργικός

Όταν οι Βίκινγκς πολιόρκησαν το Τσέστερ το 907, προσπάθησαν να παραβιάσουν τα τείχη σκάβοντας λαγούμια ακριβώς από κάτω τους και για να προστατεύουν τους άνδρες τους από επίθεση κατασκεύασαν έναν σκεπαστό διάδρομο για να δουλεύουν καλυμμένοι. Οι πολίτες του Τσέστερ έπρεπε να βρουν τρόπο να τους σταματήσουν. Οι πέτρες που ρίχνονταν από ψηλά διαπερνούσαν το στέγαστρο, αλλά οι Βίκινγκς το ξανάφτιαχναν πιο ανθεκτικό. Οι υπερασπιστές έριξαν βραστό νερό και μπίρα πάνω στους άτυχους άνδρες «έτσι που το δέρμα έφυγε από πάνω τους». Οι Βίκινγκς τοποθέτησαν πάνω από τον διάδρομο ένα υδατοστεγές στρώμα από δέρματα ζώων. Με διαβολική επινοητικότητα, οι κάτοικοι του Τσέστερ συγκέντρωσαν όλες τις κυψέλες της πόλης και τις εκσφενδόνισαν από τα τείχη. Ενοχλημένα, τα έντομα τσιμπούσαν τους Βίκινγκς, οι οποίοι σύντομα εγκατέλειψαν την πολιορκία.

Όταν ο αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Φρειδερίκος Α ́, ο γνωστός Μπαρμπαρόσα, πολιόρκησε την ιταλική πόλη Κρέμα, χρησιμοποίησε κινητούς πύργους προσπαθώντας να παραβιάσει τα τείχη. Οι κάτοικοι αντέδρασαν πετώντας πυρωμένα άγκιστρα που καρφώνονταν στο ξύλο, πυρπολώντας τις πολιορκητικές μηχανές και τους πύργους.

Ενώ αντιστέκονταν απέναντι σε έναν συντριπτικά μεγαλύτερο στρατό Οθωμανών κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του κάστρου Έγκερ, οι Ούγγροι υπερασπιστές γέμισαν μια μυλόπετρα με εκρηκτικές ύλες και την άφησαν να κυλήσει στις γραμμές του εχθρού, σπέρνοντας τον πανικό. Μην ανησυχήσετε αν σας σωθούν το λάδι, τα βέλη και οι πέτρες, επειδή σχεδόν όσα έχετε στη διάθεσή σας μπορούν να γίνουν όπλο. Στην πολιορκία της Καέν οι άνδρες του Εδουάρδου Γ ́ προσπάθησαν να αναρριχηθούν στα τείχη με σκάλες, αλλά δέχτηκαν βροχή από αναμμένα άχυρα. Ο καμένος άνδρας έπεφτε από τη σκάλα και πέθαινε από τις πληγές του. Ακόμα και τα δόντια μπορούν να γίνουν όπλο· ένας Πορτογάλος στρατιώτης έβγαλε τα δικά του στην πολιορκία του Ντίου, χρησιμοποιώντας τα σαν βόλια εναντίον των Τούρκων όταν σώθηκαν τα υπόλοιπα πυρομαχικά του.

#5. Ψάξτε για κατασκόπους

Μπορείτε να μην αποκοπείτε τελείως από τον έξω κόσμο. Ίσως μπορείτε να στείλετε επιδρομείς για τον ανεφοδιασμό των στρατιωτών σας. Αν κάποια μέρα φύγουν 50 άνδρες και επιστρέψουν 51, θα καταλάβετε ότι υπάρχει κατάσκοπος. Στην Αντιόχεια ο πρίγκιπας Βοημούνδος διέταξε να ψήσουν τους κατασκόπους για φαγητό, μια προειδοποίηση για όποιον μπορεί να είχε εισχωρήσει.

Μπορείτε να στείλετε και δικούς σας κατασκόπους. Κάποιοι ενημέρωσαν τους πολιορκημένους στο κάστρο της Μπαλόν για την ώρα που συνήθως έτρωγαν οι εχθροί και, όταν εκείνοι κάθισαν για να φάνε, η φουρά εφόρμησε έξω από την πόλη και αιχμαλώτισε πάνω από 100 ιππότες.

#4. Ατσαλώστε τα νεύρα σας

Ο εχθρός έξω από τα τείχη θα δοκιμάσει τα πάντα προκειμένου να παραδοθείτε. Οι λοιδορίες μπορεί να είναι αποτελεσματικές, αν σας κάνουν να εγκαταλείψετε το οχυρό σας σε κάποια άκαιρη επίθεση. Για να σας αναγκάσουν να παραδοθείτε, μπορεί να φέρουν κάτω από τα τείχη αλυσοδεμένα προσφιλή σας πρόσωπα με θηλιές γύρω από τον λαιμό τους. Το κάστρο Ντεβίζ έπεσε όταν η Ματθίλδη του Ράσμπερι είδε στο στρατόπεδο των πολιορκητών τον γιο της με μια θηλιά περασμένη στον λαιμό του.

Πρέπει να είστε προετοιμασμένος να αντιμετωπίσετε τέτοιες απειλές ή να κάνετε τις δικές σας. Επιδείξτε τους ομήρους σας και εξηγήστε ποια θα είναι η τύχη τους, αν δεν αρθεί η πολιορκία. Ένα πτώμα κρεμασμένο από τα τείχη στέλνει το μήνυμα σε μεγάλη απόσταση. Θα ακουστούν χλευασμοί για να σας παρασύρουν έξω, οπότε μην εγκαταλείπετε την αμυντική σας θέση – αντιδράστε εκστομίζοντας δικούς σας. Στην Πολιορκία της Λισαβόνας οι Μαυριτανοί υπενθύμισαν στους Σταυροφό- ρους επιδρομείς ότι, ενώ εκείνοι υπέφεραν από την ωμή πραγματικότητα μιας εκστρατείας, οι γυναίκες τους μπορεί να κοιμούνταν με άλλους, γεννώντας νόθα παιδιά.

Πρέπει να είστε προετοιμασμένοι για τα πάντα προκειμένου να επιβιώσετε. Όταν ο βασιλιάς Ιωάννης πολιορκούσε το Ρότσεστερ, ένας άνδρας με βαλίστρα τον είδε σε απόσταση βολής από τα τείχη του κάστρου. Ζήτησε άδεια από τον διοικητή Ουίλιαμ ντ’Ομπινί να σκοτώσει τον βασιλιά, αλλά εκείνος τον απέτρεψε. Αν δεν ήταν τόσο ηθικά ακέραιος, η πολιορκία μπορεί να είχε αρθεί· τελικά, ο Ιωάννης κυρίευσε το κάστρο. Ο τοξότης απάντησε: «Ο βασιλιάς δεν θα σας χαριζόταν, αν ήταν στη θέση σας»

#3. Συνηθίστε να τρώτε τα πάντα

Επειδή δεν μπορείτε να ξέρετε τη διάρκεια μιας πολιορκίας, με τόσα στόματα να ταΐσετε ίσως να αναγκαστείτε να διώξετε όποιον δεν είναι αναγκαί- ος για την άμυνα. Μπορεί να φαίνεται σκληρό, αλλά όταν τελειώσουν τα τρόφιμα οι συνθήκες θα είναι ακόμα χειρότερες. Κατά τη διάρκεια της Τρίτης Πολιορκίας του Γιβραλτάρ, οι κάτοικοι του Βράχου ξέμειναν από τρόφιμα και αναγκάστηκαν να τρώνε λωρίδες από βρασμένο δέρμα.

Το 1418 στη Ρουέν ο πληθυσμός έπρεπε να χορταίνει τρώγοντας γάτες, σκύλους, ποντίκια και αρουραίους. Ένας αρουραίος κόστιζε το αστρονομικό ποσόν των 30 πενών, ενώ ένα ποντίκι κόστιζε έξι πένες. Τα στόματα των πολιορκημένων στην Αντιόχεια έσταζαν αίμα από τα γαϊδουράγκαθα που μασούσαν.

Τα πράγματα μπορεί να πάρουν άσχημη τροπή και να σωθούν το κρασί και η μπίρα. Μην χολοσκάτε όμως, σε καιρούς μεγάλης ανάγκης οι υπόνομοι, τα ούρα και το αίμα των αλόγων μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πολύτιμες πηγές ενυδάτωσης. Κατά τη διάρκεια της Πρώτης Σταυροφορίας οι υπερασπιστές της Μάαρα κατέφυγαν στον κανιβαλισμό. Σύμφωνα με πολλές πηγές, έκοβαν κομμάτια νεκρών Σαρακηνών και τα έψηναν για να μείνουν ζωντανοί.

#2. Διαφυγή

Η κατάσταση ίσως γίνει αφόρητη και η διαφυγή μπορεί να είναι η μόνη πιθανότητα επιβίωσης. Κατά τη διάρκεια της Αναρχίας, η αυτοκράτειρα Ματθίλδη πολιορκήθηκε στο κάστρο της Οξφόρδης. Σε μια από τις πιο δραματικές σκηνές του πολέμου, η Ματθίλδη, ντυμένη στα λευκά, διέφυγε διασχίζοντας το παγωμένο ποτάμι αφού κατέβηκε από τα τείχη με τη βοήθεια ενός σχοινιού. Ήταν σαφές ότι είχε μια τάση προς το δράμα, αφού στην πολιορκία της Ντεβίζ είχε διαφύγει παριστάνοντας το πτώμα. Η διαφυγή μπορεί να γίνει μόνο κατά ομάδες και για να εκκενώσετε ολόκληρη τη φρουρά πρέπει να χρησιμοποιήσετε την εξυπνάδα σας. Στο Βάινσμπεργκ οι πολιορκητές επέτρεψαν ιπποτικά την έξοδο των γυναικών με ό,τι μπορούσαν να μεταφέρουν. Διασκέδασαν όταν τις είδαν να βγαίνουν φορτωμένες με τους άνδρες τους και τις άφησαν να φύγουν μαζί του.

#1. Εξοπλίστε τους πάντες

Επειδή οι πιθανότητες της άφιξης ενισχύσεων κατά τη διάρκεια μιας πολιορκίας είναι ισχνές, να είστε προετοιμασμένος να εξοπλίσετε τους πάντες ώστε να βοηθήσουν στην άμυνα. Όταν οι άνδρες τους έλειπαν στον στρατό, οι γυναίκες ήταν συχνά υπεύθυνες στα κάστρα και τις πόλεις. Όταν ο βασιλιάς της Γαλλίας πρόδωσε την οικογένειά της, η Ιωάννα της Φλάνδρας, γνωστή και ως Φλογερή Ιωάννα, ανέλαβε προσωπικά την άμυνα του Χένεμποντ. Φόρεσε πανοπλία και περιδιάβηκε τους δρόμους της πόλης για να ενθαρρύνει τους υπερασπιστές. Έδωσε εντολή στις γυναίκες όλων των τάξεων να βοηθήσουν μεταφέροντας στα τείχη πέτρες και διαβρωτικό ασβέστη για να αναχαιτίσουν τους επιδρομείς. Ηγήθηκε επίσης μιας εξόδου κατά των πολιορκητών, φτάνοντας μαχόμενη στην καρδιά του εχθρικού στρατοπέδου.

Ωστόσο, δεν ήταν μόνο οι αριστοκράτισσες που πήραν τα όπλα, όπως διαπίστωσαν οι Βουργουνδοί που επιτέθηκαν το 1472 στο Μποβέ. Οι υπερασπιστές της πόλης ήταν μόνο 300 και οι γυναίκες συσπειρώθηκαν πίσω από την Ιωάννα Λεσνέ, γνωστότερη ως Ιωάννα το Τσεκούρι. Όταν η σημαία των Βουργουνδών υψώθηκε στα τείχη, η Ιωάννα χίμηξε στους επιδρομείς και γκρέμισε με το τσεκούρι της δυο άνδρες και τη σημαία από τα τείχη. Η γενναιότητά της τόνωσε το ηθικό των υπερασπιστών, που συνέχισαν να πολεμούν. Ο Γάλλος βασιλιάς οργάνωσε παρέλαση προς τιμήν της και της επέτρεψε να παντρευτεί τον εραστή της.

Όταν ο Σιμόν ντε Μπονφόρ πολιορκούσε τους Καθαρούς στην Τουλούζη, δέχτηκε κατακέφαλα μια πέτρα που είχε εκτοξεύσει μια γυναίκα με καταπέλτη και σκοτώθηκε. Ένας πίνακας στο δημαρχείο της Τουλούζης απεικονίζει τη γυναίκα που πέταξε την πέτρα να υψώνεται στον ουρανό από πλήθη που ζητωκραυγάζουν.

Toυ Ben Gazur

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό All About History που κυκλοφορεί μια φορά το μήνα με το Εθνος της Κυριακής

Διαβάστε ακόμη

επιβίωση πολιορκία