Άτλας Διεθνών Σχέσεων: Η αποτύπωση της μεταβαλλόμενης πραγματικότητας

Το 2001 κυκλοφόρησε στα ελληνικά  από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, ο πρώτος Άτλας Διεθνών Σχέσεων του Pascale Boniface με πρόλογο του πρέσβη Βύρωνος Θεοδωρόπουλου. 

Ο αναστοχασμός του κορυφαίου διπλωμάτη είναι και σήμερα εξαιρετικά χρήσιμος: «Η  φράση «Γεωγραφικός Άτλας» φέρνει στο μυαλό μια σειρά χρωματιστών αποτυπώσεων που μας δείχνουν μια ήπειρο, μια χώρα, μια περιοχή με τα βουνά, τα πο­τάμια, τις λίμνες και τις θάλασσες της. Πολύ χρήσιμη ασφα­λώς αυτή η πληροφόρηση. Δεν παύει όμως να είναι στατική. Πώς αλλιώς θα μπορούσε να είναι άλλωστε, αφού η φυσική γεωγραφία είναι μια πραγματικότητα δεδομένη που δεν αλ­λάζει ή τουλάχιστον αλλάζει με ρυθμό χιλιετιών. Όταν όμως ο Άτλας θέλει να αποδώσει την πολιτική γεωγραφία, το καλύ­τερο που κάνει συνήθως είναι να παρουσιάζει τις γραμμές των εδαφικών συνόρων και να χρωματίζει ομοιόμορφα το έδαφος του κάθε κράτους. Πράγμα που επίσης αποτελεί μια στατική μόνο παρουσίαση, αφού τα κρατικά σύνορα δεν αλ­λάζουν πολύ συχνά μέσα στην ιστορία».

Όποιος όμως πάρει στα χέρια του τούτο το βιβλίο, τον Άτλαντα Διεθνών Σχέσεων, θα ανακαλύψει τρία στοιχεία ασυ­νήθιστα στους γεωγραφικούς χάρτες. Θα δει πρώτα από όλα πως η παρουσίαση των διάφορων περιοχών γίνεται, ανάλογα με το θέμα, με τρεις τουλάχιστον διαφορετικές προβολές: την κλασική και τρέχουσα του Μερκάτορα, την προβολή Μπερτέν που αποφεύγει τις παραμορφώσεις στις γωνίες και στις επιφάνειες και τέλος την πολιτική προβολή. Με τον τρό­πο αυτό επιτρέπει στον αναγνώστη να προσεγγίσει πληρέστερα την πραγματικότητα της γήινης σφαίρας, μια πραγματικότητα που δύσκολα αποδίδεται στις δυο διαστάσεις της σελίδας ενός άτλαντα.

Ακόμη πιο ενδιαφέρον, όμως, είναι πως οι χάρτες είναι γε­μάτοι από βέλη που σχηματίζουν τόξα, από γραμμές που συνδέουν κύκλους, από επιφάνειες που επικαλύπτονται, από χρωματικές αποχρώσεις. Όλα αυτά δίνουν με την πρώτη μα­τιά μια εντύπωση κίνησης, δείχνουν πως αυτό που παρατη­ρούμε δεν είναι μια στατική εικόνα ενός μεγάλου ή μικρού τμήματος της Γης, αλλά πως είναι κάτι δυναμικό, πως πρόκει­ται για χώρους όπου κινούνται άνθρωποι, λαοί και ιδέες.

Τέλος, με τη θεματική του διάρθρωση πηγαίνει πέρα από την απλή παρουσίαση της γεωγραφίας των κρατών. Δίνει τις πολλαπλές όψεις της σημερινής πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας και δείχνει τις δυνάμεις που επε­νεργούν παγκόσμια, από τις δομές της ισχύος (πυρηνικής ή άλλης) μέχρι τα κοινωνικά προβλήματα της μετανάστευσης ή των ναρκωτικών.

Οι εκδόσεις Πεδίο προχώρησαν στην έκδοση του νέου εμπλουτισμένου Άτλαντα Διεθνών Σχέσεων. Είναι βέβαιο πως θα αποτελέσει ένα απαραίτητο εργαλείο για προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές των τμημάτων που θεραπεύουν τα γνωστικά αντικείμενα των διεθνών σχέσεων, της διεθνούς πολιτικής και οικονομίας, της διεθνούς οργάνωσης, της Ευρωπαϊκής ενοποίησης και της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Αλλά και για τους αναγνώστες εκείνους που τους ενδιαφέρει μια διαφορετική και ουσιαστική προσέγγιση των διεθνών σχέσεων και της διεθνούς πολιτικής προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα τη θέση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον κόσμο. Ο Άτλας Διεθνών Σχέσεων κυκλοφορεί πλέον και στα ελληνικά με επιστημονική επιμέλεια του αν. καθηγητή Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Σωτήρη Ντάλη που έγραψε την εισαγωγή και το επίμετρο της έκδοσης.