Χρήστος Χωμενίδης: «Ο παράδεισος για μένα είναι ένα τραπέζι γλεντιού με φίλους»

Στη σημερινή συνέντευξη επιχειρώ ν' απαντήσω στο κουίζ «Πόσο Χρήστο Χωμενίδη γνωρίζεις;» Εσείς πιστεύετε, ακόμη κι αν έχετε διαβάσει όλα του τα βιβλία, ότι έχετε καταλάβει ποιος είναι; Ξεκινάω ψάξιμο.

Σύστησέ μας τον τωρινό εαυτό σου, αυτόν του 2020.

Παραμένω μεγαλόσωμος -1,90 κι εκατόν τρία κιλά-, με κατσαρά μαλλιά που έχουν αρχίσει να γκριζάρουν, πλην δεν πέφτουν. Τζαχειλάς και μύταρος, όπως θέλει η παροιμία τον άντρα τον καλύτερο. Αδέξιος στις κινήσεις, ακατάστατος σε εξοργιστικό βαθμό, αμελέστατος με τα προσωπικά μου αντικείμενα – τον τελευταίο μόνο μήνα έχασα ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου, μία μπαταρία ηλεκτρικού τσιγάρου, ένα καλώδιο υπολογιστή και έναν φορτιστή κινητού. 

Μού αρέσει να τρώω και να πίνω κρασί, να τραγουδάω -εντελώς παράφωνα-, ενίοτε και να χορεύω δίχως την ελάχιστη αίσθηση ρυθμού. Με ενθουσιάζουν τα λευκά πουκάμισα και τα ραμμένα κοστούμια. Νοιώθω τους φίλους μου ως προϋπόθεση τής ίδιας μου της ύπαρξης. Ενθουσιάζομαι όταν γνωρίζω καινούργιους ανθρώπους, καθένας είναι ένας κόσμος ολόκληρος προς εξερεύνηση, ένα χέρι που λαχταράς να σφίξεις, μια αγκαλιά για να τρυπώσεις μέσα της. 

Ποια νομίζεις πως είναι η εικόνα του παραδείσου;

Η εικόνα του παράδεισου είναι για μένα ένα μεγάλο τραπέζι που ξεχειλίζει από νοστιμιές κι από το οποίο περνάει κάθε καρυδιάς-καρύδι. Η μουσική δεν σταματάει ποτέ, ούτε οι κουβέντες, ούτε το φλερτ. Το περιβάλλον είναι εξοχικό, ελληνικό. Καλοϊσκιωτα δέντρα, νερά που κυλάνε, γάτες που γουργουρίζουν σαν σουλτάνες. Μέχρι βελάσματα ακούγονται στο βάθος. Το γλέντι δεν θα τελειώσει ποτέ. Μονάχα εμείς θα αποσυρθούμε κάποια μέρα, για έναν αιώνιο υπνάκο, και θα ελευθερώσουμε τη θέση μας  για τους επόμενους.  

Εκτός από αμελής, ακατάστατος, αμελής και γλετζές, τι άλλο είσαι; 

Η άλλη όψη μου είναι ενός τύπου ταγμένου στην τέχνη του. Γράφω και σβήνω και γράφω μανιωδώς, συνθέτω την προσωπική μυθολογία μου μυθιστόρημα το μυθιστόρημα. 

Σε ποια σημεία βρίσκεις τους τίτλους των βιβλίων σου;

Τους τίτλους μου τους βρίσκω σχεδόν πάντα στο ντουζ. Κάθε βιβλίο μου με απασχολεί -όσο το δουλεύω- μέρα και νύχτα, στον ξύπνο και στον ύπνο. Αφότου εκδοθεί το ξεχνάω και προχωράω στο επόμενο.  

Τι λες πως θα απομείνει από τις χιλιάδες σελίδες σου; 

Ειλικρινά δεν έχω ιδέα – το δικαστήριο του χρόνου δεν είναι απλώς αδέκαστο μα και μυστήριο. Ίσως μάς προστατεύει περιμένοντας να πεθάνουμε προτού εκδώσει την τελική ετυμηγορία του… Μέχρι τότε, κάνω το αίμα μου μελάνι. Δεν νομίζω θα φειδόμουν κανενός απολύτως κόπου για να βελτιώσω τη γραφή μου. Γίνομαι ευτυχής όταν πληροφορούμαι πως κάποιο έργο μου έδωσε σε έναν άνθρωπο χαρά. 

Τι σ’ έπιασε κι ασχολήθηκες στο καινούργιο σου μυθιστόρημα «Ο Βασιλιάς Της», με τον διάσημο κερασφόρο της αρχαίας δραματουργίας, τον Μενέλαο;

Ο πιο διάσημος κερασφόρος όλων των αιώνων είναι, όμως Σεμίνα, ο τραγοδόπαρος, ο οργιώδης θεός Παν. Ο Μενέλαος με επισκέφθηκε το βράδυ των προπερασμένων γενεθλίων μου, στο Ρέθυμνο, και μού ζήτησε να σάς μεταφέρω τη δική του αλήθεια. Στο μυθιστόρημα μου μιλάει σε πρώτο πρόσωπο ο άνδρας, όχι που προδόθηκε, αλλά που αξιώθηκε την Ωραία Ελένη. Κι αν κρίνω από τα σχόλια των αναγνωστών, ο λόγος του συγκινεί… 

Η Δικιά μου ωραία Ελένη έχει την αύρα της Μελίνας

Η Ωραία Ελένη σου πάντως, δεν είναι ένα κορίτσι σαν κι αυτά που συναντάμε στο δρόμο. Ένιωσα να κουβαλάει μια τεράστια δύναμη και μια δίψα για τα πάντα. Σκεφτόσουν κάποια συγκεκριμένη όταν την έγραφες;

Πιστεύω πως δεν υπάρχουν συνηθισμένα κορίτσια. Κάθε κορίτσι είναι ένα θησαυροφυλάκιο. Σε κάθε αγόρι επαφίεται να βρει τον συνδυασμό, είτε να φτιάξει το κλειδί που το ανοίγει. Το να δώσω στην Ωραία Ελένη σάρκα και οστά στον «Βασιλιά Της», αποτελούσε ομολογουμένως μια μεγάλη πρόκληση. Μια λάθος λέξη στα χείλη της, ένας άστοχος από εμένα χαρακτηρισμός θα τη φτήναινε. Οδηγήθηκα από το ένστικτο κι από το δέος που νοιώθω για το θήλυ. Εάν κάποιου υπαρκτού προσώπου η αύρα κάπως μεταφέρεται στην Ελένη μου, είναι της Μελίνας Μερκούρη. Της νεαρής Μελίνας Μερκούρη. Όπως την έχουμε δει σε εφηβικές φωτογραφίες ή στο θεατρικό ντεμπούτο της.  

Εχεις πει ότι «Εκείνο που κάνει γοητευτικούς τους χαρακτήρες στα βιβλία και τους ανθρώπους στη ζωή, είναι το να μην ζορίζονται να αποδείξουν τίποτα». Εσύ πιστεύεις ότι είσαι γοητευτικός;

Πιστεύεις ότι θα απαντούσα ποτέ σε μια τέτοια ερώτηση;

Εξακολουθείς να θέλεις να γίνεις πρωθυπουργός;

Θεός φυλάξοι! Η καθημερινότητα ενός πρωθυπουργού θα ήταν για μένα φρικτή. Φρικτή! Φαντάσου μόνο να έχεις δίπλα στο κρεββάτι σου ένα κόκκινο τηλέφωνο που ανά πάσα στιγμή πιθανόν να χτυπήσει και να σου αναγγείλει τη μεγαλύτερη συμφορά! Η συνείδηση, θα αντιλέξεις, ότι διαμορφώνεις -πως μπορείς να διαμορφώσεις ως ένα βαθμό- την Ιστορία… Μακάρι να υπηρετούν την πατρίδα εμπνευσμένοι δημόσιοι άνθρωποι -γυναίκες και άνδρες-, με ανυστεροβουλία και με όραμα. Δεν θα ήμουν ένας από εκείνους. Ο καθείς εφ’ω ετάχθη.   

Ποιο θα ήταν -αν γινόσουν- το πρώτο πράγμα που θα απαγόρευες δια νόμου;

Τις ρακέτες στις πολυσύχναστες παραλίες.

Αν ερχόταν κάποιος, που δεν ήξερε καν την ύπαρξή μας στο χάρτη και συναντούσε τον κ. Μητσοτάκη, τον κ. Τσίπρα και την κ. Γεννηματά, ποια δουλειά θα νόμιζε ότι κάνουν;

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα τού θύμιζε χειρουργό. Μοιάζει σχολαστικός, ψύχραιμος και αποτελεσματικός. Ο μεγαλύτερος του εφιάλτης; Η φράση «η εγχείριση πέτυχε αλλά ο ασθενής απέθανε».

Ο Αλέξης Τσίπρας προπονητή μικρής, πλην φαρμακερής, ομάδας. Ακόμα και αν ο ίδιος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του σαν επίγονο τού Ανδρέα Παπανδρέου, περισσότερο συγγενεύει με τον μακαρίτη τον Αλέφαντο. Πιθανολογώ ότι δεν έχει -προσώρας τουλάχιστον- γίνει ανθεκτικός στις ήττες. Τον ζαλίζουν, τον αποσταθεροποιούν ψυχικά.

Η Φώφη Γεννηματά φέρνει σε διευθύντρια μουσείου κέρινων ομοιωμάτων. Η πλάκα είναι ότι το μουσείο της βρίσκεται σε εξαιρετικό οικόπεδο, θα μπορούσε να είναι το ωραιότερο και το πιο πολυσύχναστο σπίτι της πόλης. Η ίδια ίσως προτιμά να συνομιλεί με το παρελθόν παρά με το μέλλον. Περί ορέξεως…   

Πολιτικοί με χιούμορ ήταν ο Φλωράκης, ο Ηλίου και η Παπαρήγα

Τίνος πολιτικού αρχηγού το χιούμορ εκτιμάς;

Νομίζω ότι οι μεταπολεμικοί ηγέτες της Αριστεράς διέθεταν και πνεύμα και σκώμμα. Ο Πασαλίδης, ο Ηλιού, ο Φλωράκης, η Παπαρήγα.  

Τι θα έλεγες σε αυτούς που αψηφούν τον ιό; (τους οποίους στις Ηνωμένες Πολιτείες, αποκαλούν «covidiots» και είναι οπαδοί του Τραμπ). Οι δικοί μας «Κοβιντηλίθιοι», πώς θάπρεπε κατά τη γνώμη σου, να αντιμετωπίζονται;

Με κατανόηση. Εξαντλώντας όλη την πειθώ μας. Είμαι κατηγορηματικός σε αυτό. Με το να προσβάλλεις κάποιον, με το να τον αποκαλείς «μπετόβλακα», το μόνο που καταφέρνεις είναι να μουλαρώσει στις απόψεις του. Εκτός πιά και αν σού αρκεί να κοκορεύεσαι εσύ σαν ο έξυπνος της υπόθεσης. 

Η πανδημία είναι τρομερά σοβαρό ζήτημα για να το αντιμετωπίζουμε εμφυλιοπολεμικά, όσο κι αν έχουμε όλο το δίκιο του κόσμου. Αρκεί ένα μικρό ποσοστό της κοινωνίας να μην πειθαρχήσει στους ιατρικούς κανόνες για να διασπαρεί εκθετικά ο ιός. Εκείνο συνεπώς που επιβάλλεται είναι η ομοψυχία.   

Ποιο ρόλο πιστεύεις οτι παίζει πλέον η ηδονή στις ζωές μας;

Μιλώντας για την ερωτική ηδονή, η μάνα μου επέμενε πως το καλό κρεββάτι πρέπει να είναι η πρώτη φροντίς μας το πρωί και η τελευταία το βράδυ. Ειδάλλως δεν κυλάει η μέρα… 

Υπάρχει δουλειά που θα έκανες δωρεάν;

Εξ’ορισμού η δουλειά πρέπει να πληρώνεται. Και όσο το δυνατόν καλύτερα. Η εθελοντική προσφορά, το ανιδιοτελές δόσιμο σε έναν ευρύτερο σκοπό αποτελούν άλλης τάξεως, ευγενείς ασχολίες. Θα ήθελα να μπορώ να διδάξω στους νεότερους το πώς να απαιτούν και να λαμβάνουν την αμοιβή τους.   

Ποιος υποθέτεις ότι είναι ο πατέρας του Έλληνα; Ο Προμηθέας, ο Καραγκιόζης ή ο Οδυσσέας;

Είμαστε πολλών πατεράδων παιδιά. Κι ακόμα περισσότερων μανάδων. 

Τι νιώθεις πιο πολύ, Ιζνογκούντ ή Λούκι Λουκ;

Ούτε το ένα ούτε το άλλο. Αγαπώ πολύ τα κόμιξ, με έχουν καθορίσει. Από τους ήρωες τού Γκοσινί, πιο εύκολα θα ταυτιζόμουν με τον Χαρούν Ελ Πουσάχ, τον καλό, τρυφηλό, λιχούδη και κυρίως κωλόφαρδο Χαλίφη της Βαγδάτης. Από τους ήρωες του Ντίσνεϊ, με τον Ντόναλντ Ντακ, αλλά και με τον Ιταλιάνο ανταγωνιστή του, τον Γκαστόνε.  

Ποιες εικόνες της ζωής σου δεν θέλεις να ξεχάσεις;

Τίποτα απολύτως από τη ζωή μου δεν θα ήθελα να ξεχάσω. Ακόμα και οι στιγμές της πιο μαύρης δυστυχίας -υπάρχουν και τέτοιες- έχουν τη θέση τους. Συνδέονται με πολυαγαπημένα πρόσωπα που λείπουν… 

Αν κάποιος έγραφε ενα βιβλίο για σένα με τίτλο «Ο αιώνιος αρραβωνιαστικός» πώς θ' αντιδρούσες;

Θα το διάβαζα με ενδιαφέρον. 

Συμφωνείς με όσους θεωρούν επαναστατική πράξη τη διατήρηση της τρυφερότητας;

Αλίμονο αν δίνουμε στην τρυφερότητα μας εύσημα επαναστατικότητας! Ας απολαμβάνουμε κάποια πράγματα δίχως να τα τιτλοφορούμε…

Ο ένας παππούς σου, ο Βασίλης Νεφελούδης, υπήρξε γραμματέας της Κ.Ε. του ΚΚΕ. Ποιες αναμνήσεις έχεις ακόμη ζωντανές, από τις επισκέψεις στις φυλακές του Ωρωπού;

Ο παππούς μου ο Βασίλης διετέλεσε γραμματέας της Κ.Ε. του ΚΚΕ προπολεμικά. Εγώ τον επισκέφθηκα στον Ωρωπό το 1970, όταν ήταν βουλευτής της ΕΔΑ, δεσμώτης της Χούντας. Στα κελιά των κρατουμένων δεν επιτρεπόταν να μπουν ενήλικες συγγενείς ή δικηγόροι, παρά μονάχα παιδιά. Το χαριτωμένο είναι πως για να μην σοκαριστώ, τετραετής γαρ, μού είχαν κρύψει ότι επρόκειτο για φυλακή. «Ο παππούς δουλεύει στην τράπεζα!» με είχαν παραμυθιάσει. «Και κοιμάται μέσα για να φυλάει τα λεφτά.» Ούτε ένα νήπιο δεν θα έχαφτε μια τόσο τερατώδη ιστορία! Είπα στους γονείς μου την αλήθεια κι εκείνοι θαύμασαν την τόση ευφυΐα μου. Έτσι, Σεμίνα, πλάθεται η αυτοπεποίθηση…   

Νιώθεις να υπάρχει κάποια εκκρεμότητα που σε απασχολεί ακόμη στη ζωή σου; Κάποιο θέμα σου που δεν έκλεισε;

Να μού το ρωτήσεις, σε παρακαλώ, αυτό σε καμιά πενηνταριά χρόνια. Προς το παρόν δημιουργώ ολοένα και καινούργιες εκκρεμότητες. Θέλω να δω, σαν τον ζογκλέρ, πόσες μπάλες μπορώ να κρατάω ταυτόχρονα στον αέρα!