Μάχη στο κάστρο του Ιτερ: Η συμμαχία ανάμεσα σε άσπονδους εχθρούς που έσωσε ζωές

Τo φρούριο Σλος Ίτερ είναι κουρνιασμένο στις Αυστριακές Άλπεις και από το 1943 είχε επιταχθεί εν είδει δορυφορικής εγκα- τάστασης του φοβερού στρατοπέδου συγκέντρωσης Νταχάου. Τον Μάιο του 1945 στο κάστρο κρατούνταν αρκετές προσωπικότητες της Γαλλίας (ανάμεσά τους οι πρώην πρωθυπουργοί Πωλ Ρεϊνό, Εντουάρ Νταλαντιέ και η μεγαλύτερη αδερφή του Σαρλ Ντε Γκολ) υπό το άγρυπνο βλέμμα φρουρών των SS. Μόλις έγινε ξεκάθαρο ότι ο πόλεμος είχε χαθεί, οι φρουροί εγκατέλειψαν τις θέσεις του αφήνοντας στους αιχμαλώτους τον έλεγχο του κάστρου -  αλλά στο έλεος περιπλανώμενων ομάδων των SS, που ήταν αποφασισμένες να εκτελούν κάθε εχθρό του Τρίτου Ράιχ.

Για να αποφύγει αυτό το οικτρό τέλος, ο Ζβόνιμιρ Κούκοβιτς, ένας μάστορας του κάστρου, στάλθηκε να βρει τις συμμαχικές δυνάμεις και να επιστρέψει με ενισχύσεις, αλλά έπεσε πάνω σε Γερμανούς στρατιώτες με επικεφαλής τον πραγματιστή ταγματάρχη Γιόζεφ «Σεπ» Γκανγκλ. Ο Γκανγκλ καταλάβαινε ότι ο πόλεμος είχε πλέον χαθεί και αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη του με τους Γάλλους που βρίσκονταν παγιδευμένοι στο κάστρο. Οι άνδρες αυτοί δεν ήταν από εκείνους που ακολουθούσαν την κομματική γραμμή στα τυφλά, γι’ αυτό και δεν αποτελούσαν στόχο των αντιναζιστών ανταρτών που δρούσαν στην περιοχή.

Με τη βοήθεια των Γερμανών, ο Κούκοβιτς εντόπισε τους Αμερικανούς στρατιώτες. Αμέσως συγκεντρώθηκε μια ισχυρή δύναμη διάσωσης, η οποία όμως αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει εξαιτίας ενός λυσσαλέου φράγματος πυρός από πυροβολικό. Στο μεταξύ, μερικά χιλιόμετρα μακριά, ο λοχαγός Τζακ Λι, ένας διοικητής αρμάτων μάχης, πληροφορήθηκε την κατάσταση και επειδή αγνοούσε ότι η δύναμη διάσωσης είχε γυρίσει πίσω συγκέντρωσε μια αυτοσχέδια δύναμη και έσπευσε να σώσει το κάστρο μαζί με τους άνδρες του Γκανγκλ.

Θρυλική έχει μείνει η ατάκα του υπερασπιστή του κάστρου, όταν απευθύνθηκε στο διοικητή που παρενέβη σωτήρια στο τέλος: «Γιατί καθυστερήσατε τόσο;»

Όταν πλησίασαν το Σλος Ίτερ, ο Λι είχε μαζί του περίπου 20 Γερμανούς, επτά Αμερικανούς και ένα Sherman. Έπειτα από σύντομη αψιμαχία, έφτασαν στο κάστρο και λίγο αργότερα οι μονάδες των SS στο βουνό άνοιξαν πυρ. Φωτίζοντας τη νύχτα με πυρά πολυβόλων και μικρότερων όπλων, συνέχισαν τον καταιγισμό των πυρών μέχρι το ξημέρωμα.

Μόλις χάραξε, ο ήχος του πυροβολικού σήμανε την έναρξη της επίθεσης. Μια οβίδα έπληξε το Sherman, το οποίο φρουρούσε την πύλη, και το άρμα τυλίχτηκε στις φλόγες σαν μπάλα φωτιάς. Αμέσως μετά τα SS άρχισαν να τρέχουν προς το κάστρο. Ο Λι διέταξε τους άνδρες του να βάλουν επιλεκτικά εναντίον των επιτιθέμενων για να τους καθηλώσουν και να τους εμποδίσουν να μπουν στους χώρους του κάστρου. Τα πυρομαχικά άρχισαν να εξαντλούνται και οι Σύμμαχοι ετοιμάστηκαν για την τελική έφοδο. Ξαφνικά, όμως, ο ήχος των πυροβόλων αντήχησε γύρω από το κάστρο. Η αμερικανική δύναμη διάσωσης είχε φτάσει και έτρεψε εύκολα σε φυγή τους υπόλοιπους των SS.

Ο Γκανγκλ σκοτώθηκε στη μάχη κι έτσι δεν θα μάθουμε αν θα έπαιρνε χάρη ή αν θα τον τιμωρούσαν. Οι άνδρες του, μολονότι είχαν πολεμήσει γενναία πλάι στους Συμμάχους, στάλθηκαν αμέσως σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και έκτοτε ξεχάστηκαν. Μία μάχη στο πλευρό των Συμμάχων δεν ακύρωνε τα χρόνια που πολέμησαν για το ναζιστικό καθεστώς.

Για τις πράξεις του ο Λι τιμήθηκε με τον Σταυρό Διακεκριμένων Υπηρεσιών. Οι τραχείς και άξεστοι τρόποι του είχαν ενοχλήσει τους Γάλλους πολιτι-κούς, αλλά χάρη στις ηγετικές του ικανότητες οι άνδρες του αντιστάθηκαν απέναντι σε μια πολύ μεγαλύτερη και καλύτερα εξοπλισμένη δύναμη. Μόνο λίγοι άνδρες έχασαν τη ζωή τους -ο Γκανγκλ και ένας-δυο άλλοι υπερασπιστές από τη Βέρμαχτ. Οι απώλειες των SS είναι άγνωστες, πρέπει όμως να ήταν δεκάδες. Μετά την επίθεση η υπόλοιπη μονάδα διαλύθηκε στα βουνά αποδυναμωμένη και με τσακισμένο το ηθικό.

Κατά την αψιμαχία αυτή στις Αυστριακές Άλπεις κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών του Β ́ Παγκοσμίου Πολέμου οι ναζιστικές δυνάμεις στράφηκαν η μία εναντίον της άλλης.

Toυ Peter Price

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό All About History που κυκλοφορεί μια φορά το μήνα με το Εθνος της Κυριακής