Παύλος Μπακογιάννης: Ο πρώτος Ελληνας πολιτικός που δολοφονήθηκε από τρομοκράτες

Ηταν Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου 1989, πρωί. Ο 54χρονος βουλευτής Ευρυτανίας της Νέας Δημοκρατίας Παύλος Μπακογιάννης, ακολουθώντας το συνηθισμένο του δρομολόγιο, φθάνει από το σπίτι του στο γραφείο επί της οδού Ομήρου, στο κέντρο της Αθήνας, με το αυτοκίνητο, το οποίο οδηγεί ο αστυνομικός της ασφάλειάς του.

Το όχημα σταματάει στην είσοδο της πολυκατοικίας, ο Παύλος Μπακογιάννης αποβιβάζεται από αυτό, ενώ ο άνδρας της ασφάλειάς του πηγαίνει να παρκάρει. Ο γνωστός δημοσιογράφος με την ενεργό αντιδικτατορική δράση που τώρα μαχόταν για την εθνική συμφιλίωση, ανυποψίαστος για όσα θα συμβούν τα επόμενα λεπτά, αγοράζει εφημερίδες από το απέναντι ψιλικατζίδικο, χαιρετά την κυρία Μαγδαληνή, την καθαρίστρια της πολυκατοικίας, και κατευθύνεται προς το ασανσέρ για να ανέβει στον δεύτερο όροφο. Εκείνη τη στιγμή, εισέρχονται στον χώρο τρία μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης 17 Νοέμβρη. Τον πυροβολούν πισώπλατα πέντε φορές.

Δεν ανέκτησε ποτέ τις αισθήσεις του

Το θύμα προσπαθεί αιμορραγώντας να συρθεί προς την έξοδο, αλλά δεν προλαβαίνει γιατί χάνει τις αισθήσεις του. Δεν θα τις ανακτήσει ποτέ. Έξω στο πεζοδρόμιο η καθαρίστρια αρχίζει να καλεί σε βοήθεια. Ένας από τους τρομοκράτες τής ζητά επιτακτικά να σταματήσει, κραδαίνοντας το περίστροφο που κρατούσε στο χέρι.

Οι δράστες φτάνουν ανενόχλητοι στη διασταύρωση των οδών Ομήρου και Σκουφά και επιβιβάζονται σε ένα Fiat με κλεμμένες πινακίδες. Διαφεύγουν από τον περιφερειακό του Λυκαβηττού, χωρίς να προλάβει να τους καταδιώξει κανείς. Ο βουλευτής μεταφέρεται κλινικά νεκρός στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», όπου φθάνουν συντετριμμένοι η σύζυγός του Ντόρα, ο πεθερός του Κωνσταντίνος Μητσοτάκης μαζί με τη Μαρίκα, ο υπουργός Προεδρίας Αθανάσιος Κανελλόπουλος και ο υπουργός Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Μιλτιάδης Έβερτ. Όλες οι προσπάθειες ανάνηψης θα αποβούν άκαρπες. 

Το ιδιότυπο πολιτικό πλαίσιο

Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί διακόπτουν το πρόγραμμά τους προκειμένου να μεταδώσουν τη θλιβερή είδηση, ενώ ο πολιτικός κόσμος παγώνει. Θυμίζουμε ότι εκείνη την περίοδο έχει αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας ο 62χρονος πολιτικός και πρώην αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού Τζαννής Τζαννετάκης μετά από σύμπραξη της φιλελεύθερης Νέας Δημοκρατίας του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη με τον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου (στον οποίο εντάσσονταν το ΚΚΕ και η ΕΑΡ) υπό τον Χαρίλαο Φλωράκη.

Αν μη τι άλλο, ήταν μια ιδιότυπη σύμπραξη Αριστεράς και Δεξιάς μπροστά στο αδιέξοδο της ακυβερνησίας. Ο ίδιος ο Παύλος Μπακογιάννης τη μέρα της δολοφονίας του ετοιμαζόταν να ολοκληρώσει την ομιλία που θα εκφωνούσε την επομένη στη Βουλή, στο πλαίσιο της συζήτησης για την παραπομπή στελεχών του ΠΑΣΟΚ που φέρεται ότι εμπλέκονταν στο σκάνδαλο Κοσκωτά.

Η προκήρυξη της 17 Νοέμβρη, που ανέλαβε την ευθύνη, είχε τίτλο «Άρχισε η κάθαρση», ενώ ο Τύπος της εποχής θα θεωρήσει ως ηθικό αυτουργό το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου. Πολύ αργότερα, όταν θα συλληφθούν τα μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης, θα μάθουμε ότι αυτός που πάτησε τη σκανδάλη και αφαίρεσε τη ζωή του βουλευτή ήταν ο Δημήτρης Κουφοντίνας.

To παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό All About History (9/2019)